γένος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
Δείτε την προηγούμενη 'διαφορά'
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Ετικέτα: Αναιρέθηκε
Και για να είμαστε πιο ακριβείς σχετικά με το φυσικό γένος.,(υπ' όψιν κ. User:Tdhanoi) βάζω τη διάκριση ως {{πχ}} παράδειγμα, και link προς ΒΠ για τον φυλοκαθορισμό,
 
(37 ενδιάμεσες εκδόσεις από 17 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{δείτε|:Κατηγορία:Ταξινομικοί όροι - γένη}}
=={{-el-}}==
=={{-el-}}==
{{el-κλίση-'δάσος'}}
{{el-κλίση-'δάσος'}}
Γραμμή 5: Γραμμή 6:


==={{προφορά}}===
==={{προφορά}}===
{{ΔΦΑ|γλ=el|ˈʝɛ.nɔs}}
{{ΔΦΑ|el|ˈʝe.nos}}
: {{ήχος|Ell-Genos.ogg|Audio}}
: {{ήχος|el|Ell-Genos.ogg}}
: {{συλλ|γέ|νος}}
: {{συλλ|γέ|νος}}


Γραμμή 12: Γραμμή 13:
'''{{PAGENAME}}''' {{ο}}
'''{{PAGENAME}}''' {{ο}}
# ένα [[σύνολο]] ανθρώπων που συνδέονται με [[συγγενικός|συγγενικούς]] [[δεσμός|δεσμούς]], ευρύτερο από την [[οικογένεια]]
# ένα [[σύνολο]] ανθρώπων που συνδέονται με [[συγγενικός|συγγενικούς]] [[δεσμός|δεσμούς]], ευρύτερο από την [[οικογένεια]]
#: {{βλ|και=2|γενιά|γενεά}}
# το [[έθνος]], ιδιαίτερα το [[ελληνικός|ελληνικό]]
# το [[έθνος]], ιδιαίτερα το [[ελληνικός|ελληνικό]]
# μία [[ευρύτερη]] [[έννοια]] που μπορεί να υποδιαιρείται σε επιμέρους έννοιες - [[είδη]]
# μία [[ευρύτερη]] [[έννοια]] που μπορεί να υποδιαιρείται σε επιμέρους έννοιες - [[είδη]]
# (''για [[έμψυχος|έμψυχα]]'') η διάκριση [[φύλο|φύλου]]
⚫
# {{γραμμ}} [[γραμματική]] κατηγορία που αποδίδεται σε ονόματα [[ουσιαστικό|ουσιαστικά]] ή [[επίθετο|επίθετα]], σε [[μετοχή|μετοχές]] ή [[αντωνυμία|αντωνυμίες]]· στην ελληνική γλώσσα διακρίνουμε το [[αρσενικό]], [[θηλυκό]] και [[ουδέτερο]] [[γένος]]
#: {{πχ}} ''Τα '''γένη''' των περισσότερων οργανισμών βάσει του συστήματος [[φυλοκαθορισμός|φυλοκαθορισμού]] διακρίνονται σε [[άρρενας|άρρενα]] ([[αρσενικός|αρσενικά]])) και [[θήλυς|θήλεα]] ([[θηλυκός|θηλυκά]])''
# το οικογενειακό επίθετο σε γυναίκες
#: {{συνών}} [[φυσικό γένος]]
⚫
#: {{πχ}} ''Η Ελένη Χατζηαργύρη, το γένος Γαρυφαλλίδου, υπήρξε ηθοποιός του θεάτρου''
#: {{βλ|όρος=επίσης}} {{ΒΠ|0=-|Σύστημα φυλοκαθορισμού|σύστημα φυλοκαθορισμού}}
# το κοινωνικό φύλο ενός ατόμου, το οποίο είναι βασισμένο στο σύνολο των χαρακτηριστικών που παραπέμπουν στη θηλυκότητα, την αρρενωπότητα ή την ανδρογυνία, στους έμφυλους ρόλους και στη ταυτότητα φύλου.
# της [[μητέρα]]ς το [[ποτρικός|πατρικό]] [[επώνυμο]] (επίθετο)
⚫
#: {{πχ}} ''Η Ελένη Χατζηαργύρη, [[το γένος]] Γαρυφαλλίδου, υπήρξε ηθοποιός του θεάτρου''
⚫
# {{anchor|γραμματική}}{{ετ|γραμμ}} [[γραμματική]] κατηγορία που αποδίδεται σε ονόματα [[ουσιαστικό|ουσιαστικά]] ή [[επίθετο|επίθετα]], σε [[μετοχή|μετοχές]] ή [[αντωνυμία|αντωνυμίες]]· στην ελληνική γλώσσα διακρίνουμε το [[αρσενικό]], [[θηλυκό]] και [[ουδέτερο]] [[γένος]]
#: {{συνών}} [[γραμματικό γένος]]
# {{anchor|ταξινομία}}{{ετ|ταξινομία}} υποδιαίρεση των '''[[ταξινομική βαθμίδα|ταξινομικών βαθμίδων]]''', ανώτερη από το [[είδος]] και κατώτερη από την [[οικογένεια#ταξ|οικογένεια]]
#: {{λ|genus|la|lang=1}}

===={{εκφράσεις}}====
* [[εν γένει]]
* [[το γένος]]


===={{συγγενικά}}====
===={{συγγενικά}}====
* [[γίνομαι]]
* [[γίνομαι]]
* [[γενιά]]
* [[γενιά]]
{{βλ|και=1|όρος=τα ομόρριζα|γένεση|γεννάω|γόνος|γνήσιος}}

{{clear}}
===={{μεταφράσεις}}====
===={{μεταφράσεις}}====
{{μτφ-αρχή}}
{{μτφ-αρχή}}
⚫
* {{en}} : {{τ|en|clan}} (1), {{τ|en|genus}} (3), {{τ|en|gender}} (4)
* {{bg}} : {{τ|bg|род}}
* {{bg}} : {{τ|bg|род}}
* {{fr}} : {{τ|fr|genre}}
* {{fr}} : {{τ|fr|genre}}
* {{de}} : {{τ|de|Geschlecht}}
* {{de}} : {{τ|de|Geschlecht}}
⚫
* {{eo}} : {{τ|eo|gento|noentry=1}}
⚫
{{μτφ-μέση}}
⚫
* {{eo}} : {{τ|eo|gento|noentry=1}} (1)
* {{es}} : {{τ|es|género}}
* {{es}} : {{τ|es|género}}
* {{pl}} : {{τ|pl|ród}}, {{τ|pl|pochodzenie}} (1), {{τ|pl|naród}} (2), {{τ|pl|rodzaj}} (3,4), {{τ|pl|nazwisko rodowe|noentry=1}} (5)
* {{pl}} : {{τ|pl|ród}}, {{τ|pl|pochodzenie}}, {{τ|pl|naród}}, {{τ|pl|rodzaj}}, {{τ|pl|nazwisko rodowe|noentry=1}}
{{μτφ-τέλος}}
{{μτφ-τέλος}}


{{μτφ-αρχή|ένα σύνολο ανθρώπων που συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς}}
⚫
* {{en}} : {{τ|en|clan}}, {{τ|en|kin}}
⚫
{{μτφ-τέλος}}


{{μτφ-αρχή|το έθνος}}
Συνθετικά:
* {{βλ|έθνος}}
{{μτφ-τέλος}}


{{μτφ-αρχή|μία ευρύτερη έννοια}}
προγενή,αμφιγενή,ιογενή,ανομοιογενή
* {{en}} : {{τ|en|genus}}
{{μτφ-τέλος}}


{{μτφ-αρχή|γραμματική}}
* {{en}} : {{τ|en|gender}}
{{μτφ-τέλος}}


{{μτφ-αρχή|ταξινομία}}
⚫
----
* {{en}} : {{τ|en|genus}}
{{μτφ-τέλος}}


{{μτφ-αρχή|της μητέρας το πατρικό επώνυμο}}
⚫
=={{-grc-}}==
* {{en}} : {{τ|en|maiden name}}, {{τ|en|née}}
{{μτφ-τέλος}}


==={{πηγές}}===
* {{Π:ΛΚΝ}}
* {{Π:Χρηστικό}}



⚫
----

⚫
=={{-grc-}}==
{{grc-κλίση-'βέλος'}}
==={{ετυμολογία}}===
==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' < από θέμα του [[γίγνομαι]]
: '''{{PAGENAME}}''' < από θέμα του {{λ|γίγνομαι|grc}} {{ety+|grc}}


==={{ουσιαστικό|grc}}===
==={{ουσιαστικό|grc}}===
'''{{PAGENAME}}'''
'''{{PAGENAME}}'''
# [[καταγωγή]],[[οικογένεια]]
# [[καταγωγή]],[[οικογένεια]]
#:''οἱ ἐν '''γένει''''' (οι συγγενείς κάθε βαθμού γενικά)
#: {{πχ}} ''οἱ ἐν '''γένει''''' (οι συγγενείς κάθε βαθμού γενικά)
#:''οἱ ἔξω '''γένους''''' (οι μη οικείοι)
#: {{πχ}}''οἱ ἔξω '''γένους''''' (οι μη οικείοι)
#:''ἐξ Ἰθάκης '''γένος''' εἰμί'' ([[κρατάω]] από την Ιθάκη, το γένος μου είναι από την Ιθάκη)
#: {{πχ}} ''ἐξ Ἰθάκης '''γένος''' εἰμί'' ([[κρατάω]] από την Ιθάκη, το γένος μου είναι από την Ιθάκη)
#[[εξ αίματος]] συγγένεια, η ευθεία, κάθετη συγγένεια
# [[εξ αίματος]] συγγένεια, η ευθεία, κάθετη συγγένεια
#:'''''γένει''' υἱός'' ( : ο [[εκ γενετής]], βιολογικός, φυσικός γιος, σε αντιδιαστολή προς τον [[θετός|θετό]])
#: {{πχ}} '''''γένει''' υἱός'' (ο [[εκ γενετής]], βιολογικός, φυσικός γιος, σε αντιδιαστολή προς τον [[θετός|θετό]])
#:'''''γένος''' γάρ, ἀλλ᾽ οὐχὶ συγγένεια'' (Ισαίος σε δίκη για κληρνομικά, βλ. σημείωση)
#: {{πχ}} '''''γένος''' γάρ, ἀλλ᾽ οὐχὶ συγγένεια'' ({{β|Ισαίος}}, σε δίκη για κληρονομικά)
# παιδί, εγγόνι, απόγονος
# παιδί, εγγόνι, απόγονος
# ομάδα ομοειδών (π.χ. ζώων και φυτών) που περιλαμβάνει πολλά είδη
# ομάδα ομοειδών (όπως ζώων και φυτών) που περιλαμβάνει πολλά είδη
# ομάδα πλασμάτων του ίδιου είδους
# ομάδα πλασμάτων του ίδιου είδους
#:''ἡμιθέων '''γένος'''''
#: {{πχ}} ''ἡμιθέων '''γένος'''''
#:''τῷ ἀνθρωπείῳ '''γένει'''''
#: {{πχ}} ''τῷ ἀνθρωπείῳ '''γένει'''''
#:''τὸ τῶν περιστερῶν '''γένος'''''
#: {{πχ}} ''τὸ τῶν περιστερῶν '''γένος'''''
#[[φύλο]]
# [[φύλο]]
#:''τὰ '''γένη''' τὰ τῶν ἀνθρώπων.... δύο, ἄρρεν καὶ θῆλυ'' (Πλάτωνας)
#: {{πχ}} ''τὰ '''γένη''' τὰ τῶν ἀνθρώπων.... δύο, ἄρρεν καὶ θῆλυ'' (Πλάτωνας) {{χρειάζεται παράθεμα||grc}}
# στη [[λογική]] το '''γένος''' είναι το αντίθετο του '''είδους'''
# στη [[λογική]] το '''γένος''' είναι το αντίθετο του '''είδους'''


===={{συγγενικά}}====
* {{χρειάζεται|παράγωγα και συγγενικά|grc}}


==={{πηγές}}===
* {{Π:Λίντελ}}
* {{Π:ΛΟΓΕΙΟΝ}}


⚫
{{κλείδα-ελλ}}
===={{σημειώσεις}}====
* Δεν είναι βέβαιο ότι ο νόμος διαχώριζε τότε την ευθεία από την πλάγια συγγένεια αλλά κατά πάσα πιθανότητα όχι. Ο Ισαίος υπερβάλλει προσπαθώντας να γλιτώσει την περιουσία εγγονού ενός θανόντα από έναν αετονύχη ανηψιό του νεκρού που πήρε τα κτήματα ως μοναδικός ενήλικας άνδρας συγγενής. Ο Ισαίος πόνταρε μάλλον στο συναισθηματισμό και το γενεαλογικό, δείχνοντας ότι είναι πλησιέστερος στο γένος ο εγγονός, το παιδί της κόρης, παρά ο ανιψιός -δεν ξέρουμε αν οι δικαστές δέχτηκαν ότι αφού ο εγγονός γεννήθηκε έστω και μετά το θάνατο του κτηματία, δικαιούται μερίδιο ως συγγενής.


[[Κατηγορία:Υποδείγματα λημμάτων]]

⚫
{{κλείδα-ελλ}}

Τελευταία αναθεώρηση της 00:26, 16 Ιουλίου 2023

Δείτε επίσης : Κατηγορία:Ταξινομικοί όροι - γένη

Νέα ελληνικά (el)

[επεξεργασία]
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική το γένος τα γένη
      γενική του γένους των γενών
    αιτιατική το γένος τα γένη
     κλητική γένος γένη
Κατηγορία όπως «δάσος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
γένος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική γένος

Προφορά

[επεξεργασία]
ΔΦΑ : /ˈʝe.nos/
ⓘ  (βοήθεια·αρχείο)
τυπογραφικός συλλαβισμός : γέ‐νος

Ουσιαστικό

[επεξεργασία]

γένος ουδέτερο

  1. ένα σύνολο ανθρώπων που συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς, ευρύτερο από την οικογένεια
    → δείτε και τις λέξεις γενιά και γενεά
  2. το έθνος, ιδιαίτερα το ελληνικό
  3. μία ευρύτερη έννοια που μπορεί να υποδιαιρείται σε επιμέρους έννοιες - είδη
  4. (για έμψυχα) η διάκριση φύλου
    ↪ Τα γένη των περισσότερων οργανισμών βάσει του συστήματος φυλοκαθορισμού διακρίνονται σε άρρενα (αρσενικά)) και θήλεα (θηλυκά)
    ≈ συνώνυμα: φυσικό γένος
    → δείτε επίσης  σύστημα φυλοκαθορισμού στη Βικιπαίδεια Λήμμα στη Βικιπαίδεια
  5. της μητέρας το πατρικό επώνυμο (επίθετο)
    ↪ Η Ελένη Χατζηαργύρη, το γένος Γαρυφαλλίδου, υπήρξε ηθοποιός του θεάτρου
  6. (γραμματική) γραμματική κατηγορία που αποδίδεται σε ονόματα ουσιαστικά ή επίθετα, σε μετοχές ή αντωνυμίες· στην ελληνική γλώσσα διακρίνουμε το αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο γένος
    ≈ συνώνυμα: γραμματικό γένος
  7. (ταξινομία) υποδιαίρεση των ταξινομικών βαθμίδων, ανώτερη από το είδος και κατώτερη από την οικογένεια
    λατινικά genus

Εκφράσεις

[επεξεργασία]

Συγγενικά

[επεξεργασία]

→ και δείτε τα ομόρριζα γένεση, γεννάω, γόνος και γνήσιος

Μεταφράσεις

[επεξεργασία]
    γένος
    ένα σύνολο ανθρώπων που συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς
    το έθνος
    μία ευρύτερη έννοια
    γραμματική
    ταξινομία
    της μητέρας το πατρικό επώνυμο

Πηγές

[επεξεργασία]


Αρχαία ελληνικά (grc)

[επεξεργασία]
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική τὸ γένος τὰ γένη - γένεᾰ
      γενική τοῦ γένους - γένεος τῶν γενῶν - γενέων
      δοτική τῷ γένει - γένεῐ̈ τοῖς γένεσῐ(ν)
    αιτιατική τὸ γένος τὰ γένη - γένεα
     κλητική ὦ! γένος γένη - γένεα
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  γένει - γένεε
γεν-δοτ τοῖν  γενοῖν - γενέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «βέλος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

[επεξεργασία]
γένος < από θέμα του γίγνομαι • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;  

Ουσιαστικό

[επεξεργασία]

γένος

  1. καταγωγή,οικογένεια
    ↪ οἱ ἐν γένει (οι συγγενείς κάθε βαθμού γενικά)
    ↪οἱ ἔξω γένους (οι μη οικείοι)
    ↪ ἐξ Ἰθάκης γένος εἰμί (κρατάω από την Ιθάκη, το γένος μου είναι από την Ιθάκη)
  2. εξ αίματος συγγένεια, η ευθεία, κάθετη συγγένεια
    ↪ γένει υἱός (ο εκ γενετής, βιολογικός, φυσικός γιος, σε αντιδιαστολή προς τον θετό)
    ↪ γένος γάρ, ἀλλ᾽ οὐχὶ συγγένεια (Ισαίος, σε δίκη για κληρονομικά)
  3. παιδί, εγγόνι, απόγονος
  4. ομάδα ομοειδών (όπως ζώων και φυτών) που περιλαμβάνει πολλά είδη
  5. ομάδα πλασμάτων του ίδιου είδους
    ↪ ἡμιθέων γένος
    ↪ τῷ ἀνθρωπείῳ γένει
    ↪ τὸ τῶν περιστερῶν γένος
  6. φύλο
    ↪ τὰ γένη τὰ τῶν ἀνθρώπων.... δύο, ἄρρεν καὶ θῆλυ (Πλάτωνας) → χρειάζεται παράθεμα
  7. στη λογική το γένος είναι το αντίθετο του είδους

Συγγενικά

[επεξεργασία]
  • (Χρειάζεται παράγωγα και συγγενικά)

Πηγές

[επεξεργασία]
Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=γένος&oldid=5711158"