Kleinst waterhoen
| Kleinst waterhoen IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2019) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Zapornia pusilla (Pallas, 1776) | |||||||||||||
| |||||||||||||
Verspreidingsgebied van de kleinst waterhoen ■ broedgebied (lichtgroen)
■ permanent leefgebied (donkergroen)
■ niet-broedgebied (blauw)
| |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Kleinst waterhoen op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Het kleinst waterhoen (Zapornia pusilla synoniem: Porzana pusilla) is een kleine moerasvogel uit de familie van rallen (Rallidae). Het kleinst waterhoen is een moerasvogel die qua gedrag en uiterlijk vergelijkbaar is met de waterral.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De vogel is 16 tot 18 cm lang. Het verenkleed lijkt op dat van een miniatuuruitvoering van de waterral (23 tot 26 cm lang). De vogel is grijsblauw van onder en dofbruin met zwarte streepjes van boven. Daardoor lijkt het kleinst waterhoen ook sterk op het mannetje van het klein waterhoen, dat bijna even groot is. Het kleinst waterhoen heeft echter geen rode snavelbasis, heeft meer strepen op de onderbuik en heeft kortere slagpennen.[2] Kleinst waterhoen heeft vleeskleurige poten.[3]
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Het is een verborgen levende vogel van zoetwatermoerassen en plassengebieden met zeggen en riet. De vogel komt behalve in West-Europa en Noord-Afrika ook voor in delen van Azië, Zuid-Afrika, Australië, Nieuw-Guinea en Nieuw-Zeeland. Er zijn zes ondersoorten:[4]
- Z. p. intermedia: westelijk Europa, Afrika en Madagaskar.
- Z. p. pusilla: van oostelijk Europa tot centraal en oostelijk Azië.
- Z. p. mira: Borneo.
- Z. p. mayri: centraal Nieuw-Guinea.
- Z. p. palustris: zuidoostelijk Nieuw-Guinea en Australië.
- Z. p. affinis: Nieuw-Zeeland.
Status
[bewerken | brontekst bewerken]Het kleinst waterhoen heeft een groot verspreidingsgebied en daardoor is de kans op de status kwetsbaar (voor uitsterven) gering. De grootte van de populatie werd in 2015 geschat op 0,5-1 miljoen volwassen individuen, maar over trends is niets bekend. Om deze redenen staat het kleinst waterhoen als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN,[1] maar valt wel onder het AEWA-verdrag.
Het leefgebied van de vogel wordt echter aangetast door een groot aantal ontwikkelingen zoals waterpeilbeheersing en het droogleggen van moerassen voor agrarisch gebruik.
Status in Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]In de periode 1900-1996 zijn er in Nederland ca. 50 bevestigde waarnemingen met maximaal 3 per jaar, waaronder 12 bevestigde broedgevallen.[5] Volgens SOVON waren er naar schatting 2-9 broedparen in de periode 1998-2000 en waarnemingen op meer dan 20 locaties.[6] In 2005 en 2009 waren er weer bevestigde broedgevallen in het Hollands-Utrechtse plassengebied.[7] SOVON telde in 2012 37 broedparen.[8]
In 2004 is het kleinst waterhoen als verdwenen uit Nederland op de Nederlandse rode lijst gekomen; mogelijk verandert deze status bij een herziening van de rode lijst.
Video
[bewerken | brontekst bewerken]-
Porzana pusilla
- ↑ a b (en) Kleinst waterhoen op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Svensson, L. et al., 2012. ANWB Vogelgids van Europa, Tirion, Baarn. ISBN 978 90 18 03080 3
- ↑ Michael Chinery. Encyclopedie van de Natuur, Pag: 60.
- ↑ (en) Gill, F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2022. IOC World Bird List (v12.2). Gearchiveerd op 15 augustus 2023.
- ↑ van den Berg, A & C.A.W. Bosman, 1999. Avifauna van Nederland 1. ISBN 9074345131
- ↑ SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van het kleinst waterhoen in Nederland
- ↑ Stichting Natuurinformatie
- ↑ Boele, A. et al. 2014. Broedvogels in Nederland 2012. SOVON-rapport 2014/13.
Externe links
- SoortenBank.nl beschrijving, afbeeldingen en geluid
- Kaarten met waarnemingen:
