Porwany za młodu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Przypis #1Lib1ref #1Lib1RefCEE |
m Bot poprawia nagłówek artykułu |
||
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|tytuł oryginalny = Kidnapped |
|tytuł oryginalny = Kidnapped |
||
|grafika = RLS Kidnapped 1886 US.jpg |
|grafika = RLS Kidnapped 1886 US.jpg |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|alt grafiki = |
|||
|autor = [[Robert Louis Stevenson]] |
|autor = [[Robert Louis Stevenson]] |
||
|tematyka = |
|tematyka = |
||
|typ utworu = |
|typ utworu = [[powieść przygodowa]] |
||
|data powstania = |
|data powstania = |
||
|miejsce wydania = |
|miejsce wydania = [[Wielka Brytania]] |
||
|język = |
|język = angielski |
||
|data wydania = 1886 |
|data wydania = 1886 |
||
|wydawca = |
|wydawca = Cassell and Company Ltd |
||
|pol: data wydania = 1903 (?) |
|||
|pol: wydawca = Kurier Polski |
|||
|pol: przekład = anonimowy<ref group="uwaga">W Polsce ukazały się także trzy inne przekłady: Józefa Birkenmajera, Stefana Piekarskiego i Jana Meysztowicza.</ref> |
|||
|poprzednia = |
|poprzednia = |
||
|następna = |
|następna = ''Katriona'' |
||
|commons = |
|commons = |
||
|wikiźródła = |
|wikiźródła = Porwany za młodu |
||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
}} |
}} |
||
| ⚫ | '''''Porwany za młodu''''' ([[język angielski|ang.]] ''Kidnapped'') – [[powieść przygodowa]] dla młodzieży [[Robert Louis Stevenson|Roberta Louisa Stevensona]] publikowana w odcinkach w 1886 w tygodniku „Young Folks”, wydana w tym samym roku w Londynie przez wydawnictwo Cassell & Co. Jej akcja toczy się na terenie [[Szkocja|Szkocji]] w XVIII wieku, po upadku [[II powstanie jakobickie|II powstania jakobickiego]]. Powieść została oparta na prawdziwych wydarzeniach i historii autentycznych postaci jak {{link-interwiki|Alan Breck Stewart|Q=Q3612337}}, co odzwierciedla wieloletnie zainteresowanie autora historią Szkocji<ref>{{Cytuj |autor = Alison Lumsden |tytuł = Stevenson, Scott and Scottish History |data = 2010 |isbn = 978-0748635559 |miejsce = Edinburgh |wydawca = Edinburgh University Press |praca = The Edinburgh Companion to Robert Louis Stevenson}}</ref>. |
||
Powieść była wielokrotnie ekranizowana. |
|||
| ⚫ | '''''Porwany za młodu''''' ([[język angielski|ang.]] ''Kidnapped'') – [[powieść przygodowa]] dla młodzieży [[Robert Louis Stevenson|Roberta Louisa Stevensona]] publikowana w odcinkach w 1886 w tygodniku „Young Folks”, wydana w tym samym roku w Londynie przez wydawnictwo Cassell & Co. Jej akcja toczy się na terenie [[Szkocja|Szkocji]] w XVIII wieku, po upadku [[II powstanie jakobickie|II powstania jakobickiego]]. |
||
Prawdopodobnie pierwsze polskie wydanie miało miejsce w 1903, publikowane w odcinkach w gazecie "Kurier Polski"<ref group = uwaga>Katalog Biblioteki Narodowej jako wydawcę pierwszego polskiego wydania błędnie podaje "Kurier Warszawski".</ref>, w anonimowym tłumaczeniu pt. ''Dziwne przygody Dawida Balfour'a''<ref>{{Cytuj stronę | url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?docid=alma991021305659705066&context=L&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&lang=pl&search_scope=NLOP_IZ_NZ&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=LibraryCatalog&query=any,contains,Dziwne%20przygody%20Dawida&offset=0 | tytuł = Dziwne przygody Dawida Balfour'a | nazwisko = Stevemson | imię = Robert Louis| opublikowany = Biblioteka Narodowa | język = pl | data dostępu = 2023-07-09}}</ref>. |
|||
Jedno z polskich wydań nosiło tytuł {{fakt|''Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w r.P. 1751''|data=2017-08}}<ref>{{Cytuj |autor = Stevenson Robert Louis |tytuł = Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w R. P. 1751, T. 1-2. |data = 1927 |inni = Tl. Stefan Piekarski}}</ref>. |
|||
Kolejne polskie tłumaczenia ukazały się w 1927 roku Jedno z nich, w tłumaczeniu [[Józef Birkenmajer|Józefa Birkenmajera]] nosiło tytuł ''Porwany za młodu''<ref>{{Cytuj |autor = Robert Louis Stevenson |tytuł = Porwany za młodu |data = 1927 |inni = Tł. Józef Birkenmajer |miejsce = Poznań |wydawca = Wydawnictwo Polskie}}</ref>, drugie, Stefana Piekarskiego ''Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w r. P. 1751''<ref>{{Cytuj |autor = Robert Louis Stevenson |tytuł = Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w r. P. 1751, T. 1-2. |data = 1927 |inni = Tl. Stefan Piekarski}}</ref>. Popularny jest przekład autorstwa [[Jan Meysztowicz|Jana Meysztowicza]] z 1955, również pt. ''Porwany za młodu'', później wznawiany<ref>{{Cytuj |autor = Izabela Szymańska |redaktor = A. Korzeniowska, I. Szymańska |tytuł = The Image of Scotland in the 1955 Polish Translation of Kidnapped by R. L. Stevenson |data = 2013 |isbn = 978-83-7507-240-2}}</ref>. |
|||
| ⚫ | |||
Główny bohater powieści, młodzieniec Dawid Balfour, po śmierci ojca udaje się zgodnie z wolą zmarłego do Shaws, gdzie mieszka jego stryj Ebenezer. Po drodze ma okazję dowiedzieć się od napotkanych ludzi, że stryj nie cieszy się dobrą opinią w okolicy. Na miejscu przekonuje się, że stryj jest podejrzliwą i mało sympatyczną osobą. Następnego dnia stryj prosi go o przyniesienie mu skrzyni z wieży. Kiedy Dawid udaje się tam po schodach (stryj nie pozwolił mu wziąć światła), spostrzega, że schody kończą się w połowie drogi i o mały włos spadłby i zabił się na miejscu. Dawid jest wstrząśnięty faktem, że stryj chciał go zamordować i żąda wyjaśnień. Przerażony Ebenezer, tłumacząc się chorobą serca, obiecuje wyjaśnić wszystko następnego dnia. Następnego dnia stryj przez posłańca otrzymuje list od kapitana Hoseasona z żądaniem, by udał się do przystani, gdzie stoi zacumowany jego okręt. Stryj prosi wówczas Dawida, by udał się tam z nim, a przy okazji wstąpią do miejscowego prawnika Rankeillora, by wyjaśnić stosunki łączące go z jego ojcem. Dawid wyraża zgodę, nie wiedząc, że stryj knuje nową intrygę. |
|||
Dalszym ciągiem jest powieść ''Katriona'' (''Catriona'' 1893). |
Dalszym ciągiem jest powieść ''Katriona'' (''Catriona'', wyd. 1893, pol. 1966, tłum. Jan Meysztowicz). |
||
| ⚫ | |||
{{uwagi}} |
|||
Powieść była trzykrotnie tłumaczona na język polski, pierwszy raz w 1927 przez Stefana Piekarskiego jako Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w R. P. 1751 a także w tym samym roku przez Józefa Birkenmajera jako Porwany za młodu. Najbardziej popularnym przekładem jest wersja Jana Meysztowicza z 1955, wielokrotnie wydawana. |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* Robert L. Stevenson ''Porwany za młodu'', wyd. Iskry 1984. |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* {{wolnelektury|Porwany za młodu|stevenson-porwany-za-mlodu}} |
* {{wolnelektury|Porwany za młodu|stevenson-porwany-za-mlodu}} |
||
* [https://polona.pl/item/porwany-za-mlodu-z-8-ilustracjami,ODk3NTI0MTU Polskie wydanie powieści] (1927) w bibliotece [[Polona]] |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Powieści z 1886]] |
[[Kategoria:Powieści z 1886]] |
||
Aktualna wersja na dzień 20:22, 13 gru 2023
| |||
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Typ utworu | |||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język |
angielski | ||
| Data wydania |
1886 | ||
| Wydawca |
Cassell and Company Ltd | ||
| Pierwsze wydanie polskie | |||
| Data wydania polskiego |
1903 (?) | ||
| Wydawca |
Kurier Polski | ||
| Przekład |
anonimowy[a] | ||
| |||
Porwany za młodu (ang. Kidnapped) – powieść przygodowa dla młodzieży Roberta Louisa Stevensona publikowana w odcinkach w 1886 w tygodniku „Young Folks”, wydana w tym samym roku w Londynie przez wydawnictwo Cassell & Co. Jej akcja toczy się na terenie Szkocji w XVIII wieku, po upadku II powstania jakobickiego. Powieść została oparta na prawdziwych wydarzeniach i historii autentycznych postaci jak Alan Breck Stewart, co odzwierciedla wieloletnie zainteresowanie autora historią Szkocji[1].
Powieść była wielokrotnie ekranizowana.
Prawdopodobnie pierwsze polskie wydanie miało miejsce w 1903, publikowane w odcinkach w gazecie "Kurier Polski"[b], w anonimowym tłumaczeniu pt. Dziwne przygody Dawida Balfour'a[2].
Kolejne polskie tłumaczenia ukazały się w 1927 roku Jedno z nich, w tłumaczeniu Józefa Birkenmajera nosiło tytuł Porwany za młodu[3], drugie, Stefana Piekarskiego Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w r. P. 1751[4]. Popularny jest przekład autorstwa Jana Meysztowicza z 1955, również pt. Porwany za młodu, później wznawiany[5].
Dalszym ciągiem jest powieść Katriona (Catriona, wyd. 1893, pol. 1966, tłum. Jan Meysztowicz).
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Alison Lumsden, Stevenson, Scott and Scottish History, [w:] The Edinburgh Companion to Robert Louis Stevenson, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2010, ISBN 978-0748635559.
- ↑ Robert Louis Stevemson: Dziwne przygody Dawida Balfour'a. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2023-07-09]. (pol.).
- ↑ Robert Louis Stevenson, Porwany za młodu, Tł. Józef Birkenmajer, Poznań: Wydawnictwo Polskie, 1927.
- ↑ Robert Louis Stevenson, Dziecko sprzedane albo Pamiętnik przygód Dawida Balfoura w r. P. 1751, T. 1-2. Tl. Stefan Piekarski, 1927.
- ↑ Izabela Szymańska, The Image of Scotland in the 1955 Polish Translation of Kidnapped by R. L. Stevenson, A. Korzeniowska, I. Szymańska (red.), 2013, ISBN 978-83-7507-240-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Porwany za młodu w serwisie Wolne Lektury
- Polskie wydanie powieści (1927) w bibliotece Polona
