Państwo (dialog): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
odnośnik |
m Wycofano edycję użytkownika 2A02:A311:4042:FE80:11FB:9E71:934:6CD6 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Wikipek. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 14 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|dialogu Platona|[[Państwo (ujednoznacznienie)|Inne znaczenie tej nazwy]]}} |
{{inne znaczenia|dialogu Platona|[[Państwo (ujednoznacznienie)|Inne znaczenie tej nazwy]]}} |
||
[[Plik:P. Oxy. LII 3679.jpg|thumb|[[Papirus Oxyrhynchus 3679|P. Oxy. 3679]], pochodzący z III wieku n.e.]] |
[[Plik:P. Oxy. LII 3679.jpg|thumb|[[Papirus Oxyrhynchus 3679|P. Oxy. 3679]], pochodzący z III wieku n.e.]] |
||
'''Państwo''' – [[ |
'''Państwo''' (gr. Πολιτεία, ''Politeia'') – [[Utwór literacki|dzieło]] [[filozofia|filozoficzno]]-[[polityka|polityczne]] filozofa [[Grecja|greckiego]] [[Platon]]a powstałe ok. [[380 p.n.e.|380]] roku p.n.e., napisane w formie [[dialog (literatura)|dialogu]]. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa {{grc|φιλοσοφία περὶ τὰ ἀνθρώπινα}} (''philosophia peri ta anthropina'') – „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących [[etyka|etyki]], [[filozofia polityczna|filozofii politycznej]], [[Epistemologia|epistemologii]], [[ontologia|ontologii]] i etyki medycyny. Można w tym dziele odnaleźć także zalążki idei, które dzisiaj nazwalibyśmy [[komunizm|komunistycznymi]] oraz teorii [[ekonomia|ekonomicznej]]. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie ''Co to jest [[sprawiedliwość]]?''; poszukując idealnego wzorca państwa i sprawiedliwości. Oryginalny tytuł to {{grc|Πολιτεία}} (''Politeia''). |
||
== Sceneria i przedstawione postacie == |
== Sceneria i przedstawione postacie == |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
* Klejtofon |
* Klejtofon |
||
== Przegląd treści dialogu |
== Przegląd treści dialogu Erica Voegelina<ref>Eric Vogelin, Order and History, University of Missuri Press Columbia and London 2000, vol. III, s. 100.</ref> == |
||
=== Prolog === |
=== Prolog === |
||
* I a Zejście do [[Pireus]]u |
* I a Zejście do [[Pireus]]u |
||
Linia 56: | Linia 56: | ||
* Księgi VIII-X: dyskusja o kilku faktycznie istniejących formach [[Rząd (prawo)|rządów]], ich złe i dobre strony. |
* Księgi VIII-X: dyskusja o kilku faktycznie istniejących formach [[Rząd (prawo)|rządów]], ich złe i dobre strony. |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* {{wolnelektury|Państwo|platon-panstwo}} (tłum. [[Władysław Witwicki]]) |
|||
* [http://www.filozofia.umk.pl/pliki/platon_panstwo.pdf Treść dzieła] w tłumaczeniu [[Władysław Witwicki|Władysława Witwickiego]] |
|||
* [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a1999.01.0167 teskt gr.] |
|||
* [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a1999.01.0168 przeklad ang.] |
|||
* {{SEP | url = plato-ethics-politics/ | autor = Eric Brown | tytuł = Plato's Ethics and Politics in ''The Republic'' | data = 2017-09-12 | data dostępu = 2018-08-25}} |
|||
{{Platon}} |
{{Platon}} |
||
{{Biblioteka z Nadż Hammadi}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Literatura z zakresu filozofii społecznej i politycznej]] |
[[Kategoria:Literatura z zakresu filozofii społecznej i politycznej]] |
Aktualna wersja na dzień 23:27, 7 sty 2024
Państwo (gr. Πολιτεία, Politeia) – dzieło filozoficzno-polityczne filozofa greckiego Platona powstałe ok. 380 roku p.n.e., napisane w formie dialogu. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa φιλοσοφία περὶ τὰ ἀνθρώπινα (philosophia peri ta anthropina) – „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących etyki, filozofii politycznej, epistemologii, ontologii i etyki medycyny. Można w tym dziele odnaleźć także zalążki idei, które dzisiaj nazwalibyśmy komunistycznymi oraz teorii ekonomicznej. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie Co to jest sprawiedliwość?; poszukując idealnego wzorca państwa i sprawiedliwości. Oryginalny tytuł to Πολιτεία (Politeia).
Sceneria i przedstawione postacie
[edytuj | edytuj kod]Państwo jest najdłuższym platońskim dialogiem – składa się z 10 ksiąg oraz prologu i epilogu.
- Sokrates
- Trazymach, sofista
- Kefalos
- Polemarch, syn Kefalosa
- Glaukon, brat Platona
- Adejmantos, brat Platona
- Klejtofon
Przegląd treści dialogu Erica Voegelina[1]
[edytuj | edytuj kod]Prolog
[edytuj | edytuj kod]- I a Zejście do Pireusu
- I b Kefalos. Sprawiedliwość według starszego pokolenia
- I c Polemarch. Sprawiedliwość według średniego pokolenia
- I d Trazymach. Sprawiedliwość według sofisty.
Wprowadzenie
[edytuj | edytuj kod]- II Pytanie: Czy sprawiedliwość jest lepsza od niesprawiedliwości?
Część I: Pochodzenie i ustrój polis
[edytuj | edytuj kod]Część II: Ucieleśnienie idei
[edytuj | edytuj kod]- V a Cielesna jedność polis
- V b Rządy filozofów
- VI Idea dobra
- VII Wykształcenie filozofów
Część III: Upadek polis
[edytuj | edytuj kod]- VIII a Timokracja
- VIII b Oligarchia
- VIII c Demokracja
- VIII c Tyrania
Zakończenie
[edytuj | edytuj kod]- IX Odpowiedź: Sprawiedliwość jest lepsza od niesprawiedliwości
Epilog
[edytuj | edytuj kod]- X a Odrzucenie sztuki mimetycznej
- X b Nieśmiertelność duszy
- X c Korzyści ze sprawiedliwości za życia
- X d Ocena czekająca po śmierci
Bertrand Russell wydziela trzy części Państwa Platona:
- Księgi I-V: część o utopii, przedstawianie idealnego społeczeństwa, próby definiowania sprawiedliwości;
- Księgi VI-VII: filozofowie ukazani jako idealni władcy takiego społeczeństwa, ta część tekstu koncentruje się na definiowaniu, czym filozof jest;
- Księgi VIII-X: dyskusja o kilku faktycznie istniejących formach rządów, ich złe i dobre strony.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eric Vogelin, Order and History, University of Missuri Press Columbia and London 2000, vol. III, s. 100.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Państwo w serwisie Wolne Lektury (tłum. Władysław Witwicki)
- teskt gr.
- przeklad ang.
- Eric Brown , Plato's Ethics and Politics in ''The Republic'', [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 12 września 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-25] (ang.).