Principado de Zeta

Imaxe do escudo nunha moeda de prata de Djuradj II, contra 1400.

Zeta (en montenegrino cirílico Зета, en monternegrino latino Zeta) foi un principado medieval, establecido en 1360 e extinguido en 1421, cuxo territorio abarcaba aproximadamente o actual Montenegro. Debe o seu nome ao río Zeta.

A súa primeira aparición foi como estado vasalo de Rascia, onde gobernaban os herdeiros ao trono da dinastía serbia dos Nemanjić. O seu fundador, Estevo Nemanja, converteuse en Gran Zupan de Rascia, unificando todas as tribos serbias, e o feudo de Zeta pasou a depender da segunda liña de sucesión ao trono, como vasalo do Reino de Serbia.

Zeta converteuse nun feudo independente en 1356, durante a desintegración gradual do Imperio Serbio que seguiu á morte do tsar Estevo Uroš IV Dušan Nemanjić (Dušan o Poderoso) en 1355. A partir de 1421 integrouse no Despotado de Serbia.

A finais do século XV Zeta comenzou a ser máis coñecido como Montenegro, a partir de "Montaña negra" en idioma veneciano ou véneto. Despois da súa época no Despotado foi sucedido polo Principado teocrático de Montenegro e despois polo dominio (máis ben teórico) do Imperio otomán.

Historia

Zeta no estado de Rascia

Véxase tamén: Rascia e Imperio serbio.

Entre 1276 e 1309, Zeta foi gobernada pola raíña Helena de Anjou, viúva do rei de Serbia Uroš I, que restaurou ao redor de 50 mosteiros na rexión, especialmente na zona do río Bojana.

O nome de Crna Gora (Montenegro) foi formalmente mencionado por primeira vez en 1296, nunha carta do mosteiro de San Nicolao en Vranjina. Esta carta publicouna o rei serbio Uroš II, que era o fillo menor de Uros I e Helena. Crna Gora (Montenegro) debía entenderse como a rexión da serra baixo o monte Lovćen, dentro dos límites de Zeta.

Estevo Nemanja, Gran Príncipe de Serbia (1166–1196).

Os Estados dos Balcáns centrais (incluíndo o Principado de Zeta da Casa dos Balšić) no século XIV.

Zeta entre 1372 e 1378.

A Alta e a Baixa Zeta no século XV.

A principios do século XIV, durante o reinado do rei Milutin de Serbia, o arcebispado de Bar era o señor feudal máis importante de Zeta.

Despois da morte do zar Dušan en 1355, o Estado serbio comezou a desmerbrarse e as súas posesións repartíronse entre o príncipe Lazar Hrebeljanović (1353-1391), o Estado bosnio do Ban Tvrtko I e un semi independente estado de Zeta baixo a dinastía dos Balsas (Balšićs), cuxo fundador Balša I chegou ao poder en 1356.

Dinastía dos Balsa

A época máis próspera e poderosa da historia de Serbia chegou ao seu fin coa morte do tsar Dušan en 1355. Aproveitando a oportunidade, a dinastía líder en Zeta, os Balšićs (Balsa), reafirmou a autonomía da rexión en 1356. O primeiro documento escrito en relación coa Casa dos Balšić está na Táboa dos Uros expedida á República de Dubrovnik en 1360.

Gobernantes da dinastía dos Balsa

• Balša I (1356–1362)
• Djuradj I (1362–1378)
• Balša II (1378–1385)
• Djuradj II (1386–1403)
• Balša III (1403–1421)

O Despotado de Serbia

Artigo principal: Despotado de Serbia.

En 1421, antes da súa morte e baixo a influencia da súa nai, Jelena, Balsa III transferiu a soberanía de Zeta ao Despotado de Serbia, gobernado por Stefan Lazarević. Este loitou contra os venecianos e recuperou Bar a mediados de 1423, e ao ano seguinte enviou ao seu sobriño Djuradj Branković, que recuperou Drivast e Ulcinj (Ulcinium).

En 1427, morreu o déspota serbio Estevo, e o trono herdouno o seu sobriño Djuradj Branković, que tivo que enfrontarse á grave ameaza que significaba o Imperio otomán e non puido prestar especial atención a Zeta.

Dinastía Crnojević

A dinastía Crnojević comezou con dous irmáns, Djuradj e Aleksa Djurašević-Crnojević, da zona dos arredores do Monte Lovćen. Pero o papel máis importante no seu establecemento como gobernantes desta familia en Zeta foron Estevo I Crnojević (1451-1465) e o seu fillo Iván I Crnojević (1465-1490). O fillo de Iván, Djuradj IV Crnojević (1490-1496) foi o último gobernante desta dinastía.

Co comezo da casa Crnojević como gobernantes, Zeta comezou a ser mencionado comunmente como Crna Gora (Montenegro). A Djuradj IV correspondeulle o enfrontamento máis belicoso co Imperio otomán e, neste contexto, acusado polos otománs de encabezar unha guerra santa contra o Islam foi enviado preso a Estambul, onde se perdeu o rastro en 1503.

Fin do Principado

Véxase tamén: Principado teocrático de Montenegro.

Despois da desaparición de Djuradj Crnojević, Zeta foi gobernada polo seu irmán Estevo II Crnojević como vasalo do Imperio otomán. A finais do século XV o goberno de Estevo marcou o final da Casa de Crnojević. Na nova división administrativa dos Balcáns, Zeta era unha parte do Sanjak de İşkodra (Escútari) desde 1499 até 1514.

O Principado de Zeta desapareceu oficialmente cando se converteu en Estado teocrático polos Bispos-Príncipes (Vladikas) de Cetinje (Montenegro), que se fixeron cargo do mesmo en 1516. A partir de entón Zeta foi coñecida como Montenegro.

Os otománs controlaban unha parte desde 1498, coñecida como Sanjak de Montenegro, a República de Venecia controlaba Kotor e a teocracia gobernaba o resto de Montenegro (a chamada Alta Zeta).

Véxase tamén

Bibliografía

• Bartl, Peter (2004): "Zeta", in Lexikon zur Geschichte Südosteuropas. ISBN 3-205-77193-1
• Ćirković, Sima (1998): "Zeta", in Lexikon des Mittelalters, Band 9. ISBN 3-89659-909-7
• Jovanović, J. (1947): Stvaranje Crnogorske Države i Razvoj Crnogorske Nacionalnosti. Cetinje, páxs. 18, 28, 36, 43 e 54-55.
• Truhart, Peter (1986): Regents of Nations, Part III/1. ISBN 3-598-10515-0
• Živković, D. (1989): Istorija Crnogorskog Naroda. Cetinje.
• Dr Željko Fajfrić - Sveta loza Stefana Nemanje, 1998 (en serbio) [(en inglés) en construción] Consultada o 24/1/2012.

Outros artigos

• Historia de Montenegro
• Historia de Serbia
• Historia dos eslavos do sur