Tekst źródłowy strony Usain Bolt

{{Sportowiec infobox
 |imię i nazwisko           = Usain Bolt
 |imię i nazwisko org       = 
 |dyscyplina                = lekkoatletyka
 |grafika                   = Usain Bolt Rio 100m final 2016k.jpg
 |opis grafiki              = Usain Bolt (2016)
 |pełne imię i nazwisko     = 
 |data urodzenia            = [[21 sierpnia]] [[1986]]
 |miejsce urodzenia         = [[Sherwood Content]]
 |data śmierci              = 
 |miejsce śmierci           = 
 |obywatelstwo              = 
 |wzrost                    = 195 cm<ref name="usainbolt">{{Cytuj stronę | url = http://usainbolt.com/bio/ | tytuł = Profile | opublikowany = usainbolt.com | język = en | data dostępu = 2013-09-07}}</ref>
 |pozycja                   = 
 |klub                      = 
 |numer w klubie            = 
 |kariera juniorska         = 
 |kariera seniorska         = 
 |kariera reprezentacyjna   = 
 |kariera trenerska         = 
 |medale                    = 
{{Medalista infobox/reprezentacja|JAM}}
{{Medalista infobox/nagłówek|IO}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008|Pekin 2008]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 – bieg na 100 metrów mężczyzn|bieg na 100 m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008|Pekin 2008]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 – bieg na 200 metrów mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012|Londyn 2012]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012 – bieg na 100 m mężczyzn|bieg na 100 m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012|Londyn 2012]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012 – bieg na 200 m mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012|Londyn 2012]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012 – sztafeta 4 × 100 m mężczyzn|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Rio de Janeiro 2016]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016 – bieg na 100 m mężczyzn|bieg na 100 m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Rio de Janeiro 2016]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016 – bieg na 200 m mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/wiersz|1|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Rio de Janeiro 2016]]|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016 – sztafeta 4 × 100 m mężczyzn|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]}}
{{Medalista infobox/nagłówek|MŚ|L}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Berlin|2009|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009 – bieg na 100 m mężczyzn|bieg na 100 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Berlin|2009|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009 – bieg na 200 m mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Berlin|2009|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009 – sztafeta 4 × 100 m mężczyzn|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Daegu|2011|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2011 – bieg na 200 m mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Daegu|2011|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2011 – sztafeta 4 × 100 m mężczyzn|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Moskwa|2013|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013 – bieg na 100 m mężczyzn|bieg na 100 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Moskwa|2013|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013 – bieg na 200 m mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Moskwa|2013|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013 – sztafeta 4 × 100 m mężczyzn|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Pekin|2015|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2015 – bieg na 100 m mężczyzn|bieg na 100 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Pekin|2015|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2015 – bieg na 200 m mężczyzn|bieg na 200 m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Pekin|2015|złoto|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2015 – sztafeta 4 × 100 m mężczyzn|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Osaka|2007|srebro|bieg na 200 m}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Osaka|2007|srebro|sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m}}
{{Medalista infobox/MŚ|L|Londyn|2017|brąz|bieg na 100 m}}
{{Medalista infobox/nagłówek|[[World Athletics Relays|IAAF World Relays]]|L}}
{{Medalista infobox/wiersz|2|[[IAAF World Relays 2015|Nassau 2015]]|[[IAAF World Relays 2015 – sztafeta 4 × 100 metrów mężczyzn|sztafeta 4 × 100 m]]}}
 |odznaczenia               = {{order|OJ}} [[Plik:Order Of Distinction.gif|border|40px|Order of Distinction (Jamajka)]]
 |commons                   = Category:Usain Bolt
 |wikicytaty                = 
 |www                       = 
}}
[[Plik:Leichtathletik WM 2013 Moskau 100 m Vorlauf.jpg|mały|Usain Bolt reprezentujący [[Jamajka|Jamajkę]] podczas eliminacji do [[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013 – bieg na 100 m mężczyzn|biegu na 100 m mężczyzn]] podczas [[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013|14. Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce]] w [[Moskwa|Moskwie]], w [[Rosja|Rosji]].]]
'''Usain St. Leo Bolt''' (ur. [[21 sierpnia]] [[1986]] w [[Sherwood Content]], [[Trelawny]]) – [[Jamajka|jamajski]] [[Lekkoatletyka|lekkoatleta]], [[sprint]]er, ośmiokrotny mistrz olimpijski [[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008|z Pekinu]], [[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012|Londynu]] oraz [[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Rio de Janeiro]], jedenastokrotny mistrz, dwukrotny wicemistrz oraz brązowy medalista [[Mistrzostwa świata w lekkoatletyce|mistrzostw świata]]. Obecny{{Kiedy|data=2022-10}} rekordzista świata w sprincie na dystansie 100 i 200 m. Mierzy 195 cm wzrostu, waży około 94 kg<ref name="usainbolt"/>. Dzięki swoim osiągnięciom i dominacji w rywalizacji sprinterskiej jest powszechnie uważany za najlepszego sprintera w historii<ref>{{Cytuj | url = https://www.theguardian.com/sport/2016/aug/19/bolts-tender-olympic-goodbye-the-perfect-ending-for-sprintings-greatest | tytuł = Bolt's tender Olympic goodbye the perfect ending for sprinting's greatest | opublikowany = theguardian.com | data dostępu = 2019-04-10 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = http://web.archive.org/web/20190403105351/https://www.newsobserver.com/sports/olympics/article96873617.html | tytuł = Bolt completes triple-triple, proves he’s greatest sprinter of all time  | opublikowany = newsobserver.com | data dostępu = 2019-04-10 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = https://www.dailymail.co.uk/news/article-3749977/The-Triple-Crown-Usain-Bolt-cements-legacy-greatest-sprinter-history-makes-nine-gold-medals-nine-4x100m-relay-victory.html | tytuł = Usain Bolt wins gold in his LAST Olympic race: He cements his legacy as the greatest sprinter in history as he makes it nine gold medals out of nine with 4x100m relay victory | opublikowany = dailymail.co.uk | data dostępu = 2019-04-10 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = https://www.bbc.com/sport/athletics/23749645 | tytuł = Usain Bolt is the best of all time says Michael Johnson | opublikowany = bbc.com | data dostępu = 2019-04-10 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = http://theconversation.com/is-usain-bolt-the-greatest-athlete-of-all-time-thats-not-what-the-numbers-say-82212 | tytuł = Is Usain Bolt the greatest athlete of all time? That’s not what the numbers say  | opublikowany = theconversation.com | data dostępu = 2019-04-10 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = http://www.espn.com/olympics/story/_/id/22856884/usain-bolt-ranks-10th-espn-list-most-dominant-athletes-last-20-years | tytuł = The Dominant 20: Breaking down the fastest man in the world | opublikowany = espn.com | data dostępu = 2019-04-10 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = http://www.sport.pl/igrzyska-olimpijskie/1,154863,20551795,rio-2016-usain-bolt-najwiekszy-sprinter-wszech-czasow.html | tytuł = Rio 2016. Usain Bolt. Największy sprinter wszech czasów | opublikowany = sport.pl | data dostępu = 2019-04-10 | język = pl}}</ref>. Jest nazywany ''Błyskawica''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Bolt | imię = Usain | nazwisko2 = Custis | imię2 = Shaun | autor link = | inni = | tytuł = 9.58 – Autobiografia najszybszego człowieka na świecie | wydawca = Wydawnictwo Sine Qua Non | data = 2013 | miejsce = Kraków | isbn = 978-83-7924-055-5 | strony = 59}}</ref>.

== Życiorys ==
Po raz pierwszy w karierze na igrzyskach olimpijskich [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2004|wystąpił]] w [[Ateny|Atenach]] (2004), wówczas odpadł w eliminacjach biegu na 200 m<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.olympedia.org/athletes/105512 | tytuł = Usain Bolt | opublikowany = olympedia.org | język = en | data dostępu = 2024-04-06}}</ref>.

16 sierpnia 2008 podczas [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008|letnich igrzysk olimpijskich w Pekinie]] ustanowił nowy rekord świata w [[Bieg na 100 metrów|biegu na 100 m]] (9,69 s), poprawiając swój dotychczasowy najlepszy rezultat (9,72 s). W biegu tym, rozegranym w bezwietrznych warunkach, niezagrożony ze strony przeciwników (drugiego na mecie [[Richard Thompson (lekkoatleta)|Richarda Thompsona]] pokonał o 0,20 s), zwolnił na ostatnich kilkunastu metrach i podniósł w geście zwycięstwa ręce.

Cztery dni później zdobył drugie olimpijskie złoto. W finałowym biegu na [[Bieg na 200 metrów|200 m]] pobił rekord [[Michael Johnson|Michaela Johnsona]] o 0,02 s, osiągając czas 19,30 s z przeciwnym wiatrem – 0,9 m/s oraz czasem reakcji startowej 0,182 s, pokonując tym samym [[Shawn Crawford|Shawna Crawforda]] o 0,66 s i [[Walter Dix|Waltera Dixa]] o 0,68 s. [[Churandy Martina]] oraz [[Wallace Spearmon]] zostali w tym biegu zdyskwalifikowani.

Trzeci złoty medal olimpijski zdobył w [[Sztafeta 4 × 100 metrów|sztafecie 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]. Drużyna Jamajki w składzie [[Michael Frater]], [[Nesta Carter]], Usain Bolt, [[Asafa Powell]] ustanowiła nowy rekord świata – 37,10 s. W styczniu 2017 roku [[Międzynarodowy Komitet Olimpijski|MKOl]] poinformował o dyskwalifikacji sztafety jamajskiej, ponieważ po ponownym przeanalizowaniu próbek Carter uzyskał pozytywny wynik kontroli antydopingowej<ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20170202222136/http://www.sport.pl/lekkoatletyka/1,64989,21291353,carter-na-dopingu-sztafeta-jamajki-z-boltem-stracila-zloty.html | tytuł = Carter na dopingu! Sztafeta Jamajki z Boltem straciła złoty medal olimpijski z Pekinu | data = 2017-01-25 | data dostępu = 2017-01-27}}</ref>.

Podczas mityngu [[Golden League]] w [[Bruksela|Brukseli]] 5 września 2008 uzyskał w deszczowych warunkach najlepszy w historii biegu na 100 m mężczyzn wynik pod wiatr: 9,77 s przy -1,3 m/s. Tym samym w 2008 roku przebiegł dystans 100 m poniżej 10 sekund aż 10-krotnie, a 200 m poniżej 20 sekund 6-krotnie.

16 sierpnia 2009 na [[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009|mistrzostwach świata w Berlinie]], w czasie reakcji startowej 0,146, poprawił rekord świata w biegu na 100 m na 9,58 s. W tym biegu na najszybszym odcinku 60–80 m pobiegł z prędkością 44,72 km/h.

20 sierpnia 2009 został mistrzem świata w biegu na 200 m. Bolt przebiegł ten dystans w czasie 19,19 s, bijąc własny rekord świata o 0,11 s. Pierwsze 100 m dystansu pokonał w czasie 9,92 s (0–50 m w 5,6 s; 50–100 m w 4,32 s), czyli o 0,20 s szybciej od najszybszego biegu [[Michael Johnson|Michaela Johnsona]], natomiast drugie 100 m pokonał w czasie 9,27 s (100–150 m w 4,52 s; 150–200 m w 4,75 s) czyli o 0,07 s wolniej. Reakcja startowa w tym biegu wyniosła 0,133 s.

W 2010 roku Bolt odmówił udziału w zawodach w [[Londyn]]ie ze względu na niekorzystne [[Fiskalizm|regulacje podatkowe]], które pozbawiłyby go większości honorarium<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/athletics/8812123.stm|tytuł=Usain Bolt snubs London meeting over tax laws|data dostępu=2012-11-26|język=en}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://sports.espn.go.com/oly/trackandfield/news/story?id=5373710|tytuł=Bolt to skip meet, cites British tax|data dostępu=2012-11-26|język=en}}</ref>.

Po pierwszym od dwóch lat przegranym biegu (z Amerykaninen [[Tyson Gay|Tysonem Gayem]] na mityngu w Sztokholmie) Bolt ogłosił przedwczesne zakończenie sezonu z powodu kontuzji pleców<ref>{{Cytuj stronę | url = https://archive.ph/20120802205221/http://www.iaaf.org/news/kind=100/newsid=57956.html | tytuł = ''Bolt ends season – lower back injury'' | opublikowany = iaaf.org | data dostępu = 2010-08-10 | język = en}}</ref>.

W 2011 roku na [[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2011|mistrzostwach świata]] w [[Daegu]], Bolt został zdyskwalifikowany w biegu na 100 m za falstart. Było to równoznaczne z utratą tytułu Mistrza Świata (tytuł ten zdobył jego rodak – [[Yohan Blake]]). W biegu na 200 m zdobył złoty medal, z wynikiem 19,40 s. Dwa dni później zdobył złoty medal w sztafecie 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m, a reprezentacja Jamajki pobiła rekord świata wynikiem 37,04 s.

W sezonie 2014 Bolt z powodu kontuzji<ref>{{Cytuj | url = http://sport.tvp.pl/15517638/kontuzja-bolta-czeka-go-przerwa-w-startach | tytuł = Kontuzja Bolta. Czeka go przerwa w startach | opublikowany = sport.tvp.pl | data dostępu = 2014-12-28 | język = pl}}</ref> wystąpił jedynie w trzech zawodach: razem z kolegami z reprezentacji zdobył złoto w sztafecie 4 x 100 metrów na [[Lekkoatletyka na Igrzyskach Wspólnoty Narodów 2014|igrzyskach Wspólnoty Narodów]]<ref>{{Cytuj | url = http://www.bbc.com/sport/0/commonwealth-games/28626118 | tytuł = Usain Bolt: Glasgow 2014 gold for Jamaica in 4x100m relay | opublikowany = BBC Sport | data dostępu = 2014-12-28 | język = en}}</ref>, zwyciężył w biegu na 100 metrów rozegranym na [[Copacabana|Copacabanie]]<ref>{{Cytuj | url = http://sportowefakty.wp.pl/la/461392/usain-bolt-wygral-na-brazylijskiej-plazy-wideo | tytuł = Usain Bolt wygrał na brazylijskiej plaży (wideo) | opublikowany = SportoweFakty.pl | data dostępu = 2014-12-28 | język = pl}}</ref> oraz triumfował na tym samym dystansie podczas rozegranego w Warszawie [[Memoriał Kamili Skolimowskiej 2014|memoriału Kamili Skolimowskiej]]<ref>{{Cytuj | url = http://sportowefakty.wp.pl/la/462493/memorial-kamili-skolimowskiej-rekord-swiata-usaina-bolta-swietny-wynik-pawla-faj | tytuł = Memoriał Kamili Skolimowskiej: Rekord świata Usaina Bolta, świetny wynik Pawła Fajdka | opublikowany = SportoweFakty.pl | data dostępu = 2014-12-28 | język = pl}}</ref>.

Pięciokrotny (2008, 2009, 2011, 2012 i 2013) laureat plebiscytu na lekkoatletę roku – [[IAAF World Athlete of the Year]]<ref>{{Cytuj | url = http://iaaf.org/athletes/gala/2011/newsid=62919.html | tytuł = Bolt and Pearson are World Athletes of the Year – 2011 World Athletics Gala | opublikowany = iaaf.org | data dostępu = 2011-11-12 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://archive.is/gDklN | tytuł = ''IAAF: Usain Bolt i Sally Pearson najlepszymi lekkoatletami roku'' | opublikowany = Sport.pl | data dostępu = 2011-11-12 | język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj | url = https://archive.is/byqGX | tytuł = Usain Bolt and Allyson Felix win IAAF awards | opublikowany = straitstimes.com | data dostępu = 2012-11-24 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj | url = http://www.iaaf.org/news/press-release/bolt-fraser-pryce-2013-world-athletes-of-the1 | tytuł = Bolt and Fraser-Pryce are crowned 2013 Athletes of the Year | opublikowany = iaaf.org | data dostępu = 2014-02-06 | język = en}}</ref>.

W Londynie poprawił o 0,06 s rekord olimpijski w biegu na 100 m na 9,63 s.

Zwycięzca łącznej punktacji [[Diamentowa Liga 2012|Diamentowej Ligi 2012]] w biegu na 100 metrów<ref>{{Cytuj | url = http://www.pzla.pl/index.php?_a=1&kat_id=4&_id=6271 | tytuł = Zdobywcy diamentów w 2012 | opublikowany = Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki | data dostępu = 2012-09-08 | język = pl}}</ref>.

We wrześniu 2013 ogłosił, że planuje zakończyć karierę po [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016|igrzyskach w 2016]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.ctvnews.ca/sports/usain-bolt-planning-to-retire-after-2016-olympics-1.1439679 | tytuł = Usain Bolt planning to retire after 2016 Olympics | nazwisko = Casert | imię = Raf | data = 2013-09-04 | opublikowany = ctvnews.ca | język = en | data dostępu = 2013-09-07}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://rus.ruvr.ru/news/2013_09_04/Sprinter-Usjejn-Bolt-zajavil-chto-planiruet-zavershit-kareru-v-2016-godu-0548/ | tytuł = Спринтер Усэйн Болт заявил, что планирует завершить карьеру в 2016 году | data = 2013-09-04 | opublikowany = ruvr.ru | język = ru | data dostępu = 2013-09-07}}</ref>. Jednakże później, w lipcu 2017 zdecydował, że jego ostatnimi zawodami będą [[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2017]] w [[Londyn]]ie<ref>{{Cytuj|autor=Eurozet Sp. z o.o.|tytuł=Usain Bolt potwierdził start w tegorocznych MŚ|data dostępu=2017-07-27|opublikowany=Lekkoatletyczne MŚ 2017: Usain Bolt potwierdził swój start|url=http://sport.radiozet.pl/Lekkoatletyka/Lekkoatletyczne-MS-2017-Usain-Bolt-potwierdzil-swoj-start|język=pl}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=W Londynie Bolt pobiegnie na 100 m i w sztafecie 4x100|czasopismo=PrzegladSportowy.pl|data dostępu=2017-07-27|url=http://www.przegladsportowy.pl/lekkoatletyka,usain-bolt-pobiegnie-w-londynie-na-100-m-i-4x100-metrow,artykul,800470,1,287.html|język=pl}}</ref>. Postanowił zrezygnować z bronienia tytułu w biegu na 200 metrów. Ostatecznie wywalczył brąz na 100 m, natomiast z powodu skurczu mięśnia udowego nie ukończył sztafety 4x100 metrów. Po tych startach potwierdził, że definitywnie skończył karierę.

W lipcu 2018 zgłosił się na sześciotygodniowe testy do australijskiego A-ligowego klubu piłkarskiego [[Central Coast Mariners FC|Central Coast Mariners]]<ref>{{Cytuj |autor = Australian Associated Press |tytuł = Usain Bolt set for trial in Australia's A-League with Central Coast Mariners |data = 2018-07-16 |data dostępu = 2018-07-18 |opublikowany = the Guardian |url = http://www.theguardian.com/sport/2018/jul/17/usain-bolt-trial-australia-central-coast-mariners |język = en}}</ref>. {{fakt|data=2020-12|W drużynie zagrał w 12 spotkaniach, zdobył 3 bramki i zaliczył 2 asysty, po czym wycofał się z dalszej gry.}}

== Sukcesy ==
{| class="wikitable"
|-
!Rok
!Zawody
!Miasto
!Miejsce
!Konkurencja
!Czas [s]
|-
|2002
|[[Mistrzostwa Świata Juniorów w Lekkoatletyce 2002|Mistrzostwa świata juniorów]]
|{{Flaga|JAM}} [[Kingston]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal icon.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|20,61
|-
|2002
|[[Mistrzostwa Świata Juniorów w Lekkoatletyce 2002|Mistrzostwa świata juniorów]]
|{{Flaga|JAM}} [[Kingston]]
|bgcolor="silver" align="center" | [[Plik:Silver medal icon.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|39,15
|-
|2002
|[[Mistrzostwa Świata Juniorów w Lekkoatletyce 2002|Mistrzostwa świata juniorów]]
|{{Flaga|JAM}} [[Kingston]]
|bgcolor="silver" align="center" | [[Plik:Silver medal icon.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 400 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;400&nbsp;m]]
|3:04,06 min
|-
|2003
|[[Mistrzostwa Świata Juniorów Młodszych w Lekkoatletyce 2003|Mistrzostwa świata juniorów młodszych]]
|{{Flaga|CAN}} [[Sherbrooke]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal icon.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|20,40
|-
|2006
|[[Światowy Finał IAAF 2006|Światowy Finał IAAF]]
|{{Flaga|DEU}} [[Stuttgart]]
|bgcolor="CC9966" align="center" | [[Plik:Bronze medal icon.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|20,10
|-
|2006
|[[Puchar Świata w Lekkoatletyce 2006|Puchar Świata]]
|{{Flaga|GRC}} [[Ateny]]
|bgcolor="silver" align="center" | [[Plik:Silver medal icon.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,96
|-
|2007
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2007|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|JPN}} [[Osaka]]
|bgcolor="silver" align="center" | [[Plik:Silver medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,91
|-
|2007
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2007|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|JPN}} [[Osaka]]
|bgcolor="silver" align="center" | [[Plik:Silver medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,89
|-
|2008
|[[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|CHN}} [[Pekin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 100 m]]
|9,69  
|-
|2008
|[[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|CHN}} [[Pekin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,30  
|-bgcolor=pink
|2008
|[[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|CHN}} [[Pekin]]
|{{kom-skrót|DSQ}}
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|<s>37,10</s>
|-
|2009
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|DEU}} [[Berlin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 100 m]]
|9,58  
|-
|2009
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|DEU}} [[Berlin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,19  
|-
|2009
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2009|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|DEU}} [[Berlin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,31 
|-
|2009
|[[Światowy Finał IAAF 2009|Światowy Finał IAAF]]
|{{Flaga|GRC}} [[Saloniki]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal icon.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,68
|-
|2011
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2011|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|KOR}} [[Daegu]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,40
|-
|2011
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2011|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|KOR}} [[Daegu]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,04  
|-
|2012
|[[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|GBR}} [[Londyn]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 100 m]]
|9,63 
|-
|2012
|[[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|GBR}} [[Londyn]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,32
|-
|2012
|[[Letnie Igrzyska Olimpijskie 2012|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|GBR}} [[Londyn]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|36,84  
|-
|2013
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|RUS}} [[Moskwa]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 100 m]]
|9,77
|-
|2013
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|RUS}} [[Moskwa]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,66
|-
|2013
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2013|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|RUS}} [[Moskwa]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,36
|-
|2014
|[[Lekkoatletyka na Igrzyskach Wspólnoty Narodów 2014|Igrzyska Wspólnoty Narodów]]
|{{Flaga|SCO}} [[Glasgow]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal blank.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,58
|-
|2015
|[[IAAF World Relays 2015|IAAF World Relays]]
|{{Flaga|BAH}} [[Nassau (Bahamy)|Nassau]]
|bgcolor="silver" align="center" | [[Plik:Silver medal icon.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,68
|-
|2015
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2015|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|CHN}} [[Pekin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 100 m]]
|9,79
|-
|2015
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2015|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|CHN}} [[Pekin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Bieg na 200 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,55
|-
|2015
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2015|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|CHN}} [[Pekin]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal world centered-2.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4 x 100 m]]
|37,36
|-
|2016
|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|BRA}} [[Rio de Janeiro]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 100 m]]
|9,81
|-
|2016
|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|BRA}} [[Rio de Janeiro]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Bieg na 100 metrów|Bieg na 200 m]]
|19,78
|-
|2016
|[[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016|Letnie igrzyska olimpijskie]]
|{{Flaga|BRA}} [[Rio de Janeiro]]
|bgcolor="gold" align="center" | [[Plik:Gold medal olympic.svg|16px]]
|[[Sztafeta 4 × 100 metrów|Sztafeta 4&nbsp;×&nbsp;100&nbsp;m]]
|37,27
|-
|2017
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2017|Mistrzostwa świata]]
|{{Flaga|GBR}} [[Londyn]]
|bgcolor="cc9966" align="center" | [[Plik:Bronze medal world centered-2.svg|16px]]
|Bieg na 100 m
|[[Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2017 – bieg na 100 m mężczyzn|9,95]]
|}

== Rekordy życiowe ==
{| class="wikitable"
|-
!Konkurencja
!Data
!Miejsce
!Czas [s]
!Wiatr
|-
|[[Bieg na 100 metrów]]
|[[16 sierpnia]] [[2009]]
|{{Flaga|DEU}} [[Berlin]]
|9,58  
| +0,9 m/s
|-

|[[Bieg na 150 m]]etrów
|[[17 maja]] [[2009]]
|{{Flaga|GBR}} [[Manchester]]
|14,35 
| +1,1 m/s
|-

|[[Bieg na 200 metrów]]
|[[20 sierpnia]] [[2009]]
|{{Flaga|DEU}} [[Berlin]]
|19,19  
| -0,3 m/s
|-
|[[Bieg na 300 m]]etrów
|[[27 maja]] [[2010]]
|{{Flaga|CZE}} [[Ostrawa]]
|30,97
|
|-
|[[Bieg na 400 metrów]]
|[[5 maja]] [[2007]]
|{{Flaga|JAM}} [[Kingston]]
|45,28
|
|}

== Najlepsze wyniki w sezonie ==
=== Bieg na 100 metrów ===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#EFEFEF"
! Rok
! Wiek
! Czas [s]
! Miejsce
! Data
! Wynik na świecie
|-
| 2007 || 21 lat || 10,03 || {{Flaga|GRC}} [[Retimno]] || [[18 lipca]] || style="text-align:center;" | 12.
|-
| 2008 || 22 lata || 9,69 || {{Flaga|CHN}} [[Pekin]] || [[16 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2009 w lekkoatletyce|2009]] || 23 lata || 9,58 || {{Flaga|DEU}} [[Berlin]] || [[16 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2010 w lekkoatletyce|2010]] || 24 lata || 9,82 || {{Flaga|CHE}} [[Lozanna]] || [[8 lipca]] || style="text-align:center;" | 3.<ref>Taki sam rezultat zanotował w tym sezonie [[Asafa Powell]]</ref>
|-
| [[2011 w lekkoatletyce|2011]] || 25 lat || 9,76 || {{Flaga|BEL}} [[Bruksela]] || [[16 września]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2012 w lekkoatletyce|2012]] || 26 lat || 9,63 || {{Flaga|GBR}} [[Londyn]] || [[5 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2013 w lekkoatletyce|2013]]<ref>{{Cytuj | url = http://www.tilastopaja.eu/db/topevent.php?Season=2013&Ind=0&sex=1&event=40&top=20&All=0 | tytuł = 2013  World  Top 20: Men 100 m | data dostępu = 2014-11-17 | język = en | opublikowany = tilastopaja.org}}</ref> || 27 lat || 9,77 || {{Flaga|RUS}} [[Moskwa]] || 11 sierpnia || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2014 w lekkoatletyce|2014]]<ref>{{Cytuj | url = http://www.tilastopaja.eu/db/topevent.php?Season=2014&Ind=0&sex=1&event=40&top=20&All=0 | tytuł = 2014  World  Top 20: Men 100 m | data dostępu = 2014-11-17 | język = en | opublikowany = tilastopaja.org}}</ref> || 28 lat || 9,98 || {{Flaga|POL}} [[Warszawa]] || 23 sierpnia || style="text-align:center;" | 15.
|-
|[[2015 w lekkoatletyce|2015]] || 29 lat ||9,79|| {{Flaga|CHN}} Pekin   ||23 sierpnia|| style="text-align:center;" | 2.
|-
|[[2016 w lekkoatletyce|2016]] || 30 lat ||9,81|| {{Flaga|BRA}} [[Rio de Janeiro]]   ||14 sierpnia|| style="text-align:center;" | 2.<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.iaaf.org/records/toplists/sprints/100-metres/outdoor/men/senior/2016 | tytuł = 100 Metres - men - senior outdoor - 2016 | opublikowany = [[World Athletics|IAAF]] | język = en | data dostępu = 2017-01-27}}</ref>
|}

=== Bieg na 200 metrów ===
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#EFEFEF"
! Rok
! Wiek
! Czas [s]
! Miejsce
! Data
! Wynik na świecie
|-
| 2002 || 16 lat || 20,58 || {{Flaga|JAM}} [[Kingston]] || [[18 lipca]] || style="text-align:center;" | 60.
|-
| 2003 || 17 lat || 20,13 || {{Flaga|BRB}} [[Bridgetown]] || [[20 lipca]] || style="text-align:center;" | 9.
|-
| 2004 || 18 lat || 19,93 || {{Flaga|BMU}} [[Hamilton (Bermudy)|Hamilton]] || [[11 kwietnia]] || style="text-align:center;" | 2.
|-
| 2005 || 19 lat || 19,99 || {{Flaga|GBR}} [[Londyn]] || [[22 lipca]] || style="text-align:center;" | 3.
|-
| 2006 || 20 lat || 19,88 || {{Flaga|CHE}} [[Lozanna]] || [[11 lipca]] || style="text-align:center;" | 4.
|-
| 2007 || 21 lat || 19,75 || {{Flaga|JAM}} [[Kingston]] || [[24 czerwca]] || style="text-align:center;" | 3.
|-
| 2008 || 22 lata || 19,30 || {{Flaga|CHN}} [[Pekin]] || [[20 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2009 w lekkoatletyce|2009]] || 23 lata || 19,19 || {{Flaga|DEU}} [[Berlin]] || [[20 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2010 w lekkoatletyce|2010]] || 24 lata || 19,56 || {{Flaga|JAM}} [[Kingston]] || [[1 maja]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2011 w lekkoatletyce|2011]] || 25 lat || 19,40 || {{Flaga|KOR}} [[Daegu]] || [[3 września]] || style="text-align:center;" | 2.
|-
| [[2012 w lekkoatletyce|2012]] || 26 lat || 19,32 || {{Flaga|GBR}} [[Londyn]] || [[9 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2013 w lekkoatletyce|2013]]<ref>{{Cytuj | url = http://www.tilastopaja.eu/db/topevent.php?Season=2013&Ind=0&sex=1&event=50&top=20&All=0 | tytuł = 2013  World  Top 20: Men 200 m | data dostępu = 2014-11-17 | język = en | opublikowany = tilastopaja.org}}</ref> || 27 lat || 19,66 || {{Flaga|RUS}} [[Moskwa]] || [[17 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2015 w lekkoatletyce|2015]] || 29 lat || 19,55 || {{Flaga|CHN}} [[Pekin]] || [[27 sierpnia]] || style="text-align:center;" | 1.
|-
| [[2016 w lekkoatletyce|2016]] || 30 lat || 19,78 || {{Flaga|BRA}} [[Rio de Janeiro]] || 17 sierpnia <br /> 18 sierpnia || style="text-align:center;" | 3.<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.iaaf.org/records/toplists/sprints/200-metres/outdoor/men/senior/2016 | tytuł = 200 Metres - men - senior outdoor - 2016 | opublikowany = [[World Athletics|IAAF]] | język = en | data dostępu = 2017-01-27}}</ref>
|}

== Odznaczenia ==
* 2008 [[Plik:Order Of Distinction.gif|40px]] Order of Distinction (Jamajka)
* 2009 {{order|OJ}} Członek [[Order Jamajki|Orderu Jamajki]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* {{IAAF name|data=2014-04-13}}
* [http://www.usainbolt.com/ Oficjalna strona Usaina Bolta] {{lang|en}} [dostęp 12 listopada 2011].
* {{Cytuj stronę | url = http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/bo/usain-bolt-1.html | tytuł = Wyniki olimpijskie zawodnika w serwisie Sports-Reference.com | opublikowany = sports-reference.com | archiwum = https://web.archive.org/web/20120808014503/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/bo/usain-bolt-1.html | zarchiwizowano = 2012-08-08}} {{lang|en}} [dostęp 12 listopada 2011].
* {{tilastopaja |id=45032 |nazwa=Usain Bolt |data dostępu=19 czerwca 2015}}

{{Mistrzowie olimpijscy w biegu na 100 m}}
{{Mistrzowie olimpijscy w biegu na 200 m}}
{{Mistrzowie olimpijscy w biegu sztafetowym 4 × 100 m}}
{{Mistrzowie świata w biegu na 100 m}}
{{Mistrzowie świata w biegu na 200 m}}
{{Mistrzowie Diamentowej Ligi w biegu na 100 metrów}}
{{Lekkoatleta roku World Athletics}}
{{BBC Sports Personality World Sport Star of the Year}}
{{Laureus World Sportsman of the Year}}
{{Mistrzowie świata juniorów w biegu na 200 metrów}}
{{Mistrzowie świata juniorów młodszych w biegu na 200 metrów}}
{{Mistrzowie świata w sztafecie 4 × 100 m}}
{{Występ roku w biegu na 100 metrów}}
{{Występ roku w biegu na 200 metrów}}
{{Sportowiec roku Jamajki}}
{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Bolt, Usain}}
[[Kategoria:Jamajscy sprinterzy]]
[[Kategoria:Jamajscy medaliści olimpijscy]]
[[Kategoria:Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2004]]
[[Kategoria:Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008]]
[[Kategoria:Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008]]
[[Kategoria:Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012]]
[[Kategoria:Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2012]]
[[Kategoria:Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 2016]]
[[Kategoria:Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2016]]
[[Kategoria:Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2007]]
[[Kategoria:Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2009]]
[[Kategoria:Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2011]]
[[Kategoria:Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2013]]
[[Kategoria:Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2015]]
[[Kategoria:Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce 2017]]
[[Kategoria:Rekordziści świata w lekkoatletyce]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Jamajki]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1986]]