Преглед на кодот на Португалија

{{Инфокутија за држава
| native_name              = {{native name|pt|República Portuguesa|nbsp=omit}}
| conventional_long_name   = Португалска Република
| common_name              = Португалија
| image_flag               = Flag of Portugal.svg
| image_coat               = Coat of arms of Portugal.svg
|image_map                 = EU-Portugal with islands circled.svg
|map_caption               = 
|national_anthem           = "{{јаз|pt|[[A Portuguesa]]}}"<br/>{{small|„Португалската“}}<br/><center>[[File:Hino_Nacional_da_Republica_Portuguesa.ogg|noicon|center]]</center>
| capital                  = [[Лисабон]]<sup>5</sup>
| latd=38 |latm=46 |latNS=N |longd=9 |longm=11 |longEW=W
| largest_city             = capital
| official_languages       = [[Португалски јазик|Португалски]]<sup>1</sup>
| regional_languages       = [[мирандски јазик|мирандски]]
| ethnic_groups            = {{unbulleted list|96.3% [[Португалци]] |3.7% други}}
| ethnic_groups_year       = 2011
| demonym                  = [[Португалци]]
(Португалец/Португалка)
| government_type          = [[парламентарна република]]
| leader_title1            = [[Претседател на Португалија|Претседател]]
| leader_name1             = [[Марсело Ребело де Соза]]
| leader_title2            = [[Премиер на Португалија|Премиер]]
| leader_name2             = [[Антонио Коста]]
| sovereignty_type         = [[Историја на португалската националност|Формирање]]
| sovereignty_note         = <small>Општопризнат датум на независност е '''1139'''</small>
| established_date1        = [[868]]
| established_event1       = [[Condado de Portucale|Основање]]
| established_event2       = [[Condado Portucalense|Реосновање]]
| established_date2        = [[1095]]
| established_event3       = <small>[[Битка на Сао Мамеде|''Де факто'' суверенитет]]</small>
| established_date3        = [[24 јуни]] [[1128]]
| established_event4       = '''[[Кралство Португалија|Кралство]]'''
| established_date4        = [[25 јули]] [[1139]]
| established_event5       = [[Договор од Замора|Призната]]
| established_date5        = [[5 октомври]] [[1143]]
| established_event6       = <small>[[Manifestis Probatum|Папско признавање]]</small>
| established_date6        = [[1179]]
| accessionEUdate          = [[1 јануари]] [[1986]]
| EUseats                  = 24
| area_rank                = 110<sup>та</sup>
| area_magnitude           =
| area_km2                 = 92.345
| area_sq_mi               = 35.580 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water            = 0,5
| population_estimate      = 10,276,617<ref name="auto2">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_destaques&DESTAQUESdest_boui=354227526&DESTAQUESmodo=2|title=Redução da população residente em 2018 menor que a de 2017 - 2018|website=Ine.pt|accessdate=14 јуни 2019}}</ref>
| population_census        = 10,562,178<ref>[https://web.archive.org/web/20121127184227/http://www.ine.pt/scripts/flex_definitivos/Main.html] {{dead link|date=април 2019}}</ref>
| population_estimate_year = 2018
| population_estimate_rank = 88ма
| population_census_year   = 2011
| population_density_km2   = 114
| population_density_sq_mi = 295 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| population_density_rank  = 87<sup>ма</sup>
| GDP_PPP_year             = 2006
| GDP_PPP                  = $232.000.000.000
| GDP_PPP_rank             = 40<sup>та</sup> <!--ММФ-->
| GDP_PPP_per_capita       = $23.464 <!--ММФ-->(2007)
| GDP_PPP_per_capita_rank  = 34<sup>та</sup> <!--ММФ-->
| HDI_year                 = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change               = steady<!--increase/decrease/steady-->
| HDI                      = 0.822 <!--number only-->
| HDI_ref                  = <ref name="HDI">{{Наведена мрежна страница |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=27 јули 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
| HDI_rank                 = 41ва
| GPI_year                 = 2007
| GPI                      = {{increase}} 1,481
| GPI_rank                 = 9<sup>та</sup>
| GPI_category             = <span style="color:#090;">многу висок</span>
| currency                 = [[Евро]] ([[Евро знак|€]])²
| currency_code            = EUR
| country_code             = PRT
| time_zone                = [[Западноевропско време|ЗЕВ]]³
| utc_offset               = 0
| time_zone_DST            = [[Западноевропско летно време|ЗЕЛТ]]
| utc_offset_DST           = +1
| cctld                    = [[.pt]]<sup>4</sup>
| calling_code             = 351
| footnote1                = [[мирандски јазик]], кој се зборува во некои села на општината [[Миранда до Дуро]], бил официјално признат во (''Lei n.° 7/99 de 29 de Janeiro''), оттогаш давајќи му официјално право на користење на мирандскиот на јазичното малцинство кое го засега.<ref>[http://ec.europa.eu/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/pt1_en.html#13 Студија Евромозаик, мирандскиот во Португалија] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20070313113715/http://ec.europa.eu/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/pt1_en.html#13 |date=2007-03-13 }}, europa.eu - [[Европска Комисија]] мрежно место, пристапено на јануари 2007.</ref> [[Португалски знаковен јазик|Португалскиот знаковен јазик]] е исто така признат.
|footnote2                = Пред 1999: [[Португалско ескудо]].
|footnote3                = [[Азори]]: [[УКВ]]-1; УКВ во [[Европско летно време|лето]].
|footnote4                = Доменот [[.eu]] се користи исто така, бидејќи е заеднички за сите земји-членки на [[Европската Унија]].
|footnote5                = [[Коимбра]] бил главен град на државата од 1139 до околу 1260}}

'''Португалија''' ({{lang-pt|Portugal}}) —  [[република]] во западниот и југозападниот дел на [[Пиринејски Полуостров|Пиринејскиот Полуостров]] во Југозападна [[Европа]]. Таа е најзападната земја во Континентална Европа. Португалија се граничи со [[Шпанија]] на север и исток, и со [[Атлантски Океан]] на запад и југ. Во продолжение, Португалија содржи неколку [[остров]]и сред Атлантикот, вклучувајќи ги [[Азори]]те (''Açores'') и [[Мадејра]].

Главен град на Португалија е [[Лисабон]]. Вкупното население на Португалија е 10.524.145 жители.

== Историја ==
{{Главна|Историја на Португалија}}
Името „''Португалија''“ само по себе открива делови рани од историјата на оваа земја - таа потекнува од римското име ''Portus Cale'', можна мешавина на грчко и латинско име кое значи "Убаво пристаниште". Просторот на денешна Португалија во текот на историјата бил населуван од страна на многу народи и цивилизации, како [[Ибери]]те, [[Келти]]те, [[Феникијци]]те, [[Картагинци]]те, [[Стари Грци|Старите Грци]], [[Германи]]те и [[Маври]]те.

[[Податотека:Ignoto portoghese, ritratto di un cavaliere dell'ordine di cristo, 1525-50 ca. 02.jpg|мини|лево|[[Васко де Гама]]]]
Португалија во текот на [[XV век]] и [[XVI век]] успеала да го прошири своето влијание. Славни личности од тие векови се: [[Фернандо Магелан]] кој го опколил светот, [[Бартоломео Дијас]] кој достигнал до [[’Ртот на Добрата Надеж]] и источниот крај на [[Африка]], [[Васко де Гама]] и др. Крајот на [[XV век]], Португалија за првпат во историјата ја изгубила независноста, и тоа под власт на [[Шпанија]] преку кое почнало пропаѓање на Португалија како велесила.

Португалија продолжила да ја губи својата политичка и економска сила поради неколку причини, пред сè [[Лисабонски земјотрес|Лисабонскиот земјотрес]] од [[1755]] година, подемот на [[Наполеон Бонапарт]], стекнување на независност на [[Бразил]] во [[1822]] година и граѓанската војна помеѓу либералите и апсолутистите. Во [[1910]] година била укината монархијата. Во [[1975]] година Протугалија дала независност на своите преостанати колонии.

Португалија е една од основачите на [[НАТО]] алијансата, а од [[1986]] година е член на [[ЕУ]].

== Потекло на поимот ==

== Географија и клима ==
{{Главна|Географија на Португалија}}
[[Податотека:Portugal topographic map-mk.svg|мини|лево|250п|Топографска карта на Португалија]]
Португалија е држава на западниот и југозападниот дела на [[Пиринејски Полуостров|Пиринејскиот Полуостров]]. Граничи со [[Шпанија]] на север и исток и со [[Атлантски Океан]] на запад и југ. Во продолжение, Португалија содржи неколку [[остров]]и сред Атлантикот, вклучувајќи ги [[Азурски Острови|Азурите]] (''Açores'') и [[Мадејра Острови|Мадејра]]. 
Португалија е една од најтоплите држави во [[Европа]] со атлантско-средоземна клима. Пролетта и летото обично се топли а во јули и август температурите се движат од 30–35&nbsp;°C во централниот дел и до 45&nbsp;°C во внатрешноста и јужниот дел на земјата. Есента и зимата се врнежливи а температурите достигаат до -5&nbsp;°C. Снежни врнежи има на повисоките места во планинските предели на север. Средните годишни температури се движат од 13&nbsp;°C на север и 18&nbsp;°C на југ. Источниот дел од Португалија е претежно планински, додека западниот е низински. Северниот е планински, каде течат реките [[Мињо (река)|Мињо]] и [[Доуро]].

== Државно уредување ==

== Административна поделба ==
{{Главна|Административна поделба на Португалија}}

== Стопанство ==

== Население, јазик и религија ==
{{Најголеми градови во Португалија}}
[[Податотека:Viana_do_Castelo,_Portugal_(4922364383).jpg|мини|250п|Португалки во народни носии]]

== Култура во Португалија ==

== Религија ==
{{bar box
|float=right
|title=Верници во Португалија
|barwidth=200px
|bars=
{{Столбен постоток|Католици|yellow|79.3}}
{{Столбен постоток|Други Христијани|red|2.2}}
{{Столбен постоток|Муслимани|green|0.33}}
{{Столбен постоток|Евреи|Pink|0.07}}
{{Столбен постоток|Други или нерелигиозни|orange|12}}
}}
Најголема религија во Португалија е [[Римокатоличка црква|Римокатоличката]]. Околу 84% од населението се католици, но само околу 19% присуствуваат редовно на неделните литургии. Сепак, голем број од [[Португалци]]те сакаат да бидат крстени, оженети во црквата и слично<ref>{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ateismo.net/diario/2007/01/portugal-est-mais-secularizado-do-que.php|title=Portugal está mais secularizado do que a Espanha|accessdate=2007-04-28|publisher=Diário Ateísta|date=[[18 јануари]] [[2007]]|archive-date=2007-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20070929083103/http://www.ateismo.net/diario/2007/01/portugal-est-mais-secularizado-do-que.php|url-status=dead}}</ref>. Иако црквата и државата формално биле разделени за време на [[Прва Португалска Република|Првата Португалска Република]] ([[1910]]-[[1926]]), со уставот од 1976 година, Римокатоличката црква продолжила да има голема улога во португалското општество и култура. Многу португалски празници, фестивали и традиции, имаат религиозно потекло. Иако црквата и државата се формално одвоени, Католичката црква сè уште добива одредени привилегии во земјата.

Денеска, најголемиот дел од португалското население е римокатоличко, односно 84.5% од вкупниот бој на населението се католици, а околу 2.2% припаѓаат на други христијански организации<ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/po.html|title=CIA&nbsp;— The World Factbook -- Portugal|date=17 јануари 2009|accessdate=2009-10-30|archive-date=2020-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519213218/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/po.html|url-status=dead}}</ref>.

== Музика во Португалија ==

== Спорт во Португалија ==

== Наводи ==
{{reflist}}

== Поврзано ==

== Надворешни врски ==
* [http://tempo.growiktionary.org временска прогноза]{{Мртва_врска|date=January 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

{{Држави во Европа}}
{{ЕУ}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Португалија| ]]
[[Категорија:Јужна Европа]]
[[Категорија:Држави на Пиринејскиот Полуостров]]
[[Категорија:Држави во Европа]]
[[Категорија:Републики]]