Przejdź do zawartości

Bad Nauheim: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Tadam (dyskusja | edycje)
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 85.222.23.6) i przywrócono wersję 64390473 autorstwa Tadam
Znacznik: Ręczne wycofanie zmian
Cojan (dyskusja | edycje)
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
|zdjęcie =
|zdjęcie =
|opis zdjęcia =
|opis zdjęcia =
|herb = Wappen Bad-Nauheim.png
|herb = DEU Bad Nauheim COA.svg
|flaga =
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Bad Nauheim
|dopełniacz nazwy = Bad Nauheim
Linia 21: Linia 21:
|współrzędne = 50°22′N 8°45′E
|współrzędne = 50°22′N 8°45′E
|commons = Category:Bad Nauheim
|commons = Category:Bad Nauheim
|www = https://www.bad-nauheim.de/
|www = https://www.bad-nauheim.de/en
}}
}}
'''Bad Nauheim''' – miasto [[uzdrowisko]]we w [[Niemcy|Niemczech]], w kraju związkowym [[Hesja]], w rejencji [[rejencja Darmstadt|Darmstadt]], w powiecie [[Wetteraukreis]], u podnóża gór [[Taunus]].
'''Bad Nauheim''' – miasto [[uzdrowisko]]we w [[Niemcy|Niemczech]], w kraju związkowym [[Hesja]], w rejencji [[rejencja Darmstadt|Darmstadt]], w powiecie [[Powiat Wetterau|Wetterau]], u podnóża gór [[Taunus]].


== Historia ==
== Historia ==
Linia 35: Linia 35:


Pod nadzorem książęcego inspektora budowlanego [[Wilhelm Jost (architekt)|Wilhelma Josta]] powstały w latach 1901–1912 secesyjne łaźnie, domy zdrojowe oraz budynki gospodarcze harmonijnie łączące codzienne życie i prace mieszkańców Bad Nauheim ze zdrojową funkcją miasta.
Pod nadzorem książęcego inspektora budowlanego [[Wilhelm Jost (architekt)|Wilhelma Josta]] powstały w latach 1901–1912 secesyjne łaźnie, domy zdrojowe oraz budynki gospodarcze harmonijnie łączące codzienne życie i prace mieszkańców Bad Nauheim ze zdrojową funkcją miasta.

26 września 1911 na Międzynarodowym Kongresie Balneologicznym w Bad Nauheim po raz pierwszy zdefiniowano pojęcie [[Woda mineralna|wody mineralnej]]<ref>[https://archive.is/20120713025035/http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=j731325u653260w7&size=largest Zeitschrift f. Untersuchung der Lebensmittel. ''27. Hauptversamlung Deutscher Nahrungsmittelchemiker''].</ref>.


== Budowle ==
== Budowle ==
Linia 55: Linia 57:
* [[Andreas Maier]] – urodzony w 1967 w Bad Nauheim pisarz niemiecki
* [[Andreas Maier]] – urodzony w 1967 w Bad Nauheim pisarz niemiecki
* Pascal F.E.O.S., właściwie [[Pascal Dardoufas]] – urodzony w 1968 w Bad Nauheim [[DJ|Disc Jockey]] i producent muzyczny
* Pascal F.E.O.S., właściwie [[Pascal Dardoufas]] – urodzony w 1968 w Bad Nauheim [[DJ|Disc Jockey]] i producent muzyczny
* [[Jessica Wahls]] – urodzona w 1977 w Bad Nauheim wokalistka [[girlsband]]u [[No Angels]]
* [[Jessica Wahls]] – urodzona w 1977 w Bad Nauheim wokalistka [[Girls band|girlsbandu]] [[No Angels]]
* [[Elvis Presley]] podczas służby wojskowej mieszkał w Bad Nauheim od 1 października 1958 do 2 marca 1960. Początkowo mieszkał w hotelu ''Villa Grunewald'', a ostatni rok w wynajętym domu przy ulicy Goethestr. W Bad Nauheim jest plac jego imienia oraz pomnik upamiętniający jego pobyt.
* [[Elvis Presley]] podczas służby wojskowej mieszkał w Bad Nauheim od 1 października 1958 do 2 marca 1960. Początkowo mieszkał w hotelu ''Villa Grunewald'', a ostatni rok w wynajętym domu przy ulicy Goethestr. W Bad Nauheim jest plac jego imienia oraz pomnik upamiętniający jego pobyt.
* [[Franklin Delano Roosevelt]] – późniejszy 32. prezydent USA, część dzieciństwa spędził w Europie, z czego w latach 1891–1896 często towarzyszył rodzicom podczas ich kuracji w Bad Nauheim. Podczas pierwszego pobytu, przez około sześć tygodni, uczęszczał do tutejszej szkoły<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.bad-nauheim.de/tourismus_historiederstadt_beruehmtebesucher_franklindelanoroosevelt.html |tytuł = Bad Nauheim {{!}} Franklin Delano Roosevelt<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |archiwum = https://web.archive.org/web/20101212174054/http://bad-nauheim.de/tourismus_historiederstadt_beruehmtebesucher_franklindelanoroosevelt.html |zarchiwizowano = 2010-12-12 |data dostępu = 2011-01-17}}</ref>.
* [[Franklin Delano Roosevelt]] – późniejszy 32. prezydent USA, część dzieciństwa spędził w Europie, z czego w latach 1891–1896 często towarzyszył rodzicom podczas ich kuracji w Bad Nauheim. Podczas pierwszego pobytu, przez około sześć tygodni, uczęszczał do tutejszej szkoły<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.bad-nauheim.de/tourismus_historiederstadt_beruehmtebesucher_franklindelanoroosevelt.html |tytuł = Bad Nauheim {{!}} Franklin Delano Roosevelt<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |archiwum = https://web.archive.org/web/20101212174054/http://bad-nauheim.de/tourismus_historiederstadt_beruehmtebesucher_franklindelanoroosevelt.html |zarchiwizowano = 2010-12-12 |data dostępu = 2011-01-17}}</ref>.
Linia 61: Linia 63:


== Polonika ==
== Polonika ==
* Polscy kuracjusze ufundowali w roku 1907 [[ołtarz]] boczny dla kościoła św. Bonifacego, którego głównymi postaciami są [[Antoni Padewski|św. Antoni]] oraz [[Święty Kazimierz|św. Kazimierz]] i [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisław]]. Na ołtarzu tym znajduje się również [[obraz Matki Boskiej Częstochowskiej]], polskie godło oraz inskrypcja ''„ex voto Polonorum”''<ref>„St. Bonifatius Bad Nauheim” informator; wyd. Katholische Pfahrrgemeinde St. Bonifatius; Marzec 1995.</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.bistummainz.de/pfarreien/dekanat-wetterau-west/bad-nauheim/kirche/kirchenfuehrer/seitenschiffe.html |tytuł = Katholische Kirche in der Wetterau |opublikowany = Biskupstwo Moguncji |język = de |data dostępu = 2012-03-02}}</ref>.
* Polscy kuracjusze ufundowali w roku 1907 [[ołtarz]] boczny dla kościoła św. Bonifacego, którego głównymi postaciami są [[Antoni Padewski|św. Antoni]] oraz [[Kazimierz (święty)|św. Kazimierz]] i [[Stanisław ze Szczepanowa|św. Stanisław]]. Na ołtarzu tym znajduje się również [[Obraz Matki Bożej Częstochowskiej|obraz Matki Boskiej Częstochowskiej]], polskie godło oraz inskrypcja ''„ex voto Polonorum”''<ref>„St. Bonifatius Bad Nauheim” informator; wyd. Katholische Pfahrrgemeinde St. Bonifatius; Marzec 1995.</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.bistummainz.de/pfarreien/dekanat-wetterau-west/bad-nauheim/kirche/kirchenfuehrer/seitenschiffe.html |tytuł = Katholische Kirche in der Wetterau |opublikowany = Biskupstwo Moguncji |język = de |data dostępu = 2012-03-02}}</ref>.


* [[Ludwik Zamenhof]], twórca języka [[esperanto]] mieszkał jesienią roku 1906 w willi przy Lessingstraße. Na budynku umieszczona jest tablica upamiętniająca jego pobyt.
* [[Ludwik Zamenhof]], twórca języka [[esperanto]] mieszkał jesienią roku 1906 w willi przy Lessingstraße. Na budynku umieszczona jest tablica upamiętniająca jego pobyt.
Linia 76: Linia 78:
* {{Flaga|BEL}} [[Oostkamp]], [[Belgia]]
* {{Flaga|BEL}} [[Oostkamp]], [[Belgia]]


{{Duża grafika|Bad Nauheim-Stadtpanorama vom Restaurant auf dem Johannisberg-20140312.jpg|800px|panorama miasta od zachodu}}
== Ciekawostki ==
* 26 września 1911 na Międzynarodowym Kongresie Balneologicznym w Bad Nauheim po raz pierwszy zdefiniowano pojęcie [[Woda mineralna|wody mineralnej]]<ref>[http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=j731325u653260w7&size=largest Zeitschrift f. Untersuchung der Lebensmittel. ''27. Hauptversamlung Deutscher Nahrungsmittelchemiker''].</ref>.
* Elvis Presley jedną ze swoich piosenek zatytułował ''„Bad Nauheim Medley”'', a na okładce płyty ''„A Big Hunk O’ Love”'' jest zdjęcie Elvisa na tle bramy zamkowej w Bad Nauheim.

[[Plik:Bad Nauheim-Stadtpanorama vom Restaurant auf dem Johannisberg-20140312.jpg|center|800px|panorama miasta od zachodu]]


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Aktualna wersja na dzień 06:00, 27 wrz 2024

Bad Nauheim
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

Hesja

Zarządzający

Klaus Kreß

Powierzchnia

32,55 km²

Wysokość

148 m n.p.m.

Populacja (2015-12-31)
• liczba ludności
• gęstość


31 630[1]
965,7 os./km²

Nr kierunkowy

06032

Kod pocztowy

61231

Tablice rejestracyjne

FB, BÜD

Plan Bad Nauheim
Położenie na mapie Hesji
Mapa konturowa Hesji, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bad Nauheim”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bad Nauheim”
Ziemia50°22′N 8°45′E/50,366667 8,750000
Strona internetowa

Bad Nauheim – miasto uzdrowiskowe w Niemczech, w kraju związkowym Hesja, w rejencji Darmstadt, w powiecie Wetterau, u podnóża gór Taunus.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze osady na terenie obecnego Bad Nauheim pojawiły się ponad 4 tys. lat temu. Tereny te zamieszkiwały plemiona celtyckie. W księgach klasztoru Seligenstadt z roku 900 wpisano osadę Niwiheim. Ta niewielka osada rozkwitła w momencie, kiedy rozpoczęto pozyskiwanie soli z licznych źródeł bogatych w solankę. Pod koniec lat 90. XX wieku w centrum miasta odkryto fragmenty celtyckich instalacji do produkcji soli. Dzięki dużemu zasoleniu doskonale zachowały się drewniane systemy rur i cystern.

W połowie XIX wieku wraz z nowymi trendami w medycynie, zwłaszcza w balneologii, zaczęto wykorzystywać miejscowe źródła do kąpieli zdrowotnych. Dodatkowo odkrycie leczniczego działania dwutlenku węgla zawartego w solankach spowodowało, że Bad Nauheim stopniowo stawało się ulubionym kurortem dla ludzi z chorobami płuc, serca i układu krążenia.

Kluczowym faktem dla rozwoju miasta było to – że w następstwie wojny prusko-austriackiej – ziemie, na których jest ono położone przypadły Wielkiemu Księstwu Hesji i to właśnie dwór książęcy intensywnie, ogromnym nakładem kosztów rozbudowywał kurort. W tym okresie, w roku 1869 Nauheim otrzymało przedrostek „Bad” (pol. zdrój).

Bad Nauheim Sprudelhof, na drugim planie budynek dworca kolejowego

Opinię ostatniego wielkiego księcia Hesji i Renu Ernsta Ludwiga, wielkiego znawcy sztuki, że gospodarka powinna rozwijać się równolegle ze sztukami pięknymi, skrzętnie wykorzystano przy rozbudowie uzdrowiska.

Pod nadzorem książęcego inspektora budowlanego Wilhelma Josta powstały w latach 1901–1912 secesyjne łaźnie, domy zdrojowe oraz budynki gospodarcze harmonijnie łączące codzienne życie i prace mieszkańców Bad Nauheim ze zdrojową funkcją miasta.

26 września 1911 na Międzynarodowym Kongresie Balneologicznym w Bad Nauheim po raz pierwszy zdefiniowano pojęcie wody mineralnej[2].

Budowle

[edytuj | edytuj kod]

Symbolem Bad Nauheim jest Sprudelhof – kompleks zdrojowy rozbudowany w latach 1905–1912, który zasilany trzema gorącymi źródłami obsługiwał kuracjuszy w 240 łaźniach i pokojach do kąpieli i masaży oraz w luksusowej łaźni książęcej. By usprawnić pracę obsłudze oraz by nie przeszkadzać kuracjuszom wszystkie łaźnie zostały połączone skomplikowaną siecią podziemnych przejść służących do transportu urządzeń i do wywożenia zużytych ręczników i brudnej bielizny do pralni.

Kompleks ten jest jednym z symboli niemieckiej secesji i głównie z tego powodu Bad Nauheim zostało włączone do sieci europejskich miast secesyjnych Réseau Art Nouveau Network.

Osoby związane z Bad Nauheim

[edytuj | edytuj kod]
  • Hermann Goepfert – urodzony w 1926 w Bad Nauheim artysta niemiecki
  • Rainer Philipp – urodzony w 1950 w Bad Nauheim reprezentant Niemiec w hokeju na lodzie
  • Caroline Link – urodzona w 1964 w Bad Nauheim reżyserka i zdobywczyni Oskara (Nigdzie w Afryce)
  • Andreas Maier – urodzony w 1967 w Bad Nauheim pisarz niemiecki
  • Pascal F.E.O.S., właściwie Pascal Dardoufas – urodzony w 1968 w Bad Nauheim Disc Jockey i producent muzyczny
  • Jessica Wahls – urodzona w 1977 w Bad Nauheim wokalistka girlsbandu No Angels
  • Elvis Presley podczas służby wojskowej mieszkał w Bad Nauheim od 1 października 1958 do 2 marca 1960. Początkowo mieszkał w hotelu Villa Grunewald, a ostatni rok w wynajętym domu przy ulicy Goethestr. W Bad Nauheim jest plac jego imienia oraz pomnik upamiętniający jego pobyt.
  • Franklin Delano Roosevelt – późniejszy 32. prezydent USA, część dzieciństwa spędził w Europie, z czego w latach 1891–1896 często towarzyszył rodzicom podczas ich kuracji w Bad Nauheim. Podczas pierwszego pobytu, przez około sześć tygodni, uczęszczał do tutejszej szkoły[5].
  • James Peace – szkocki kompozytor, podczas służby wojskowej mieszkał w Bad Nauheim od 27 września 1991 do 7 lipca 2009.

Polonika

[edytuj | edytuj kod]
  • Ludwik Zamenhof, twórca języka esperanto mieszkał jesienią roku 1906 w willi przy Lessingstraße. Na budynku umieszczona jest tablica upamiętniająca jego pobyt.
  • Maria Konopnicka w latach 1897–1907 wielokrotnie przyjeżdżała do Bad Nauheim na odpoczynek i kurację[8].
  • Alfred Biedermann zmarł w Bad Nauheim 29 sierpnia 1936 (pochowamy, po kremacji, na cmentarzu ewangelickim w Łodzi, jeden z najpoważniejszych łódzkich fabrykantów, współtwórca miejskiej i podmiejskiej komunikacji w Łodzi, długoletni prezes zarządu Towarzystwa „Saturn” w Czeladzi).

Współpraca

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowości partnerskie:

panorama miasta od zachodu
panorama miasta od zachodu

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Die Bevölkerung in Hessen am 31.12.2015. statistik.hessen.de. [dostęp 2017-02-17]. (niem.).
  2. Zeitschrift f. Untersuchung der Lebensmittel. 27. Hauptversamlung Deutscher Nahrungsmittelchemiker.
  3. http://www.handelsblatt.com/sport/fussball/bad-nauheim-ist-prominente-gaeste-gewohnt;1080198 http://www.handelsblatt.com/.
  4. http://www.eyep.tv/beitrag/news/video/fsv-frankfurt-unterliegt-gegen-widzew-lodz.html http://www.eyep.tv/.
  5. Bad Nauheim | Franklin Delano Roosevelt. [dostęp 2011-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-12)].
  6. „St. Bonifatius Bad Nauheim” informator; wyd. Katholische Pfahrrgemeinde St. Bonifatius; Marzec 1995.
  7. Katholische Kirche in der Wetterau. Biskupstwo Moguncji. [dostęp 2012-03-02]. (niem.).
  8. Konopnicka – Kalendarium. [dostęp 2007-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-10)].