Tekst źródłowy strony Unia personalna

{{Dopracować|źródła=2024-10}}
[[Plik:Unia w Krewie.JPG|thumb|200px|Obraz upamiętniający [[unia w Krewie|unię polsko-litewską w Krewie]]]]
'''Unia personalna''' (łac. ''persona'' – osoba) – związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólnego [[monarchia|monarchę]], prezydenta lub inny organ władzy, przy zachowaniu przez te państwa odrębności prawnej, politycznej, a niekiedy także ustrojowej<ref>{{encyklopedia PWN |id = 3991321 |tytuł = unia personalna |data dostępu = 2024-10-27}}</ref>.

== Czasy historyczne (przykłady) ==
=== Historia [[Polska|Polski]] ===
* unie polsko-czeskie:
** 1003–1004 – [[Bolesław I Chrobry]], książę Polski był w l. 1003–1004 również księciem Czech.
** 1300–1306 – [[Wacław II]], król Czech był w latach 1300–1305 królem Polski, zaś jego syn i następca na tronie czeskim [[Wacław III]] był z mocy prawa również królem Polski od 1305 do śmierci w 1306.
* [[Unia polsko-węgierska|unie polsko-węgierskie]]:
** 1370–1382 – [[Ludwik Węgierski]] król Węgier (jako Ludwik I Wielki) był w tym okresie również królem Polski.
** 1440–1444 – [[Władysław III Warneńczyk]], król Polski był też w tym okresie równocześnie królem Węgier pod imieniem I. Ulászló
* unia [[Polska|Polski]] i [[Litwa|Litwy]] ([[unia polsko-litewska]]) w latach 1385–1569 (z przerwą w latach 1401–1447 i 1492–1501). W 1569 gdy [[Korona Królestwa Polskiego]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie]] połączyły się w jedno państwo – [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitą]], unia personalna przekształciła się w [[unia realna|unię realną]].
* unia Polski i [[Królestwo Francji (987–1791)|Francji]] pod berłem [[Henryk III Walezy|Henryka I Walezego]] – istniała jedynie formalnie w l. 1574-1575. Henryk III po śmierci brata [[Karol IX Walezjusz|Karola IX]] został w maju 1574 królem Francji „z prawa” (jako Henryk III). Opuścił Polskę udając się do Francji w czerwcu 1574, jednak nie zrzekł się tronu polskiego, formalnie jego panowanie w Polsce zakończyło się w maju 1575.<ref group="uwaga">12 maja 1575 minął termin upływu ultimatum dostarczonego Henrykowi przez polskich posłów dotyczącego utraty polskiego tronu jeśli król nie powróci do Polski</ref>
* unia polsko-siedmiogrodzka 1576–1586. [[Stefan Batory]], książę [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] panował równocześnie w Rzeczypospolitej jako król Polski i wielki książę litewski.
* [[unia polsko-szwedzka]] 1592-1599. [[Zygmunt III Waza]] panował w Rzeczypospolitej jako król Polski i wielki książę litewski w l. 1587-1632, zaś jako król Szwecji (Sigismund) – w l. 1592-1599. Tytułu króla Szwecji używał do śmierci w 1632.
* [[Unia polsko-saska|unie polsko-saskie]]:
** 1697–1763 (z przerwą w l. 1706-1709) – Książęta [[Saksonia|Saksonii]] byli jednocześnie władcami [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] (królami Polski i wielkimi książętami litewskimi): [[August II Mocny|August II]] (w Saksonii jako Fryderyk August I) w latach 1697–1706 i 1709–1733 i [[August III Sas|August III]] (w Saksonii jako Fryderyk August II) w l. 1734-1763. {{Osobny artykuł|Czasy saskie}}
** 1807–1815 unia [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] z Saksonią – król Saksonii Fryderyk August III panował w Księstwie Warszawskim jako [[Fryderyk August I]]
* unia [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskiego]] i Polski w l. 1815–1831 pod berłem cesarzy Rosji: [[Aleksander I Romanow|Aleksandra I]] i [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]], którzy równocześnie byli królami Polski ([[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]]).

[[Plik:Albrecht Dürer 082.jpg|180px|thumb|right|Zygmunt Luksemburski, w XV w. cesarz rzymsko-niemiecki, król Czech, Węgier i Włoch]]

=== Historia powszechna ===
* {{Link-interwiki|Imperium Morza Północnego|Q=Q3281269}}, czyli unia personalna [[Dania|Danii]], [[Norwegia|Norwegii]] i [[Królestwo Anglii|Anglii]] stworzona przez [[Knut Wielki|Kanuta Wielkiego]] (wnuka [[Mieszko I|Mieszka I]])<ref>{{Cytuj |autor = M.J. Trow |tytuł = Kanut Wielki Wnuk Mieszka |isbn = 978-83-662-2976-1}}</ref>. Imperium rozpadło się po śmierci Knuta Wielkiego, która miała miejsce 12 listopada 1035<ref>{{encyklopedia PWN |id = 3919976 |tytuł = Kanut Wielki |data dostępu = 2024-10-04}}</ref>; 
* [[Unia kalmarska]], kiedy to Dania, [[Szwecja]] i Norwegia miały wspólnego władcę w latach 1397 – 1523;
* unia angielsko-francuska. [[Henryk VI Lancaster|Henryk VI]], król Anglii został też w r. 1431 koronowany na króla Francji i częściową władzę w tym państwie pełnił do zakończenia wojny stuletniej w 1453. Królowie Anglii używali tytułu króla Francji od 1328 do 1603;{{Zobacz też|Angielskie roszczenia do tronu Francji}}
* unia [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego]], [[Królestwo Czech|Czech]], [[Królestwo Węgier|Węgier]], i [[Królestwo Włoch (774–962)|Włoch]]. [[Zygmunt Luksemburski]] w latach 1431–1437 panował jednocześnie we wszystkich tych państwach;
* unia Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego i Hiszpanii. W latach 1519–1556 [[Karol V Habsburg]] panował jednocześnie w tych państwach (w Hiszpanii jako Karol I);
* unia [[Czechy|Czech]] i [[Węgry|Węgier]]. [[Władysław II Jagiellończyk]] i [[Ludwik II Jagiellończyk]] panowali równocześnie w tych dwóch państwach jako królowie w l. 1490 – 1526{{Fakt|data=2022-03}};
* Anglii i [[Królestwo Szkocji|Szkocji]] pod berłem [[Stuartowie|Stuartów]] w latach 1603–1649 i 1660–1707;
* [[Filip II Habsburg#Podbój Portugalii i Unia Iberyjska|Unia iberyjska]] [[Hiszpania|Hiszpanii]] i [[Królestwo Portugalii|Portugalii]] pod berłem jednego monarchy w l. 1580–1640;
* [[Królestwo Anglii|Anglii]] z [[Holandia|Holandią]] w latach 1688–1702;
* [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] z [[Królestwo Irlandii|Irlandią]] w l. 1707–1800;
* [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] z [[Królestwo Hanoweru|Hanowerem]] 1714–1837;
* [[Rosja|Rosji]] i [[Zakon Maltański|Zakonu Maltańskiego]] w l. 1799–1801 car Rosji [[Paweł I Romanow|Paweł I]] był też Wielkim mistrzem Suwerennego Zakonu Maltańskiego;
* [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego]] z [[Cesarstwo Austrii|Cesarstwem Austrii]] z [[Franciszek II Habsburg|Franciszkiem I (Franciszkiem II)]]<ref group="uwaga">Franciszek Habsburg panował w Cesarstwie Rzymsko-Niemieckim jako Franciszek II zaś w Cesarstwie Austriackim jako Franciszek I</ref> jako cesarzem tych dwóch państw (określanym przez to mianem ''dwucesarza'') w latach 1804 -1806;
* [[I Cesarstwo Francuskie|Francji]] i [[Królestwo Włoch (1805–1814)|Włoch]]. Cesarz Francuzów [[Napoleon Bonaparte|Napoleon I]], w latach 1806–1814 z urzędu również [[Współksiążęta Andory|współksiążę]] [[Andora|Andory]], panował w l. 1805 – 1814 jako król Włoch a w latach 1806-1814 był protektorem [[Związek Reński|Konfederacji Reńskiej]];
* [[unia szwedzko-norweska]] 1814–1905;
* [[Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny|unia wołosko-mołdawska]] 1859–1862 (później [[unia realna]])
* unia brytyjsko-irlandzka 1921–1947. W 1921 [[Wolne Państwo Irlandzkie]] zostało ogłoszone [[Dominium brytyjskie|dominium brytyjskim]], zaś w 1937 ogłosiło pełną niepodległość. Oficjalnie w republikę przekształciło się w 1947;
* unia duńsko-islandzka 1918–1944. [[Królestwo Islandii|Islandia]] w 1918 uzyskała status niepodległego królestwa którego władcą był król Danii. W 1944 Islandia została ogłoszona republiką;

== Czasy współczesne ==
Współcześnie charakter unii personalnej mają:
* Związek byłych [[Kolonia (geografia polityczna)|kolonii]] brytyjskich z metropolią w ramach [[Commonwealth realm]]. Monarcha [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] jest obecnie również głową następujących państw: [[Australia|Australii]], [[Antigua i Barbuda|Antigui i Barbudy]], [[Bahamy|Bahamów]], [[Belize]], [[Grenada|Grenady]], [[Jamajka|Jamajki]], [[Kanada|Kanady]], [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]], [[Papua-Nowa Gwinea|Papui-Nowej Gwinei]], [[Saint Kitts i Nevis]], [[Saint Lucia]], [[Saint Vincent i Grenadyny|Saint Vincent i Grenadyn]], [[Tuvalu]] i [[Wyspy Salomona|Wysp Salomona]].
** W unii personalnej z [[Nowa Zelandia|Nową Zelandią]] znajdują się także [[terytorium stowarzyszone|stowarzyszone]] z nią państwa – [[Niue]] i [[Wyspy Cooka]], których głową jest również król [[Karol III (król Wielkiej Brytanii)|Karol III]] w prawach monarchy Nowej Zelandii.
** Brytyjski monarcha jest również głową [[Dependencja korony brytyjskiej|dependencji korony brytyjskiej]], podległych mu bezpośrednio jako następcy królów Anglii (co stanowi kontynuację unii personalnej tych terytoriów z Anglią), stanowiących ''de facto'' terytoria zależne Wielkiej Brytanii (zależność ta wynika bowiem z tradycji, a nie jest zależnością de iure)<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20170128150812/http://uniaeuropejska.org/angielskie-wyspy-normandzkie-i-wyspa-man-nie-wchodz-w-skad-ue/ | tytuł = …angielskie Wyspy Normandzkie i Wyspa Man nie wchodzą w skład UE?| data dostępu = 2011-02-15| data = 16 października 2016| praca = | opublikowany = UniaEuropejska.org}}</ref>. Są to: [[Wyspa Man]], [[Jersey]] i [[Guernsey]].
* związek [[Stolica Apostolska|Stolicy Apostolskiej]] z państwem [[Watykan]], które w teorii stanowią dwa odrębne podmioty prawa międzynarodowego (w praktyce często utożsamiane jako jeden) zaś ich wspólną głową jest [[Papież]]<ref>http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4942 Państwo-Miasto Watykańskie i Stolica Apostolska w świetle prawa międzynarodowego</ref>.
* związek [[Andora|Andory]] z [[Francja|Francją]]: Prezydent [[Francja|Francji]] jest również [[Współksiążę francuski|współksięciem francuskim]] [[Andora|Andory]] (wraz z [[Współksiążę episkopalny|współksięciem episkopalnym]] – biskupem [[La Seu d’Urgell]]).
* związek państw stowarzyszonych z USA – [[Mariany Północne]] i [[Portoryko]], posiadające specyficzny status „wspólnoty USA” i szeroką autonomię wewnętrzną i uznające prezydenta Stanów Zjednoczonych za głowę państwa

Osoby pełniące funkcje głowy państwa w co najmniej dwóch państwach:

{| class="wikitable"
|-
! Głowa państwa !! Fotografia !! Państwo !! Pełniony urząd !! Od kiedy !! Reprezentant<br />głowy państwa
|-
| rowspan="20" |[[Karol III (król Wielkiej Brytanii)|Karol III]]|| rowspan="20" | [[Plik:Charles, Prince of Wales in 2021 (cropped) (2).jpg|lewo|81x81px]]|| {{Państwo|Wielka Brytania}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || –
|-
|{{Państwo|Antigua i Barbuda}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]]<br />|| 8 września 2022 || [[Gubernator generalny Antigui i Barbudy|gubernator generalny]]<br />[[Rodney Williams]]
|-
|{{Państwo|Australia}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' ||[[Monarcha Australii|król]]|| 8 września 2022 || [[Gubernatorzy generalni Australii|gubernator generalny]]<br />[[Samantha Mostyn]]
|-
|{{Państwo|Bahamy}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Monarcha Bahamów|król]] || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy Bahamów|gubernator generalny]]<br />[[Cynthia Pratt]]
|-
|{{Państwo|Belize}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022|| [[Gubernatorzy generalni Belize|gubernator generalna]]<br />[[Froyla Tzalam]]
|-
|{{Państwo|Grenada}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]]|| 8 września 2022|| [[Gubernatorzy generalni Grenady|gubernator generalny]]<br />[[Cécile La Grenade]]
|-
|{{Państwo|Jamajka}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022|| [[Gubernatorzy generalni Jamajki|gubernator generalny]]<br />[[Patrick Allen (gubernator generalny Jamajki)|Patrick Allen]]
|-
|{{Państwo|Kanada}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022|| [[Gubernator generalny Kanady|gubernator generalna]]<br />[[Mary Simon]]
|-
|{{państwo|NIU}}<br />''[[Terytoria zależne Nowej Zelandii|New Zealand Realm]]'' || [[Monarcha Nowej Zelandii|król]] || 8 września 2022 || Wysoka Komisarz<br />[[Cindy Kiro]]
|-
|{{Państwo|Nowa Zelandia}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' ||[[Monarcha Nowej Zelandii|król]] ||8 września 2022 || [[gubernatorzy generalni Nowej Zelandii|gubernator generalny]]<br />[[Cindy Kiro]]
|-
|{{Państwo|Papua-Nowa Gwinea}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy generalni Papui-Nowej Gwinei|gubernator generalny]]<br />[[Bob Dadae]]
|-
|{{Państwo|Saint Kitts i Nevis}}<br />''[[Commonwealth realm]]''|| [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy generalni Saint Kitts i Nevis|gubernator generalny]]<br />[[Marcella Liburd]]
|-
|{{Państwo|Saint Lucia}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || p.o. [[Gubernatorzy generalni Saint Lucia|gubernatora generalnego]]<br />[[Errol Charles]]
|-
|{{Państwo|Saint Vincent i Grenadyny}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' ||[[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy generalni Saint Vincent i Grenadyn|gubernator generalna]]<br />[[Susan Dougan]]
|-
|{{Państwo|Tuvalu}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy generalni Tuvalu|gubernator generalny]]<br />[[Tofiga Vaevalu Falani]]
|-
|{{państwo|COK}}<br />''[[Terytoria zależne Nowej Zelandii|New Zealand Realm]]''|| [[Monarcha Nowej Zelandii|król]] || 8 września 2022 || Przedstawiciel Królowej<br />Tom Marsters
|-
|{{Państwo|Wyspy Salomona}}<br />''[[Commonwealth realm]]'' || [[Władcy brytyjscy|król]] || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy generalni Wysp Salomona|gubernator generalny]]<br />[[David Tiva Kapu]]
|-
|{{Flaga|Guernsey}} [[Guernsey]]<ref group="uwaga">Monarcha brytyjski (Król Anglii, jako „Książę Normandii” w [[Baliwat (Ancien Régime)|Baliwacie]] Guernsey) jest też suwerenem Wyspy [[Sark]] stanowiącej dependencję Baliwatu Jersey i zarazem [[lenno]] Anglii, zaś jego [[Wasal|wasalem]] jest [[Seniorzy Sarku|senior Sarku]] – obecnie {{Link-interwiki|Christopher Beaumont|Q=Q25758062}}</ref><br />''[[Dependencja korony brytyjskiej]]''|| [[Książęta Normandii|Książę Normandii]]<ref>„Książę Normandii” oficjalny tytuł monarchy brytyjskiego na Wyspach Normandzkich (bez względu na płeć) http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx</ref> || 8 września 2022 || [[Gubernatorzy porucznicy Guernsey|gubernator porucznik]]<br />{{Link-interwiki|Richard Cripwell|Q=Q20090515}}
|-
|{{flaga|Jersey}} [[Jersey]]<br />''[[Dependencja korony brytyjskiej]]''|| [[Książęta Normandii|Książę Normandii]]|| 8 września 2022 ||[[Gubernatorzy porucznicy Jersey|Gubernator porucznik]]<br />{{Link-interwiki|Jerry Kyd|Q=Q20707202}}
|-
| [[Plik:Flag of the Isle of Man.svg|25px]] [[Wyspa Man]]<br />''[[Dependencja korony brytyjskiej]]''|| król, Pan Man
|8 września 2022
|[[Gubernatorzy porucznicy Wyspy Man|gubernator porucznik]]<br />{{Link-interwiki|John Lorimer|Q=Q6245279}}
|-
|rowspan="2"|[[Franciszek (papież)|Franciszek]]|| rowspan="2"|[[Plik:Pope Francis in March 2013 (cropped).jpg|60px]]  || [[Plik:Emblem of the Papacy SE.svg|20px|border]] [[Stolica Apostolska]] || [[Papież]]|| 13 marca 2013 || –
|-
|{{Państwo|VAT}} || [[Papież|Suweren]] || 13 marca 2013 || [[Gubernatorat Państwa Watykańskiego|Prezydent Gubernatoratu]]<br />[[Fernando Vérgez Alzaga]]
|-
|rowspan="2"|[[Emmanuel Macron]] || rowspan="2" |[[Plik:Emmanuel Macron (cropped).jpg|lewo|89x89px|bezramki]]||{{państwo|FRA}} || [[Prezydenci Francji|prezydent]] || 14 maja 2017 || –
|-
|{{państwo|AND}} || [[Współksiążę francuski|współksiążę]]<ref group="uwaga">Razem z drugim współksięciem Andory – [[Współksiążę episkopalny|współksięciem episkopalnym]], który jest biskupem [[La Seu d’Urgell|Seo de Urgel]] (aktualnym jest: [[Joan Enric Vives Sicília]])</ref>|| 14 maja 2017 || –
|-
|rowspan="3"|[[Joe Biden]]|| rowspan="3" |[[Plik:Joe Biden presidential portrait (cropped).jpg|bezramki|81x81px]]||{{państwo|USA}} || [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydent]] || 20 stycznia 2021 || –
|-
|[[Plik:Flag of the Northern Mariana Islands.svg|25px]] [[Mariany Północne]] || [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydent]] ||  20 stycznia 2021 || [[Gubernatorzy Marianów Północnych|Gubernator]]<br />[[Eloy Inos]]
|-
|{{państwo|PRI}} || [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydent]] ||  20 stycznia 2021 || [[gubernatorzy Portoryko|Gubernator]]<br />[[Alejandro García Padilla]]
|}

=== Unia personalna w tytulaturze ===
* {{Państwo|Fidżi}} – tytuł królewski „{{Link-interwiki|Monarchia na Fiji|Q=Q10816852|tekst=Tui Viti}}” tradycyjnie przysługuje od 1878 [[Władcy brytyjscy|monarchom brytyjskim]]. Mimo że w 1987 Fidżi zostało ogłoszone republiką z prezydentem na czele, Wielka Rada Wodzów Plemiennych<ref group="uwaga">80 dziedzicznych fidżyjskich wodzów plemiennych</ref> nadal honorowo uznawała królową Wielkiej Brytanii Elżbietę II jako „Tui Viti” bez realnej władzy w Fidżi. Sama królowa nie rościła sobie prawa do tego tytułu pozostawiając tę kwestię decyzji obywateli Fidżi<ref>[https://archive.is/20130103015647/www.highbeam.com/doc/1P2-4914307.html Fiji votes to make Queen `supreme tribal chief' – The Independent (London, England) | HighBeam Research]</ref>.
* {{Państwo|Hiszpania}} – w pełnej tytulaturze [[Władcy Hiszpanii|monarchów hiszpańskich]], po słowach ''Z Bożej łaski król Hiszpanii'' znajdują się m.in. tytuły: ''[[Władcy Portugalii|król Portugalii]] i [[Władcy Austrii|arcyksiążę Austrii]]'', które są tradycyjnymi pozostałościami po czasach historycznego panowania władców Hiszpanii w tych państwach i obecnie nie wynikają z nich żadne roszczenia króla Hiszpanii o koronę.

== Unia personalna w kościołach ==
Przykłady unii personalnej funkcjonowały i funkcjonują obecnie również w strukturach kościelnych, kiedy to dwiema diecezjami kieruje jeden biskup lub dwiema parafiami (zborami) jeden proboszcz (pastor). Takie sytuacje miały lub mają miejsce również w Polsce w różnych Kościołach:

=== [[Kościół łaciński|Kościół rzymskokatolicki]] ===

==== Diecezje: ====
* 1821–1946 – unia personalna ''aeque principaliter'' [[Metropolia gnieźnieńska|metropolii gnieźnieńskiej]] z [[metropolia poznańska|metropolią poznańską]] ze wspólnym arcybiskupem metropolitą noszącym tytuł [[prymas]]a<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.mbkm.pl/diecezja.htm |tytuł=Parafia Matki Boskiej Królowej Męczenników W Bydgoszczy |data dostępu=2011-11-15 |archiwum=https://web.archive.org/web/20130413022749/http://www.mbkm.pl/diecezja.htm |zarchiwizowano=2013-04-13 }}</ref>
* 1938–1992 – (zatwierdzona w 1946) unia personalna ''ad personam'' metropolii gnieźnieńskiej z [[metropolia warszawska|metropolią warszawską]] ze wspólnym arcybiskupem metropolitą noszącym tytuł [[prymas]]a<ref group="uwaga">W latach 1821–1946 prymasi Polski jako arcybiskupi gnieźnieńscy byli równocześnie arcybiskupami poznańskimi i rezydowali w [[Poznań|Poznaniu]], zaś w latach 1946–1992 warszawskimi i rezydowali w [[Warszawa|Warszawie]]. Ta ostatnia okoliczność wiązała się z faktem nadania w 1818 arcybiskupom warszawskim tytułu [[Prymas Królestwa Polskiego|prymasa Królestwa Polskiego]]. W ten sposób po odzyskaniu niepodległości przez Polskę powstała niezręczna sytuacja protokolarna: dwóch prymasów w jednym państwie. Ponieważ ani zrzeczenie się godności prymasowskiej przez jednego z jej nosicieli, ani jej odebranie przez Stolicę Apostolską nie wchodziło w grę, dualizm ten utrzymał się aż do 1938, czyli do śmierci ostatniego prymasa Królestwa Polskiego, [[kardynał|kard.]] [[Aleksander Kakowski|Aleksandra Kakowskiego]]. Wówczas arcybiskupem warszawskim mianowany został prymas Polski i arcybiskup poznańsko-gnieźnieński kard. [[August Hlond]], przez co obie godności prymasowskie zostały połączone w jednym ręku, a tytuł prymasa Królestwa Polskiego samoistnie wygasł. Ze względu na wybuch II wojny światowej powstała w ten sposób faktyczna unia personalna między archidiecezjami gnieźnieńską i warszawską zatwierdzona przez Stolicę Apostolską dopiero w 1946.</ref>
* Arcybiskup Metropolita [[Archidiecezja warszawska|warszawski]] – obecnie abp [[Kazimierz Nycz]] – jest równocześnie ordynariuszem wiernych Kościoła katolickiego [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego|obrządku ormiańskiego]] na terenie całej Polski.

==== Parafie: ====
* W latach 1610–1905 unią personalną (wspólny proboszcz) były związane dwie parafie [[Diecezja tarnowska|diecezji tarnowskiej]]: [[Parafia Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny w Odporyszowie]] i [[Parafia Ducha Świętego w Żabnie]].
* Od 1933 unią personalną są powiązane dwie parafie [[dekanat wągrowiecki|dekanatu wągrowieckiego]] Archidiecezji gnieźnieńskiej: [[Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Łeknie]] i [[Parafia św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim]] ze wspólnym proboszczem<ref>[http://adonai.pl/turystyka/?id=69 Najstarszy drewniany kościół w Polsce – Turystyka – Adonai.pl]</ref>.
* W 1991 w [[Sopot|Sopocie]] została zawiązana unia personalna między [[Parafia cywilno-wojskowa św. Jerzego w Sopocie|Parafią św. Jerzego]] [[Dekanat Sopot|dekanatu Sopot]] [[archidiecezja gdańska|archidiecezji gdańskiej]] a parafią wojskową [[Dekanat Marynarki Wojennej|dekanatu Marynarki Wojennej]] [[Ordynariat Polowy Wojska Polskiego|Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego]] – które mają wspólnego proboszcza i użytkują wspólną świątynię<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.diecezja.gda.pl/parafia/436 |tytuł=Archidiecezja Gdańska |data dostępu=2017-01-10 |archiwum=https://web.archive.org/web/20171023173847/http://www.diecezja.gda.pl/parafia/436 |zarchiwizowano=2017-10-23 }}</ref>.
* W 2011 unią personalną zostały objęte dwie parafie metropolii gnieźnieńskiej: funkcję proboszcza parafii w NMP Różańcowej w Jabłówku objął proboszcz parafii w św. Urszuli Ledóchowskiej w [[Lubostroń|Lubostroniu]].

=== Inne Kościoły: ===
* W latach 1804–1838 unią personalną były związane parafie [[Luteranizm|Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego]] w [[Ustroń|Ustroniu]] i [[Goleszów (województwo śląskie)|Goleszowie]].
* Od 2004 w [[Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP|Kościele Ewangelicko-Metodystycznym w RP]] istnieje unia personalna między [[Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Krakowie|zborem w Krakowie]] a [[Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Tarnowie|zborem w Tarnowie]], którym przewodniczy ten sam [[pastor]].

== Zobacz też ==
* [[Głowa państwa]]
* [[unia realna]]
* [[unia dynastyczna]]
* [[Unie personalne w historii Polski]]
* [[diarchia]]

== Uwagi ==
{{Uwagi}}

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Historia państwowości]]