Przejdź do zawartości

Ujezna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Rrudzik (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
127 500 edycji
m ludn., teryt, źródła/przypisy
Włączono Multimedia Commons, drobne redakcyjne, poprawa linków
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 15 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Wieś infobox
{{Polska miejscowość infobox
|nazwa = Ujezna
|nazwa = Ujezna
|herb wsi =
|rodzaj miejscowości = wieś
|flaga wsi =
|zdjęcie =
|herb artykuł =
|opis zdjęcia =
|dopełniacz wsi =
|alt zdjęcia =
|zdjęcie =
|województwo = podkarpackie
|opis zdjęcia =
|powiat = [[Powiat przeworski|przeworski]]
|województwo = [[Województwo podkarpackie|podkarpackie]]
|gmina = [[Przeworsk (gmina wiejska)|Przeworsk]]
|powiat = [[Powiat przeworski|przeworski]]
|sołectwo =
|miejscowość podstawowa =
|gmina = [[Przeworsk (gmina wiejska)|Przeworsk]]
|sołectwo =
|wysokość =
|wysokość =
|liczba ludności = 743{{r|pwl}}
|liczba ludności = 806{{r|pwl|nsp}}
|rok = 2021
|rok = 2011
|strefa numeracyjna = 16
⚫
|kod pocztowy = 37-200{{r|poczta}}
|strefa numeracyjna = 16
⚫
|tablice rejestracyjne = RPZ
⚫
|kod pocztowy = 37-200
⚫
|SIMC = 0609280{{r|teryt}}
⚫
|tablice rejestracyjne = RPZ
|SIMC = 0609280
|kod mapy = Przeworsk (gmina wiejska)
|współrzędne = 50°04'04"N 22°35'16"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|142629|data=2023-11-05}}</ref>
|mapa wsi =
|kod mapy =
|commons = Category:Ujezna
|stopniN = 50 |minutN = 04 |sekundN = 05
|www =
|stopniE = 22 |minutE = 35 |sekundE = 13
|commons =
|wikisłownik =
⚫
|www =
}}
}}
'''Ujezna''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], w [[powiat przeworski|powiecie przeworskim]], w [[Przeworsk (gmina wiejska)|gminie Przeworsk]]{{r|teryt|roz}}.
'''Ujezna''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo podkarpackie|województwie podkarpackim]], w [[powiat przeworski|powiecie przeworskim]], w [[Przeworsk (gmina wiejska)|gminie Przeworsk]]{{r|teryt|roz}}.
Linia 30: Linia 26:
Miejscowość jest siedzibą [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] parafii [[Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Ujeznej|Matki Bożej Pocieszenia]].
Miejscowość jest siedzibą [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiej]] parafii [[Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Ujeznej|Matki Bożej Pocieszenia]].


[[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo przemyskie|województwa przemyskiego]].
[[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo przemyskie|województwa przemyskiego]].


== Historia ==
== Historia ==
Najstarsze wzmianki o Ujeznej pochodzą z 1450 roku, gdy Jan z Jarosławia sprzedał sołectwo proboszczowi [[Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie|Bożogrobców]] z [[Przeworsk]]a. Nazwa wsi pochodzi od słowa „ujazd” oznaczający sądowy objazd dla ustalenia spornych granic. Była również w użyciu nazwa ''Wola Zawadzka'', od pobliskiej ''Zawady''.
Najstarsze wzmianki o Ujeznej pochodzą z 1387 roku gdy król Władysław Jagiełło nadał [[Jan Tarnowski (zm. 1409)|Janowi Tarnowskiemu]] Jarosław z pobliskimi wioskami. W 1450 roku Jan z Jarosławia sprzedał sołectwo proboszczowi [[Kanonicy Regularni Grobu Bożego|Bożogrobców]] z [[Przeworsk]]a. Nazwa wsi pochodzi od słowa „ujazd” oznaczający sądowy objazd dla ustalenia spornych granic. Była również w użyciu nazwa ''Wola Zawadzka'', od pobliskiej ''Zawady''.


Wieś była wzmiankowana następnie w [[Regestr poborowy|regestrach poborowych]], które zapisali poborcy podatkowi [[Ziemia przemyska|ziemi przemyskiej]] w 1515 roku jako ''Vyezna''<ref>Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski [http://www.wbc.poznan.pl/Content/57222/inst-zach--ii1017-18.1.djvu?djvuopts&page=75 Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona] (Ujezna na stronie Regestru poborowego ziemi przemyskiej z 1515 roku) (str. 136) [dostęp 2017-12-15]</ref><ref group="uwaga">W regestrze poborowym z 1515 roku zapisano - ''Vyezna, lan. 8, tab. vect. gr. 6.'' Wieś posiadała 8 [[Łan (miara powierzchni)|łanów]] [[Kmieć|kmiecych]]</ref>, a w 1589 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawada vel Więzna''<ref>Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski. [http://www.wbc.poznan.pl/Content/57222/inst-zach--ii1017-18.1.djvu?djvuopts&page=10 Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona] (Ujezna na stronie regestru poborowego ziemi przemyskiej z 1589 roku) (str. 6) [dostęp 2017-12-15]</ref><ref group="uwaga">W regestrze poborowym ziemi przemyskiej z 1589 roku zapisano - ''Zawada vel Więzna, lan. 7¼, hort. c. agr. 5, inq. c. pec. 5, inq. paup. 5, art. 1.''</ref>. W 1624 roku wieś była zniszczona przez najazd tatarski i dlatego w 1628 roku była objęta ulgą podatkową<ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. ''Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 1. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1628'' Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 176)</ref><ref group="uwaga">W rejestrze poborowym ziemi przemyskiej z 1628 roku zapisano - ''Zawada vel Wiezna: de laneis 7 per gr 30; de 1 quarta agri gr 7/9; hortulani in agris residentes 5 per gr 6; inquilini pecora habentes 5 per gr 8; inquilini pauperes 5 per gr 2; artifices 2 per gr 4; a caldeari vini cremati gr 12; a propinatione eiusdem gr 6.............11/5/9[10/23/9]</ref>. W 1651 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawoda et Uiezna''<ref group="uwaga">W rejestrze poborowym ziemi przemyskiej z 1651 roku zapisano - ''Zawoda et Uiezna: de laneis 7 et 1 quarta agri per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr. 8, taberna annualis gr 12, a caldeari vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6............11/13/9'' «W pobliżu Ujeznej nie ma miejscowości o nazwie Zawoda, choć występowanie takiego hydronimu na bagnistym terenie byłoby prawdopodobne. W regestrzez 1515 odnotowano Vyezna, a w regestrze z 1589 odnotowano Zawada vel Więzna. W rejestrze z 1628 odnotowana jest natomiast Zawada vel Wiezna (Rejestr 1628 s. 176). W rejestrze z 1651 odnotowana jest Zawoda et Ujezna. W rejestrze z 1658 odnotowana jest Zawada seu Wiezna. Ze względu na stosunki majątkowe próbowano tę wieś identyfikować z Jagiełłą, położoną na płn-wsch. od Przeworska, po sąsiedzku z Ujezną i wraz z nią stanowiącą własność duchownego uposażenia probostwa bożogrobców w Przeworsku. Jednak bardziej prawdopodobne jest że były to dwie małe wsie w jednym miejscu, z których nazwa Zawoda wyszła z użycia, a pozostała Ujezna».</ref><ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. ''Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 2. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1651''. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 132-133)</ref>. W 1658 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawada seu Wiezna''<ref group="uwaga">W rejestrze poborowym z 1658 roku zapisano - ''Zawada eu Wiezna: de laneis 7 et 1 quarta agris per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr 8, taberna annualis gr 12, a caldearis vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6................11/13/0.</ref><ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 3. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1658''. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 206)</ref>. W 1674 roku w ''Zawadzie seu Wieznie'' było 31 domów<ref group="uwaga">W rejestrze pogłównego ziemi przemyskiej z 1674 roku zapisano - ''Zawada seu Wiezna: a personis subditorum n[ume]ro 31, facit sum[ma fl.].........31/0.</ref><ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. ''Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 4. Rejestr pogłównego ziemi przemyskiej 1674''. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 53)</ref>. W I połowie XX wieku w Ujeznej było 141 domów.
Wieś była wzmiankowana następnie w [[Regestr poborowy|regestrach poborowych]], które zapisali poborcy podatkowi [[Ziemia przemyska|ziemi przemyskiej]] w 1515 roku jako ''Vyezna''<ref>Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski [http://www.wbc.poznan.pl/Content/57222/inst-zach--ii1017-18.1.djvu?djvuopts&page=75 Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona] (str. 136) [dostęp 2017-12-15]<br />[Cytat: ''Vyezna, lan. 8, tab. vect. gr. 6.'']</ref> i posiadała 8 [[Łan (miara powierzchni)|łanów]] [[Kmieć|kmiecych]], a w 1589 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawada vel Więzna''<ref>Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski. [http://www.wbc.poznan.pl/Content/57222/inst-zach--ii1017-18.1.djvu?djvuopts&page=10 Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona] (str. 6) [dostęp 2017-12-15]<br/ >[Cytat: ''Zawada vel Więzna, lan. 7¼, hort. c. agr. 5, inq. c. pec. 5, inq. paup. 5, art. 1.'']</ref>. W 1628 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawada vel Wiezna''<ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. ''Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 1. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1628'' Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 176)<br/ >[Cytat: ''Zawada vel Wiezna: de laneis 7 per gr 30; de 1 quarta agri gr 7/9; hortulani in agris residentes 5 per gr 6; inquilini pecora habentes 5 per gr 8; inquilini pauperes 5 per gr 2; artifices 2 per gr 4; a caldeari vini cremati gr 12; a propinatione eiusdem gr 6.............11/5/9&#91;10/23/9]''.]</ref>. W 1651 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawoda et Uiezna''<ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. ''Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 2. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1651''. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 132-133)<br/ >[Cytat: ''Zawoda et Uiezna: de laneis 7 et 1 quarta agri per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr. 8, taberna annualis gr 12, a caldeari vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6............11/13/9'']</ref><ref group="uwaga">«W pobliżu Ujeznej nie ma miejscowości o nazwie Zawoda, choć występowanie takiego hydronimu na bagnistym terenie byłoby prawdopodobne. W regestrzez 1515 odnotowano Vyezna, a w regestrze z 1589 odnotowano Zawada vel Więzna. W rejestrze z 1628 odnotowana jest natomiast Zawada vel Wiezna (Rejestr 1628 s. 176). W rejestrze z 1651 odnotowana jest Zawoda et Ujezna. W rejestrze z 1658 odnotowana jest Zawada seu Wiezna. Ze względu na stosunki majątkowe próbowano tę wieś identyfikować z Jagiełłą, położoną na płn-wsch. od Przeworska, po sąsiedzku z Ujezną i wraz z nią stanowiącą własność duchownego uposażenia probostwa bożogrobców w Przeworsku. Jednak bardziej prawdopodobne jest że były to dwie małe wsie w jednym miejscu, z których nazwa Zawoda wyszła z użycia, a pozostała Ujezna».</ref>. W 1658 roku wieś była wzmiankowana jako ''Zawada seu Wiezna''<ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 3. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1658''. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 206)<br/ >[Cytat: ''Zawada eu Wiezna: de laneis 7 et 1 quarta agris per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr 8, taberna annualis gr 12, a caldearis vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6................11/13/0.]</ref>. W 1674 roku w ''Zawadzie seu Wieznie'' było 31 domów<ref>Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. ''Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 4. Rejestr pogłównego ziemi przemyskiej 1674''. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. {{ISBN|83-87288-55-1}} (str. 53)<br/ >[Cytat: ''Zawada seu Wiezna: a personis subditorum n&#91;ume]ro 31, facit sum[ma fl.].........31/0.'']</ref>. W 1921 roku w Ujeznej było 141 domów.


== Kościół ==
== Kościół ==
{{Osobny artykuł|Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Ujeznej}}
Ujezna należała do parafii rzymskokatolickiej w Przeworsku. W 1923 roku zbudowano drewniany kościół pw. MB Pocieszenia, który poświęcił ks. proboszcz z Przeworska. Mieszkańcy przez wiele lat starali się o utworzenie parafii. W 1935 roku do Ujeznej przybył ks. Ignacy Leja, a 2 sierpnia 1936 roku została erygowana [[Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Ujeznej]].
W 1923 roku zbudowano drewniany kościół ''pw. Matki Bożej Pocieszenia''. 2 sierpnia 1936 roku została erygowana parafia.
;Proboszczowie Parafii Ujezna.
:1936–1950. ks. Ignacy Leja.
:1950–1960. ks. Stefan Pelc.
:1960–1969. ks. Adam Nowak.

Parafia przynależy do [[Dekanat Przeworsk II|dekanatu Przeworsk II]] w [[Archidiecezja przemyska|archidiecezji przemyskiej]]<ref>[http://przemyska.pl/dekanaty/ Opis dekanatu na stronie archidiecezji]</ref>.


== Oświata ==
== Oświata ==
{{Osobny artykuł|Szkoła Podstawowa im. bł. ks. Jana Balickiego w Ujeznej}}
Początki szkolnictwa w Ujeznej według miejscowej tradycji rozpoczęły się w 1893 roku (w tym też roku zbudowano drewniany budynek szkolny). W 1912 roku oddano do użytku murowany budynek szkolny, a w 1910 roku kierownik Józef Piątkowski utworzył Teatr Włościański. 9 czerwca 2003 roku szkoła otrzymała imię bł. [[Jan Balicki (duchowny)|Jana Balickiego]]. W 2006 roku oddano do użytku obecny budynek szkolny. Obecnie w Ujeznej jest 6-klasowa szkoła podstawowa i 3-letnie gimnazjum.
Początki szkolnictwa w Ujeznej według miejscowej tradycji rozpoczęły się w 1893 roku. W 1912 roku oddano do użytku murowany budynek szkolny.


9 czerwca 2003 roku szkoła otrzymała imię bł. [[Jan Balicki (duchowny)|Jana Balickiego]]. W 2006 roku oddano do użytku obecny budynek szkolny. W 1999 roku na mocy [[Reforma systemu oświaty z 1999 roku|reformy oświaty]] nastąpiła zmiana na 6-letnią szkołę podstawową i 3-letnie gimnazjum. W 2017 roku na mocy [[Reforma systemu oświaty z 2017 roku|reformy oświaty]] przywrócono szkołę 8-letnią.
Przydatnym źródłem archiwalnym do poznawania historii szkolnictwa w [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] są Austriackie [[Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim|Szematyzmy Galicji i Lodomerii]], które podają wykaz szkół, wraz z nazwiskami ich nauczycieli. Początkowo szkoła była jedno-klasowa, a od 1912 roku szkoła była 2-klasowa. Od 1907 roku szkoła posiadała nauczycieli pomocniczych, którymi byli: Franciszek Hypta (1907-1908), Honorata Malcówna (1908-1910), Jan Bojanowski (1910-1911), Stefania Majewska (1911-1912), Aniela z Domigiewiczów Kinshuberowa (1912-1914?).


== Osoby związane z miejscowością ==
;Nauczyciele kierujący i kierownicy.
* inż. prof. [[Edward Perykasza]]
:1898-1904. Krystyna Modelska<ref>[http://mtg-malopolska.org.pl/images/skany/schematyzmy/szematyzm1900djvu/szematyzm1900.djvu?djvuopts&page=302 Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1900] (str. 570) [dostęp 2017-12-15]</ref>.
:1904-1905. Józef Molewicz<ref>[http://mtg-malopolska.org.pl/images/skany/schematyzmy/szematyzm1905djvu/szematyzm1905.pdf#page=327 Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1905] (str. 623) [dostęp 2017-12-15]</ref>.
:1905-1908. Maria Janasówna<ref>[http://mtg-malopolska.org.pl/images/skany/schematyzmy/szematyzm1906djvu/szematyzm1906.djvu?djvuopts&page=345 Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1906] (str. 657) [dostęp 2017-12-15]</ref>.
:1908-1909. Jakub Stafiej<ref>[http://dlibra.kul.pl/Content/15244?V_1156_1909_0000_directory.djvu?djvuopts&page=744 Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1909] (str. 708) [dostęp 2017-12-15]</ref>.
:1909-1912. Józef Piątkowski<ref>[http://dlibra.kul.pl/Content/15230/V_1156_1010_0000_directory.djvu?djvuopts&page=734 Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1910] (str. 708) [dostęp 2017-12-15]</ref>.
:1912-1914(?). Leopold Kinshuber<ref>[Http://mtg-malopolska.org.pl/images/skany/schematyzmy/szematyzm1913djvu/szematyzm1913.djvu?djvuopts&page=434 Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1913] (str. 831) [dostęp 2017-12-15]</ref>.
:1921(?)-1937. Władysława Czerwińska.

== Zobacz ==
* [[Szkoła trywialna]]
* [[Gromada Rozbórz]]


== Uwagi ==
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
{{Uwagi}}

== Przypisy ==
== Przypisy ==
<references>
{{Przypisy|
* <ref name=pwl>[http://www.polskawliczbach.pl/wies_Ujezna Portal polskawliczbach.pl]</ref>
* <ref name="pwl">{{Polska w liczbach|id=wies_Ujezna|nazwa=Wieś Ujezna w liczbach|data dostępu=2023-01-13}}</ref>
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=1313|data dostępu=2022-11-27}}</ref>
* <ref name=nsp>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.| data dostępu = 2018-05-16}}</ref>
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref>
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref>
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>
</references>
}}

== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* {{SgKP|XII|767|Ujezna}}
* {{SgKP|XII|767|Ujezna}}
* [http://www.przeworsk.net.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=1&subsub=14&menu=64&strona=1 Opis miejscowości na stronie urzędu gminy]
* [http://www.przeworsk.net.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=1&subsub=14&menu=64&strona=1 Opis miejscowości na stronie urzędu gminy]
* [http://www.skany.przemysl.ap.gov.pl/show.php?zesp=126&cd=0&ser=0&syg=1719M Mapa katastralna wsi Ujezna z 1849 roku]
* [https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/18051589 Mapa katastralna wsi Ujezna z 1849]


{{Gmina Przeworsk}}
{{Gmina Przeworsk}}


[[Kategoria:Przeworsk (gmina wiejska)]]
[[Kategoria:Ujezna]]
[[Kategoria:Wsie w powiecie przeworskim]]
[[Kategoria:Wsie bożogrobców]]

Aktualna wersja na dzień 19:13, 11 paź 2024

Ujezna
wieś
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przeworski

Gmina

Przeworsk

Liczba ludności (2021)

743[2]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-200[3]

Tablice rejestracyjne

RPZ

SIMC

0609280[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Przeworsk
Mapa konturowa gminy wiejskiej Przeworsk, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ujezna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ujezna”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ujezna”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ujezna”
Ziemia50°04′04″N 22°35′16″E/50,067778 22,587778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ujezna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Przeworsk[4][5].

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Pocieszenia.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Najstarsze wzmianki o Ujeznej pochodzą z 1387 roku gdy król Władysław Jagiełło nadał Janowi Tarnowskiemu Jarosław z pobliskimi wioskami. W 1450 roku Jan z Jarosławia sprzedał sołectwo proboszczowi Bożogrobców z Przeworska. Nazwa wsi pochodzi od słowa „ujazd” oznaczający sądowy objazd dla ustalenia spornych granic. Była również w użyciu nazwa Wola Zawadzka, od pobliskiej Zawady.

Wieś była wzmiankowana następnie w regestrach poborowych, które zapisali poborcy podatkowi ziemi przemyskiej w 1515 roku jako Vyezna[6] i posiadała 8 łanów kmiecych, a w 1589 roku wieś była wzmiankowana jako Zawada vel Więzna[7]. W 1628 roku wieś była wzmiankowana jako Zawada vel Wiezna[8]. W 1651 roku wieś była wzmiankowana jako Zawoda et Uiezna[9][a]. W 1658 roku wieś była wzmiankowana jako Zawada seu Wiezna[10]. W 1674 roku w Zawadzie seu Wieznie było 31 domów[11]. W 1921 roku w Ujeznej było 141 domów.

Kościół

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Ujeznej.

W 1923 roku zbudowano drewniany kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia. 2 sierpnia 1936 roku została erygowana parafia.

Oświata

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Szkoła Podstawowa im. bł. ks. Jana Balickiego w Ujeznej.

Początki szkolnictwa w Ujeznej według miejscowej tradycji rozpoczęły się w 1893 roku. W 1912 roku oddano do użytku murowany budynek szkolny.

9 czerwca 2003 roku szkoła otrzymała imię bł. Jana Balickiego. W 2006 roku oddano do użytku obecny budynek szkolny. W 1999 roku na mocy reformy oświaty nastąpiła zmiana na 6-letnią szkołę podstawową i 3-letnie gimnazjum. W 2017 roku na mocy reformy oświaty przywrócono szkołę 8-letnią.

Osoby związane z miejscowością

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ «W pobliżu Ujeznej nie ma miejscowości o nazwie Zawoda, choć występowanie takiego hydronimu na bagnistym terenie byłoby prawdopodobne. W regestrzez 1515 odnotowano Vyezna, a w regestrze z 1589 odnotowano Zawada vel Więzna. W rejestrze z 1628 odnotowana jest natomiast Zawada vel Wiezna (Rejestr 1628 s. 176). W rejestrze z 1651 odnotowana jest Zawoda et Ujezna. W rejestrze z 1658 odnotowana jest Zawada seu Wiezna. Ze względu na stosunki majątkowe próbowano tę wieś identyfikować z Jagiełłą, położoną na płn-wsch. od Przeworska, po sąsiedzku z Ujezną i wraz z nią stanowiącą własność duchownego uposażenia probostwa bożogrobców w Przeworsku. Jednak bardziej prawdopodobne jest że były to dwie małe wsie w jednym miejscu, z których nazwa Zawoda wyszła z użycia, a pozostała Ujezna».

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142629
  2. ↑ Wieś Ujezna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-13], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1313 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona (str. 136) [dostęp 2017-12-15]
    [Cytat: Vyezna, lan. 8, tab. vect. gr. 6.]
  7. ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski. Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona (str. 6) [dostęp 2017-12-15]
    [Cytat: Zawada vel Więzna, lan. 7¼, hort. c. agr. 5, inq. c. pec. 5, inq. paup. 5, art. 1.]
  8. ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 1. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1628 Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. ISBN 83-87288-55-1 (str. 176)
    [Cytat: Zawada vel Wiezna: de laneis 7 per gr 30; de 1 quarta agri gr 7/9; hortulani in agris residentes 5 per gr 6; inquilini pecora habentes 5 per gr 8; inquilini pauperes 5 per gr 2; artifices 2 per gr 4; a caldeari vini cremati gr 12; a propinatione eiusdem gr 6.............11/5/9[10/23/9].]
  9. ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 2. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1651. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. ISBN 83-87288-55-1 (str. 132-133)
    [Cytat: Zawoda et Uiezna: de laneis 7 et 1 quarta agri per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr. 8, taberna annualis gr 12, a caldeari vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6............11/13/9]
  10. ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 3. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1658. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. ISBN 83-87288-55-1 (str. 206)
    [Cytat:     Zawada eu Wiezna: de laneis 7 et 1 quarta agris per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr 8, taberna annualis gr 12, a caldearis vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6................11/13/0.]
  11. ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 4. Rejestr pogłównego ziemi przemyskiej 1674. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. ISBN 83-87288-55-1 (str. 53)
    [Cytat: Zawada seu Wiezna: a personis subditorum n[ume]ro 31, facit sum[ma fl.].........31/0.]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Gmina Przeworsk
Miejscowości gminy
Wsie
Osada
Części wsi
Osady wsi
Przysiółek wsi
Jednostki pomocnicze gminy
Sołectwa
  • Chałupki-Gorliczyna Szewnia
  • Gorliczyna
  • Grzęska
  • Gwizdaj
  • Mirocin
  • Nowosielce
  • Rozbórz
  • Studzian
  • Świętoniowa
  • Ujezna
  • Urzejowice

Herb gminy Przeworsk

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ujezna&oldid=74942060”