Państwo (dialog): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 23:27, 7 sty 2024

Państwo (gr. Πολιτεία, Politeia) – dzieło filozoficzno-polityczne filozofa greckiego Platona powstałe ok. 380 roku p.n.e., napisane w formie dialogu. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa φιλοσοφία περὶ τὰ ἀνθρώπινα (philosophia peri ta anthropina) – „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących etyki, filozofii politycznej, epistemologii, ontologii i etyki medycyny. Można w tym dziele odnaleźć także zalążki idei, które dzisiaj nazwalibyśmy komunistycznymi oraz teorii ekonomicznej. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie Co to jest sprawiedliwość?; poszukując idealnego wzorca państwa i sprawiedliwości. Oryginalny tytuł to Πολιτεία (Politeia).

Sceneria i przedstawione postacie

Państwo jest najdłuższym platońskim dialogiem – składa się z 10 ksiąg oraz prologu i epilogu.

Sokrates
Trazymach, sofista
Kefalos
Polemarch, syn Kefalosa
Glaukon, brat Platona
Adejmantos, brat Platona
Klejtofon

Przegląd treści dialogu Erica Voegelina^[1]

Prolog

I a Zejście do Pireusu
I b Kefalos. Sprawiedliwość według starszego pokolenia
I c Polemarch. Sprawiedliwość według średniego pokolenia
I d Trazymach. Sprawiedliwość według sofisty.

Wprowadzenie

II Pytanie: Czy sprawiedliwość jest lepsza od niesprawiedliwości?

Część I: Pochodzenie i ustrój polis

II a Pochodzenie polis
II b Wykształcenie strażników
III Ustrój polis
IV Sprawiedliwość w polis

Część II: Ucieleśnienie idei

V a Cielesna jedność polis
V b Rządy filozofów
VI Idea dobra
VII Wykształcenie filozofów

Część III: Upadek polis

VIII a Timokracja
VIII b Oligarchia
VIII c Demokracja
VIII c Tyrania

Zakończenie

IX Odpowiedź: Sprawiedliwość jest lepsza od niesprawiedliwości

Epilog

X a Odrzucenie sztuki mimetycznej
X b Nieśmiertelność duszy
X c Korzyści ze sprawiedliwości za życia
X d Ocena czekająca po śmierci

Bertrand Russell wydziela trzy części Państwa Platona:

Księgi I-V: część o utopii, przedstawianie idealnego społeczeństwa, próby definiowania sprawiedliwości;
Księgi VI-VII: filozofowie ukazani jako idealni władcy takiego społeczeństwa, ta część tekstu koncentruje się na definiowaniu, czym filozof jest;
Księgi VIII-X: dyskusja o kilku faktycznie istniejących formach rządów, ich złe i dobre strony.

Przypisy

↑ Eric Vogelin, Order and History, University of Missuri Press Columbia and London 2000, vol. III, s. 100.

Linki zewnętrzne

Państwo w serwisie Wolne Lektury (tłum. Władysław Witwicki)
teskt gr.
przeklad ang.
EricE. Brown EricE., Plato's Ethics and Politics in ''The Republic'', [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 12 września 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-25] (ang.).

[1] Eric Vogelin, Order and History, University of Missuri Press Columbia and London 2000, vol. III, s. 100.

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{inne znaczenia|dialogu Platona|[[Państwo (ujednoznacznienie)|Inne znaczenie tej nazwy]]}}
 [[Plik:P. Oxy. LII 3679.jpg|thumb|[[Papirus Oxyrhynchus 3679|P. Oxy. 3679]], pochodzący z III wieku n.e.]]
-'''Państwo''' – [[dzieło literackie|dzieło]] [[filozofia|filozoficzno]]-[[polityka|polityczne]] filozofa [[Grecja|greckiego]] [[Platon]]a powstałe ok. [[360 p.n.e.|360]] roku p.n.e., napisane w formie [[dialog (literatura)|dialogu]]. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa {{grc|φιλοσοφία περὶ τὰ ἀνθρώπινα}} (''philosophia peri ta anthropina'') – „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących [[etyka|etyki]], [[filozofia polityczna|filozofii politycznej]], [[Epistemologia|epistemologii]], [[ontologia|ontologii]] i etyki medycyny. Można w tym dziele odnaleźć także zalążki idei, które dzisiaj nazwalibyśmy [[komunizm|komunistycznymi]] oraz teorii [[ekonomia|ekonomicznej]]. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie ''Co to jest [[sprawiedliwość]]?''; poszukując idealnego wzorca państwa i sprawiedliwości. Oryginalny tytuł to {{grc|Πολιτεία}} (''Politeia'').
+'''Państwo''' (gr. Πολιτεία, ''Politeia'') – [[Utwór literacki|dzieło]] [[filozofia|filozoficzno]]-[[polityka|polityczne]] filozofa [[Grecja|greckiego]] [[Platon]]a powstałe ok. [[380 p.n.e.|380]] roku p.n.e., napisane w formie [[dialog (literatura)|dialogu]]. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa {{grc|φιλοσοφία περὶ τὰ ἀνθρώπινα}} (''philosophia peri ta anthropina'') – „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących [[etyka|etyki]], [[filozofia polityczna|filozofii politycznej]], [[Epistemologia|epistemologii]], [[ontologia|ontologii]] i etyki medycyny. Można w tym dziele odnaleźć także zalążki idei, które dzisiaj nazwalibyśmy [[komunizm|komunistycznymi]] oraz teorii [[ekonomia|ekonomicznej]]. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie ''Co to jest [[sprawiedliwość]]?''; poszukując idealnego wzorca państwa i sprawiedliwości. Oryginalny tytuł to {{grc|Πολιτεία}} (''Politeia'').
 == Sceneria i przedstawione postacie ==
@@ Linia 13: / Linia 13: @@
 * Klejtofon
-== Przegląd treści dialogu w/g Erica Voegelina<ref>Eric Vogelin, Order and History, University of Missuri Press Columbia and London 2000, vol. III, s. 100.</ref> ==
+== Przegląd treści dialogu Erica Voegelina<ref>Eric Vogelin, Order and History, University of Missuri Press Columbia and London 2000, vol. III, s. 100.</ref> ==
 === Prolog ===
 * I a Zejście do [[Pireus]]u
@@ Linia 56: / Linia 56: @@
 * Księgi VIII-X: dyskusja o kilku faktycznie istniejących formach [[Rząd (prawo)|rządów]], ich złe i dobre strony.
+== Przypisy ==
 {{Przypisy}}
 == Linki zewnętrzne ==
+* {{wolnelektury|Państwo|platon-panstwo}} (tłum. [[Władysław Witwicki]])
-* [http://www.filozofia.umk.pl/pliki/platon_panstwo.pdf Treść dzieła] w tłumaczeniu [[Władysław Witwicki|Władysława Witwickiego]]
+* [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a1999.01.0167 teskt gr.]
+* [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a1999.01.0168 przeklad ang.]
+* {{SEP | url = plato-ethics-politics/ | autor = Eric Brown | tytuł = Plato's Ethics and Politics in ''The Republic'' | data = 2017-09-12 | data dostępu = 2018-08-25}}
 {{Platon}}
+{{Biblioteka z Nadż Hammadi}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
 [[Kategoria:Literatura z zakresu filozofii społecznej i politycznej]]

Kodeks I	Modlitwa apostoła Pawła Apokryficzny list Jakuba Ewangelia Prawdy Wypowiedź o zmartwychwstaniu Traktat Trójdzielny
Kodeks II	Apokryf Jana Ewangelia Tomasza Ewangelia Filipa Hipostaza archontów O początku świata Egzegeza o duszy Księga Tomasza
Kodeks III	Apokryf Jana (dublet) Święta Księga Wielkiego Niewidzialnego Ducha List Eugnostosa Mądrość Jezusa Chrystusa Dialog zbawcy
Kodeks IV	Apokryf Jana (dublet) Święta Księga Wielkiego Niewidzialnego Ducha (dublet)
Kodeks V	List Eugnostosa (dublet) Gnostycka Apokalipsa Pawła Apokalipsa Jakuba (pierwsza) Apokalipsa Jakuba (druga) Apokalipsa Adama
Kodeks VI	Dzieje Piotra i Dwunastu Apostołów Grzmot: Umysł doskonały Nauka autentyczna Myśl naszej wielkiej mocy Fragment Państwa Platona Pismo hermetyczne (pierwsze) Pismo hermetyczne (drugie) Pismo hermetyczne (trzecie)
Kodeks VII	Parafraza Sema Druga Nauka Wielkiego Seta Gnostycka Apokalipsa Piotra Nauki Sylwana Trzy stele Seta
Kodeks VIII	Zostrianos List Piotra do Filipa
Kodeks IX	Melchizedek Oda do Norei Świadectwo prawdy
Kodeks X	Marsanes
Kodeks XI	Wyjaśnienie gnozy Walentyniański wykład Allogenes Hypsifrone
Kodeks XII	Sentencje Sekstusa Ewangelia Prawdy (fragmenty jak w NHC I,3)
Kodeks XIII	Trójkształtna Myśl Pierwsza (Protennoia) O początku świata (fragment z NHC II,5)