Wys bron van Seychelle

{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = Republiek die Seychelle
|volle_naam              = <small>''Republic of Seychelles'' ([[Engels]]) <br />''République des Seychelles'' ([[Frans]]) <br />''Repiblik Sesel'' ([[Seychellekreools]])</small>
|algemene_naam           = die Seychelle-eilande
|beeld_vlag              = Flag of Seychelles.svg
|beeld_wapen             = Coat of arms of Seychelles.svg
|simbool_tipe            = Wapen
|beeld_kaart             = Location Seychelles AU Africa.svg
|leuse                   = ''Finis Coronat Opus''<br /><small>''([[Latyn]]s vir: "Die einde bekroon die werk")''</small>
|volkslied               = ''[[Koste Seselwa]]&lrm;''<br /><small>''(Seychellekreools vir: "Sluit saam al Seychelle")''</small><br /><center>[[Lêer:National anthem of Seychelles.wav]]</center>
|amptelike_tale          = [[Engels]], [[Frans]] en [[Seychellekreools]]
|hoofstad                = [[Victoria (Seychelle)|Victoria]]
{{Koördinate|4|37|S|55|27|O}}
|latd                    = 4
|latm                    = 37
|latNS                   = S
|longd                   = 55
|longm                   = 27
|longEW                  = O
|grootste_stad           = [[Victoria (Seychelle)|Victoria]]
|regeringsvorm           = Unitêre presidensiële<br />grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = <br />• [[President]]<br />• [[Adjunkpresident]]
|leiername               = [[Wavel Ramkalawan]]<ref>https://seychellen.com/nl/wavel-ramkalawan-de-nieuwe-en-5e-president-van-de-seychellen/</ref><br />[[Ahmed Afif]]
|oppervlak_rang          = 181<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 459
|oppervlakmi²            = 177
|persent_water           = feitlik niks
|bevolking_skatting      = 97&nbsp;096<ref>{{en}} {{cite web |url=https://population.un.org/wpp/ |title=World Population prospects – Population division |work=Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Sake, Bevolkingsafdeling |publisher=[[Verenigde Nasies]] |accessdate=26 Oktober 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428063301/https://population.un.org/wpp/ |archive-date=28 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web |url=https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_Population/WPP2019_POP_F01_1_TOTAL_POPULATION_BOTH_SEXES.xlsx |title=Overall total population – World Population Prospects: The 2019 Revision |type=custom data acquired via website |work=Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Sake, Bevolkingsafdeling |publisher=[[Verenigde Nasies]] |accessdate=26 Oktober 2020 |format=xslx |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218054922/https://population.un.org/wpp/Download/Files/1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_Population/WPP2019_POP_F01_1_TOTAL_POPULATION_BOTH_SEXES.xlsx |archive-date=18 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 2018
|bevolking_rang          = 200<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus        = 84&nbsp;000
|bevolking_sensus_jaar   = 2009
|bevolkingsdigtheid      = 205,3
|bevolkingsdigtheidmi²   = 531,7
|bevolkingsdigtheidrang  = 67<sup>ste</sup>
|BBP_PPP                 = $2,565&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=718,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2018&ey=2025&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Seychelles |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2020 |accessdate=26 Oktober 2020}}</ref>
|BBP_PPP_rang            = 
|BBP_PPP_jaar            = 2020
|BBP_PPP_per_kapita      = $26&nbsp;388<ref name=imf2 />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 
|BBP                     = $1,198&nbsp;miljard<ref name=imf2 />
|BBP_rang                = 
|BBP_jaar                = 2020
|BBP_per_kapita          = $12&nbsp;323<ref name=imf2 />
|BBP_per_kapita_rang     = 
|onafhanklikheidstipe    = • van die [[Verenigde Koninkryk]]<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsgebeure = 
|onafhanklikheidsdatums  = <br />[[29 Junie]] [[1976]]<br />[[21 Junie]] [[1993]]
|MOI                     = {{wins}} 0,801<ref>{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |title=2019 Human Development Index Ranking |date=2019 |accessdate=26 Oktober 2020 |publisher=United Nations Development Programme |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430080741/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking |archive-date=30 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|MOI_rang                = 62<sup>ste</sup>
|MOI_jaar                = 2018
|MOI_kategorie           = {{kleur|#090|hoog}}
|Gini                    = 46,8<ref>{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=SC |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=26 Oktober 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190722180008/https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI%3Flocations%3DSC |archive-date=22 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|Gini_rang               = 
|Gini_jaar               = 2013
|Gini_kategorie          = {{kleur|#990000|hoog}}
|geldeenheid             = [[Seychelle-roepee|Roepee]]
|geldeenheid_kode        = SCR
|land_kode               = SC
|tydsone                 = SCT
|utc_afwyking            = [[UTC+04:00|+4]]
|tydsone_somer           = nie toegepas nie
|utc_afwyking_DST        = [[UTC+04:00|+4]]
|internet_domein         = [[.sc]]
|skakelkode              = 248
|voetskrif               = 
}}

Die '''Seychelle''' ([[Engels]]: ''Seychelles'', [seɪˈʃɛlz], {{Audio|En-us-Seychelles.ogg|luister}}; [[Frans]]: ''Seychelles'', [sɛʃɛl], {{Audio|Fr-Seychelles.ogg|luister}}), amptelik die '''Republiek die Seychelle''' (Engels: ''Republic of Seychelles''; Frans: ''République des Seychelles''; [[Seychellekreools]]: ''Repiblik Sesel''), is 'n [[eilandstaat]] bestaande uit 92 eilande in die [[Indiese Oseaan]], omtrent 1&nbsp;600&nbsp;km oos van die vasteland van [[Oos-Afrika]] en 1&nbsp;100&nbsp;km noordoos van die eiland [[Madagaskar]]. Ander nabygeleë eilandstate en -gebiede sluit in [[Mauritius]] en [[Réunion]] in die suide, die [[Comore-eilande]] en [[Mayotte]] in die suidweste, en die [[Suvadives]] van die [[Maledive]] in die noordooste.

[[Lêer:Se-kaart.png|duimnael|links|Kaart van die Seychelle]]
[[Lêer:Seychelles large map.jpg|duimnael|links|Nog 'n kaart van die Seychelle]]
[[Lêer:BigBenVictoriaSeychelles.JPG|duimnael|links|Die bekende kloktoring in die sentrum van [[Victoria (Seychelle)|Victoria]], hoofstad van die Seychelle]]
[[Lêer:Seychelles praslin anselazio.jpg|duimnael|links|Anse Lazio op Praslin, 'n eiland van die Seychelle]]
Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Victoria (Seychelle)|Victoria]] en is op die hoofeiland Mahé geleë. Met 'n bevolking van 94&nbsp;228 het die Seychelle die kleinste bevolking van enige onafhanklike [[Afrika]]land, hoewel dit 'n groter bevolking as die [[Britse oorsese gebiede|Britse oorsese gebied]] [[Sint Helena, Ascension en Tristan da Cunha]] het. Die Seychelle beslaan 'n oppervlakte van 459&nbsp;km²

Die Seychelle is waarskynlik gevorm deur 'n landmassa wat onder die see verdwyn het en waarvan net die hoogste punte bo seevlak uitsteek.

Die sentrale bergagtige granietmassa van vulkaniese oorsprong vorm die hoër liggende Mahé-groep (ongeveer 30 eilande), met Morne Seychellois (912&nbsp;m) op die eiland Mahé die hoogste bergspits. Die ander eilande, wat koraalagtige formasies gevorm het, lê net enkele meters bo seevlak.

Mahé is die grootste eiland met ’n oppervlakte van 142&nbsp;km² en huisves ongeveer 90% van die totale bevolking van sowat 65&nbsp;000. Die meeste woon in die hoofstad Victoria. Die eiland het 'n goeie natuurlike hawe asook 'n internasionale lughawe, wat in 1971 geopen is.

[[Pralin]] (39&nbsp;km²) is die tweede belangrikste eiland en is, benewens twee kleiner eilande, die enigste plek waar die reuseseeklapperneut, die coco-de-mer (''Lodoicea seychellarum''), voorkom. Die [[Palmagtige|palmboom]] dra die wêreld se grootste neut, wat tot 18&nbsp;kg kan weeg.

Ander belangrike eilande in die Mahé-groep is Silhouette (20&nbsp;km²) en La Digue (10&nbsp;km²). Hoewel weelderige plantegroei op al die eilande voorkom, wek die hoër liggende Mahé-groep die indruk van hangende tuine. Die Seychelle het 'n tropies-oseaniese klimaat met 'n gemiddelde [[temperatuur]] van 24 tot 30°C by seevlak; die jaarlikse [[reën]]val op Mahé is 2&nbsp;300&nbsp;mm by seevlak.

Die Seychelle is bekend om sy eksotiese voëls, byvoorbeeld op die eiland [[Aldabra]]. Cousin-eiland behoort selfs aan die ''International Council for Bird Preservation''. Vanweë uitgebreide integrasie tussen die Europese koloniste, Swart slawe en Asiatiese groepe is die inheemse bevolking teenswoordig uiters vermeng.

Frans, Engels en Seychellekreools is die [[Amptelike taal|amptelike tale]]. Buiten [[ghwano]] het die Seychelle geen grondstowwe nie en die [[ekonomie]] is dus hoofsaaklik op [[vissery]]bedryf en [[landbou]] toegespits. Die vernaamste produkte is [[kaneel]], kaneelolie, [[tee]], [[vanielje]], [[kopra]], [[sout]], gedroogde [[Klapperbos|klapper]] en aromatiese [[patsjoeli-olie]] vir die [[parfuum]]bedryf.

Die eilande is in 1756 deur [[Frankryk]] geannekseer en na Jean Moreau de Séchelles, minister van finansies onder [[Lodewyk XV van Frankryk]], genoem.<ref>{{en}} {{cite web |publisher=Nasionale Vergadering van die Seychelle |title=Our History |url=http://www.nationalassembly.sc/index.php?option=com_content&view=section&id=16&Itemid=53 |accessdate=12 Mei 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120628122148/http://www.nationalassembly.sc/index.php?option=com_content&view=section&id=16&Itemid=53 |archive-date=28 Junie 2012 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref> Ná die [[Franse Rewolusie]] is dit in 1794 deur die [[Koninkryk van Groot-Brittanje]] beset. Vanaf 1814 is dit uit [[Mauritius]] bestuur en in 1903 het die Seychelle 'n [[Britse Ryk|Britse kroonkolonie]] geword. Die Seychelle het op 29 Junie 1976 sy volle onafhanklikheid van die [[Verenigde Koninkryk]] ontvang en 'n grondwetlike [[republiek]] met 'n [[president]] as [[staatshoof]] geword. Die Seychelle is 'n lidland van die [[Afrika-unie]], die [[Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap]], die [[Britse Statebond]] en die [[Verenigde Nasies]].

== Ekonomie ==
Na die Seychelle se onafhanklikheid in 1976 het dit van 'n grootliks op [[landbou]] gebaseerde gemeenskap tot 'n markgebaseerde en gediversifiseerde ekonomie ontwikkel, met landbou wat deur vinnig stygende diens- en openbare sektore sowel as [[toerisme]] vervang word.

Sedert 1976 het die nominale [[Bruto binnelandse produk]]-uitset bykans sewevoudig toegeneem en die [[koopkragpariteit]] byna sestienvoudig. In onlangse jare het die regering buitelandse beleggings aangemoedig om hierdie sektore op te gradeer.

Vandag spog die Seychelle met die hoogste nominale BBP per capita in [[Afrika]], met uitsondering van die [[Franse oorsese gebiede]] [[Mayotte]] en [[Réunion]]. Dit is een van slegs 'n handjievol Afrikalande met 'n hoë [[menslike-ontwikkelingsindeks]].

Ten spyte van dié land se nuutgevonde ekonomiese voorspoed bly [[armoede]] wydverspreid weens 'n hoë vlak van ongelykheid in inkomste, een van die hoogste in die wêreld, en ongelyke [[verspreiding van rykdom]].

== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}

== Bronnelys ==
; Algemeen
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Seychelles|title=Seychelles|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=26 Oktober 2020}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/se.html|title=Seychelles|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=26 Oktober 2020|archive-date=13 Februarie 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080213004422/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/se.html|url-status=dead}}
* ''[[Wêreldspektrum]]'', 1982, ISBN 0-908409-66-4, volume 25, bl. 92, 93

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Seychelles|Seychelle}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Seychelles|Seychelle}}
* {{en}} [http://www.egov.sc/ Amptelike regeringswebwerf]

{{Lande van Afrika}}
{{Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Britse Statebond]]
[[Kategorie:Seychelle| ]]
[[Kategorie:Voormalige Britse kolonies]]
[[Kategorie:Voormalige Franse kolonies]]