Դիտել Սիդնեյ Նոլան էջի աղբյուրը

{{վիքիֆիկացում}}{{Տեղեկաքարտ Նկարիչ}}
'''Սըր Սիդնեյ Ռոբերտ Նոլան․''' {{ԱԾ}} ավստրալիացի [[Աբստրակցիոնիզմ|աբստրակտ]] նկարիչ և [[գրաֆիկա]]կան նկարիչ։ 20-րդ դարի 2-րդ կեսի ավստրալիական խոշոր նկարիչներից։

== Կյանք և ստեղծագործություն ==
Սիդնեյ Նոլանը [[Գեղանկարչություն|նկարչություն]] սովորել է [[Մելբուռն]]ի ազգային արվեստի պատկերասրահի դպրոցում։ «Հեյդերի շրջան» նկարիչների խմբի առաջնորդներից մեկն էր, որում ընդգրկված էին նաև [[Ալբերտ Տուքեր]]ը, [[Ջոյ Հեսթեր]]ը, [[Արթուր Բոյդ]]ը և [[Ջոն Պերեսվալ|Ջոն Պերսիվալը]]։ 1938-ին Նոլանը ամուսնանում է, բայց ամուսնությունը կարճ է տևում։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին ծառայել է բանակում. ավարտելուց հետո որոշ ժամանակ ապրել է [[Մելբուռն]]ի մերձակայքում, այդ տունը այժմ Հեյդի ժամանակակից արվեստի թանգարանն է։ 1948-ին ամուսնացել է իր ընկերոջ՝ արվեստաբան [[Ջոն Ռիդ]]ի քրոջ՝ Սինտիի հետ։ 1978 թվականին Նոլանը ամուսնացել է երրորդ անգամ՝ Ջոն Պերսիվալի նախկին կնոջ՝ Մերի Բոյդի հետ։

Որոշ ժամանակ Նոլանը նկարչություն էր սովորում [[Փարիզ]]ի Աթելի 17 հասցեում՝ Ստենլի Վ. Հայտերի հետ։ Նոլանի՝ ավստրալիական այդ ժամանակաշրջանի ամենահայտնի գործերը 1946-1947 թվականների նկարներն են, որոնք նվիրված են տեղացի վազորդ Նեդ Քելլիին։ 1950-ին նկարիչը տեղափոխվել է Լոնդոն, որտեղ ապրել և աշխատել է մինչև իր կյանքի վերջը։ 1959 թվականին Նոլանը մասնակցել է Կասելի ժամանակակից արվեստի վավերագրական 2-րդ ցուցահանդեսին։ Բացի նկարներից և գրաֆիկական կտավներից, նա զբաղվել է նաև թատերական բնապատկերներով և գրականության նկարազարդումով։

Սըր Սիդնեյ Նոլանը պարգևատրվել է Բրիտանական [[Արժանիքների շքանշան (Նորվեգիա)|Արժանիքների շքանշանով]] և [[Ավստրալիա]]յի շքանշանով։
== Կարիերա ==
Նոլանը իր ուրույն ոճով նկարել է բազմաթիվ հայտնի պատմական և լեգենդար  գործիչների, այդ թվում երկրախույզներ Էլիզա Ֆրեյզերին, Բյուրկին, Ուիլիսին։ Ժամանակի ընթացքում Միսսիս Ֆրեյզերի նկարը դարձել էր Սանդեյ Ռիդի նկատմամաբ թշնամանքի մարմնացումը։ Այնուամենայնիվ Հեյդը լքելուց հետո շարունակել է մնալ Ռիդի հետ բարեկամական հարաբերթյունների մեջ և անգամ Սուրբ Ծննդյան նվեր էր ուղարկել նկարներից մեկը<ref>{{Cite web|url=https://acomment.com.au/nolans-mrs-fraser-reconstruction-and-deconstruction/|title=Nolan's "Mrs Fraser": Reconstruction and Deconstruction - aComment|language=en-US|accessdate=2020 թ․ օգոստոսի 8}}</ref>։

Թերևս ամենահայտնի գործերը բուշրեյնջեր (ավստրալիայում այդպես էին կոչում այն ավազակներին, ովքեր կողոպուտով էին ապրուստ վաստակում և փախչում օրինապահներից՝ անգլիացիներով նոր գաղութացման ժամանակ) Նեդ Քելլիին նվիրված նկարների շարքն է։ Նոլանը թողել է իր հայտնի 27 նկարից բաղկացած Քելլիի շարքը 1946-1947 թվականներին, երբ լքեց Հեյդընը էմոցիոնալ նկատառումներից դրդված։ Սանդեյ Ռիդը 284 նկար վերադարձրեց Նոլանին, բայց հրաժարվեց տալ Քելիի շարքը մնացած 25-ը, քանի որ դրանք Հեյդընի Ժամանակակից արվեստի թանգարանի հիմնաքարն էին<ref>{{cite book  | last = Burke | first = Janine  | title = The Heart Garden: Sunday Reed and Heide | publisher = [[Random House]] | date = January 2004 | location = [[Milsons Point, New South Wales]]  | isbn = 1-74051-202-2|page = 350}}</ref>։  Ավելի ուշ հանձնելով դրանք Ավստրալիայի ազգային պատկերասրահին՝ լուծեց նրանց միջև ծագած տարաձայնությունը։

Չնայած դեպրեսիային և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին՝ Նոլանը որոշեց կենտրոնանալ աշխատանքի վրա։ Նոլանը նպատակ ուներ ստեղծել մի այնպիսի շարք, որը կբացահայտեր Ավստրալիայի նացիոնալիզմը և այլ տեսանկյունից կպատմեր այսպես կոչված հերոսների մասին։ Ուզում էր բացատրել՝ ով է հերոսը, ով՝ կռվողը, ով՝ զոհը, մարդկային այս հասարակությունում, որտեղ կռիվ էր ազատության համար։ Նոլանը գրեթե բոլոր իր գործերում ներկայացնում էր Ավստրալիայի լանդշաֆտները և գեղատեսիլ վայրերը։ Դրանով փորձում էր հասարակությանն ավելի տեսանելի դարձնել այն գեղեցիկը, որ ուներ Ավստրալիայի բնությունը<ref>[http://www.nla.gov.au/apps/cdview/?pi=nla.pic-vn5756109&amp;referercode=cat Digital Collections - Drought photographs, Queensland, 1952]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}, National Library of Australia. Retrieved 10 November 2012.</ref>։ Գույների ուժգնությունը, երանգները, տեքստուրան այնքան ներդաշնակ էին, որ ստեղծում էին վիզուալի, սիմվոլիկի ամբողջության պատկեր։ Քելլին Նոլանի նկարներում ընդգծում էր այն փաստը, որ Ավստրալիայի խորհրդանիշը Քելլին ու նրա նմանններն են։

Նոլանը ամբողջ կյանքում շարունակեց փորձարկումները, քանզի ստատիկ մնալ մեկ տեղում չէր ցանկանում<ref>Douglas, Tim (7 November 2012). [http://www.theaustralian.com.au/arts/visual-arts/sidney-nolan-daughter-puts-ned-kellys-head-on-the-block/story-fn9d3avm-1226511814057 "Sidney Nolan daughter puts Ned Kelly's head on the block"], ''The Australian''. Retrieved 10 November 2012.</ref>։ Նրան ոգեշնչում էին մանկական արվեստը և 20-րդ դարի մոդեռնիզմը։ Այս ժամանակ շատ երիտասարդ նկարիներ էին ուղղվում ավելի դեպի աբստրակտիզմը, բայց Նոլանը ավելի ֆիգուրատիվ տեսակին էր կողմ։

Նոլանի բոլոր գործերում ակնհայտ էր նրա սերը դեպի գրականությունը։ Նրա վրա մեծ ազդեցությունն են ունեցել [[Պաբլո Պիկասո]], Հենրի Մատիսը, Հենրի Ռուսոն։ Իսկ տեղում, նրա համար շատ հեղափոխական էր ռուս Դանիլա Վասիլևի տեղափոխվելը դեպի Մելբուրն։

Դիմբուլայի լանդշաֆտների նրա նկարը, որն արվել է Երկրորդ համաշխահային պատերազմի տարիներին ծառայության ժամանակ, այժմ պահվում է Վիկտորիայի ազգային պատկերասրահում։

1951 թվականին, Նոլանը տեղափոխվել է Լոնդոն<ref name="trust">''The Sidney Nolan Trust''. The Rodd, [[Presteigne]], [[Herefordshire]], England. (Leaflet) [http://www.sidneynolantrust.org/ www.sidneynolantrust.org]</ref>։ Ճանապարհորդելով և բացահայտելով Եվրոպան, Հունաստանում 1956 թվականին հունական դիցաբանությանը նվիրված նկարներ է պատկերել։ Նոլանը նաև իլյուստրատոր է եղել ավելի քան 70 աշխատությունների համար<ref>{{cite web
  | title = Nolan's covers
  | publisher = aCOMMENT 
  | url = http://www.acomment.com.au/nolans-covers/
  | accessdate = 2014 թ․ հուլիսի 19 }}</ref>։

1968-1970 թվականներին Սիդնեյ Նոլանը աշխատել է իր «Դրախտային պարտեզ» ստեղծագործության վրա<ref>[http://collections.artscentremelbourne.com.au/paminter/imu.php?request=browse&irn=3367 Arts Centre Melbourne] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170426055439/http://collections.artscentremelbourne.com.au/paminter/imu.php?request=browse&irn=3367 |date=2017-04-26 }},</ref>։ Այս նախագիշը 1320 ծաղկային կոմպոզիցիաներ էր ներառում, որտեղ ներկայացված էր բույսրեի աճի ու զարգացման ցիկլերը, շեշտը դնելով այն փաստի վրա, որ բույսը աճելով հողից նորից վերադառնում է հողի մեջ։

== Մահ ==
Նոլանը մահացել է 1992 թվականի նոյեմբերի 28-ին 75 տարեկան հասակում։ Ուներ կին և երկու երեխա։ Թաղվել է Լոնդոնի Հայգեյթ գերեզմանատանը։

== Արտաքին հղումներ ==

* [https://www.tate.org.uk/art/artists/sir-sidney-nolan-1708 Սիդնի Նոլանի աշխատանքները]
* [http://nolan-collection.cmag.com.au/collections/nolan-collection Նոլանի հավաքածուն Կանբերրայի պատկերասրահում]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{DEFAULTSORT:Նոլան, Սիդնեյ}}
[[Կատեգորիա:Ավտստրալացի նկարիչներ]]