Ψηφιδωτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Πομπηία)

Μωσαϊκό του Μεγάλου Αλεξάνδρου
γενική άποψη του μωσαϊκού
Ονομασία	Μωσαϊκό του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Δημιουργός	Q923989
Έτος δημιουργίας	περ. 150–100 π.Χ.
Είδος	ψηφιδωτό
Διαστάσεις	5,82 x 3,13 μ
Μουσείο	Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Το ψηφιδωτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανακαλύφθηκε σε αρχαιολογικές ανασκαφές στις 24 Οκτωβρίου 1831 στην έπαυλη του Φαύνου στην Πομπηία. Φιλοξενείται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης.

Ιστορία του μωσαϊκού

Το ψηφιδωτό κατασκευάστηκε το 150-100 π.Χ. περίπου. Ο άγνωστος καλλιτέχνης χρησιμοποίησε περίπου ενάμισι εκατομμύριο έγχρωμες ψηφίδες, οι οποίες είναι τοποθετημένες ανά τόξα. Το πολύτιμο έργο τέχνης κοσμούσε άλλοτε το δάπεδο της ιδιωτικής έπαυλης κάποιου ευπόρου ή κάποιας πλούσιας οικογένειας. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το ψηφιδωτό κατασκευάστηκε στην Ελλάδα και μεταφέρθηκε στην Ρώμη.

Το ψηφιδωτό ανακαλύφθηκε στους σύγχρονους χρόνους στις αρχαιολογικές ανασκαφές της Πομπηίας το 1831 και μεταφέρθηκε στη Νάπολη το 1843. Εκεί εκτίθεται σήμερα.

Το 2003 το ψηφιδωτό αναλύθηκε επιστημονικά και καλλιτεχνικά, και κατασκευάστηκε ολοκληρωμένο αντίγραφό του, με αποκαταστημένα όλα τα τμήματα που έλειπαν, και αναζωογονημένα χρώματα. Το αντίγραφο εκτίθεται στην έπαυλη του Φαύνου.

Περιγραφή

Το μωσαϊκό απαθανατίζει μια σκηνή μάχης μεταξύ των στρατιωτών του Αλέξανδρου και του Δαρείου. Στα αριστερά κυριαρχεί η μορφή του έφιππου Αλέξανδρου, επάνω στον Βουκεφάλα. Φοράει τον θώρακά του, ο οποίος είναι διακοσμημένος με το γοργόνιο της μέδουσας. Στα δεξιά εικονίζεται ο Δαρείος επάνω σε άρμα, ενώ διατάζει τους στρατιώτες του που τρέπονται σε φυγή. Στο κέντρο βλέπουμε τον αδερφό του Δαρείου, Οξειάρτη, που πέφτει στη μάχη για να σώσει τον βασιλιά.

Ιστορική τοποθέτηση

Το ψηφιδωτό είναι έργο του 2ου αιώνα π.Χ. Πιστεύεται ότι είναι αντίγραφο του γνωστού πίνακα του Απελλή του 4ου αιώνα π.Χ. και σύγχρονο του Μεγάλου Αλέξανδρου. Ίσως να είναι αντίγραφο νωπογραφίας του Φιλόξενου της Ερέτρειας, την οποία αναφέρει ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος.

Πηγές

• Bernard Andreae: Das Alexandermosaik. Reclam, Stuttgart 1967.
• Michael Pfrommer: Untersuchungen zur Chronologie und Komposition des Alexandermosaiks auf antiquarischer Grundlage. von Zabern, Mainz 1998 (Aegyptiaca Treverensia. Trierer Studien zum griechisch-römischen Ägypten 8), ISBN 3-8053-2028-0.
• Michael Pfrommer: Alexander der Große. Auf den Spuren eines Mythos. Zabern, Mainz 2001 (Antike Welt, Sonderheft; Zaberns Bildbände zur Archäologie). ISBN 3-8053-2729-3.
• Klaus Stähler: Das Alexandermosaik. Über Machterringung und Machtverlust. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt am Main 1999, ISBN 3-596-13149-9.
• Fritz Winzer: Kulturgeschichte Europas. Von der Antike bis zur Gegenwart. Braunschweig: Westermann, o.J. ISBN 3-14-509007-0. Kapitel Die Kultur der griechischen Antike, mit dem Alexandermosaik auf der Doppelseite 36/37.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [museoarcheologiconazionale.campaniabeniculturali.it/itinerari-tematici/galleria-di-immagini/RA103 Παρουσίαση του Μωσαϊκού από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης]
• (Γερμανικά) Παρουσίαση του μωσαϊκού
• (Γερμανικά) Παρουσίαση του μωσαϊκού