Прагляд крыніцы для Байнэт

'''Байнэ́т''' — [[Беларусь|беларуская]] частка сеткі [[Інтэрнэт]]. У Байнэце налічваецца каля 70&nbsp;000 [[вэб-сайт]]аў, каля паловы якіх месьцяцца ў дамэнай зоне [[.by]].

== Назва ==
Назва ўтворана па аналёгіі зь некаторымі іншымі сэгмэнтамі Інтэрнэту ў краінах [[СНД]] і адбываецца ад пазначэньня нацыянальнага [[дамэн]]у [[Беларусь|Беларусі]] — [[.by]] і слова net ({{мова-en|сетка}}). Існуе таксама альтэрнатыўная назва — Белнэт, скарачэньне ад «Беларускі Інтэрнэт», якое амаль ніхто не выкарыстоўвае.<ref>[https://web.archive.org/web/20160305045411/http://it-belarus.net/publications/view/56cite Цяжкасьці перакладу й самаідэнтыфікацыі. Расставіць усе кропкі перад «by» пакуль не атрымоўваецца]</ref>

== Гісторыя ==
У 1991 годзе высілкамі групы энтузіястаў ствараецца вузел сеткі Internet/Relcom. Гэты вузел упершыню ў Беларусі пачаў падаваць паслугі электроннай пошты.

У траўні 1994 году «Адкрыты кантакт» набыў статут адміністратара нацыянальнай дамэнай зоны by. Дзякуючы гэтаму сталі магчымыя беларускія сайты з канчаткам на .by. У 1995-96 гадох у сеціве пачалі зьяўляцца першыя беларускія старонкі.

3 ліпеня 1995 году было створана Рэспубліканскае дзяржаўнае прадпрыемства «[[Белтэлекам]]», якое было абвешчана нацыянальным апэратарам сувязі. У ліпені 1996 году зарабіла сетка «Белпак», якая мела ў той час 18 вузлоў доступу ў Інтэрнэт.

У сакавіку 1997 году запушчаны ў эксплюатацыю спадарожнікавы канал на 1024 кбіт/хв. (На сярэдзіну 2003 году сукупны вонкавы канал сувязі РУП «Белтэлекам» складаў 79 Мбіт/хв).

У лютым 1999 году «Белтэлекам» запусьціў агульнарэспубліканскую сыстэму беспарольнага камутаванага доступу, якая магла абслугоўваць да 15&nbsp;000 абанэнтаў што месяц.

2000 год зьяўляецца пераломным у разьвіцьці беларускага Інтэрнэту. Рэзкае павелічэньне аўдыторыі карыстальнікаў, зьяўленьне новых правайдэраў і вэб-студый, правядзеньне конкурсаў і акцый па разьвіцьці сеткі — усё гэта, а таксама нястомнае павелічэньне актыўнасьці сайтабудаўнікоў, ператварылі Інтэрнэт з захапленьня «кампутарных геніяў» і тэхнароў у паўсядзённы занятак тысячаў людзей самых розных прафэсій.

Беларусь стала адной зь першых краінаў у сьвеце, якая прыняла закон пра электронны дакумэнт. Закон быў падпісаны прэзыдэнтам 22 сьнежня 1999 году.

У канцы 2002 году ўрад Беларусі прыняў Дзяржаўную праграму інфарматызацыі «Электронная Беларусь».

1 красавіка 2009 году адзін з найбольш наведвальных сайтаў рунэту — [[Bash.org.ru]] быў пераназваны ў «Цытатнік Байнэту» з поўным перакладам усіх цытат і інтэрфэйсу на беларускую мову.

У пастанове Саўміна «Пра некаторыя пытаньні ўдасканаленьня выкарыстаньня нацыянальнага сэгмэнту глябальнай кампутарнай сеткі Інтэрнэт» № 644 ад 29 красавіка 2010 гады прыводзяцца нормы, паводле якіх да 1 ліпеня 2010 году інтэрнэт-рэсурсы, якія месьцяцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, інфармацыйныя сыстэмы й сеткі неабходна зарэгістраваць<ref>[https://web.archive.org/web/20200415070319/https://russian-bashorg.livejournal.com/260277.html Беларускія хостэры папытаюць уладальнікаў сайтаў зарэгістравацца]</ref>.

Зыходзячы зь Указу Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 01.02.2010 г. № 60 «Пра меры па ўдасканаленьні выкарыстаньня нацыянальнага сэгмэнту сеткі Інтэрнэт» (рэгістрацыйны нумар: 1/11368) з 1 ліпеня 2010 году доступ да сеткі Інтэрнэт у пунктах калектыўнага карыстаньня ажыцьцяўляецца толькі пасьля падаваньня дакумэнту, які выяўляе асобу й рэгістрацыі карыстальніка. Продаж карт доступу да сеткі Інтэрнэт па тэхналёгіі Wi-Fi ажыцьцяўляецца таксама пасьля падаваньня дакумэнтаў.

== Памер Інтэрнэт-аўдыторыі ў Беларусі ==
Па выніках праведзенага [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў|ААН]] дасьледаваньня<ref>[https://web.archive.org/web/20101204031252/http://www.unctad.org/en/docs/sdteecb20071_en.pdf INFORMATION ECONOMY REPORT 2007—2008]</ref> на 2006 год доступам у Інтэрнэт валодала 5 477 500 карыстальнікаў ці 56,5% насельніцтва краіны. Гэта 22 месца ў сьвеце і самы высокі паказчык ва Ўсходняй Эўропе (нароўні з [[Эстонія]]й у якой таксама 56,5%). У той жа час паводле гэтага дасьледаваньня распаўсюджанасьць шырокапалоснага доступу ў Беларусі прыкметна менш чым у сярэднім па рэгіёне. Па зьвестках на 2006 год колькасьць карыстальнікаў шырокапалоснага доступу складала 11 400 ці 0,1%. Такую сытуацыю можна збольшага растлумачыць тым што рынак шырокапалоснага доступу да 2006 году разьвіваўся галоўным чынам у [[Менск]]у, паколькі Інтэрнэт-правайдары (акрамя дзяржаўнага «Белтэлекаму») не валодалі ўласнай сеткай перадачы зьвестак дастатковай прапускной здольнасьці, каб масава прапанаваць гэту паслугу нават у найбуйнейшых гарадах краіны. Пасьля таго як у канцы 2006 году «Белтэлекам» выйшаў на рынак масавага шырокапалоснага доступу, колькасьць карыстальнікаў гэтай паслугі стала імкліва расьці. Так у 2008 годзе «Белтэлекам» абвясьціў пра тое што колькасьць карыстальнікаў шырокапалоснага доступу ў яго дасягнула 100 тыс.<ref>[https://web.archive.org/web/20080919224408/http://telegraf.by/it_news/630.html Колькасьць абанэнтаў Byfly дасягнула 100 тыс. Навіны Беларусі, навіны Расеі, навіны спорту, навіны Ўкраіны, навіны зоркі]</ref>. Акрамя таго ў 2007—2008 гадох некалькі буйных беларускіх правайдараў таксама запусьцілі паслугу доступу па ADSL у абласных цэнтрах.

1 студзеня 2012 году налічвалася больш за 6,3 млн абанэнтаў [[сеціва]], зь іх 53,8% карысталіся шыракапалосным доступам. 40% жыхароў ва ўзросьце ад 16 гадоў карысталіся сецівам. На 26 лістапада 2012 году прапускная здольнасьць вонкавых каналаў доступу ў сеціва складала 250 Г[[біт]]/сэк.<ref>{{Спасылка|аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі =26 лістапада 2012| url =http://news.belta.by/by/news/infographics?i_id=1278| копія = | загаловак =Агляд 2012: Лічбавыя тэхналёгіі| фармат = | назва праекту =Інфаграфіка| выдавец =[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]| дата = 1 сьнежня 2012 | мова = | камэнтар = }}</ref> На 1 студзеня 2013 году прапускная здольнасьць вонкавых каналаў доступу ў сеціва склала 350 Гбіт/с. Колькасьць абанэнтаў сеціва склала 8,4 млн, у тым ліку [[Фізычная асоба|фізычных асобаў]] — 7,5 млн. Колькасьць абанэнтаў бяздротавага доступу — 5,7 млн. У агульнай колькасьці абанэнты шырокапалоснага доступу (стацыянарнага і бяздротавага) склалі 67,7%<ref>{{Навіна|аўтар=[[Марына Носава]].|загаловак=За апошні год колькасьць абанэнтаў сеткі інтэрнэт у Беларусі ўзрасла амаль на 23%|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2013/05/17/624487_624490|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=17 траўня 2013|дата доступу=18 траўня 2013}}</ref>.

== Інтэрнэт-гандаль у Беларусі ==
Сёньня Інтэрнэт — адзін з самых эфэктыўных і разьвітых каналаў продажу. Па дадзеных міністэрства гандлю <ref>[https://web.archive.org/web/20110421053707/http://news.tut.by/105517.html Штогод колькасьць інтэрнэт-крам у Беларусі ў сярэднім павялічваецца на 100 аб’ектаў]</ref> на 2008 год у Беларусі працуе каля 700 [[інтэрнэт-крам]]а. Кожны год іх колькасьць павялічваецца ў сярэднім на 100 аб’ектаў. Першай беларускай Інтэрнэт-крамай быў сайт oz.by, празь які можна было купіць кнігі, відэакасэты, кампутарныя гульні. Гэта пляцоўка зьявілася ў кастрычніку 1999 году. У 2000 годзе паўсталі крамы shop.by і onliner.by. Цяпер гэта буйныя гандлёвыя пляцоўкі, на якіх месьцяцца сотні гандляроў. У Беларусі працуе вялікая колькасьць Інтэрнэт-крам, самыя буйныя зь якіх: e-odezhda.by<ref>https://web.archive.org/web/20121219085111/http://www.e-odezhda.by/</ref> (адзежа і аксэсуары), oz.by і mirknig.by<ref>https://web.archive.org/web/20141218014113/http://mirknig.by/</ref> (кнігі, дыскі), novatek.by<ref>http://www.novatek.by</ref> (ноўтбукі, кампутары, побытавая тэхніка). Па пастанове ўраду Беларусі № 649 ад 29 красавіка 2010 усе Інтэрнэт-крамы рэгіструюцца ў гандлёвым рэестры.

Паводле апытаньня пакупнікоў Інтэрнэт-крам<ref>[https://web.archive.org/web/20100223201417/http://bigfish-consulting.com/marketing_research/issledovanie-internet-pokupatelej/ Big Fish Consalting: Вынікі апытаньня пакупнікоў Інтэрнэт-крамы]</ref> сярэдні ўзрост людзей, якія карыстаюцца паслугамі Інтэрнэт-крам у Беларусі — 21—25 гадоў (31% карыстальнікаў), 25—29 гадоў (28% карыстальнікаў). Мужчыны зьдзяйсьняюць Інтэрнэт-куплі часьцей жанчын: 56% і 44% карыстальнікаў адпаведна. Часьцей за ўсё жыхары Беларусі купляюць праз Інтэрнэт мабільныя тэлефоны й фотатэхніку, кампутары й [[наўтбук]]і. Усё часьцей беларусы заказваюць у Інтэрнэт-крамах будаўнічыя матэрыялы, мэблю, прадметы інтэр’еру, буйную тэхніку.

21 жніўня 2009 году «[[БелТонМэдыя]]» заснаваў беларускамоўную краму www.prastora.by<ref>https://web.archive.org/web/20210731023758/http://prastora.by/</ref><ref>{{Навіна|аўтар=[[Вольга Жарнасек]]|загаловак=Байнэт папоўніўся беларускамоўнай крамай|спасылка=http://pda.nn.by/artykul/28807.html|выдавец=[[Наша Ніва]]|дата публікацыі=21 жніўня 2009|дата доступу=28 красавіка 2013}}</ref>. У 2010 годзе таваразварот сеціўных крамаў склаў больш за 230 млрд [[Беларускі рубель|беларускіх рублёў]]<ref>{{Навіна|аўтар=[[Натальля Тарасюк]]|загаловак=Міністэрства гандлю рэкамэндуе інтэрнэт-магазінам пераходзіць на безнаяўныя плацяжы|спасылка=http://www.tvr.by/bel/newsprint.asp?id=53270|выдавец=[[Белтэлерадыёкампанія]]|дата публікацыі=22 жніўня 2011|дата доступу=28 красавіка 2013}}</ref> ([[$]]76,8 млн). У 2011 годзе таваразварот сеціўных [[крама]]ў склаў 800,5 млрд рублёў ($142,8 млн; 0,7% ад розьнічнага таваразвароту). На 14 красавіка 2012 году налічвалася 3932 улічаныя крамы<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Ганна Гарустовіч]].|загаловак=Інтэрнэт-крамы будуць прымаць і безнаяўныя|спасылка=http://www.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=95993|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=[[Газэта]]|год=14 красавіка 2012|нумар=[http://www.zviazda.by/ru/archive/index.php?idate=2012-04-14 73 (27188)]|старонкі=[http://www.zviazda.by/a2ttachments/95979/14kras-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. На 4 траўня з амаль 4 тыс. улічаных крамаў 75% знаходзіліся ў сталіцы, 12% — у Менскай вобласьці, па 2—3% у кожнай іншай вобласьці<ref>{{Навіна|аўтар=[[Зьміцер Кахно]]|загаловак=Беларускія інтэрнэт-магазіны могуць пазбавіцца наяўных грошай|спасылка=http://www.tvr.by/bel/newsprint.asp?id=67246|выдавец=Белтэлерадыёкампанія|дата публікацыі=4 траўня 2012|дата доступу=28 красавіка 2013}}</ref>. На 5 сьнежня на ўліку ў [[Міністэрства гандлю Рэспублікі Беларусь|Міністэрстве гандлю]] стаяла 4665 сеціўных крамаў (48% ад агульнага ліку)<ref>{{Спасылка|аўтар =[[Тацяна Грыгаровіч]]| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі =5 сьнежня 2012| url =http://news.belta.by/by/print?id=700911| копія = | загаловак =Мінгандаль канстатуе хуткае развіцьцё інтэрнэт-гандлю ў Беларусі| фармат = | назва праекту =Эканоміка| выдавец =[[БелТА]]| дата = 6 сьнежня 2012 | мова = | камэнтар = }}</ref>.

== Стан ==
Па меркаваньні дырэктара й заснавальніка [[TUT.BY]] [[Юры Зісер|Юрыя Зісера]], Байнэт адстае ад [[Інтэрнэт ЗША|Інтэрнэту ЗША]] на 9 гадоў (на чэрвень 2009 году)<ref>{{Навіна|аўтар=[[Наста Ігнатовіч]]|загаловак=Зісер: У Беларусі Інтэрнет дарагі, але гэта нікога не стрымлівае|спасылка=http://old.euroradio.by/by/867/reports/33327/?tpl=208|выдавец=[[Эўрарадыё]]|дата публікацыі=1 чэрвеня 2009|дата доступу=8 траўня 2013}}</ref>.

Да 2012 году беларускія райцэнтры могуць абагнаць Менск па ўзроўні пранікненьня Інтэрнэту. На чэрвень 2009 году ў гарадах з насельніцтвам больш за 100 тысячаў чалавек 12,2% жыхароў карыстаюцца доступам у Сетку штодня. У Менску аналягічны паказчык складае 30,8%.<ref>[https://web.archive.org/web/20090531042318/http://it.tut.by/news/93876.html Рэгіянальны пратакол: тэхналёгіі ідуць у глыбінку]</ref>

== Статыстыка, рэйтынгі, каталягізацыя ==
Ажыцьцяўляецца шэрагам беларускіх парталаў:
* Акавіта<ref>http://www.akavita.by/be/</ref> — першы беларускі рэйтынг сайтаў.
* Беларускі bigmir)net<ref>https://web.archive.org/web/20130731093551/http://top.bigmir.net/by</ref> — украінскі рэйтынг сайтаў, стварыў беларускую вэрсію ў 2008.
* Геміюс<ref>https://web.archive.org/web/20200510220549/https://gemius.by/</ref> — першая камэрцыйная сыстэма статыстыкі, пачала працаваць у 2008 году.

Рэспубліка Беларусь — на 66 месцы сярод краінаў з найбольш высокай «шкоднай актыўнасьцю ў інтэрнэце» (справаздача Symantec пра пагрозы інтэрнэт-бясьпекі за 2009 год). У першай сотні краінаў — Расея (7 месца), Украіна (27 месца), Казахстан (54 месца), Грузія (78 месца) і Малдова (86 месца)<ref>[https://web.archive.org/web/20100701011909/http://news.tut.by/168509.html Беларусь патрапіла ў першую сотню краін з найбольш высокай «шкоднай актыўнасьцю ў інтэрнэце»]</ref>

== Глядзіце таксама ==
* [[Інтэрнэт у Беларусі]]
* [[Сьпіс інтэрнэт-правайдараў Беларусі|Інтэрнэт-правайдары Беларусі]]

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [http://www.os.by/history/index.htm Гісторыя Байнэту ў малюнках]
* [http://probelnet.com/content/view/23/38/ Станаўленьне Белнэту]
* [http://www.electroname.com/ Навіны Байнэту]
* [http://www.bynet2.org/ «Байнэт 2.*: у новым фармаце вэба», Штогадовая канфэрэнцыя, Менск]
* [http://www.bybanner.com/ Навіны Байнэту, аналітыка]

{{Беларусы}}

[[Катэгорыя:Байнэт| ]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1991 годзе]]