خانوک

خانوک

خانوک
کشور	ایران
استان	کرمان
شهرستان	زرند
بخش	مرکزی
مردم
جمعیت	۴۰۰۰ نفر
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۱۵۵۵ متر
اطلاعات شهری
شهردار	مهدی اسدی خانوکی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۳۴۲۴۳۲۰۲۶۶–۰۳۴۲۴۳۲۰۲۳۷
وبگاه	شهرداری خانوک
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۶۵ - ط

خانوک شهری است در استان کرمان ایران. شهر خانوک در بخش مرکزی شهرستان زرند قرار دارد. شهر خانوک با آب و هوای سردسیری در جنوب شهرستان زرند قرار دارد و فاصله آن تا مرکز استان ۶۰ کیلومتر می‌باشد. خانوک از سمت شمال به رشته کوه خانوک معروف به کوه‌های کوهبنان، از جنوب به جلگه حاصلخیز شهرستان زرند، از شرق به توابع شهر چترود و از غرب به ریحانشهر منتهی می‌شود.

قدمت خانوک

با توجه به سنگ‌های قبوری که رو به بیت‌المقدس در شهر خانوک یافت می‌شود، می‌توان گفت: قدمت تاریخی این شهر به قبل از اسلام بازمی‌گردد. همچنین برخی از بقایا و آثار ساختمان‌های قدیمی مانند تکایاو مسجد جامع شهر و… نشان‌دهندهٔ قدمت بلند تاریخی این شهر است. در برخی منابع تاریخی اینچنین آمده: «... وجود قبرستان‌های قدیمی که به قبرستانهای (گبری) معروف است وکشف سنگ نوشته‌های قدیمی، موید قدمت تاریخی خانوک است و حتی بر اساس نبشته‌های بعضی از سنگ‌ها که نشانگر عمران وابادانی شهر بوده، قدمت خانوک را به قبل از اسلام می‌رساند. از آثار تاریخی خانوک می‌توان به باقی‌مانده آثار قلعه‌ها در بالای کوهی در جوار قنات اشاره نمود حمام قدیمی و آسیاب آبی گواه عمران وآبادانی شهر خانوک در قدیم است.

خانوک در لغت‌نامه دهخدا

خانوک (اِخ) دهی است از دهستان حتکن بخش زرند شهرستان کرمان. واقع در۲۵ هزارگزی خاوری زرند و ۱۸ هزارگزی شمال راه فرعی زرند - کرمان، ناحیه‌ای است کوهستانی و سردسیر. دارای ۸۷۴ تن سکنه که شیعی مذهب و فارسی زبانند. این ده از قنات و چشمه مشروب می‌شود؛ و محصولاتش غلات و میوه جات است. اهالی بکشاورزی گذران می‌کنند. صنایع دستی آن‌ها قالی بافی با نقشه‌است. راه آنجا فرعی می‌باشد. این ده مولد برق کوچکی دارد. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۸).

نام و نشان و طوایف خانوک

درمورد وجه تسمیه شهر خانوک براساس مدارکی که وجود دارد و آنچه دراذهان وگفتار مردم گفته می‌شود، می‌توان گفت: واژهٔ خانوک به معنای «چشمه سار» یا جایی که چشمه آب زیاد دارد، آمده‌است و از ترکیب دو عبارت «خان» به معنی چشمه وصفت «وک» به عنوان پسوند-نسبت-که به دنبال آن آمده، می‌باشد. در خانوک طوایف و خانواده‌های سرشناس بسیاری وجود دارد که می‌توان به برخی از آن‌ها همچون، خانواده‌ها و فامیل‌های انصاری، عرب‌نژاد، اسدی، مهدوی نام برد.

هنرها وصنایع دستی خانوک

از هنرهای دستی شهر خانوک که در گذشته رایج بوده، می‌توان به صنعت کفش وگیوه وتخت کفش اشاره نمود. بهترین کفشی که در خانوک تولید می‌شده به نام اجیده‌ای معروف بوده و همچنین پارچه بافی پنبه پاک کنی ونخ ریسی وبافت پارچه‌ای به نام کرباس و چادرشب نیز از هنرهای دستی قدیم خانوک به‌شمار می‌رفت. قالی بافی یکی دیگر از هنرهای مردمان این منطقه بوده که هنوز هم برخی از خانواده‌ها به این امر مبادرت می‌ورزند. صعنت آهنگری نیز یکی از صنایع دستی وهنرهای مردمان این مرز و بوم و خطهٔ شهیدپرور است؛ که برخی از ابزار و آلات باقی‌مانده از آن زمان، نشان و گواه محکمی بر این مدعاست.

موقعیت جوی، جغرافیایی و کشاورزی خانوک

خانوک شهری کوهستانی با آب و هوای سردسیری وارتفاع ۱۵۵۵متر از سطح دریا در فاصله ۶۵ کیلومتری استان کرمان قرار دارد. مساحت حریم شهر خانوک شانزده میلیون ششصد و شش هزار متر مربع است که جمعیتی بیش از ۴۰۰۰ نفر را در خود جای داده‌است. فرآورده‌های عمدهٔ کشاورزی در گذشته گندم وصیفی‌جات بوده‌است، امروزه علاوه بر پسته، انار نیز از محصولات عمدهٔ این منطقه‌است. قلعه‌ای که آثار آن بربالای کوهی در جوار قنات خانوک وجود دارد و به استناد گفته هایی-که سینه به سینه از نیاکان به ارث رسیده-راهی امن نیز برای دسترسی به آب قنات در زیر زمین و در دل کوه حفر و به درون قلعه راه داشته‌است. این قنات موجب سرسبزی و منبع آبرسانی به باغات و صحرای بزرگ خانوک است. عمدهٔ کشاورزی مردمان این شهر از ناحیهٔ آب این قنات اداره می‌شود.

هیاتهای مذهبی و فعالیت‌های فرهنگی خانوک

• هیئت تعزیه خوانی به مسوولیت عباس اسدی خانوکی
• هیان کفن پوش عباسیه به مسوولیت محمدحسین مهدوی خانوکی
• هیئت شهدای خانوک به مسوولیت حسین اسدی خانوکی
• هیئت علی اکبر خانوک به مسوولیت یدالله عرب نژاد خانوکی
• هیئت فاطمیه خانوک به مسوولیت محمدعلی عرب نژاد خانوکی
• هیئت محبین اهلبیت به مسوولیت مصطفی عربپور داهویی
• دارالقران فاطمیه خانوک به مسولیت عفت مؤمنی

منابع

• بختیاری، سعید (۱۳۸۳ خورشیدی)، اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، شابک شابک: &#۸۲۰۶;ISBN ۹۶۴-۳۴۲-۱۶۵-۱&#۸۲۰۷;
• شهرداری خانوک

پیوند به بیرون

• ماجرای عجیب شناسایی دو شهید گمنام دفاع مقدس/ آزمایش DNA همه چیز را اثبات کرد فرهنگ نیوز