Nacia Sekureca Agentejo
| Nacia Sekureca Agentejo | ||
|---|---|---|
| ||
| ||
| ||
| La centro de NSA | ||
registara spionada organizaĵo 
| ||
| Komenco | 4-a de novembro 1952 vd | |
| Antaŭe | Armed Forces Security Agency vd | |
| Geografia situo | 39° 6′ 32″ N, 76° 46′ 12″ U (mapo)39.109-76.77Koordinatoj: 39° 6′ 32″ N, 76° 46′ 12″ U (mapo) | |
| Lando(j) | Usono vd | |
| Sidejo | Fort George G. Meade | |
| Adreso | 9800 Savage Road Ft. Meade, MD 20755-6248 | |
| ||
 Nacia Sekureca Agentejo | ||
| Agareo |
signala spionado | |
| Fondinto(j) | Harry S. Truman vd | |
| Filioj | NSA Scientific Advisory Board (en)  vd
| |
| Posedatoj | FROSTBURG (en) Fairview (en) XKeyscore (en) PRISM ThinThread (en) ICREACH (en) vd
| |
| Agokampo | programaro | |
| Retejo | Oficiala retejo | |
La Nacia Sekureca Agentejo (angle National Security Agency, akronime konata NSA) estas federacia sekureca servo de Usono, kiu okupiĝas pri la nacia sekureco, speciale pri informsekureco. NSA estas do speco de "sekreta servo". La ĉefa misio de NSA estas protektado de informa kaj teknika sekureco de Usono.
Ĝi laboras precipe je la kampo de informo kaj komunikado; tasko ĝia estas protekti la mesaĝojn, kiuj pasas tra registaraj instancoj. Oni supozas, ke komplemente ĝi kontrolas la enhavon de eksterlandaj mesaĝoj, kaj ankaŭ tiujn de usonaj civitanoj.
NSA forte okupiĝas pri ĉifrado kaj okupas monde pintajn fakulojn pri kriptografio sub la kondiĉo, ke ili ne tuj publikigu siajn plej gravajn rezultojn. Oni supozas, ke NSA dungas pli da matematikistoj ol ĉiu ajn alia instanco aŭ firmao.
La centro de NSA situas ĉe Fort Meade en Marilando, ĉ. 16 kilometrojn nord-oriente de Vaŝingtono, ĉe la koordinatoj 39° 06′ 35.48″ N 76° 46′ 11.44″ U / 39.1098556 °N, 76.7698444 °U (mapo). Ĝi havas propran konektejon ĉe aŭtovojo Baltimore-Washington Parkway, kiu portas la indikon nur por dungitoj de NSA kaj kutime estas gardata de du policaj aŭtoj. Fotoj montras ĉ. 18.000 parklokojn por aŭtoj, kaj oni supozas, ke dise tra la mondo laboras pli ol la duoblo de tiu nombro da dungitoj. RSA estas la dua plej granda konsumanto de elektro en Marilando, kun elektrokostoj de ĉ. 30 milionoj da dolaroj jare.
Historio
[redakti | redakti fonton]La 20-an de marto 1949 la usona defenda ministerio fondis organizon samranga al la Sekureca Agentejo de la Armitaj Fortoj, kiu do ne estis dependa de aliaj sekretaj servoj, sed havis malmulte da propra aŭtoritato. Tamen pro la pligravigo de komunikado oni ekkonsciis, ke por kontroli la mondan komunikadon necesas absolute sendependa, forta instanco.
Tiel prezidento Harry S. Truman en junio 1952 per ordono 12333 ordonis la kreadon de NRA, kiu estis formale instituita en novembro. Tiu ordono estis strikte sekreta kaj estis publikigita nur unu generacion poste.
Personaro
[redakti | redakti fonton]Ĉiuj ĝisnunaj direktoroj de NSA estis oficiroj en la rango de generalo aŭ admiralo. Pro la rivaleco de la usonaj armeoj ili alternas inter tera, aera kaj mara armeoj, kvankam ne strikte. El la ĝisnunaj 16 direktoroj 4 estis de la tera, 7 de la aera kaj 5 de la mara armeo.
Ankaŭ la unuaj vicdirektoroj estis soldatoj, sed la lastaj estis civiluloj.
Direktoroj
[redakti | redakti fonton]USA, USAF kaj USN signifas, respektive, United States Army (ter-armeo), United States Air Force (aer-armeo) kaj United States Navy (mar-armeo).
- 1952 – 1956 Vicgeneralo Ralph J. Canine, USA
- 1956 – 1960 Vicgeneralo John A. Samford, USAF
- 1960 – 1962 Vicadmiralo Laurence H. Frost, USN
- 1962 – 1965 Vicgeneralo Gordon A. Blake, USAF
- 1965 – 1969 Vicgeneralo Marshall S. Carter, USA
- 1969 – 1972 Vicadmiralo Noel A. M. Gaylor, USN
- 1972 – 1973 Vicgeneralo Samuel C. Phillips, USAF
- 1973 – 1977 Vicgeneralo Lew Allen, Jr., USAF
- 1977 – 1981 Vicadmiralo Bobby Ray Inman, USN
- 1981 – 1985 Vicgeneralo Lincoln D. Faurer, USAF
- 1985 – 1988 Vicgeneralo William E. Odom, USA
- 1988 – 1992 Vicadmiralo William O. Studeman, USN
- 1992 – 1996 Vicadmiralo John M. McConnell, USN
- 1996 – 1999 Vicgeneralo Kenneth A. Minihan, USAF
- 1999 – 2005 Vicgeneralo Michael V. Hayden, USAF
- 2005 – nun Vicgeneralo Keith B. Alexander, USA
Vicdirektoroj
[redakti | redakti fonton]- dec. 1952 – nov. 1953 Vicadmiralo Joseph Wenger, USN
- nov. 1953 – jun. 1956 Brigada generalo John Ackerman, USAF
- jun. 1956 – aŭg. 1956 Majora generalo John A. Samford, USAF
- aŭg. 1956 – sep. 1957 Joseph H. Ream
- okt. 1957 – lug. 1958 D-ro H. T. Engstrom
- aŭg. 1958 – apr. 1974 D-ro Louis W. Tordella, USN
- apr. 1974 – maj. 1978 Benson K. Buffham
- maj. 1978 – apr. 1980 Robert E. Drake
- apr. 1980 – jul. 1982 Ann Z. Caracristi
- jul. 1982 – jun. 1985 Robert E. Rich
- jun. 1985 – mar. 1988 Charles R. Lord
- mar. 1988 – jul. 1990 Gerald R. Young
- jul. 1990 – feb. 1994 Robert L. Prestel
- feb. 1994 – okt. 1997 William P. Crowell
- okt. 1997 – jun. 2000 Barbara A. McNamara
- jun. 2000 – nun William B. Black, Jr.
Famaj kriptografiistoj
[redakti | redakti fonton]- Agnes Meyer Driscoll
- William F. Friedman
- Solomon Kullback
- Frank Rowlett
- Abraham Sinkov
- Louis W. Tordella
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]