Oscar voor beste mannelijke hoofdrol
De Academy Award voor beste acteur (ook bekend als de Oscar voor beste acteur of Academy Award voor beste mannelijke hoofdrol) is een jaarlijkse prijs van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Het is een van de belangrijkste Academy Awards, voor de beste acteur van het voorgaande jaar. Welke films daarvoor in aanmerking komen wordt bepaald door mensen die werkzaam zijn in de filmindustrie. Uiteindelijk worden maximaal vijf acteurs bekendgemaakt die zijn genomineerd voor de prijs. Tijdens de jaarlijkse uitreiking wordt bekendgemaakt welke van deze vijf acteurs de prijs wint.
Alle winnaars en genomineerden
Op chronologische volgorde staan hier alle winnaars, met daaronder de andere genomineerden. Eerst wordt de naam van de acteur genoemd, daarna de film waarop de prijs is gebaseerd (vervolgens bij de winnaar de naam van de persoon uit de film). Het jaartal is het jaar waarin de film uitkwam; de prijsuitreiking is het jaar daarop.
1928 en 1929
- 1928: Emil Jannings – The Last Command als "Gen. Dolgorucki/Grand Duke Sergius Alexander" en The Way of All Flesh als "August Schilling"
- 1929: Warner Baxter – In Old Arizona als "The Cisco Kid"
1930–1939
- 1930: George Arliss – Disraeli als "Benjamin Disraeli"
- 1931: Lionel Barrymore – A Free Soul als "Stephen Ashe, Defense Attorney"
- 1932: Fredric March – Dr. Jekyll and Mr. Hyde als "Dr. Henry L. Jekyll/Mr. Hyde" en Wallace Beery – The Champ als "Champ"
- 1934: Clark Gable – It Happened One Night als "Peter Warne"
- 1935: Victor McLaglen – The Informer als "Gypo Nolan"
- 1937: Spencer Tracy – Captains Courageous als "Manuel Fidello"
- 1939: Robert Donat – Goodbye, Mr. Chips als "Charles E. Chipping"
1940–1949
- 1940: James Stewart – The Philadelphia Story als "Macaulay Connor"
- 1941: Gary Cooper – Sergeant York als "Sergeant Alvin York"
- 1943: Paul Lukas – Watch on the Rhine als "Kurt Muller"
- 1944: Bing Crosby – Going My Way als "Father Chuck O'Malley"
- 1945: Ray Milland – The Lost Weekend als "Don Birnam"
- 1946: Fredric March – The Best Years of Our Lives als "Al Stephenson"
- 1947: Ronald Colman – A Double Life als "Anthony John"
- 1948: Laurence Olivier – Hamlet als "Hamlet"
- 1949: Broderick Crawford – All the King's Men als "Willie Stark"
1950–1959
- 1951: Humphrey Bogart – The African Queen als "Charlie Allnut"
- 1952: Gary Cooper – High Noon als "Will Kane"
- 1953: William Holden – Stalag 17 als "Sergeant J.J. Sefton"
- 1954: Marlon Brando – On the Waterfront als "Terry Malloy"
- 1955: Ernest Borgnine – Marty als "Marty Piletti"
- 1956: Yul Brynner – The King and I als "King Mongkut of Siam"
- 1957: Alec Guinness – The Bridge on the River Kwai als "Luitenant-kolonel Nicholson"
- 1958: David Niven – Separate Tables als "Majoor Angus Pollock"
- 1959: Charlton Heston – Ben-Hur als "Judah Ben-Hur"
1960–1969
- 1960: Burt Lancaster – Elmer Gantry als "Elmer Gantry"
- 1961: Maximilian Schell – Judgment at Nuremberg als "Hans Rolfe"
- 1962: Gregory Peck – To Kill a Mockingbird als "Atticus Finch"
- 1963: Sidney Poitier – Lilies of the Field als "Homer Smith"
- 1964: Rex Harrison – My Fair Lady als "Henry Higgins"
- 1965: Lee Marvin – Cat Ballou als "Kid Sheleen" en "Tim Strawn"
- 1967: Rod Steiger – In the Heat of the Night als "Bill Gillespie"
- 1968: Cliff Robertson – Charly als "Charly Gordon"
- 1969: John Wayne – True Grit als "Rooster Cogburn"
1970–1979
- 1970: George C. Scott – Patton als "George Patton"
- 1971: Gene Hackman – The French Connection als "Detective Jimmy 'Popeye' Doyle"
- 1972: Marlon Brando – The Godfather als "Vito Corleone"
- 1973: Jack Lemmon – Save the Tiger als "Harry Stoner"
- 1974: Art Carney – Harry and Tonto als "Harry Coombes"
- 1975: Jack Nicholson – One Flew Over the Cuckoo's Nest als "Randle Patrick McMurphy"
- 1976: Peter Finch – Network als "Howard Beale"
- 1977: Richard Dreyfuss – The Goodbye Girl als "Elliot Garfield"
- 1978: Jon Voight – Coming Home als "Luke Martin"
- 1979: Dustin Hoffman – Kramer vs. Kramer als "Ted Kramer"
1980–1989
- 1980: Robert De Niro – Raging Bull als "Jake LaMotta"
- 1981: Henry Fonda – On Golden Pond als "Norman Thayer Jr."
- 1982: Ben Kingsley – Gandhi als "Mahatma Gandhi"
- 1983: Robert Duvall – Tender Mercies als "Mac Sledge"
- 1984: F. Murray Abraham – Amadeus als "Antonio Salieri"
- 1985: William Hurt – Kiss of the Spider Woman als "Luis Molina"
- 1986: Paul Newman – The Color of Money als "Fast Eddie Felson"
- 1987: Michael Douglas – Wall Street als "Gordon Gekko"
- 1988: Dustin Hoffman – Rain Man als "Raymond Babbitt"
- 1989: Daniel Day-Lewis – My Left Foot als "Christy Brown"
1990–1999
- 1992: Al Pacino – Scent of a Woman als "Lt. Col. Frank Slade"
- 1993: Tom Hanks – Philadelphia als "Andy Beckett"
- 1994: Tom Hanks – Forrest Gump als "Forrest Gump"
- 1995: Nicolas Cage – Leaving Las Vegas als "Ben Sanderson"
- 1996: Geoffrey Rush – Shine als "David Helfgott"
- 1997: Jack Nicholson – As Good as It Gets als "Melvin Udall"
- 1998: Roberto Benigni – Life Is Beautiful als "Guido Orefice"
- 1999: Kevin Spacey – American Beauty als "Lester Burnham"
2000–2009
- 2000: Russell Crowe – Gladiator als "Maximus Decimus Meridius"
- 2001: Denzel Washington – Training Day als "Alonzo Harris"
- 2002: Adrien Brody – The Pianist als "Władysław Szpilman"
- 2003: Sean Penn – Mystic River als "Jimmy Markum"
- 2004: Jamie Foxx – Ray als "Ray Charles"
- 2005: Philip Seymour Hoffman – Capote als "Truman Capote"
- 2007: Daniel Day-Lewis – There Will Be Blood als "Daniel Plainview"
- 2008: Sean Penn – Milk als "Harvey Milk"
- 2009: Jeff Bridges – Crazy Heart als "Bad Blake"
2010–2019
- 2010: Colin Firth – The King's Speech als "Koning George VI"
- 2011: Jean Dujardin – The Artist als "George Valentin"
- 2012: Daniel Day-Lewis – Lincoln als "Abraham Lincoln"
- 2013: Matthew McConaughey – Dallas Buyers Club als "Ron Woodroof"
- 2015: Leonardo DiCaprio – The Revenant als "Hugh Glass"
- 2016: Casey Affleck – Manchester by the Sea als "Lee Chandler"
- 2017: Gary Oldman – Darkest Hour als "Winston Churchill"
Recordhouders
In de geschiedenis van de Academy Awards won alleen Daniel Day-Lewis drie keer de trofee voor beste acteur (bijgewerkt t/m 2017). Spencer Tracy was de eerste acteur die de trofee meer dan één keer won.
Drie trofeeën voor beste acteur:
- Daniel Day-Lewis (1989, 2007, 2012)
De onderstaande acteurs wonnen de prijs twee keer (alfabetisch):
- Marlon Brando (1954, 1972)
- Gary Cooper (1941, 1952)
- Tom Hanks (1993, 1994)
- Dustin Hoffman (1979, 1988)
- Fredric March (1932, 1946)
- Jack Nicholson (1975, 1997)
- Sean Penn (2003, 2008)
- Spencer Tracy (1937, 1938)