Hans Holbein (młodszy): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m LZ? |
- sztywne skalowanie ilustracji -> Pomoc:Ilustrowanie#Skalowanie_ilustracji, drobne redakcyjne, drobne techniczne |
||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Artysta infobox |
{{Artysta infobox |
||
|imię i nazwisko = Hans Holbein (młodszy) |
|imię i nazwisko = Hans Holbein (młodszy) |
||
|imię i nazwisko org = |
|imię i nazwisko org = |
||
| |
|pełne imię i nazwisko org = |
||
| |
|pseudonim = |
||
| |
|grafika = Hans Holbein the Younger, self-portrait.jpg |
||
|opis grafiki = Autoportret (1542-43) |
|||
|pełne imię i nazwisko = |
|||
| |
|pełne imię i nazwisko = |
||
|alt grafiki = |
|||
|miejsce urodzenia = [[Augsburg]] |
|||
|data |
|data urodzenia = 1497 lub 1498 |
||
|miejsce |
|miejsce urodzenia = [[Augsburg]] |
||
| |
|data śmierci = [[29 listopada]] [[1543]] |
||
| |
|miejsce śmierci = [[Londyn]] |
||
| |
|narodowość = |
||
|język = niemiecki |
|||
|dziedzina sztuki = [[malarstwo]] [[grafika]] |
|||
| |
|Alma Mater = |
||
| |
|dziedzina sztuki = [[malarstwo]] [[grafika]] |
||
| |
|epoka = [[renesans]] |
||
| |
|muzeum artysty = |
||
| |
|ważne dzieła = |
||
| |
|faksymile = |
||
| |
|opis faksymile = |
||
| |
|odznaczenia = |
||
| |
|nagrody = |
||
| |
|commons = Hans Holbein d. J. |
||
| |
|wikiźródła = |
||
|wikicytaty = |
|||
|www = |
|||
}} |
}} |
||
[[Plik:Hans Holbein (I) - Portrait of Bonifacius Amerbach.jpg|thumb |
[[Plik:Hans Holbein (I) - Portrait of Bonifacius Amerbach.jpg|thumb|''Portret Bonifaciusa Amerbacha'' (1519)]] |
||
[[Plik:Holbein-erasmus.jpg|thumb |
[[Plik:Holbein-erasmus.jpg|thumb|''Portret Erazma z Rotterdamu'' (1523)]] |
||
[[Plik:Hans Holbein d. J. 013.jpg|thumb |
[[Plik:Hans Holbein d. J. 013.jpg|thumb|''Laïs z Koryntu'' (1526)]] |
||
[[Plik:Nicholas Kratzer by Hans Holbein the Younger.jpg|thumb |
[[Plik:Nicholas Kratzer by Hans Holbein the Younger.jpg|thumb|''Portret astronoma Nikolausa Kratzera'' (1528)]] |
||
[[Plik:Holbein, Hans - Georg Gisze, a German merchant in London.jpg|thumb |
[[Plik:Holbein, Hans - Georg Gisze, a German merchant in London.jpg|thumb|''Portret Georga Gisze'' (1532)]] |
||
[[Plik:The Abbot, from The Dance of Death, by Hans Holbein the Younger.jpg|thumb |
[[Plik:The Abbot, from The Dance of Death, by Hans Holbein the Younger.jpg|thumb|''Taniec śmierci'' (1523-25)]] |
||
'''Hans Holbein (młodszy)''' (ur. w [[1497]] lub [[1498]] w [[Augsburg]]u, pochowany [[29 listopada]] [[1543]] w [[Londyn]]ie) – [[Niemcy|niemiecki]] malarz, rysownik i grafik okresu [[renesans]]u; [[portret|portrecista]]. |
'''Hans Holbein (młodszy)''' (ur. w [[1497]] lub [[1498]] w [[Augsburg]]u, pochowany [[29 listopada]] [[1543]] w [[Londyn]]ie) – [[Niemcy|niemiecki]] i [[Szwajcaria|szwajcarski]] malarz, rysownik i grafik okresu [[renesans]]u; [[portret|portrecista]]. |
||
== Życie == |
== Życie == |
||
Wraz ze swym bratem [[Ambrosius Holbein|Ambrosiusem]] terminował u swego ojca [[Hans Holbein (starszy)|Hansa]]. W 1515 wstąpił do pracowni mistrza Hansa Herbstera (1468-1550) w [[Bazylea|Bazylei]]. W l. 1517-19 działał w [[Lucerna|Lucernie]]. |
Wraz ze swym bratem [[Ambrosius Holbein|Ambrosiusem]] terminował u swego ojca [[Hans Holbein (starszy)|Hansa]]. W 1515 wstąpił do pracowni mistrza Hansa Herbstera (1468-1550) w [[Bazylea|Bazylei]]. W l. 1517-19 działał w [[Lucerna|Lucernie]]. Po powrocie do Bazylei w 1519 otrzymał tytuł mistrza i został przyjęty w poczet członków [[gildia (historia)|gildii]] malarzy bazylejskich. W tym samym roku poślubił zamożną wdowę Elisbethę Binzenstock, z którą miał czworo dzieci. W 1520 został tytularnym obywatelem miasta Bazylei. W l. 1518-19 odbył podróż do [[Mediolan]]u, w 1524 do [[Lyon]]u. W 1526 wyjechał do [[Anglia|Anglii]] odwiedzając po drodze [[Antwerpia|Antwerpię]]. W l. 1528-32 ponownie przebywał w Bazylei. W 1532 powrócił do [[Londyn]]u, gdzie otrzymał tytuł nadwornego malarza [[Henryk VIII Tudor|Henryka VIII]]. Zmarł w czasie epidemii [[Dżuma|dżumy]]. Nie jest znana data jego śmierci. Pochowany został na cmentarzu St. Andrews w Londynie. |
||
Przyjaźnił się z takimi humanistami, jak [[Erazm z Rotterdamu]], [[Tomasz More]], [[Bonifacius Amerbach]] (1495-1562). |
Przyjaźnił się z takimi humanistami, jak [[Erazm z Rotterdamu]], [[Tomasz More]], [[Bonifacius Amerbach]] (1495-1562). |
||
| Linia 43: | Linia 45: | ||
Wykonywał liczne [[portret]]y, [[malarstwo religijne|obrazy ołtarzowe]], [[fresk|malowidła ścienne]], rysunki do [[drzeworyt]]ów, cykle graficzne, projekty [[witraż]]y i wyrobów złotniczych. |
Wykonywał liczne [[portret]]y, [[malarstwo religijne|obrazy ołtarzowe]], [[fresk|malowidła ścienne]], rysunki do [[drzeworyt]]ów, cykle graficzne, projekty [[witraż]]y i wyrobów złotniczych. |
||
Był także portrecistą. Jego portrety cechuje psychologiczna głębia, precyzja szczegółów, umiejętne połączenie fizycznego podobieństwa z duchowymi cechami portretowanej osoby. Umiejętnie dozował |
Był także portrecistą. Jego portrety cechuje psychologiczna głębia, precyzja szczegółów, umiejętne połączenie fizycznego podobieństwa z duchowymi cechami portretowanej osoby. Umiejętnie dozował i harmonizował środki malarskie: światło, kolor, kompozycję i rysunek. Wywarł wielki wpływ na rozwój angielskiego malarstwa portretowego. |
||
W 1533 stworzył jedno ze swych arcydzieł: podwójny portret ''[[en pied]]'' ''[[Ambasadorowie]]'' z symbolem [[vanitas]] w postaci [[anamorfoza|anamorfozy]] ludzkiej czaszki. W l. 1521-22 wykonał [[fresk]]i w jednej z sal ratusza w Bazylei. W l. 1525-26 malował skrzydła obudowy organów w katedrze bazylejskiej. Ilustrował ''[[Pochwała głupoty|Pochwałę głupoty]]'' Erazma z Rotterdamu oraz Biblię [[Marcin Luter|Lutra]] (1538). Był autorem cyklów drzeworytów: ''Taniec śmierci'' (1525) i ''Alfabet śmierci'' (1523-24). |
W 1533 r. stworzył jedno ze swych arcydzieł: podwójny portret ''[[en pied]]'' ''[[Ambasadorowie]]'' z symbolem [[vanitas]] w postaci [[anamorfoza|anamorfozy]] ludzkiej czaszki. W l. 1521-22 wykonał [[fresk]]i w jednej z sal ratusza w Bazylei. W l. 1525-26 malował skrzydła obudowy organów w katedrze bazylejskiej. Ilustrował ''[[Pochwała głupoty|Pochwałę głupoty]]'' Erazma z Rotterdamu oraz Biblię [[Marcin Luter|Lutra]] (1538). Był autorem cyklów drzeworytów: ''Taniec śmierci'' (1525) i ''Alfabet śmierci'' (1523-24). |
||
=== Wybrane dzieła === |
=== Wybrane dzieła === |
||
* ''Św. Barbara'' – <small> |
* ''Św. Barbara'' – <small>1516, 150 × 47 cm, [[Stara Pinakoteka]], Monachium</small> |
||
* ''Portret małżonków Meyerów'' – <small> |
* ''Portret małżonków Meyerów'' – <small>1516, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
** ''Jakob Meyer'' – <small> |
** ''Jakob Meyer'' – <small>38,5 × 31 cm</small> |
||
** ''Dorothea Kannengiesser'' – <small> |
** ''Dorothea Kannengiesser'' – <small>38,5 × 31 cm</small> |
||
* ''Portret żony artysty'' – <small> |
* ''Portret żony artysty'' – <small>ok. 1517, 45 × 34 cm, [[Mauritshuis]], Haga</small> |
||
* ''Portret Benedikta von Hertensteina'' – <small> |
* ''Portret Benedikta von Hertensteina'' – <small>1517, 52 × 38 cm, [[Metropolitan Museum of Art]], Nowy Jork</small> |
||
* Adam i Ewa – <small> |
* Adam i Ewa – <small>1517, 30,2 × 35,7 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Portret Bonifaciusa Amerbacha'' – <small> |
* ''Portret Bonifaciusa Amerbacha'' – <small>1519, 28,5 × 27 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Ołtarz Oberriedów'' – <small> |
* ''Ołtarz Oberriedów'' – <small>1521-22, 231 × 109 cm + 230 × 110 cm (prawe skrzydło) + 230 × 110 cm (lewe skrzydło), Katedra, Fryburg Bryzgowijski</small> |
||
* ''[[Chrystus w grobie]]'' – <small> |
* ''[[Chrystus w grobie]]'' – <small>1521-22, 30,5 × 200 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Madonna z Solury'' – <small> |
* ''Madonna z Solury'' – <small>1522, 140,5 × 102 cm, Museum der Stadt, Solura</small> |
||
* ''Portret Erazma z Rotterdamu'' – <small> |
* ''Portret Erazma z Rotterdamu'' – <small>1523, 76 × 51 cm, [[National Gallery w Londynie]]</small> |
||
* ''Portret Erazma z Rotterdamu przy pulpicie'' – <small> |
* ''Portret Erazma z Rotterdamu przy pulpicie'' – <small>1523, 43 × 33 cm, [[Luwr]], Paryż</small> |
||
* ''Św. Urszula'' – <small> |
* ''Św. Urszula'' – <small>ok. 1523, 96 × 42 cm, Kunsthalle, Karlsruhe</small> |
||
* ''Portret Erazma z Rotterdamu'' – <small> |
* ''Portret Erazma z Rotterdamu'' – <small>1523-24, 37 × 30,5 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Retabulum Pasji'' – <small> |
* ''Retabulum Pasji'' – <small>1524-25, 150 × 148 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Ostatnia Wieczerza'' – <small> |
* ''Ostatnia Wieczerza'' – <small>1524-25, 115,5 × 97 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Wenus i Amor'' – <small> |
* ''Wenus i Amor'' – <small>1524-25, 35 × 26 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Laïs z Koryntu (Magdalena Offenburg) '' <small> |
* ''Laïs z Koryntu (Magdalena Offenburg) '' <small>– 1526, 35,6 × 26,7 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Dama z wiewiórka i szpakiem'' – <small> |
* ''Dama z wiewiórka i szpakiem'' – <small>1526-28, 56 × 39 cm, [[National Gallery w Londynie]]</small> |
||
* Noli me tangere – <small> |
* Noli me tangere – <small>1526-28, 76,8 × 94,9 cm, Royal Collection, Londyn</small> |
||
* ''Madonna burmistrza Meyera'' lub ''Madonna z Darmstadtu'' – <small> |
* ''Madonna burmistrza Meyera'' lub ''Madonna z Darmstadtu'' – <small>1626-29, 146,5 × 102 cm, Schlossmuseum, Darmstadt</small> |
||
* ''Portret Henry’ego Guildforda'' <small> |
* ''Portret Henry’ego Guildforda'' <small>1527, 83 × 66 cm, Royal Collection, Windsor</small> |
||
* ''Portret Williama Warhama, arcybiskupa Canterbury'' – <small> |
* ''Portret Williama Warhama, arcybiskupa Canterbury'' – <small>1527, 82 × 67 cm, [[Luwr]], Paryż</small> |
||
* ''[[Portret Tomasza Morusa (obraz Hansa Holbeina Młodszego)|Sir Thomas More]]'' – <small> |
* ''[[Portret Tomasza Morusa (obraz Hansa Holbeina Młodszego)|Sir Thomas More]]'' – <small>1527, 75 × 60 cm, Frick Collection, Nowy Jork</small> |
||
* ''Portret astronoma Nikolausa Kratzera'' – <small> |
* ''Portret astronoma Nikolausa Kratzera'' – <small>1528, 83 × 67 cm, [[Luwr]], Paryż</small> |
||
* ''Portret żony z dwojgiem młodszych dzieci'' – <small> |
* ''Portret żony z dwojgiem młodszych dzieci'' – <small>1528, 77 × 64 cm, [[Muzeum Sztuki w Bazylei]]</small> |
||
* ''Thomas Godsalve z synem Johnem'' – <small> |
* ''Thomas Godsalve z synem Johnem'' – <small>1528, 35 × 36 cm, [[Galeria Drezdeńska|Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie]]</small> |
||
* ''Portret Erazma z Rotterdamu'' – <small> |
* ''Portret Erazma z Rotterdamu'' – <small>1530, 33 × 25 cm, Galleria Nazionale, Parma</small> |
||
* ''Portret Georga Gisze'' – <small> |
* ''Portret Georga Gisze'' – <small>1532, 96,3 × 85,7 cm, [[Gemäldegalerie]], Berlin</small> |
||
* ''[[Alegoria Starego i Nowego Testamentu (obraz Hansa Holbeina)|Alegoria Starego i Nowego Testamentu]]'' – <small> |
* ''[[Alegoria Starego i Nowego Testamentu (obraz Hansa Holbeina)|Alegoria Starego i Nowego Testamentu]]'' – <small>1532-35, 49 × 60 cm, [[Scottish National Gallery|National Gallery of Scotland]], Edynburg</small> |
||
* ''Portret Hermana Wedigha'' – <small> |
* ''Portret Hermana Wedigha'' – <small>1532, 42,2 × 32,4 cm, [[Metropolitan Museum of Art]], Nowy Jork</small> |
||
* ''[[Ambasadorowie]]'' – <small> |
* ''[[Ambasadorowie]]'' – <small>1533, 207 × 209 cm, [[National Gallery w Londynie]]</small> |
||
* ''Portret Dericha Borna'' – <small> |
* ''Portret Dericha Borna'' – <small>1533, 60 × 45 cm, Royal Collection, Windsor</small> |
||
* ''Portret Thomasa Cromwella'' – <small> |
* ''Portret Thomasa Cromwella'' – <small>1533, 76 × 61 cm, Frick Collection, Nowy Jork</small> |
||
* ''Portret Dirka Tybisa'' – <small> |
* ''Portret Dirka Tybisa'' – <small>1533, 48 × 35 cm, [[Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu|Kunsthistorisches Museum]], Wiedeń</small> |
||
* ''Portret mężczyzny z lutnią'' – <small> |
* ''Portret mężczyzny z lutnią'' – <small>1533-36, 43,5 × 43,5 cm, [[Gemäldegalerie]], Berlin</small> |
||
* ''Charles de Solier'' – <small> |
* ''Charles de Solier'' – <small>1534–35 cm, 92,5 × 75,5 cm, [[Galeria Drezdeńska|Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie]]</small> |
||
* ''Portret sir Richarda Southwella'' – <small> |
* ''Portret sir Richarda Southwella'' – <small>1536, 47,6 × 38 cm, [[Galeria Uffizi|Uffizi]], Florencja</small> |
||
* ''Portret Henryka VIII'' – <small> |
* ''Portret Henryka VIII'' – <small>1536-37, 28 × 20 cm, [[Muzeum Thyssen-Bornemisza|Museo Thyssen-Bornemisza]], Madryt</small> |
||
* ''Portret Jane Seymour'' – <small> |
* ''Portret Jane Seymour'' – <small>1536-37, 26,3 × 18,7 cm, [[Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu|Kunsthistorisches Museum]], Wiedeń</small> |
||
* ''[[Portret Krystyny Duńskiej|Księżniczka duńska Krystyna, księżna Mediolanu]]'' – <small> |
* ''[[Portret Krystyny Duńskiej|Księżniczka duńska Krystyna, księżna Mediolanu]]'' – <small>ok. 1538, 179 × 82 cm, [[National Gallery w Londynie]]</small> |
||
* ''Portret Anny de Cleves'' – <small> |
* ''Portret Anny de Cleves'' – <small>1538-39, 65 × 48 cm, [[Luwr]], Paryż</small> |
||
* ''Edward, książę Walii jako dziecko'' – <small> |
* ''Edward, książę Walii jako dziecko'' – <small>1538-39, 57 × 44 cm, [[National Gallery of Art]], Waszyngton</small> |
||
* ''Portret Henryka VIII'' – <small> |
* ''Portret Henryka VIII'' – <small>1539-40, 88,3 × 74,9 cm, [[Galleria Nazionale d’Arte Antica]], Rzym</small> |
||
* ''Portret angielskiej damy'' – <small> |
* ''Portret angielskiej damy'' – <small>1540-43, 22 × 18 cm, [[Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu|Kunsthistorisches Museum]], Wiedeń</small> |
||
* ''Portret Vosa van Steenwijk'' – <small> |
* ''Portret Vosa van Steenwijk'' – <small>1541, 47 × 36,2 cm, [[Gemäldegalerie]], Berlin</small> |
||
* ''Portret młodego kupca'' – <small> |
* ''Portret młodego kupca'' – <small>1541, 46,5 × 34,8 cm, [[Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu|Kunsthistorisches Museum]], Wiedeń</small> |
||
* ''Portret sir Williama Buttsa'' <small> |
* ''Portret sir Williama Buttsa'' <small>1543, 47 × 36,8 cm, [[Isabella Stewart Gardner Museum]], Boston</small> |
||
* ''Portret lady Margaret Butts'' – <small> |
* ''Portret lady Margaret Butts'' – <small>1543, 47,2 × 38,9 cm, [[Isabella Stewart Gardner Museum]], Boston</small> |
||
* ''Książę Anton Dobry Lotaryński'' – <small> |
* ''Książę Anton Dobry Lotaryński'' – <small>ok. 1543, 51 × 37 cm, [[Gemäldegalerie]], Berlin</small> |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* Andrzej Dulewicz, ''Encyklopedia sztuki niemieckiej'', Warszawa: WAiF |
* Andrzej Dulewicz, ''Encyklopedia sztuki niemieckiej'', Warszawa: WAiF; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, {{ISBN|83-01-13637-5}}. |
||
* {{Cytuj|autor = Matilde Battistini; Lucia Impelluso; Stefano Zuffi |tytuł = Historia portretu |data = 2001 |isbn = 83-213-4235-3 |inni = Hanna Cieśla (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Arkady |oclc = 749556721 |
* {{Cytuj |autor = Matilde Battistini; Lucia Impelluso; Stefano Zuffi |tytuł = Historia portretu |data = 2001 |isbn = 83-213-4235-3 |inni = Hanna Cieśla (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Arkady |oclc = 749556721}} |
||
* {{Cytuj|autor = Wolfgang Hütt |tytuł = Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu |data = 1985 |isbn = 83-01-04621-X |inni = Sławomir Błaut (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = PWN |oclc = 749922177 |
* {{Cytuj |autor = Wolfgang Hütt |tytuł = Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu |data = 1985 |isbn = 83-01-04621-X |inni = Sławomir Błaut (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = PWN |oclc = 749922177}} |
||
* ''Leksykon malarstwa od A do Z'', Warszawa: Muza S.A., 1992, {{ISBN|83-7079-076-3}} |
* ''Leksykon malarstwa od A do Z'', Warszawa: Muza S.A., 1992, {{ISBN|83-7079-076-3}}. |
||
* Waldemar Łysiak, ''Malarstwo białego człowieka'', wyd. 2, t. 3, Warszawa: Nobilis, 2010 (rozdz. ''Trzy razy „Nie!” – Holbein Młodszy''), {{ISBN|978-83-60297-36-0}} |
* Waldemar Łysiak, ''Malarstwo białego człowieka'', wyd. 2, t. 3, Warszawa: Nobilis, 2010 (rozdz. ''Trzy razy „Nie!” – Holbein Młodszy''), {{ISBN|978-83-60297-36-0}}. |
||
* Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, ''Arcydzieła malarstwa europejskiego'', Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, {{ISBN|978-3-8331-2131-9}} |
* Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, ''Arcydzieła malarstwa europejskiego'', Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, {{ISBN|978-3-8331-2131-9}}. |
||
* Dork Zabunyan, ''Hans Holbein młodszy'', Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze |
* Dork Zabunyan, ''Hans Holbein młodszy'', Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze; nr 55) |
||
* Stefano Zuffi, ''Wielki słownik malarzy'', t. 2, Warszawa: HPS, 2006, {{ISBN|83-60688-16-8}} |
* Stefano Zuffi, ''Wielki słownik malarzy'', t. 2, Warszawa: HPS, 2006, {{ISBN|83-60688-16-8}}. |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.artcyclopedia.com/artists/holbein_the_younger_hans.html Hans Holbein w muzeach świata – Artcyclopedia] |
* [http://www.artcyclopedia.com/artists/holbein_the_younger_hans.html Hans Holbein w muzeach świata – Artcyclopedia] |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{ |
{{SORTUJ:Holbein, Hans}} |
||
[[Kategoria:Niemieccy graficy]] |
[[Kategoria:Niemieccy graficy]] |
||
[[Kategoria:Niemieccy malarze renesansowi]] |
[[Kategoria:Niemieccy malarze renesansowi]] |
||
[[Kategoria:Niemieccy malarze nadworni]] |
[[Kategoria:Niemieccy malarze nadworni]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Miniaturzyści]] |
||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Malarze nadworni Henryka VIII]] |
[[Kategoria:Malarze nadworni Henryka VIII]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Augsburgu]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Augsburgu]] |
||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Zmarli w 1543]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 19:14, 29 lis 2023
 Autoportret (1542-43) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1497 lub 1498 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Język |
niemiecki |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
_-_Portrait_of_Bonifacius_Amerbach.jpg)
Hans Holbein (młodszy) (ur. w 1497 lub 1498 w Augsburgu, pochowany 29 listopada 1543 w Londynie) – niemiecki i szwajcarski malarz, rysownik i grafik okresu renesansu; portrecista.
Życie
[edytuj | edytuj kod]Wraz ze swym bratem Ambrosiusem terminował u swego ojca Hansa. W 1515 wstąpił do pracowni mistrza Hansa Herbstera (1468-1550) w Bazylei. W l. 1517-19 działał w Lucernie. Po powrocie do Bazylei w 1519 otrzymał tytuł mistrza i został przyjęty w poczet członków gildii malarzy bazylejskich. W tym samym roku poślubił zamożną wdowę Elisbethę Binzenstock, z którą miał czworo dzieci. W 1520 został tytularnym obywatelem miasta Bazylei. W l. 1518-19 odbył podróż do Mediolanu, w 1524 do Lyonu. W 1526 wyjechał do Anglii odwiedzając po drodze Antwerpię. W l. 1528-32 ponownie przebywał w Bazylei. W 1532 powrócił do Londynu, gdzie otrzymał tytuł nadwornego malarza Henryka VIII. Zmarł w czasie epidemii dżumy. Nie jest znana data jego śmierci. Pochowany został na cmentarzu St. Andrews w Londynie.
Przyjaźnił się z takimi humanistami, jak Erazm z Rotterdamu, Tomasz More, Bonifacius Amerbach (1495-1562).
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Wykonywał liczne portrety, obrazy ołtarzowe, malowidła ścienne, rysunki do drzeworytów, cykle graficzne, projekty witraży i wyrobów złotniczych.
Był także portrecistą. Jego portrety cechuje psychologiczna głębia, precyzja szczegółów, umiejętne połączenie fizycznego podobieństwa z duchowymi cechami portretowanej osoby. Umiejętnie dozował i harmonizował środki malarskie: światło, kolor, kompozycję i rysunek. Wywarł wielki wpływ na rozwój angielskiego malarstwa portretowego.
W 1533 r. stworzył jedno ze swych arcydzieł: podwójny portret en pied Ambasadorowie z symbolem vanitas w postaci anamorfozy ludzkiej czaszki. W l. 1521-22 wykonał freski w jednej z sal ratusza w Bazylei. W l. 1525-26 malował skrzydła obudowy organów w katedrze bazylejskiej. Ilustrował Pochwałę głupoty Erazma z Rotterdamu oraz Biblię Lutra (1538). Był autorem cyklów drzeworytów: Taniec śmierci (1525) i Alfabet śmierci (1523-24).
Wybrane dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Św. Barbara – 1516, 150 × 47 cm, Stara Pinakoteka, Monachium
- Portret małżonków Meyerów – 1516, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Jakob Meyer – 38,5 × 31 cm
- Dorothea Kannengiesser – 38,5 × 31 cm
- Portret żony artysty – ok. 1517, 45 × 34 cm, Mauritshuis, Haga
- Portret Benedikta von Hertensteina – 1517, 52 × 38 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
- Adam i Ewa – 1517, 30,2 × 35,7 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Portret Bonifaciusa Amerbacha – 1519, 28,5 × 27 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Ołtarz Oberriedów – 1521-22, 231 × 109 cm + 230 × 110 cm (prawe skrzydło) + 230 × 110 cm (lewe skrzydło), Katedra, Fryburg Bryzgowijski
- Chrystus w grobie – 1521-22, 30,5 × 200 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Madonna z Solury – 1522, 140,5 × 102 cm, Museum der Stadt, Solura
- Portret Erazma z Rotterdamu – 1523, 76 × 51 cm, National Gallery w Londynie
- Portret Erazma z Rotterdamu przy pulpicie – 1523, 43 × 33 cm, Luwr, Paryż
- Św. Urszula – ok. 1523, 96 × 42 cm, Kunsthalle, Karlsruhe
- Portret Erazma z Rotterdamu – 1523-24, 37 × 30,5 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Retabulum Pasji – 1524-25, 150 × 148 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Ostatnia Wieczerza – 1524-25, 115,5 × 97 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Wenus i Amor – 1524-25, 35 × 26 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Laïs z Koryntu (Magdalena Offenburg) – 1526, 35,6 × 26,7 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Dama z wiewiórka i szpakiem – 1526-28, 56 × 39 cm, National Gallery w Londynie
- Noli me tangere – 1526-28, 76,8 × 94,9 cm, Royal Collection, Londyn
- Madonna burmistrza Meyera lub Madonna z Darmstadtu – 1626-29, 146,5 × 102 cm, Schlossmuseum, Darmstadt
- Portret Henry’ego Guildforda 1527, 83 × 66 cm, Royal Collection, Windsor
- Portret Williama Warhama, arcybiskupa Canterbury – 1527, 82 × 67 cm, Luwr, Paryż
- Sir Thomas More – 1527, 75 × 60 cm, Frick Collection, Nowy Jork
- Portret astronoma Nikolausa Kratzera – 1528, 83 × 67 cm, Luwr, Paryż
- Portret żony z dwojgiem młodszych dzieci – 1528, 77 × 64 cm, Muzeum Sztuki w Bazylei
- Thomas Godsalve z synem Johnem – 1528, 35 × 36 cm, Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie
- Portret Erazma z Rotterdamu – 1530, 33 × 25 cm, Galleria Nazionale, Parma
- Portret Georga Gisze – 1532, 96,3 × 85,7 cm, Gemäldegalerie, Berlin
- Alegoria Starego i Nowego Testamentu – 1532-35, 49 × 60 cm, National Gallery of Scotland, Edynburg
- Portret Hermana Wedigha – 1532, 42,2 × 32,4 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
- Ambasadorowie – 1533, 207 × 209 cm, National Gallery w Londynie
- Portret Dericha Borna – 1533, 60 × 45 cm, Royal Collection, Windsor
- Portret Thomasa Cromwella – 1533, 76 × 61 cm, Frick Collection, Nowy Jork
- Portret Dirka Tybisa – 1533, 48 × 35 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
- Portret mężczyzny z lutnią – 1533-36, 43,5 × 43,5 cm, Gemäldegalerie, Berlin
- Charles de Solier – 1534–35 cm, 92,5 × 75,5 cm, Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie
- Portret sir Richarda Southwella – 1536, 47,6 × 38 cm, Uffizi, Florencja
- Portret Henryka VIII – 1536-37, 28 × 20 cm, Museo Thyssen-Bornemisza, Madryt
- Portret Jane Seymour – 1536-37, 26,3 × 18,7 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
- Księżniczka duńska Krystyna, księżna Mediolanu – ok. 1538, 179 × 82 cm, National Gallery w Londynie
- Portret Anny de Cleves – 1538-39, 65 × 48 cm, Luwr, Paryż
- Edward, książę Walii jako dziecko – 1538-39, 57 × 44 cm, National Gallery of Art, Waszyngton
- Portret Henryka VIII – 1539-40, 88,3 × 74,9 cm, Galleria Nazionale d’Arte Antica, Rzym
- Portret angielskiej damy – 1540-43, 22 × 18 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
- Portret Vosa van Steenwijk – 1541, 47 × 36,2 cm, Gemäldegalerie, Berlin
- Portret młodego kupca – 1541, 46,5 × 34,8 cm, Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
- Portret sir Williama Buttsa 1543, 47 × 36,8 cm, Isabella Stewart Gardner Museum, Boston
- Portret lady Margaret Butts – 1543, 47,2 × 38,9 cm, Isabella Stewart Gardner Museum, Boston
- Książę Anton Dobry Lotaryński – ok. 1543, 51 × 37 cm, Gemäldegalerie, Berlin
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Dulewicz, Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa: WAiF; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, ISBN 83-01-13637-5.
- Matilde Battistini, Lucia Impelluso, Stefano Zuffi, Historia portretu, Hanna Cieśla (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4235-3, OCLC 749556721.
- Wolfgang Hütt, Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu, Sławomir Błaut (tłum.), Warszawa: PWN, 1985, ISBN 83-01-04621-X, OCLC 749922177.
- Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3.
- Waldemar Łysiak, Malarstwo białego człowieka, wyd. 2, t. 3, Warszawa: Nobilis, 2010 (rozdz. Trzy razy „Nie!” – Holbein Młodszy), ISBN 978-83-60297-36-0.
- Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9.
- Dork Zabunyan, Hans Holbein młodszy, Siechnice: Eaglemoss Polska, 1999 (Wielcy Malarze; nr 55)
- Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 2, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 83-60688-16-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Kontrola autorytatywna (osoba):
- ISNI: 0000000120987816
- VIAF: 4945401
- ULAN: 500005259
- LCCN: n81117179
- GND: 118552953
- NDL: 00443592
- LIBRIS: 0xbdf4cj1kztvv4
- BnF: 12030224m
- SUDOC: 028473809
- SBN: CFIV087504
- NLA: 36275979
- NKC: js20020116041
- DBNL: holb003
- BNE: XX870074
- NTA: 070559074
- BIBSYS: 90620113
- CiNii: DA02912103
- Open Library: OL18360A
- PLWABN: 9810681104305606
- NUKAT: n97018529
- OBIN: 13478
- J9U: 987007262608905171
- PTBNP: 45731
- CANTIC: a10201853
- LNB: 000079687
- NSK: 000004767
- CONOR: 8277859
- ΕΒΕ: 195343
- BLBNB: 000279618
- KRNLK: KAC199634426
- LIH: LNB:Ky9;=Bj
- RISM: people/41025447
