Jump to content

Հեռահաղորդակցության միջազգային միություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է ITUից)
Հեռահաղորդակցության միջազգային միություն
Изображение логотипа
ՏեսակՄԱԿ-ի մասնագիտացված գործակալություն և ստանդարտավորման կազմակերպություն
ՀապավումՀՀՄ / ITU / UIT
Հիմնադրված1865 թ. մայիսի 17
Իրավ. կարգավիճակգործող
Գլխադասային գրասենյակՇվեյցարիա Ժնև, Շվեյցարիա
Գլխավոր քարտուղարՀոուլին Ժաո
Կայքitu.int

Հեռահաղորդակցության միջազգային միություն (ՀՄՄ)[Նշում 1], ի սկզբանե Հեռագրության Միջազգային Միություն (ֆր.՝ Union Internationale des Télécommunications ), Միավորված ազգերի կազմակերպության (ՄԱԿ) մասնագիտացված կազմակերպություն, որը պատասխանատու է տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների մտահոգության հարցերի համար[1]։ Ստեղծվել է 1865 թվականի մայիսի 17-ին՝ որպես «Միջազգային հեռագրական միություն»՝ զգալիորեն նախորդելով ՄԱԿ-ին և դարձել ՄԱԿ-ի ամենահին գործակալությունը[2]։ 2023 թվականին Դորին Բոգդան-Մարտինը դարձել է ՀՄՄ-ի գլխավոր քարտուղար․ առաջին կինն է, ով զբաղեցում է այս ղեկավար պաշտոնը:

ՀՄՄ-ն ի սկզբանե նպատակ է ունեցել օգնելու կապել հեռագրական ցանցերը երկրների միջև, որի մանդատը հետևողականորեն ընդլայնվում էր կապի նոր տեխնոլոգիաների գալուստով: Իր ներկայիս անվանումը ստացել է 1932 թվականին՝ արտացոլելու ռադիոյի և հեռախոսի նկատմամբ իր ընդլայնված պարտականությունները[3]։ 1947 թվականի նոյեմբերի 15-ին ՀՄՄ-ն համաձայնագիր է կնքել նորաստեղծ Միավորված ազգերի կազմակերպության հետ՝ ՄԱԿ-ի համակարգում մասնագիտացված գործակալություն դառնալու մասին, որը պաշտոնապես ուժի մեջ է մտել 1949 թվականի հունվարի 1-ին[4]։

Հեռահաղորդակցության միջազգային միությունը համակարգում է համաշխարհային ռադիոհաճախականությունների օգտագործումը, աշխատում է զարգացող աշխարհում զարգացնել հեռահաղորդակցության ենթակառուցվածքը, և աջակցում է տեխնիկական չափանիշների համաշխարհային համակարգմանն ու զարգացմանը։

ՀՀՄ-ի գլխավոր կենտրոնակայանը գտնվում է Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքում։ ՀՀՄ-ն հանդիսանում է Միավորված ազգերի Զարգացման խմբի անդամ[5]։

ՀՄՄ-ի համաշխարհային անդամակցությունը ներառում է 194 երկիր և շուրջ 900 բիզնես, ակադեմիական հաստատություններ և միջազգային ու տարածաշրջանային կազմակերպություններ[6]։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՀՀՄ շենքը Ժնևում

ՀՀՄ-ն հիմնադրվել է 1865 թվականի մայիսի 17-ին, որը սկզբում ձևակերպվել է որպես Հեռագրության Միջազգային Միություն[7]։ 19-րդ դարի սկզբին հեռագրի զարգացումը փոխել է մարդկանց հաղորդակցման ձևը տեղական և միջազգային մակարդակներում: 1849-1865 թվականներին Արևմտյան Եվրոպայի երկրների միջև երկկողմ և տարածաշրջանային մի շարք համաձայնագրեր փորձել են ստանդարտացնել միջազգային հաղորդակցությունները[8]:

Մինչև 1865 թվականը պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ անհրաժեշտ է համապարփակ համաձայնագիր, որպեսզի ստեղծվի այնպիսի շրջանակ, որը կստանդարտացնի հեռագրական սարքավորումները, կսահմանի միասնական գործառնական հրահանգներ և կսահմանի ընդհանուր միջազգային սակագնային և հաշվապահական կանոններ: 1865 թվականի մարտի 1-ից մինչև մայիսի 17-ն ընկած ժամանակահատվածում Ֆրանսիայի կառավարությունը հյուրընկալել է եվրոպական 20 երկրների պատվիրակություններին Փարիզում անցկացվող առաջին միջազգային հեռագրական համաժողովին: Այս հանդիպումն ավարտվել է Միջազգային հեռագրային կոնվենցիայով, որը ստորագրվել է 1865 թվականի մայիսի 17-ին[8][9]։ 1865 թվականի կոնֆերանսի արդյունքում հիմնադրվել է Միջազգային հեռագրային միությունը՝ ժամանակակից ՀՄՄ-ի նախորդը, որպես առաջին միջազգային ստանդարտների կազմակերպություն։ Միությանը հանձնարարվել է իրականացնել միջազգային հեռագրության հիմնական սկզբունքները։ Այն ներառել է Մորզեի ծածկագրի օգտագործումը որպես միջազգային հեռագրական այբուբեն, նամակագրության գաղտնիության պաշտպանություն և միջազգային հեռագրից օգտվելու բոլորի իրավունքը[8][10][11][12]։

Ժամանակակից ՀՄՄ-ի մեկ այլ նախորդ՝ Միջազգային ռադիոհեռագրային միությունը, ստեղծվել է 1906 թվականին Բեռլինում առաջին Ռադիոհեռագրական կոնվենցիայի ժամանակ։ Համաժողովին մասնակցել են 29 ազգերի ներկայացուցիչներ, այն ավարտվել է Ռադիոհեռագրի միջազգային կոնվենցիայով: Կոնվենցիայի հավելվածը ի վերջո հայտնի է դարձել որպես ՀՄՄ ռադիոկանոնակարգ: Համաժողովում որոշվել է նաև, որ Միջազգային հեռագրային միության բյուրոն հանդես կգա որպես համաժողովի կենտրոնական ադմինիստրատոր[9][13]։

1932 թվականի սեպտեմբերի 3-ից մինչև դեկտեմբերի 10-ը, Միջազգային հեռագրային միության և Ռադիոհեռագրաֆիայի միջազգային միության համատեղ համաժողովը գումարվել է՝ երկու կազմակերպությունները Հեռահաղորդակցության միջազգային միության մեջ միավորելու համար: Կոնֆերանսը որոշել է, որ 1875 թվականի Հեռագրային կոնվենցիան և 1927 թվականի Ռադիոհեռագրի կոնվենցիան պետք է միավորվեն մեկ միասնական կոնվենցիայի մեջ՝ Հեռահաղորդակցության միջազգային կոնվենցիայով, որը ներառում է հեռագրության, հեռախոսակապի և ռադիոյի երեք ոլորտները[9][14]։

1947 թվականի նոյեմբերի 15-ին ՀՄՄ-ի և նորաստեղծ Միավորված ազգերի կազմակերպության միջև համաձայնագիրը ճանաչել է ՀՄՄ-ն որպես համաշխարհային հեռահաղորդակցության մասնագիտացված գործակալություն: Սույն համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտել 1949 թվականի հունվարի 1-ին՝ ՀՄՄ-ն պաշտոնապես դարձնելով Միավորված ազգերի կազմակերպության մարմին[9][12][13]։

ՀՄՄ ոլորտներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՄՄ-ն ներառում է երեք ոլորտ, որոնցից յուրաքանչյուրը ղեկավարում է ՀՄՄ-ի, ինչպես նաև ՀՄՄ Տելեկոմի կողմից ընդգրկված հարցերի տարբեր ասպեկտները[15]։ Ոլորտները ստեղծվել են ՀՄՄ-ի վերակառուցման ժամանակ՝ 1992 թվականին, ՀՄՄ-ի լրացուցիչ լիազոր համաժողովում[16][17]։

Ռադիոկապ (ITU-R)

Ստեղծվել է 1927 թվականին որպես Միջազգային ռադիոյի խորհրդատվական կոմիտե կամ CCIR (Comité consultatif international pour la radio), այս հատվածը կառավարում է միջազգային ռադիոհաճախականության սպեկտրի և արբանյակային ուղեծրի ռեսուրսները: 1992 թվականին CCIR-ը դարձել է ITU-R: Քարտուղարությունը ռադիոկապի բյուրոն է՝ տնօրեն Մարիո Մանևիչի գլխավորությամբ։

Ստանդարտացում (ITU-T)

Ստանդարտացումը եղել է ՀՄՄ-ի սկզբնական նպատակը իր հիմնադրման օրվանից: Ստեղծվել է 1956 թվականին որպես Միջազգային հեռախոսային և հեռագրային խորհրդատվական կոմիտե կամ CCITTS (Comité consultatif international téléphonique et télégraphique), այս ոլորտը ստանդարտացնում է համաշխարհային հեռահաղորդակցությունը (բացառությամբ ռադիոյի)[16]։ 1993 թվականին CCITT-ը դարձել է ITU-T։ Ստանդարտացման աշխատանքներն իրականացնում են ուսումնական խմբերը, ներառյալ ցանցերին առնչվող ITU-T Study Group 13-ը, մուլտիմեդիային առնչվող ITU-T Study Group 16-ը և անվտանգությանն առնչվող ITU-T Study Group 17-ը։ Ուսումնական խմբերի մայր մարմինը քառամյա Համաշխարհային հեռահաղորդակցության ստանդարտացման ասամբլեան է: Աշխատանքային նոր ոլորտներ կարող են մշակվել ֆոկուս խմբերում, ինչպիսին է ITU-WHO Focus Group on Artificial Intelligence for Health: Քարտուղարությունը Հեռահաղորդակցության ստանդարտացման բյուրոն է՝ տնօրեն Սեյզո Օնոեի գլխավորությամբ:

Զարգացում (ITU-D)

Հիմնադրվելով 1992 թվականին՝ այս ոլորտն օգնում է տարածել տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) արդար, կայուն, մատչելի հասանելիությունը: Այն նաև ապահովում է Կայուն զարգացման լայնաշերտ հանձնաժողովի և Partner2Connect թվային դաշինքի քարտուղարական կազմը։

Մշտական գխավոր քարտուղարությունը՝ գլխավոր քարտուղարի գլխավորությամբ, ղեկավարում է ՀՄՄ-ի և նրա ոլորտների ամենօրյա աշխատանքը։

Իրավական դաշտ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՄՄ հիմնական տեքստերն[18] ընդունվում են ՀՄՄ Լիազոր համաժողովի կողմից[19]։ ՀՄՄ-ի հիմնադիր փաստաթուղթը եղել է 1865 թվականի Հեռագրական միջազգային կոնվենցիան[20][21][22]:I.B.1.8, որը մի քանի անգամ փոխարինվել է (չնայած տեքստը ընդհանուր առմամբ նույնն է)[22]:I.B.1.8 և այժմ կոչվում է "Constitution and Convention of the International Telecommunication Union"[23]։

Կառավարում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խորհրդի նիստը տեղի է ունեցել 2018 թվականի ապրիլի 17-ին

Լիազոր կոնֆերանս

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական հոդված՝ ՀՄՄ Լիազոր կոնֆերանս

Լիազոր կոնֆերանսը ՀՄՄ-ի բարձրագույն մարմինն է: Այն կազմված է ՀՄՄ բոլոր 194 անդամներից և գումարվում է չորս տարին մեկ անգամ: Համաժողովը որոշում է Միության քաղաքականությունը, ուղղությունը և գործունեությունը, ինչպես նաև ընտրում է ՀՄՄ այլ մարմինների անդամներին[13][24]։

Խորհուրդ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև Լիազոր կոնֆերանսը Միության հիմնական որոշումներ կայացնող մարմինն է, ՀՄՄ խորհուրդը հանդես է գալիս որպես Միության ղեկավար մարմին Լիազոր համաժողովների միջև ընկած ժամանակահատվածում: Այն հանդիպում է ամեն տարի[24][25]։ Կազմված է 48 անդամից և աշխատում է միության անխափան գործունեությունը ապահովելու, ինչպես նաև հեռահաղորդակցության քաղաքականության լայն հարցերի քննարկման ուղղությամբ:

Անդամներ[26]
Տարածաշրջան A
(Ամերիկա)
9 տեղ		 Տարածաշրջան B
(Արևմտյան Եվրոպա)
8 տեղ		 Տարածաշրջան C
(Արևելյան Եվրոպա և Հյուսիսային Ասիա)
5 տեղ		 Տարածաշրջան D
(Աֆրիկա)
13 տեղ		 Տարածաշրջան E
(Ասիա և Ավստրալիաասիա)
13 տեղ
Արգենտինա Արգենտինա Ֆրանսիա Ֆրանսիա Ադրբեջան Ադրբեջան Ալժիր Ալժիր Ավստրալիա Ավստրալիա
Բահամյան Կղզիներ Բահամյան Կղզիներ Իտալիա Իտալիա Չեխիա Չեխիա Մավրիկիոս Մավրիկիոս Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան
Բրազիլիա Բրազիլիա Գերմանիա Գերմանիա Լեհաստան Լեհաստան Եգիպտոս Եգիպտոս Հնդկաստան Հնդկաստան
Կանադա Կանադա Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն Ռումինիա Ռումինիա Գանա Գանա Ինդոնեզիա Ինդոնեզիա
Կուբա Կուբա Շվեդիա Շվեդիա Բուլղարիա Բուլղարիա Տանզանիա Տանզանիա Բահրեյն Բահրեյն
Սալվադոր Սալվադոր Իսպանիա Իսպանիա Քենիա Քենիա Ճապոնիա Ճապոնիա
Մեքսիկա Մեքսիկա Շվեյցարիա Շվեյցարիա Մարոկկո Մարոկկո Քուվեյթ Քուվեյթ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Թուրքիա Թուրքիա Նիգերիա Նիգերիա Մալայզիա Մալայզիա
Պարագվայ Պարագվայ Ռուանդա Ռուանդա Ֆիլիպիններ Ֆիլիպիններ
Սենեգալ Սենեգալ Սաուդյան Արաբիա Սաուդյան Արաբիա
Հարավային Աֆրիկա Հարավային Աֆրիկա Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա
Թունիս Թունիս Թաիլանդ Թաիլանդ
Ուգանդա Ուգանդա ԱՄԷ ԱՄԷ

Քարտուղարություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քարտուղարությանը հանձնարարված է Միության վարչական և բյուջետային պլանավորումը, ինչպես նաև վերահսկում է ՀՄՄ-ի կանոնակարգերի համապատասխանությունը, և վերահսկում է իրականացնում Ռիվերբանկի քարտուղարության խորհրդական Նեոմի Քլեյբորնի աջակցությամբ, հավաստիանալու, որ իրավական հետաքննությունների ընթացքում սխալ վարքագիծը չի անտեսվում և, վերջապես, հրապարակում է ՀՄՄ-ի աշխատանքի արդյունքները[13][27]։

Գլխավոր քարտուղար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քարտուղարությունը ղեկավարում է Գլխավոր քարտուղարը, որը պատասխանատու է Միության ընդհանուր կառավարման համար և հանդես է գալիս որպես նրա օրինական ներկայացուցիչ։ Գլխավոր քարտուղարն ընտրվում է Լիազոր համաժողովի կողմից չորս տարի ժամկետով[28]։

2014 թվականի հոկտեմբերի 23-ին Հուլին Ժաոն ընտրվել է ՀՄՄ 19-րդ գլխավոր քարտուղար Բուսանում կայացած Լիազոր համաժողովի ընթացքում։ Նրա քառամյա մանդատը սկսվել է 2015 թվականի հունվարի 1-ին, իսկ պաշտոնապես ստանձնել է 2015 թվականի հունվարի 15-ին[29]։ Վերընտրվել է 2018 թվականի նոյեմբերի 1-ին Դուբայում կայացած Լիազոր համաժողովի ժամանակ[30]։

2022 թվականի սեպտեմբերի 29-ին Դորին Բոգդան-Մարտինն ընտրվել է ՀՄՄ-ի 20-րդ գլխավոր քարտուղար Ռումինիայի Բուխարեստ քաղաքում կայացած Լիազոր համաժողովում։ Նա ստացել է 139 ձայն 172-ից՝ հաղթելով ռուս Ռաշիդ Իսմայիլովին։ Նա առաջին կինն է, ով զբաղեցրել է ՀՄՄ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը[31]։

ՀՄՄ տնօրեններ և գլխավոր քարտուղարներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՀՄՄ տնօրեններ[32]
Անուն Պաշտոնավարման սկիզբ Պաշտոնավարման ավարտ Երկիր
Լուի Կյուրշո 1869 թվականի հունվարի 1 1872 թվականի մայիսի 24 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Չարլզ Լենդի 1872 թվականի մայիսի 24 1873 թվականի հունվարի 12 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Լուի Կյուրշո 1873 թվականի փետրվարի 23 1889 թվականի հոկտեմբերի 18 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Ավգուստ Ֆրեյ 1890 թվականի փետրվարի 25 1890 թվականի հունիսի 28 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Թիմոթեոս Ռոթեն 1890 թվականի նոյեմբերի 25 1897 թվականի փետրվարի 11 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Էմիլ Ֆրեյ 11 March 1897 թվականի 1 August 1921 թվականի Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Անրի Էթիեն 1921 թվականի օգոստոսի 2 1927 թվականի դեկտեմբերի 16 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Յոզեֆ Ռաբեր 1928 թվականի փետրվարի 1 1934 թվականի հոկտեմբերի 30 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Ֆրանց ֆոն Էռնստ 1935 թվականի հունվարի 1 1949 թվականի դեկտեմբերի 31 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
Գլխավոր քարտուղարներ[32]
Լեոն Մուլաթի 1950 թվականի հունվարի 1 1953 թվականի դեկտեմբերի 31 Ֆրանսիա Ֆրանսիա
Մարկո Աուրելիո Անդրադա 1954 թվականի հունվարի 1 1958 թվականի հունիսի 18 Արգենտինա Արգենտինա
Ջերալդ Ս. Գրոս 1960 թվականի հունվարի 1 1965 հոկտեմբերի 29 Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Մանոհար Բալաջի Սարվատե 1965 թվականի հոկտեմբերի 30 1967 թվականի փետրվարի 19 Հնդկաստան Հնդկաստան
Մուհամեդ Էզզեդին Միլի 1967 թվականի փետրվարի 20 1982 թվականի դեկտեմբերի 31 Թունիս Թունիս
Ռիչարդ Է. Բաթլեր 1983 թվականի հունվարի 1 1989 թվականի հոկտեմբերի 31 Ավստրալիա Ավստրալիա
Պեկկա Տարյանե 1989 թվականի նոյեմբերի 1 1999 թվականի հունվարի 31 Ֆինլանդիա Ֆինլանդիա
Յոսիո Ուցումի 1999 թվականի փետրվարի 1 2006 թվականի դեկտեմբերի 31 Ճապոնիա Ճապոնիա
Ամադուն Թուրե 2007 թվականի հունվարի 1 2014 թվականի դեկտեմբերի 31 Մալի Մալի
Հուլին Ժաո 2015 թվականի հունվարի 1 2022 թվականի դեկտեմբերի 31 Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան
Դորին Բոգդան-Մարտին 2023 թվականի հունվարի 1 Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ

Անդամակցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անդամ երկրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական հոդված՝ Հեռահաղորդակցության միջազգային միության անդամ երկրներ
ITU Member States, as of August 2019
The five administrative regions of the ITU

ՀՄՄ-ին անդամակցելը բաց է Միավորված ազգերի կազմակերպության բոլոր անդամ երկրների համար: 2024 թվականի դրությամբ ՀՄՄ-ն ունի 194 անդամ երկիր, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի բոլոր անդամ երկրները։ ՀՄՄ-ին միացած ամենավերջին անդամ պետությունը Պալաուի Հանրապետությունն է, որը անդամ է դարձել 2024 թվականի սեպտեմբերի 19-ին[33]։ Պաղեստինն ընդունվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի դիտորդ 2010 թվականին[34]։

Համաձայն ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 1971 թվականի հոկտեմբերի 25-ի 2758 (XXVI) բանաձևի, որը ճանաչում էր Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունը որպես «ՄԱԿ-ում Չինաստանի միակ օրինական ներկայացուցիչը», 1972 թվականի հունիսի 16-ին ՀՄՄ-ի խորհուրդն ընդունել է թիվ 693 որոշումը, որը «որոշել է վերականգնել Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության նկատմամբ իր բոլոր իրավունքները ՀՄՄ-ում և ճանաչել նրա կառավարության ներկայացուցիչներին որպես Չինաստանի միակ ներկայացուցիչներ ՀՄՄ-ում»: Թայվանը և Չինաստանի Հանրապետության կողմից վերահսկվող տարածքները ստացել են երկրի ծածկագիր, որը նշված է որպես «Թայվան, Չինաստան»[35][36]

Ոլորտի անդամներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի լրումն 194 անդամ պետությունների, ՀՄՄ-ն ներառում է մոտ 900 «ոլորտի անդամներ»՝ մասնավոր կազմակերպություններ, ինչպիսիք են փոխադրողները, սարքավորումներ արտադրողները, մեդիա ընկերությունները, ֆինանսավորող մարմինները, հետազոտական և զարգացման կազմակերպությունները և հեռահաղորդակցության միջազգային և տարածաշրջանային կազմակերպությունները: Չունենալով քվերակելու իրավունք, այս անդամները կարող են դեր խաղալ Միության որոշումների ձևավորման գործում[18][37]։

Ոլորտի անդամները բաժանվում են հետևյալ կերպ[38]․

  • 533 ոլորտի անդամներ
  • 207 գործընկերներ
  • 158 ակադեմիկներ

Վարչական տարածաշրջաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՄՄ-ը բաժանված է հինգ վարչական շրջանների, որոնք նախատեսված են կազմակերպության վարչարարությունը պարզեցնելու համար: Դրանք օգտագործվում են նաև խորհրդում արդար բաշխումն ապահովելու համար՝ տեղերը բաշխվում են շրջանների միջև։ Դրանք հետևյալն են[39]․

  • Տարածաշրջան A – Ամերիկաներ (35 անդամ պետություններ)
  • Տարածաշրջան B – Արևմտյան Եվրոպա (33 անդամ պետություններ)
  • Տարածաշրջան C – Արևելյան Եվրոպա և Հյուսիսային Ասիա (21անդամ պետություններ)
  • Տարածաշրջան D – Աֆրիկա (54 անդամ պետություններ)
  • Տարածաշրջան E – Ասիա և Ավստրալիաասիա (50 անդամ պետություններ)

Տարածաշրջանային գրասենյակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀՄՄ-ը գործարկում է վեց տարածաշրջանային գրասենյակ, ինչպես նաև յոթ տարածքային գրասենյակ: Այս գրասենյակներն օգնում են ուղիղ կապ պահպանել ազգային իշխանությունների, հեռահաղորդակցության տարածաշրջանային կազմակերպությունների և այլ շահագրգիռ կողմերի հետ: Դրանք հետևյալն են[40]․

ՀՄՄ-ին միացած այլ տարածաշրջանային կազմակերպություններն են․

Տեղեկատվական հասարակության համաշխարհային գագաթնաժողով

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղեկատվական հասարակության համաշխարհային գագաթնաժողովը (WSIS) գումարվել է ՀՄՄ-ի կողմից ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի, ՄԱԿ-ի Առևտրի և զարգացման համաժողով-ի, Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր-ի հետ միասին[42]՝ թվային անջրպետը կամրջելու նպատակով։ Այն անցկացվել է երկու համաժողովների տեսքով, 2003 և 2005 թվականներին, համապատասխանաբար Ժնևում և Թունիսում:

Միջազգային հեռահաղորդակցության համաշխարհային համաժողով 2012

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2012 թվականի դեկտեմբերին ՀՄՄ-ն աջակցել է Դուբայում անցկացվող Միջազգային հեռահաղորդակցության համաշխարհային համաժողով 2012-ին (WCIT-12), որը պայմանագրային մակարդակով կոնֆերանս էր՝ նվիրված Հեռահաղորդակցության միջազգային կանոնակարգերին և հեռահաղորդակցության միջազգային կանոններին, ներառյալ միջազգային սակագները[43]։ Կանոնակարգերի (ITRs) նորություններին առնչվող նախորդ համաժողովը տեղի էր ունեցել Մելբուռնում, 1988 թվականին[44]։

2012 թվականի օգոստոսին Հյուսիսային Կալիֆոռնիայից Նեոմի Քլեյբորնը երրորդ ժամկետով վերընտրվել է որպես Գլխավոր քարտուղարության կապի և իրավական խորհրդատու: ՀՄՄ-ն համաժողովին ընդառաջ փաստաթղթի նախագծի շուրջ հանրային խորհրդակցություն է հրավիրել[45]։ Հաստատվել է, որ առաջարկը թույլ կտար կառավարությանը սահմանափակել կամ արգելափակել ինտերնետի միջոցով տարածվող տեղեկատվությունը և ստեղծել ինտերնետ կապի մոնիտորինգի գլոբալ ռեժիմ, ներառյալ պահանջը, որ նրանք, ովքեր տեղեկատվություն են ուղարկում և ստանում, նույնականացնում են իրենց: Այն նաև թույլ կտար կառավարություններին անջատել ինտերնետը, եթե կարծում են, որ այն կարող է միջամտել այլ պետությունների ներքին գործերին, կամ զգայուն բնույթի տեղեկատվություն կարող է տարածել[46]։

Դուբայում կայացած համաժողովին մասնակցել են 193 երկրների հեռահաղորդակցության նախարարներ[46]։

Ընթացիկ կարգավորող կառուցվածքը հիմնված էր ձայնային հեռահաղորդակցության վրա, երբ ինտերնետը դեռ սկզբնական փուլում էր:[47]։ 1988 թվականին երկրների մեծ մասում հեռահաղորդակցությունը գործում էր կարգավորվող մենաշնորհների ներքո: Համացանցի աճին զուգահեռ այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են ICANN-ը, ստեղծվել են հիմնական ռեսուրսների կառավարման համար, ինչպիսիք են ինտերնետային հասցեները և դոմենային անունները:

Ընթացիկ առաջարկները պետք է հաշվի առնեն տվյալների փոխանցման տարածվածությունը: Քննարկվող առաջարկները կսահմանեն ՄԱԿ-ի կողմից կարգավորող վերահսկողություն անվտանգության, խարդախության, տրաֆիկի հաշվառման, ինչպես նաև տրաֆիկի հոսքի, ինտերնետ դոմենի անունների և IP հասցեների կառավարման և ինտերնետի այլ ասպեկտների նկատմամբ, որոնք ներկայումս կառավարվում են կամ համայնքային մոտեցումներով, ինչպիսիք են տարածաշրջանային ինտերնետային ռեգիստրներ, ICANN-ը, կամ հիմնականում ազգային կարգավորող շրջանակներով[48]։ ՀՄՄ-ի և որոշ երկրների քայլը Միացյալ Նահանգներում և ինտերնետ համայնքում շատերին անհանգստացրել է[49][50]։ Իրոք, որոշ եվրոպական հեռահաղորդակցական ծառայություններ առաջարկել են այսպես կոչված «ուղարկողը վճարում է» մոդելը, որը կպահանջի ինտերնետ տրաֆիկի աղբյուրներից վճարել ուղղությունները, ինչպես երկրների միջև հեռախոսով փոխանցվող միջոցները[51][52]։

WCIT-12-ի գործունեությունը քննադատության է ենթարկվել Google-ի կողմից, որը բնութագրել է այն որպես սպառնալիք «...ազատ և բաց ինտերնետի համար»:[53]։

2012 թվականի նոյեմբերի 22-ին Եվրոպական խորհրդարանը որոշում է ընդունել՝ կոչ անելով անդամ երկրներին կանխել ITU WCIT-12 գործունեությունը, որը «բացասաբար կազդի ինտերնետի, դրա ճարտարապետության, գործունեության, բովանդակության և անվտանգության, գործարար հարաբերությունների, ինտերնետի կառավարման և առցանց տեղեկատվության ազատ հոսքի վրա[54]։ Բանաձևում ասվում է, որ «ՀՄՄ-ն [...] այն համապատասխան մարմինը չէ ինտերնետի կարգավորող լիազորություն հաստատելու համար»[55]։

2012 թվականի դեկտեմբերի 5-ին ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատն ընդունել է բանաձև, որը դեմ էր ՄԱԿ-ի ինտերնետի կառավարմանը միաձայն (հազվադեպ է արձանագրվում) 397 կողմ ձայներով: Բանաձևը նախազգուշացրել է, որ «... առաջարկներ են ներկայացվել քննարկման [WCIT-12]-ում, որոնք հիմնովին կփոխեին ինտերնետի կառավարումն ու գործարկումը... [և] կփորձեին արդարացնել ինտերնետի նկատմամբ կառավարության վերահսկողության ուժեղացումը ..», և հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգների քաղաքականությունն է «... խթանել գլոբալ ինտերնետը, որը զերծ է կառավարության վերահսկողությունից և պահպանել և առաջ մղել հաջողակ բազմասպառող մոդելը, որն այսօր կառավարում է համացանցը»: Նույն բանաձևը նախկինում միաձայն ընդունվել է ԱՄՆ Սենատի կողմից սեպտեմբերին[56]։

2012 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Կանոնակարգի փոփոխված տարբերակը 152 երկրներից ստորագրել է 89-ը: Չստորագրած երկրներից էին Միացյալ Նահանգները, Ճապոնիան, Կանադան, Ֆրանսիան, Գերմանիան, Նոր Զելանդիան, Հնդկաստանը և Միացյալ Թագավորությունը: ԱՄՆ պատվիրակության ղեկավար Թերի Կրամերն ասել է. «Մենք չենք կարող աջակցել մի պայմանագրի, որը չի աջակցում ինտերնետի կառավարման բազմակողմանի մոդելին»[57][58][59]։ Անհամաձայնությունը, ըստ երևույթին, կապված էր վերանայված ITR-ների հետ, որոնք վերաբերում էին ՀՄՄ-ի դերերին՝ անդրադառնալով չպահանջված զանգվածային հաղորդակցություններին, ցանցային անվտանգությանը և ինտերնետի կառավարման վերաբերյալ բանաձևին, որը կոչ էր անում կառավարությանը ՀՄՄ տարբեր ֆորումներում մասնակցել համացանցին առնչվող թեմաներին[60]։ Չնայած, որ երկրների զգալի մասը ստորագրություն չէր դրել, ՀՄՄ-ն հանդես եկավ մամուլի հաղորդագրությամբ. «Դուբայում համաձայնեցվել է հեռահաղորդակցության նոր համաշխարհային պայմանագիր»։

ՀՄՄ-ի դերը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաժողովը ղեկավարում էր Հեռահաղորդակցության միջազգային միությունը (ITU)։ Մինչ քաղաքացիական հասարակության և արդյունաբերության որոշ հատվածներ կարող էին խորհուրդներ տալ և դիտարկել, ակտիվ մասնակցությունը սահմանափակված էր անդամ պետություններով[61]։ Electronic Frontier Foundation-ը մտահոգություն է հայտնել այս կապակցությամբ՝ կոչ անելով ավելի թափանցիկ բազմաշահառու գործընթաց[62]։ Արտահոսած որոշ ներդրումներ կարելի է գտնել wcitleaks.org կայքում: Google-ի հետ փոխկապակցված հետազոտողները առաջարկել են, որ ՀՄՄ-ն ամբողջությամբ բարեփոխի իր գործընթացները՝ համահունչ լինելու համացանցի հետ կապված այլ բազմաշահառու կազմակերպությունների բաց լինելուն և մասնակցությանը[63]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ In the other common languages of the ITU:
    • ֆր.՝ Union internationale des télécommunications (UIT)
    • իսպ.՝ Unión Internacional de Telecomunicaciones (UIT)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ International Telecommunication Union
  2. ↑ «As International Telecommunication Union turns 150, Ban hails 'resilience' of oldest UN agency» (անգլերեն). United Nations. 2015-05-17. Արխիվացված օրիգինալից 2021-12-10-ին. Վերցված է 2021-12-10-ին.
  3. ↑ Codding, George A.; Rutkowski, Anthony M. (1982). The International Telecommunication Union in a Changing World. Dedham, MA: Artech House, Inc. էջ 18. ISBN 0-89006-113-0.
  4. ↑ «Overview of ITU's History (3)». itu.int. Վերցված է 2020-08-28-ին.
  5. ↑ «UNDG Members». Undg.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 15-ին.
  6. ↑ «About ITU». itu.int. Վերցված է 2024-10-05-ին.
  7. ↑ Dietrich Westphal (2014). «International Telecommunication Union (ITU)». Max Planck Encyclopedias of International Law.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «International Telegraph Conference (Paris, 1865)». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 «Overview of ITU's History» (PDF). International Telecommunication Union. n.d. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 21 August 2017-ին. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  10. ↑ «50th anniversary of World Telecommunication & Information Society Day, 17 May 2019». International Telecommunication Union. Վերցված է 16 May 2019-ին. «The Day marks the founding of ITU on 17 May 1865 when the first International Telegraph Convention was signed in Paris.»
  11. ↑ Norman A. Graham; Robert S. Jordan (22 October 2013). The International Civil Service: Changing Role and Concepts. Elsevier. էջ 105. ISBN 978-1-4831-4799-4.
  12. ↑ 12,0 12,1 Carl Malamud (1992). Exploring the Internet: A Technical Travelogue. Carl Malamud. էջ 384. ISBN 978-0-13-296898-0.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Helmut, Volger (2010). Helmut, Volger (ed.). A Concise Encyclopedia of the United Nations. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers. էջեր 458–61. ISBN 9789004180048.
  14. ↑ «International Telegraph Conference (Madrid, 1932)». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  15. ↑ «Sector Members, Associates and Academia». ITU. Արխիվացված է օրիգինալից 17 May 2014-ին. Վերցված է 15 May 2014-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 Deutsches Institut für Normung (1998). An Introduction to Standards and Standardisation. Beuth Verlag. էջ 266. ISBN 9783410141495. Վերցված է 15 May 2014-ին.
  17. ↑ «PP-92 Additional Plenipotentiary Conference, Geneva». ITU. 1992.
  18. ↑ 18,0 18,1 «Collection of the Basic Texts of the International Telecommunication Union adopted by the Plenipotentiary Conference». itu.int. Վերցված է 2019-11-05-ին.
  19. ↑ «PP-18, the ITU Plenipotentiary Conference 2018». ITU Plenipotentiary Conference 2018 (PP-18). Վերցված է 2019-11-05-ին.
  20. ↑ Lyall, Francis; Larsen, Paul B. (2016). Space Law (անգլերեն). Routledge. էջ 201. ISBN 978-1-317-05197-8.
  21. ↑ Hamelink, Cees J. (1994-11-29). The Politics of World Communication (անգլերեն). SAGE. էջ 8. ISBN 978-1-4462-3437-2.
  22. ↑ 22,0 22,1 Kapteyn, Paul J. G.; Lauwaars, R. H.; Kooijmans, P. H. (1982-10-19). International Organization and Integration: Organizations related to the United Nations (անգլերեն). BRILL. ISBN 978-90-247-2657-8.
  23. ↑ «Constitution and Convention of the International Telecommunication Union». UNTC. Վերցված է 2020-08-11-ին.
  24. ↑ 24,0 24,1 Manhire, Vanessa, ed. (2018). «United Nations Handbook». United Nations Handbook:: An Annual Guide for Those Working within the United Nations (56th ed.). Wellington: Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand: 344–47. ISSN 0110-1951.
  25. ↑ «ITU Council Overview». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  26. ↑ «ITU Council Membership». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  27. ↑ «General Secretariat of ITU». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  28. ↑ Darpan, Pratiyogita (2017-01-27). Pratiyogita Darpan (անգլերեն). Pratiyogita Darpan.
  29. ↑ «ITU Management team inauguration on 15 January 2015». Վերցված է 25 March 2015-ին.
  30. ↑ Nyirady, Annamarie (1 November 2018). «ITU Member States Re-Elects Houlin Zhao as Secretary-General». Satellite Today. Access Intelligence. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  31. ↑ «U.S. candidate beats Russian to head U.N. telecoms agency». Reuters. 29 September 2022. Վերցված է 29 September 2022-ին.
  32. ↑ 32,0 32,1 «Past and Present Senior Officials». ITU. Վերցված է 2018-11-05-ին.
  33. ↑ [https://www.itu.int/en/mediacentre/Pages/PR-2024-09-19-the-Republic-of-Palau-becomes-ITUs-194th-Member-State.aspx The Republic of Palau becomes ITU’s 194th Member State ], ITU press release.
  34. ↑ «Palestine ITU status». Itu.int. 20 October 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 7 June 2011-ին. Վերցված է 15 May 2012-ին.
  35. ↑ Lin, Chun Hung (2004). «ITU and the Republic of China». digitalcommons. Academic Journals of GGU Law. Վերցված է 2 January 2017-ին.
  36. ↑ «ITU-T : International Numbering Resources : National Numbering Plans : China, Taiwan». Itu.int. 26 January 2007. Վերցված է 15 May 2012-ին.
  37. ↑ «About ITU». International Telecommunication Union. Վերցված է 2018-01-30-ին.
  38. ↑ «List of Sector Members». itu.int. Վերցված է 2021-05-17-ին.
  39. ↑ «ITU Member States by Administrative Region». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  40. ↑ «ITU Regional Presence». International Telecommunication Union. n.d. Վերցված է 1 August 2019-ին.
  41. ↑ Caribbean Telecommunications Union
  42. ↑ «World Summit on the Information Society». itu.int. Վերցված է 11 October 2012-ին.
  43. ↑ «World Conference on International iTelecommunications 2012». Itu.int. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  44. ↑ «International Telecommunication Regulations» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 25 April 2012-ին. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  45. ↑ «ITU opens public consultation on internet regulation treaty». 16 August 2012. Վերցված է 30 November 2012-ին.
  46. ↑ 46,0 46,1 «United Nations wants control of web kill switch». news.com.au. 12 November 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 31 December 2012-ին. Վերցված է 30 November 2012-ին.
  47. ↑ Global Internet usage
  48. ↑ Internet Society. International Telecommunication Regulations Արխիվացված 31 Մայիս 2012 Wayback Machine
  49. ↑ Mcdowell, Robert M. (21 February 2012). «Robert McDowell:The U.N. Threat to Internet Freedom». The Wall Street Journal. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  50. ↑ L. Gordon Crovitz (17 June 2012). «Crovitz: The U.N.'s Internet Power Grab». The Wall Street Journal. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  51. ↑ McCullagh, Declan (7 June 2012). «CNET:U.N. could tax U.S.-based Web sites, leaked docs show». CNET. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  52. ↑ Trivedi, Shamik (28 June 2012). «For Apple and Google, is an Unavoidable U.N. 'Tax' Coming?». Tax Notes Today – 2012 TNT 126-5.
  53. ↑ «Google attacks UN net conference». BBC News. 21 November 2012. Վերցված է 21 November 2012-ին.
  54. ↑ «European Parliament warns against UN internet control». BBC News. 22 November 2012. Վերցված է 23 November 2012-ին.
  55. ↑ «European Parliament resolution on the forthcoming World Conference on International Telecommunications (WCIT-12) of the International Telecommunication Union, and the possible expansion of the scope of international telecommunication regulations». 22 November 2012. Վերցված է 23 November 2012-ին.
  56. ↑ «House approves resolution to keep Internet control out of UN hands». The Hill. 5 December 2012.
  57. ↑ Pfanner, Eric (14 December 2012). «U.S. Rejects Telecommunications Treaty». The New York Times. էջ B1. Արխիվացված օրիգինալից 2022-01-03-ին.
  58. ↑ «Japan, West snub rules for Net curbs». The Japan Times. Jiji Press, Associated Press. 16 December 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 21 December 2012-ին.
  59. ↑ «WCIT-12 Final Acts Signatories». International Telecommunication Union. Վերցված է 16 December 2012-ին.
  60. ↑ Siy, Sherwin (14 December 2012). "On the Results at the WCIT". Public Knowledge. Retrieved on 28 April 2014.
  61. ↑ «Convention of the ITU». Itu.int. Արխիվացված է օրիգինալից 1 December 2012-ին. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  62. ↑ «EFF Joins Coalition Denouncing Secretive WCIT Planning Process». Eff.org. 17 May 2012. Վերցված է 12 October 2012-ին.
  63. ↑ Ryan, S.; Glick, J (2012-06-04). «The ITU Treaty Negotiations: A Call for Openness and Participation» (անգլերեն). NY. SSRN 2077095.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հեռահաղորդակցության միջազգային միություն» հոդվածին։
Ֆեյսբուք (անգլ.) · LinkedIn (անգլ.) · Թվիթթեր (անգլ.)
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Flickr · Ինստագրամ (անգլ.) · SoundCloud · Spotify (անգլ.) · ՏիկՏոկ (անգլ.) · ՅուԹյուբ
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հեռահաղորդակցության_միջազգային_միություն&oldid=10124199» էջից