Nachtzwaluw: verschil tussen versies
k Robot: en:European Nightjar is een etalage-artikel |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
| afbeelding = Caprimulgus europaeus.jpg |
| afbeelding = Caprimulgus europaeus.jpg |
||
| orde = [[Nachtzwaluwachtigen|Caprimulgiformes]] (Nachtzwaluwachtigen) |
| orde = [[Nachtzwaluwachtigen|Caprimulgiformes]] (Nachtzwaluwachtigen) |
||
| familie = [[ |
| familie = [[Nachtzwaluwen|Caprimulgidae]] (Nachtzwaluwen) |
||
| geslacht = ''[[Caprimulgus]]'' |
| geslacht = ''[[Caprimulgus]]'' |
||
| w-naam = ''Caprimulgus europaeus'' |
| w-naam = ''Caprimulgus europaeus'' |
||
| auteur = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] |
| auteur = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] |
||
| datum = 1758 |
| datum = 1758 |
||
| afbeeldingII =Caprimulgus_europaeus_distr.png |
| afbeeldingII = Caprimulgus_europaeus_distr.png |
||
| afbeeldingIItekst = Verspreidingsgebied: zomer (oranje) en winter (blauw) |
| afbeeldingIItekst = Verspreidingsgebied: zomer (oranje) en winter (blauw) |
||
| commons = Caprimulgus europaeus |
| commons = Caprimulgus europaeus |
||
| species = Caprimulgus europaeus |
|||
}} |
}} |
||
{{luister2|Nachtzwaluw in Drenthe - SoundCloud - luc de bruijn.ogg|Geluid van een nachtzwaluw}} |
{{luister2|Nachtzwaluw in Drenthe - SoundCloud - luc de bruijn.ogg|Geluid van een nachtzwaluw}} |
||
| Regel 35: | Regel 36: | ||
==Verspreiding en leefgebied == |
==Verspreiding en leefgebied == |
||
De nachtzwaluw is een [[trekvogel]] die pas laat in het broedgebied aankomt, meestal niet voor het begin van mei. De soort komt in vrijwel geheel Europa als zomergast die broedt in [[Heide (vegetatie)|heidevelden]] en halfopen bossen. Hij overwintert in Afrika, tot aan Zuid-Afrika toe (zie kaartje). |
De nachtzwaluw is een [[trekvogel]] die pas laat in het broedgebied aankomt, meestal niet voor het begin van mei. De soort komt in vrijwel geheel [[Europa (werelddeel)|Europa]] als zomergast die broedt in [[Heide (vegetatie)|heidevelden]] en halfopen bossen. Hij overwintert in Afrika, tot aan Zuid-Afrika toe (zie kaartje). |
||
De soort telt 6 ondersoorten: |
|||
* ''C. e. europaeus'': van centraal en noordelijk Europa tot centraal, noordelijk en zuidelijk-centraal [[Siberië]]. |
|||
* ''C. e. meridionalis'': van zuidelijk Europa en noordelijk [[Afrika]] tot de [[Kaukasus]] en noordwestelijk [[Iran]]. |
|||
* ''C. e. sarudnyi'': [[Kazachstan]] en westelijk Siberië. |
|||
* ''C. e. unwini'': van [[Irak]] en Iran tot [[Turkmenistan]] en [[Oezbekistan]]. |
|||
* ''C. e. plumipes'': van noordwestelijk [[China]] tot westelijk en zuidelijk [[Mongolië]]. |
|||
* ''C. e. dementievi'': van noordoostelijk Mongolië tot zuidelijk-centraal Siberië. |
|||
==Status== |
==Status== |
||
| Regel 54: | Regel 63: | ||
[[Categorie:Nachtzwaluw]] |
[[Categorie:Nachtzwaluw]] |
||
[[Categorie:IUCN-status niet bedreigd]] |
[[Categorie:IUCN-status niet bedreigd]] |
||
[[Categorie:Dier uit het Afrotropisch gebied]] |
|||
[[Categorie:Dier uit het Palearctisch gebied]] |
[[Categorie:Dier uit het Palearctisch gebied]] |
||
{{Link GA|de}} |
{{Link GA|de}} |
||
Versie van 17 mei 2014 13:50
| Nachtzwaluw IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2012) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Caprimulgus europaeus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Verspreidingsgebied: zomer (oranje) en winter (blauw) | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Nachtzwaluw op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus) is een vogel uit de familie van de nachtzwaluwen (Caprimulgidae). De soort is overigens met de zwaluwen noch met de gierzwaluwen verwant.
De nachtzwaluw is onder verschillende namen bekend. De meest gebruikte alternatieve naam, die ook in veel andere talen is terug te vinden, is geitenmelker, wat ook de letterlijke betekenis is van de Latijnse naam Caprimulgus.
Kenmerken
Afmetingen
De nachtzwaluw wordt ongeveer 26 tot 28 cm lang.[2] De spanwijdte is ongeveer 53 tot 61 cm lang.
Verenkleed
Het verenkleed van een volwassen nachtzwaluw is grijzig en kastanjebruin gestreept. De onderzijde. Witte vlekjes op de handpennen en witte uiteinden van de staartveren zijn kenmerkend voor het mannetje. Bij jonge mannetjes zijn deze vaalgeel. De snavel is zwart en de poten roodbruin.
Het enigszins bonte verenkleed vertoont overeenkomsten met dat van de draaihals. De grote bek en de lange vleugels doen denken aan een gierzwaluw. De nachtelijke gedragingen en het zachte donzige verenkleed lijken dan weer wat op uilen.
Zang en gedrag
De nachtzwaluw is een schemeractieve vogel. Zijn zang is een bevreemdend, trillend geluid. Het is dermate typisch dat het de makkelijkste manier is om een nachtzwaluw te ontdekken; je moet vooral goed luisteren. Het is een enigszins mechanisch getril, van variabele intensiteit, dat hij na zonsondergang zittend vanaf een uitkijkpost ten gehore brengt. In de vlucht heeft de nachtzwaluw een zachte maar scherpe roep, die regelmatig herhaald wordt om contact te leggen met soortgenoten.
De nachtzwaluw vliegt vooral in het donker, waarbij de vlucht geruisloos en mot-achtig is. Overdag ligt de vogel stil op de grond en vertrouwt hij op zijn verenkleed met schutkleuren als camouflage. Hierdoor is de soort moeilijk te zien en moet men geluk of de juiste kennis hebben om er een waar te nemen.
Verspreiding en leefgebied
De nachtzwaluw is een trekvogel die pas laat in het broedgebied aankomt, meestal niet voor het begin van mei. De soort komt in vrijwel geheel Europa als zomergast die broedt in heidevelden en halfopen bossen. Hij overwintert in Afrika, tot aan Zuid-Afrika toe (zie kaartje).
De soort telt 6 ondersoorten:
- C. e. europaeus: van centraal en noordelijk Europa tot centraal, noordelijk en zuidelijk-centraal Siberië.
- C. e. meridionalis: van zuidelijk Europa en noordelijk Afrika tot de Kaukasus en noordwestelijk Iran.
- C. e. sarudnyi: Kazachstan en westelijk Siberië.
- C. e. unwini: van Irak en Iran tot Turkmenistan en Oezbekistan.
- C. e. plumipes: van noordwestelijk China tot westelijk en zuidelijk Mongolië.
- C. e. dementievi: van noordoostelijk Mongolië tot zuidelijk-centraal Siberië.
Status
De nachtzwaluw heeft een groot verspreidingsgebied en daardoor is de kans op uitsterven gering. De grootte van de populatie werd in 2004 geschat op 2,0 tot 6,0 miljoen exemplaren. De aantallen gaan achteruit. Echter, het tempo ligt onder de 30% in tien jaar (minder dan 3,5% per jaar). Om deze redenen staat de nachtzwaluw als niet bedreigd op de rode lijst van de IUCN.[1]
Status in Nederland en Vlaanderen
In België en Nederland is de nachtzwaluw een schaarse broedvogel van de hogere zandgronden. De vogel is in de jaren 1950 en 1960 sterk achteruitgegaan. Dit kwam zowel door areaalverlies (minder halfopen bosgebieden) als ook door achteruitgang in aantallen per oppervlakte-eenheid. Op de Utrechtse heuvelrug verdween de nachtzwaluw als broedvogel. Sinds de jaren 1990 is er vooral op de Veluwe sprake van een duidelijk herstel.[3] Dit herstel zet zich nog steeds voort en heeft ook effect op het landelijke beeld. Volgens SOVON gaat het aantal broedparen in de periode 1990-2007 geleidelijk vooruit en broedde er in 2007 ongeveer 950 - 1.150 paar in Nederland. [4] Ondanks dit herstel staat de vogel zowel op de Nederlandse als op de Vlaamse Rode Lijst als kwetsbaar.
- ↑ a b (en) Nachtzwaluw op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Charlotte Uhlenbroek (2008) - Animal Life, Tirion Uitgevers BV, Baarn. ISBN 978-90-5210-774-5
- ↑ Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 9074345212
- ↑ SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van de nachtzwaluw in Nederland
Waarnemingen:
- Kaarten met waarnemingen:
