Ailloli: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 19:13, 16 lut 2024

Ailloli ([ajoli'], także aïoli, all-i-oli, fr. aillade „sos czosnkowy”) – rodzaj majonezowego sosu czosnkowego; tradycyjny prowansalski sos popularny na południu Francji, a także w innych krajach Europy Południowej.

Przyrządzany jest z czosnku, oliwy, musztardy, soku z cytryny, często z dodatkiem żółtka; podobnie jak majonez ma cechy emulsji. Substancją emulgującą jest żółtko, lecz niektóre wersje tego sosu (np. katalońskie ailloli) go nie zawierają, ponieważ musztarda i czosnek również posiadają pewne właściwości emulgujące.

Zazwyczaj żółtka miesza się z rozdrobnionym czosnkiem i musztardą, a następnie powoli dolewa się oliwę i sok z cytryny, mieszając trzepaczką aż do uzyskania emulsji. Ailloli może zawierać też inne przyprawy, jak pieprz i ocet^[1]. Bywa zagęszczany namoczoną i starannie odciśniętą bułką. Podawany do jaj gotowanych (na twardo, półtwardo, w koszulkach) oraz ryb.

Przypisy

↑ Gotujmy – sos ailloli. [dostęp 2009-02-13].

Bibliografia

Maciej E. Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Warszawa: Wydawnictwo Watra, 1987, s. 8, ISBN 83-225-0106-4
Popularna encyklopedia powszechna, Kraków 1994, ISBN 83-85719-07-5.

[1] Gotujmy – sos ailloli. [dostęp 2009-02-13].

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:Aioli mit Oliven.jpg|thumb|250px|Sos ''ailloli'' i oliwki]]
+[[Plik:Aioli mit Oliven.jpg|thumb|250px|Sos ailloli z oliwkami]]
+{{Wikibooks kuch|Sos aïoli|przepis na sos ailloli}}
-'''Ailloli''' (wym. [ajoli']; nazwy alternatywne: ''aïoli'', ''all-i-oli'', [[Język francuski|fr.]] ''aillade'', "sos czosnkowy") — rodzaj [[sos]]u [[Czosnek|czosnkowego]]; tradycyjny prowansalski sos popularny na południu [[Francja|Francji]] wykonany z czosnku, oliwy, soku z cytryny, często z dodatkiem żółtka.
+'''Ailloli''' ([ajoli'], także ''aïoli'', ''all-i-oli'', {{w języku|fr|aillade}} „sos czosnkowy”) – rodzaj [[majonez]]owego [[sos]]u [[czosnek|czosnkowego]]; tradycyjny [[Prowansja|prowansalski]] sos popularny na południu [[Francja|Francji]], a także w innych krajach [[Europa Południowa|Europy Południowej]].
+Przyrządzany jest z czosnku, [[olej oliwkowy|oliwy]], [[musztarda|musztardy]], soku z [[Cytryna zwyczajna|cytryny]], często z dodatkiem żółtka; podobnie jak majonez ma cechy [[emulsja|emulsji]]. [[emulgator|Substancją emulgującą]] jest żółtko, lecz niektóre wersje tego sosu (np. [[Katalonia|katalońskie]] ailloli) go nie zawierają, ponieważ musztarda i czosnek również posiadają pewne właściwości emulgujące.
-Ailloli, tak jak majonez, jest [[emulsja|emulsją]]. Substancją emulgującą jest żółtko, choć musztarda i czosnek również posiadają pewne właściwości emulgujące, w związku z czym niektóre wersje ailloli nie zawierają żółtka (np. ailloli katalońskie).
-Zazwyczaj miesza się najpierw [[żółtko|żółtka]], rozdrobniony [[czosnek]] i [[musztarda|musztardę]]. Następnie należy powoli dolewać [[olej oliwkowy|oliwę]] i sok z cytryny mieszając trzepaczką aż do uzyskania emulsji. Ailloli może zawierać też inne przyprawy, jak pieprz i ocet<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.gotujmy.pl/sos-ailloli,przepisy,30732.html| tytuł = Gotujmy – sos ailloli| data dostępu = 13 lutego 2009| autor = | język =}}</ref>.
+Zazwyczaj [[żółtko|żółtka]] miesza się z rozdrobnionym czosnkiem i musztardą, a następnie powoli dolewa się oliwę i sok z cytryny, mieszając trzepaczką aż do uzyskania emulsji. Ailloli może zawierać też inne [[Przyprawa|przyprawy]], jak [[pieprz]] i ocet<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.gotujmy.pl/sos-ailloli,przepisy,30732.html| tytuł = Gotujmy – sos ailloli| data dostępu = 2009-02-13| autor = | język =}}</ref>. Bywa zagęszczany namoczoną i starannie odciśniętą bułką. Podawany do jaj gotowanych (na twardo, półtwardo, w koszulkach) oraz ryb.
 == Przypisy ==
@@ Linia 11: / Linia 12: @@
 == Bibliografia ==
 {{commonscat|Aioli}}
+* [[Maciej Erwin Halbański|Maciej E. Halbański]]: ''Leksykon sztuki kulinarnej''. Warszawa: Wydawnictwo Watra, 1987, s. 8, {{ISBN|83-225-0106-4}}
-* ''Popularna Encyklopedia Powszechna'', Kraków 1994, {{ISBN|83-85719-07-5}}.
+* ''Popularna encyklopedia powszechna'', Kraków 1994, {{ISBN|83-85719-07-5}}.
+{{Kontrola autorytatywna}}
 [[Kategoria:Sosy]]
 [[Kategoria:Kuchnia francuska]]
+[[Kategoria:Kuchnia hiszpańska]]
 [[Kategoria:Kuchnia maltańska]]