Język dogoński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 15:41, 9 sie 2022

Język dogoński, także: języki dogońskie – grupa kilkunastu etnolektów, tradycyjnie klasyfikowanych jako dialekty jednego języka w obrębie grupy woltyjskiej (gur) języków nigero-kongijskich. Nowsza propozycja postuluje jednak uznanie dialektów dogońskich za osobne języki, tworzące samodzielną rodzinę językową, w obrębie języków wolta-kongijskich, a nawet odrębną od języków nigero-kongijskich.

Językami dogońskimi posługuje się łącznie około 600 tys. Dogonów, na terytorium północno-wschodniej części Republiki Mali, na wschód od Mopti aż do rzeki Niger i przygranicznych terenach Burkina Faso. Typologicznie języki te zaliczają się do języków tonalnych z dwoma sposobami intonacji samogłosek. Na tle języków nigero-kongijskich charakteryzują się stosunkowo ubogim systemem klas nominalnych. Typowy szyk zdania to SOV.

Języki dogońskie, ze względów kulturowych i geograficznych, naznaczone są silnym wpływem języków bambara i fulfulde.

Warianty i dialekty dogońskiego

równinny dogoński: Jamsay tegu, Tɔrɔ tegu, Tene kã, Tomo kã
skarpowo-dogoński: Tɔrɔ sɔɔ, Tɔmmɔ sɔɔ, Donno sɔ (Kamma sɔ)
zachodniodogoński: Tiranige dige (Duleri dom), Ejenge dõ
północny płaskowyżowo-dogoński: Bondum dom, Dogulu dom
Yanda dom
Oru yille
Naŋa dama (Naŋa tegu)

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-'''Język dogoński''', także: '''języki dogońskie''' - grupa kilkunastu [[etnolekt]]ów, tradycyjnie klasyfikowanych jako [[dialekt]]y jednego [[język (mowa)|języka]] w obrębie [[języki woltyjskie|grupy woltyjskiej]] (gur) języków [[języki nigero-kongijskie|nigero-kongijskich]]. Ostatnio postuluje się jednak uznanie dialektów dogońskich za osobne języki, tworzące samodzielną [[rodzina językowa|rodzinę językową]], w obrębie [[Języki wolta-kongijskie|języków wolta-kongijskich]], a nawet odrębną od języków nigero-kongijskich.
+'''Język dogoński''', także: '''języki dogońskie''' – grupa kilkunastu [[etnolekt]]ów, tradycyjnie klasyfikowanych jako [[dialekt]]y jednego [[język (mowa)|języka]] w obrębie [[języki woltyjskie|grupy woltyjskiej]] (gur) języków [[języki nigero-kongijskie|nigero-kongijskich]]. Nowsza propozycja postuluje jednak uznanie dialektów dogońskich za osobne języki, tworzące samodzielną [[rodzina językowa|rodzinę językową]], w obrębie [[Języki wolta-kongijskie|języków wolta-kongijskich]], a nawet odrębną od języków nigero-kongijskich.
-Językami dogońskimi posługuje się łącznie około 600 tys. [[Dogonowie|Dogonów]], na terytorium północno-wschodniej części [[Mali|Republiki Mali]], wschód [[Mopti]] aż do rzeki [[Niger (rzeka)|Niger]] i okrakiem przez granicę z [[Burkina Faso]]. Typologicznie języki te zaliczają się do [[języki tonalne|języków tonalnych]] z dwoma sposobami [[intonacja (językoznawstwo)|intonacji]] samogłosek. Na tle języków nigero-kongijskich charakteryzują się stosunkowo ubogim systemem [[klasa nominalna|klas nominalnych]]. Typowy szyk zdania to [[SOV]].
+Językami dogońskimi posługuje się łącznie około 600 tys. [[Dogonowie|Dogonów]], na terytorium północno-wschodniej części [[Mali|Republiki Mali]], na wschód od [[Mopti]] aż do rzeki [[Niger (rzeka)|Niger]] i przygranicznych terenach [[Burkina Faso]]. Typologicznie języki te zaliczają się do [[Język tonalny|języków tonalnych]] z dwoma sposobami [[intonacja (językoznawstwo)|intonacji]] samogłosek. Na tle języków nigero-kongijskich charakteryzują się stosunkowo ubogim systemem [[klasa nominalna|klas nominalnych]]. Typowy szyk zdania to [[SOV (Subject Object Verb)|SOV]].
 Języki dogońskie, ze względów kulturowych i geograficznych, naznaczone są silnym wpływem języków [[język bambara|bambara]] i [[język ful|fulfulde]].
-== Warianty i dialekty dogońskiego==
+== Warianty i dialekty dogońskiego ==
-*równinny dogoński: Jamsay tegu, Tɔrɔ tegu, Tene kã, Tomo kã
+* równinny dogoński: Jamsay tegu, {{unicode|Tɔrɔ tegu}}, Tene kã, Tomo kã
-*skarpowo-dogoński: Tɔrɔ sɔɔ, Tɔmmɔ sɔɔ, Donno sɔ (Kamma sɔ)
+* skarpowo-dogoński: {{unicode|Tɔrɔ sɔɔ, Tɔmmɔ sɔɔ, Donno sɔ (Kamma sɔ)}}
-*zachodniodogoński: Tiranige dige (Duleri dom), Ejenge dõ
+* zachodniodogoński: Tiranige dige (Duleri dom), Ejenge dõ
-*północny płaskowyżowo-dogoński: Bondum dom, Dogulu dom
+* północny płaskowyżowo-dogoński: Bondum dom, Dogulu dom
-*Yanda dom
+* Yanda dom
-*Oru yille
+* Oru yille
-*Naŋa dama (Naŋa tegu)
+* Naŋa dama (Naŋa tegu)
+{{Kontrola autorytatywna}}
-{{Języki stub}}
 [[Kategoria:Języki nigero-kongijskie|Dogoński, język]]
-[[bm:Dogoso]]
-[[br:Yezhoù dogonek]]
-[[de:Dogon (Sprache)]]
-[[en:Dogon languages]]
-[[fr:Dogon]]
-[[oc:Dogon]]
-[[ru:Догонские языки]]
-[[sv:Dogonspråk]]