«Տյուրոս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
clean up, replaced: : → ։ (9) oգտվելով ԱՎԲ |
|||
| (12 intermediate revisions by 7 users not shown) | |||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր |
|||
{{վիքիֆիկացում}} |
|||
| կարգավիճակ = Քաղաք |
|||
| ⚫ | |||
| հայերեն անվանում = Սիր / Տյուրոս / Տիր |
|||
| երկիր = Լիբանան |
|||
| պատկեր = TyreFishingHarbour.jpg |
|||
| երկրամասի տեսակ = Լիբանանի վարչական բաժանում{{!}}Մարզ |
|||
| երկրամաս = Հարավային մարզ (Լիբանան){{!}}Հարավային մարզ |
|||
| շրջանի տեսակ = Լիբանանի վարչական բաժանում{{!}}Շրջան |
|||
| շրջան = Սուրի շրջան (Լիբանան){{!}}Սուր |
|||
| հիմնադրման թվական = 2750 |
|||
| տարածք = 4 |
|||
}} |
|||
{{Համաշխարհային ժառանգություն|299}} |
|||
| ⚫ | '''Տյուրոս'''<ref>{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=54}}</ref>, հնագույն քաղաք-պետություն [[Փյունիկիա]]յում՝ [[Միջերկրական ծով]]ի արևելյան ափին։ Առաջացել է հավանաբար մ.թ.ա. IV հազարամյակում։ Մ.թ.ա. III-II հազարամյակներում առևտրաարհեստավորական կարևոր կենտրոն էր։ Մ.թ.ա. II հազարամյակի վերջին-I հազարամյակի սկզբին դարձել է դեպի արևմուտք փյունիկեցիների գաղութաբնակեցման կարևոր կենտրոն։ Տյուրոսը գաղութներ է հիմնել Միջերկրական ծովի կղզիներում, Հյոսիսարևմտյան Աֆրիկայում, Իսպանիայում։ Մ.թ.ա. X դ. Տյուրոսի հովանավորության տակ ստեղծվել է Տյուրոս-Սիդոնի միացյալ թագավորությունը, որը գերիշխել է Փյունիկիայի ծովափին։ Մ.թ.ա. VIII դ. Տյուրոսն ընկել է [[Ասորեստան]]ի, մ.թ.ա. VI դ. սկզբից՝ Նոր Բաբելոնյան թագավորության, մ.թ.ա. VI դ. 2-րդ կեսից՝ Աքեմենյանների, մ.թ.ա. IV դ. վերջին՝ [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մակեդոնացու]] տիրապետության տակ, այնուհետև գտնվել է [[Պտղոմեյաններ]]ի, [[Սելևկյաններ]]ի, [[Տիգրան Բ]]-ի պեսության, մ.թ.ա. 64-ից՝ հռոմեական Սիրիա պրովինցիայի կազմում։ Մինչև արաբական նվաճումները եղել է արևելամիջերկրածովյան առևտրի խոշոր կենտրոն։ Տյուրոսում պեղումներ սկսվել են XIX դ. 2-րդ կեսին։ Այժմ Տյուրոսի տեղում [[լիբանան]]յան Սուր քաղաքն է։ |
||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{Արտաքին հղումներ}} |
|||
{{ՀՍՀ|հատոր=12|էջ=26}} |
|||
{{Համաշխարհային ժառանգությունը Լիբանանում}} |
|||
[[Կատեգորիա:Քաղաք-պետություններ]] |
[[Կատեգորիա:Քաղաք-պետություններ]] |
||
[[Կատեգորիա:Պատմական քաղաքներ]] |
[[Կատեգորիա:Պատմական քաղաքներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտներ այբբենական կարգով]] |
|||
[[Կատեգորիա:Համաշխարհային ժառանգություն Լիբանանում]] |
|||
[[Կատեգորիա:Միջերկրական ծովի նավահանգիստներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Հռոմեական գաղութներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Զբոսաշրջությունը Լիբանանում]] |
|||
Ընթացիկ տարբերակը 17:00, 28 Սեպտեմբերի 2024-ի դրությամբ
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Սիր / Տյուրոս / Տիր | ||
| արաբ․՝ صور | ||
 | ||
| Երկիր |  Լիբանան | |
| Մարզ | Հարավային մարզ | |
| Շրջան | Սուր | |
| Համայնք | Սուրի շրջան | |
| Հիմնադրված է | 2750 թ. | |
| Մակերես | 4 կմ² | |
| ԲԾՄ | 10 մետր | |
| Բնակչություն | 160 000 մարդ (2018) | |
| Ժամային գոտի | UTC+2 և UTC+3 | |
| Պաշտոնական կայք | tyremunicipality.com | |
| ||
|
ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 299 ռուս.. • անգլ.. • ֆր. |
Տյուրոս[1], հնագույն քաղաք-պետություն Փյունիկիայում՝ Միջերկրական ծովի արևելյան ափին։ Առաջացել է հավանաբար մ.թ.ա. IV հազարամյակում։ Մ.թ.ա. III-II հազարամյակներում առևտրաարհեստավորական կարևոր կենտրոն էր։ Մ.թ.ա. II հազարամյակի վերջին-I հազարամյակի սկզբին դարձել է դեպի արևմուտք փյունիկեցիների գաղութաբնակեցման կարևոր կենտրոն։ Տյուրոսը գաղութներ է հիմնել Միջերկրական ծովի կղզիներում, Հյոսիսարևմտյան Աֆրիկայում, Իսպանիայում։ Մ.թ.ա. X դ. Տյուրոսի հովանավորության տակ ստեղծվել է Տյուրոս-Սիդոնի միացյալ թագավորությունը, որը գերիշխել է Փյունիկիայի ծովափին։ Մ.թ.ա. VIII դ. Տյուրոսն ընկել է Ասորեստանի, մ.թ.ա. VI դ. սկզբից՝ Նոր Բաբելոնյան թագավորության, մ.թ.ա. VI դ. 2-րդ կեսից՝ Աքեմենյանների, մ.թ.ա. IV դ. վերջին՝ Ալեքսանդր Մակեդոնացու տիրապետության տակ, այնուհետև գտնվել է Պտղոմեյանների, Սելևկյանների, Տիգրան Բ-ի պեսության, մ.թ.ա. 64-ից՝ հռոմեական Սիրիա պրովինցիայի կազմում։ Մինչև արաբական նվաճումները եղել է արևելամիջերկրածովյան առևտրի խոշոր կենտրոն։ Տյուրոսում պեղումներ սկսվել են XIX դ. 2-րդ կեսին։ Այժմ Տյուրոսի տեղում լիբանանյան Սուր քաղաքն է։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 54. ISBN 99941-56-03-9.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տյուրոս» հոդվածին։ |
| ||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 12, էջ 26)։ 
|
| ||||||||||||
