Млечна индустрија
Млечна индустрија — гранка на прехранбена индустрија која се занимава со преработка и производство на млеко и млечни производи. Се заснова на сточарството, кое претставува нејзин главен извор на потребните суровини.
Во Македонија се наоѓаат неколку фабрики за млеко: Осогово Милк, БиМилк, Тетовска млекарница, Здравје Радово и други.
Структура на индустријата
[уреди | уреди извор]Додека повеќето земји произведуваат сопствени млечни производи, структурата на млечната индустрија варира во различни делови во светот. Во големите земји за производство на млеко најмногу млеко е дистрибуирано низ сите продажни пазари. Во Ирска и во Австралија, на пример, задругите на земјоделците поседуваат голем број на обработувачи од големи размери, а во САД многу земјоделци и преработувачи прават бизнис преку поединечни договори. Во Соединетите Американски Држави, 196 земјоделски задруги продаваат 86% од млекото во САД во 2002 година, со пет задруги што се сметаат за половина од тоа. Ова беше намлено за 2.300 задруги во 1940 година. Во земјите во развој, досегашната практика на земјоделците со маркетинг млекото во нивните соседства се менува брзо. Значајни случувања вклучуваат значителни странски инвестиции во млечната индустрија и сè поголема улога за млечните задруги. Производството на млеко рапидно расте во овие земји и претставува главен извор на раст на приходи за многу земјоделци.
Како и во многу други гранки на прехранбената индустрија, преработка на млеко во земјите на производство на млечните производи има сè повеќе концентрирани, со помалку, но поголеми и поефикасни растенија управувана од страна на помалку работници. Ова е особено случај во САД, Европа, Австралија и Нов Зеланд. Во 2009 година, со обвиненија за анти-доверба, се изврши постапка врз големите играчи на млечната индустрија во САД, за кој критичарите го нарекуваат Биг Милк. Уште еден круг на обвиненија за одредување на цената беше решена во 2016 година
Млечната индустрија во Македонија
[уреди | уреди извор]Во 2019 година, вкупното производство на кравјо млеко во Македонија изнесувало 390 903 000 литри, вкупниот број на молзни крави изнесувал 113 709 (2 846 во деловните субјекти, а 110 863 во поединечните земјоделски стопанства), а годишното производство на кравјо млеко по едно грло изнесувало 3 438 литри. Вкупниот број на молзни овци изнесувал 512 548, а вкупното производство на овчо млеко изнесувало 35 088 000 литри или 68 литри по грло. Најпосле, во 2019 година, во Македонија имало 61 369 молзни кози при што вкупното годишно производство на козјо млеко изнесувало 16 866 000 литри или 275 литри по грло. Вкупно, во 2019 година, во Македонија имало 114 фирми за производство на млеко и млечни производи од кои 58 биле микропретпријатија, 43 биле мали претпријатија, 9 биле средни претпријатија, а 4 големи претпријатија. Во однос на територијалната распределба, 16 претпријатија биле ллоцирани во Скопје, 10 во Куманово, 9 во Битола, 8 во Гостивар итн. Во 2019 година, претпријатијата од млечната индустрија оствариле вкупен приход од 9 милијарди денари од кои 8,345 милијарди (92,7%) биле остварени во најголемите 20 претпријатија. Истата година, млечната индустрија остварила добивка од 406,385 милиони денари од кои 397, 29 милиони (97%) отпаѓале на најголемите 20 претпријатија. Најпосле, во млечната индустрија биле вработени 1 831 вработен од кои 1 511 отпаѓале на најголемите 20 претпријатија.[1]
| Претпријатие | Приход (во милиони денари) |
|---|---|
| Млекара Битола | 2 949,08 |
| Цермат | 785,22 |
| Млекара Здравје Радово | 672,02 |
| Бучен Козјак | 520,51 |
| Лацталис МК Млекарница | 412,75 |
| Евро Млекара | 362,36 |
| Сентиг АГ | 344,59 |
| Осогово-Милк | 255,13 |
| Хит 73 | 249,43 |
| Ѓоргиеви | 210,84 |
| ИМВ-Индустрија за млеко | 203,83 |
| Екошар | 203,76 |
| Млечна индустрија Скопје | 199,37 |
| Трница | 198,90 |
| Јока | 177,99 |
| Млекара Тетово | 165,68 |
| Нуро-Комерц | 127,52 |
| Нехо Исни | 110,03 |
| Млекара Мики | 98,55 |
| Москов-МС | 97,92 |
| Претпријатие | Добивка (во илјади денари) |
|---|---|
| Млекара Битола | 176 384 |
| Цермат | 111 208 |
| Нехо Исни | 18 082 |
| Бучен Козјак | 17 295 |
| Нуро-Комерц | 15 182 |
| Екошар | 14 760 |
| Хит 73 | 8 953 |
| Ѓоргиеви | 5 611 |
| Вардарец | 5 181 |
| Осогово Милк | 5 110 |
| Јока | 3 794 |
| Дени милк | 2 742 |
| Сентис АГ | 2 588 |
| Маско комерц | 2 418 |
| Млекара Мики | 2 137 |
| Алпина Еуро | 1 410 |
| Норд Миљк | 1 397 |
| Шара-милк | 1 342 |
| Малешево Милк | 954 |
| Софија-мандра | 745 |
| Претпријатие | Приход (во милиони денари) |
|---|---|
| Млекара Здравје Радово | 223 |
| Млекара Битола | 191 |
| Цермат | 138 |
| Бучен Козјак | 107 |
| Трница | 92 |
| Евро Млекара | 79 |
| Цермат сладолед | 75 |
| Лацталис МК Млекарница | 74 |
| Осогово-милк | 68 |
| Хит 73 | 68 |
| Екошар | 58 |
| Сентис АГ | 55 |
| ИМВ-Индустрија за млеко | 48 |
| Млекара Тетово | 42 |
| Јока | 41 |
| Нуро-Комерц | 33 |
| Ѓоргиеви | 33 |
| Милком компани | 31 |
| Млечна индустрија Скопје | 30 |
| Нехо Исни | 25 |
Поврзано
[уреди | уреди извор]Литература
[уреди | уреди извор]- Мастило, Наталија (2005): Речник савремене српске географске терминологије, Географски факултет, Београд
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
Млечна индустрија на Ризницата ?- National Dairy Council
- University of Guelph Dairy Science and Technology Education Series—Online technical information about dairy products.
- ↑ Потребни се структурни промени во млечната индустрија, Економија и бизнис, година 22, број 265, септември 2020, стр. 48-50.
- ↑ Потребни се структурни промени во млечната индустрија, Економија и бизнис, година 22, број 265, септември 2020, стр. 48.
- ↑ 3,0 3,1 Потребни се структурни промени во млечната индустрија, Економија и бизнис, година 22, број 265, септември 2020, стр. 49.
