Defnyddiwr:Stefanik/Pwll Tywod: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Stefanik (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Stefanik (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 10: | Llinell 10: | ||
[[File:The_stratagem_alias_the_French_bug-a-bo_or_Iohn_Bull_turn%27d_scrub_%28BM_1868,0808.6811%29.jpg|thumb|250px|Cyflwynodd William Pitt yr Ieuaf dreth incwm gynyddol ym 1798]] |
[[File:The_stratagem_alias_the_French_bug-a-bo_or_Iohn_Bull_turn%27d_scrub_%28BM_1868,0808.6811%29.jpg|thumb|250px|Cyflwynodd William Pitt yr Ieuaf dreth incwm gynyddol ym 1798]] |
||
Dechreuwyd y dreth incwm fodern gyntaf ym 1799<ref>{{cite book|title=Income tax in common law jurisdictions: from the origins to 1820, Volume 1|last=Harris|first=Peter|year=2006|page=1|isbn=9780521870832|url=https://books.google.com/books?id=HYvfTdbdkg4C&pg=PA1}}</ref> ym Mhrydain Fawr gan y Prif Weinidog [[William Pitt|William Pitt yr Ieuengaf]] yn ei gyllideb yn Rhagfyr 1798, i dalu am arfau ac offer ar gyfer Rhyfel Chwyldroadol Ffrainc. Dechreuodd treth incwm Pitt ar 2 hen geiniog yn y bunt (1⁄120) ar incwm dros £60 (gwerth tua £5,500 yn 2019), hyd at 2 swllt yn y bunt (10%) ar incwm o dros £200. Roedd Pitt yn gobeithio y byddai'r dreth incwm newydd yn codi £10 miliwn y flwyddyn, ond ym 1799 dim ond ychydig dros £6 miliwn a gododd.<ref name="first">{{cite web|url=http://www.hmrc.gov.uk/history/taxhis1.htm |title=A tax to beat Napoleon |publisher=HM Revenue & Customs |access-date=January 24, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100724033906/http://www.hmrc.gov.uk/history/taxhis1.htm |archive-date=July 24, 2010 }}</ref> |
Dechreuwyd y dreth incwm fodern gyntaf ym 1799<ref>{{cite book|title=Income tax in common law jurisdictions: from the origins to 1820, Volume 1|last=Harris|first=Peter|year=2006|page=1|isbn=9780521870832|url=https://books.google.com/books?id=HYvfTdbdkg4C&pg=PA1}}</ref> ym Mhrydain Fawr gan y Prif Weinidog [[William Pitt|William Pitt yr Ieuengaf]] yn ei gyllideb yn Rhagfyr 1798, i dalu am arfau ac offer ar gyfer Rhyfel Chwyldroadol Ffrainc. Dechreuodd treth incwm Pitt ar 2 hen geiniog yn y bunt (1⁄120) ar incwm dros £60 (gwerth tua £5,500 yn 2019), hyd at 2 swllt yn y bunt (10%) ar incwm o dros £200. Roedd Pitt yn gobeithio y byddai'r dreth incwm newydd yn codi £10 miliwn y flwyddyn, ond ym 1799 dim ond ychydig dros £6 miliwn a gododd.<ref name="first">{{cite web|url=http://www.hmrc.gov.uk/history/taxhis1.htm |title=A tax to beat Napoleon |publisher=HM Revenue & Customs |access-date=January 24, 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100724033906/http://www.hmrc.gov.uk/history/taxhis1.htm |archive-date=July 24, 2010 }}</ref> |
||
==Gweithredu== |
|||
Mae treth incwm yn rhan bwysig o'r system dreth oherwydd ei bod yn cysylltu cynilion â buddsoddiad, ac mae ganddi ôl-effeithiau ar gymhellion mewn marchnadoedd llafur ac entrepreneuriaeth.<ref name="6f0213dd">{{Cite web|url=https://blogs.iadb.org/gestion-fiscal/es/como-dinamizar-recaudación-del-impuesto-a-la-renta-personal/|title=Impuesto a la renta personal en América Latina y el Caribe: 4 problemas y 3 posibles soluciones|last=Barreix|first=Alberto}}</ref> |
|||
Mathau o drethi incwm: |
|||
* '''Treth Gynyddol''':<ref>{{cite web |url=https://termau.cymru/#progressive%20tax |title=Progressive tax |publisher=Termau.Cymru |access-date=9 Hydref 2024}}</ref> Pan fydd y ganran a gymhwysir i incwm person yn cynyddu gyda'r incwm hwnnw. Fodd bynnag, mae yna ddadlau oherwydd nad yw cyflogau o reidrwydd yn dynodi incwm unigolyn. |
|||
* '''Treth fflat/gwastad''': Pan fydd y ganran a gymhwysir i incwm person yn gyson. |
|||
* '''Treth Atchwel''':<ref>{{cite web |url=https://termau.cymru/#regressive%20tax |title=Regressive tax |publisher=Termau.Cymru |access-date=9 Hydref 2024}}</ref> Pan fydd y ganran a gymhwysir i incwm person yn gostwng gyda'r incwm hwnnw. |
|||
Pan godir treth incwm ar gwmni, fe'i gelwir yn aml yn dreth gorfforaethol neu dreth elw. Mae trethi corfforaethol fel arfer yn trethu elw cwmni (y gwahaniaeth rhwng refeniw a threuliau, gyda rhai didyniadau), tra bod trethi personol fel arfer yn trethu incwm (gyda rhai didyniadau). |
|||
==Treth Incwm yng Nghymru== |
|||
Rydych yn talu cyfraddau Treth Incwm Cymru os ydych yn byw yng Nghymru. Mae’r cyfraddau hyn wedi’u pennu gan Lywodraeth Cymru. |
|||
==Gweler hefyd== |
==Gweler hefyd== |
||
Llinell 15: | Llinell 28: | ||
==Dolenni allanol== |
==Dolenni allanol== |
||
* [https://www.gov.uk/treth-incwm-cymru Tudalen Treth Incwm Cymru] gwefan Llywodraeth y Deyrnas Unedig |
|||
* [ |
|||
==Cyfeiriadau== |
==Cyfeiriadau== |
Fersiwn yn ôl 09:30, 9 Hydref 2024
Gelwir trethi sy'n seiliedig ar faint o arian y mae person yn ei ennill yn drethi incwm. Mae llawer o fathau eraill o drethi ar fusnesau ac eiddo.
Mae gan y rhan fwyaf o wledydd ryw fath o dreth incwm fel rheol dim ond ar gyfer pobl sy'n byw yn y wlad y mae. Mae'r ffordd y caiff ei wneud yn amrywio'n fawr rhwng gwledydd a thros amser. Dim ond mewn economi arian y gall treth incwm weithio, gyda chyfrifon gweddol gywir ac mewn cymdeithas drefnus gyda chofnodion dibynadwy. Yn gyffredinol, cyfrifir treth incwm fel canran o incwm person. Gall fod swm o incwm nad yw'n cael ei drethu. Gall y gyfradd fod yn uwch ar gyfer pobl sydd ag incwm uwchlaw swm penodol. Fel arfer caiff ei weithio allan yn flynyddol.
I bobl sy'n gyflogedig mae'r dreth incwm yn cael ei thynnu o'u cyflog yn gyffredinol gan eu cyflogwr sy'n ei thalu i'r llywodraeth. Mae'n rhaid i bobl sy'n rhedeg eu busnes eu hunain gynhyrchu cyfrifon.
Hanes
Dechreuwyd y dreth incwm fodern gyntaf ym 1799[1] ym Mhrydain Fawr gan y Prif Weinidog William Pitt yr Ieuengaf yn ei gyllideb yn Rhagfyr 1798, i dalu am arfau ac offer ar gyfer Rhyfel Chwyldroadol Ffrainc. Dechreuodd treth incwm Pitt ar 2 hen geiniog yn y bunt (1⁄120) ar incwm dros £60 (gwerth tua £5,500 yn 2019), hyd at 2 swllt yn y bunt (10%) ar incwm o dros £200. Roedd Pitt yn gobeithio y byddai'r dreth incwm newydd yn codi £10 miliwn y flwyddyn, ond ym 1799 dim ond ychydig dros £6 miliwn a gododd.[2]
Gweithredu
Mae treth incwm yn rhan bwysig o'r system dreth oherwydd ei bod yn cysylltu cynilion â buddsoddiad, ac mae ganddi ôl-effeithiau ar gymhellion mewn marchnadoedd llafur ac entrepreneuriaeth.[3]
Mathau o drethi incwm:
- Treth Gynyddol:[4] Pan fydd y ganran a gymhwysir i incwm person yn cynyddu gyda'r incwm hwnnw. Fodd bynnag, mae yna ddadlau oherwydd nad yw cyflogau o reidrwydd yn dynodi incwm unigolyn.
- Treth fflat/gwastad: Pan fydd y ganran a gymhwysir i incwm person yn gyson.
- Treth Atchwel:[5] Pan fydd y ganran a gymhwysir i incwm person yn gostwng gyda'r incwm hwnnw.
Pan godir treth incwm ar gwmni, fe'i gelwir yn aml yn dreth gorfforaethol neu dreth elw. Mae trethi corfforaethol fel arfer yn trethu elw cwmni (y gwahaniaeth rhwng refeniw a threuliau, gyda rhai didyniadau), tra bod trethi personol fel arfer yn trethu incwm (gyda rhai didyniadau).
Treth Incwm yng Nghymru
Rydych yn talu cyfraddau Treth Incwm Cymru os ydych yn byw yng Nghymru. Mae’r cyfraddau hyn wedi’u pennu gan Lywodraeth Cymru.
Gweler hefyd
Dolenni allanol
- Tudalen Treth Incwm Cymru gwefan Llywodraeth y Deyrnas Unedig
Cyfeiriadau
- ↑ Harris, Peter (2006). Income tax in common law jurisdictions: from the origins to 1820, Volume 1. t. 1. ISBN 9780521870832.
- ↑ "A tax to beat Napoleon". HM Revenue & Customs. Archifwyd o'r gwreiddiol ar July 24, 2010. Cyrchwyd January 24, 2007.
- ↑ Barreix, Alberto. "Impuesto a la renta personal en América Latina y el Caribe: 4 problemas y 3 posibles soluciones".
- ↑ "Progressive tax". Termau.Cymru. Cyrchwyd 9 Hydref 2024.
- ↑ "Regressive tax". Termau.Cymru. Cyrchwyd 9 Hydref 2024.