SM UC-54: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
m drobne merytoryczne |
||
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{wyróżnienie|DA}} |
||
{{Inne znaczenia|okrętu podwodnego UC-54 z 1917 roku|[[U-54|inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie]]}} |
{{Inne znaczenia|okrętu podwodnego UC-54 z 1917 roku|[[U-54|inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie]]}} |
||
{{Okręt infobox |
{{Okręt infobox |
||
Linia 35: | Linia 35: | ||
|rodzaj kadłuba = [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowy]] |
|rodzaj kadłuba = [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowy]] |
||
|materiał kadłuba = [[stal]] |
|materiał kadłuba = [[stal]] |
||
|napęd = 2 [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silniki Diesla]] o łącznej mocy 485 [[Wat|kW]] (660 [[Koń mechaniczny|KM]])<br />2 [[Silnik elektryczny|silniki elektryczne]] o łącznej mocy 460 kW (620 KM)<br />2 [[Śruba |
|napęd = 2 [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silniki Diesla]] o łącznej mocy 485 [[Wat|kW]] (660 [[Koń mechaniczny|KM]])<br />2 [[Silnik elektryczny|silniki elektryczne]] o łącznej mocy 460 kW (620 KM)<br />2 [[Śruba napędowa|śruby]] |
||
|prędkość = 11,8 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzła]] |
|prędkość = 11,8 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzła]] |
||
|prędkość w zanurzeniu = 7,2 w. |
|prędkość w zanurzeniu = 7,2 w. |
||
Linia 41: | Linia 41: | ||
|zasięg = powierzchnia: 9450 [[Mila morska|Mm]] przy 7 w.<br />zanurzenie: 56 Mm przy 4 w. |
|zasięg = powierzchnia: 9450 [[Mila morska|Mm]] przy 7 w.<br />zanurzenie: 56 Mm przy 4 w. |
||
|sensory = |
|sensory = |
||
|uzbrojenie = 18 min [[Mina morska UC/200|UC/200]], 1 [[Działo okrętowe|działo]] kal. 88 mm |
|uzbrojenie = 18 min [[Mina morska UC/200|UC/200]], 1 [[Działo okrętowe|działo]] kal. 88 mm, 7 [[Torpeda|torped]] |
||
|wyrzutnie torpedowe = 3 × 500 mm |
|wyrzutnie torpedowe = 3 × 500 mm |
||
|opancerzenie = |
|opancerzenie = |
||
Linia 49: | Linia 49: | ||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
'''SM UC-54''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''[[Okręty podwodne typu UC II|UC II]]''. [[Wodowanie|Zwodowany]] 20 marca 1917 roku w stoczni [[Friedrich Krupp Germaniawerft|Germaniawerft]] w [[Kilonia|Kilonii]], został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] 10 maja 1917 roku. Przebazowany na [[Morze Śródziemne]] został nominalnie wcielony w skład [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine]] pod nazwą U-96, pływając w składzie |
'''SM UC-54''' – [[Cesarstwo Niemieckie|niemiecki]] [[podwodny stawiacz min]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], jedna z 64 zbudowanych jednostek typu ''[[Okręty podwodne typu UC II|UC II]]''. [[Wodowanie|Zwodowany]] 20 marca 1917 roku w stoczni [[Friedrich Krupp Germaniawerft|Germaniawerft]] w [[Kilonia|Kilonii]], został przyjęty do służby w [[Kaiserliche Marine]] 10 maja 1917 roku. Przebazowany na [[Morze Śródziemne]] został nominalnie wcielony w skład [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine]] pod nazwą U-96, pływając w składzie {{link-interwiki|Flotylla Pola|tekst=Flotylli Pola|Q=Q7208835}} (a później II Flotylli Morza Śródziemnego). W czasie służby operacyjnej okręt odbył osiem patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 18 statków o łącznej [[Pojemność brutto|pojemności]] {{formatnum:52565}} [[Tona rejestrowa|BRT]], a trzy statki o łącznej pojemności {{formatnum:12766}} BRT zostały uszkodzone. SM UC-54 został [[Samozatopienie|samozatopiony]] 28 października 1918 roku nieopodal [[Triest]]u. |
||
== Projekt i budowa == |
== Projekt i budowa == |
||
Dokonania pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu ''[[Okręty podwodne typu UC I|UC I]]'', a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo [[Kaiserliche Marine|Cesarskiej Marynarki Wojennej]] z [[Wielki admirał|admirałem]] [[Alfred von Tirpitz|von Tirpitzem]] na czele do podjęcia działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ ''UC II'', tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu ''[[Okręty podwodne typu UB II|UB II]]''{{odn|Fontenoy|2007|s=106}}. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni torpedowych]] i [[Działo okrętowe|działa pokładowego]], zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary){{odn|Fontenoy|2007|s=106}}{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182}}. |
Dokonania pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu ''[[Okręty podwodne typu UC I|UC I]]'', a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo [[Kaiserliche Marine|Cesarskiej Marynarki Wojennej]] z [[Wielki admirał|admirałem]] [[Alfred von Tirpitz|von Tirpitzem]] na czele do podjęcia działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ ''UC II'', tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu ''[[Okręty podwodne typu UB II|UB II]]''{{odn|Fontenoy|2007|s=106}}. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutni torpedowych]] i [[Działo okrętowe|działa pokładowego]], zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary){{odn|Fontenoy|2007|s=106}}{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182}}. |
||
SM{{refn|grupa=uwaga|SM – ''Seiner Majestät'' – [okręt] Jego Mości.}} UC-54 zamówiony został 12 stycznia 1916 roku jako jednostka z III serii okrętów typu ''UC II'' (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat |
SM{{refn|grupa=uwaga|SM – ''Seiner Majestät'' – [okręt] Jego Mości.}} UC-54 zamówiony został 12 stycznia 1916 roku jako jednostka z III serii okrętów typu ''UC II'' (numer projektu 41, nadany przez [[Inspektorat U-Bootów]]{{odn|Rössler|1989|s=50}}), w ramach wojennego programu rozbudowy floty{{odn|Rössler|1989|s=53}}{{odn|UC 54}}. Został zbudowany w stoczni Germaniawerft w Kilonii jako jeden z sześciu okrętów III serii zamówionych w tej wytwórni{{odn|Rössler|1989|s=53}}{{odn|Möller|Brack|2004|s=59}}{{odn|Williamson|2016|s=14}}. UC-54 otrzymał numer stoczniowy 270 (''Werk 270''){{odn|UC 54}}{{odn|Gogin|2020}}. [[Stępka|Stępkę]] okrętu położono w 1916 roku{{odn|Gogin|2020}}, a [[Wodowanie|zwodowany]] został 20 marca 1917 roku{{odn|Fontenoy|2007|s=106}}{{odn|UC 54}}. |
||
== Dane taktyczno-techniczne == |
== Dane taktyczno-techniczne == |
||
SM UC-54 był średniej wielkości |
SM UC-54 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji [[Dwukadłubowy okręt podwodny|dwukadłubowej]]{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182}}. [[Długość całkowita (statek)|Długość całkowita]] wynosiła 52,7 metra, [[Szerokość całkowita|szerokość]] 5,22 metra i [[zanurzenie]] 3,64 metra{{odn|Möller|Brack|2004|s=59}}{{odn|Gogin|2020}}. Wykonany ze [[stal]]i [[kadłub sztywny]] miał 39,3 metra długości i 3,61 metra szerokości, a wysokość (od [[Stępka|stępki]] do szczytu [[Kiosk okrętu podwodnego|kiosku]]) wynosiła 7,46 metra{{odn|UC II}}. [[Wyporność]] w położeniu nawodnym wynosiła 434 [[Tona|tony]], a w zanurzeniu 511 ton{{odn|Möller|Brack|2004|s=59}}{{odn|Gozdawa-Gołębiowski|1994|s=564}}. Jednostka miała wysoki, ostry [[Dziób jednostki pływającej|dziób]] przystosowany do przecinania [[Zagroda bonowa|sieci przeciwpodwodnych]]; do jej wnętrza prowadziły trzy [[luk]]i: pierwszy przed kioskiem, drugi w kiosku, a ostatni w [[Rufa|części rufowej]], prowadzący do maszynowni{{odn|Knott|2015}}. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną{{odn|Knott|2015}}. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-[[Cylinder (mechanika)|cylindrowe]], [[Silnik czterosuwowy|czterosuwowe]] [[Silnik o zapłonie samoczynnym|silniki wysokoprężne]] [[Daimler-Motoren-Gesellschaft|Daimler]] MU256 o łącznej mocy 485 [[Wat|kW]] (660 [[Koń mechaniczny|KM]]), a pod wodą poruszał się dzięki dwóm [[Silnik elektryczny|silnikom elektrycznym]] [[Brown Boveri|BBC]] o łącznej mocy 460 kW (620 KM){{odn|Möller|Brack|2004|s=59}}{{odn|Gogin|2020}}. Dwa [[Okrętowy wał napędowy|wały napędowe]] obracały dwie [[Śruba napędowa|śruby]] wykonane z [[Brązy|brązu manganowego]] (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra){{odn|Knott|2015}}. Okręt osiągał prędkość 11,8 [[Węzeł (jednostka prędkości)|węzła]] na powierzchni i 7,2 węzła w zanurzeniu{{odn|Möller|Brack|2004|s=59}}{{odn|Gogin|2020}}. Zasięg wynosił 9450 [[Mila morska|Mm]] przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 56 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą{{odn|Gogin|2020}}{{odn|Gröner|1985|s=58}}{{refn|grupa=uwaga|Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: {{odn|Gibson|Prendergast|2014|s=313|ref=nie}} podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś {{odn|Hutchinson|2001|s=52|ref=nie}} – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.}}. [[Zbiornik paliwa|Zbiorniki]] mieściły 56 ton paliwa{{odn|Gogin|2020}}{{odn|Gröner|1985|s=58}}{{refn|grupa=uwaga|{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182|ref=nie}} podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.}}, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach [[Akumulator elektryczny|akumulatorów]] 26 MAS po 62 [[Ogniwo galwaniczne|ogniwa]], zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi{{odn|Rössler|1989|s=53}}{{odn|Perepeczko|2000|s=247}}. Okręt miał siedem zewnętrznych [[Zbiornik balastowy|zbiorników balastowych]]{{odn|Knott|2015}}. [[Zanurzenie testowe|Dopuszczalna głębokość zanurzenia]] wynosiła 50 metrów{{odn|UC II}}{{odn|Showell|2006|s=56}}, a czas wykonania manewru zanurzenia 40 [[Sekunda|sekund]]{{odn|Gibson|Prendergast|2014|s=313}}. |
||
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 [[Mina kotwiczna|min kotwicznych]] typu [[Mina morska UC/200|UC/200]] w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”){{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182}}{{odn| |
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 [[Mina kotwiczna|min kotwicznych]] typu [[Mina morska UC/200|UC/200]] w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”){{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182}}{{odn|Holicki|2020|s=92, 95}}. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów){{odn|Showell|2006|s=57}}{{odn|Holicki|2020|s=92, 95}}. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne [[Wyrzutnia torpedowa|wyrzutnie torped]] [[Kaliber broni|kalibru]] 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 [[Torpeda|torped]]) oraz umieszczone przed kioskiem [[Działo okrętowe|działo pokładowe]] kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 [[Nabój|naboi]]{{odn|Gardiner|Gray|1985|s=182}}{{odn|UC II}}{{odn|Moore|1990|s=127}}. Okręt wyposażony był w dwa [[Peryskop (przyrząd optyczny)|peryskopy]] [[Carl Zeiss (przedsiębiorstwo)|Zeissa]]: wachtowy i bojowy oraz [[Radiostacja|radiostację]] z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów{{odn|Holicki|2020|s=96}}{{refn|grupa=uwaga|{{odn|ref=nie|Knott|2015}} podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.}}. Wyposażenie uzupełniała [[kotwica grzybkowa]] o masie 272 kg{{odn|Knott|2015}}. |
||
Załoga okrętu składała się z 3 [[Oficer (wojsko)|oficerów]] oraz 23 [[podoficer]]ów i marynarzy{{odn|Gibson|Prendergast|2014|s=313}}{{odn|Perepeczko|2000|s=246}}. |
Załoga okrętu składała się z 3 [[Oficer (wojsko)|oficerów]] oraz 23 [[podoficer]]ów i marynarzy{{odn|Gibson|Prendergast|2014|s=313}}{{odn|Perepeczko|2000|s=246}}. |
||
Linia 65: | Linia 65: | ||
== Służba == |
== Służba == |
||
=== 1917 rok === |
=== 1917 rok === |
||
Z dniem 1 lutego 1917 roku, rozkazem szefa sztabu admiralicji niemieckiej z 12 stycznia tego roku, U-Booty należące do czterech flotylli [[Hochseeflotte]], [[Flotylla Flandria|Flotylli Flandria]] i {{link-interwiki|Flotylla Pola|tekst=Flotylli Pola|Q=Q7208835}} rozpoczęły nieograniczoną wojnę podwodną{{odn|Perepeczko|2000|s=285}}{{odn|Gozdawa-Gołębiowski|1994|s=348}}. 10 maja SM UC-54 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej{{odn|UC 54}}{{odn|Hutchinson|2001|s=54}}. Dowództwo jednostki objął [[Kapitan marynarki|kpt. mar.]] (niem. ''Kapitänleutnant'') {{link-interwiki|Heinrich XXXVII Prinz Reuß zu Köstritz|Q=Q61114374}}{{odn|Heinrich XXXVII Prinz Reuß zu Köstritz}}. Po okresie szkolenia okręt otrzymał rozkaz udania się na [[Morze Śródziemne]] i podczas rejsu zatopił cztery jednostki{{odn|uboatsucc}}. 4 lipca w odległości 108 Mm na północny wschód od przylądka [[Cape Wrath (geografia)|Cape Wrath]] U-Boot storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1907 roku uzbrojony brytyjski [[parowiec]] „Hurstside” (3149 BRT), płynący z ładunkiem [[Węgiel kamienny|węgla]] z [[Barry (Walia)|Barry]] do [[Archangielsk]]a. Statek zatonął na pozycji {{Współrzędne|60°25′00″N 4°38′00″W|umieść=w tekście|dokładność=min}} bez strat wśród załogi{{odn|Wwlossesbrms 2}}{{odn|Hurstside}}. 12 lipca u wybrzeży [[Portugalia|Portugalii]] okręt zatrzymał i zatopił pochodzący z 1905 roku [[Republika Rosyjska|rosyjski]] drewniany [[szkuner]] „Maja” (164 BRT){{odn|Maija}}. Nazajutrz ten sam los spotkał zbudowany w 1894 roku portugalski drewniany szkuner „Loanda” (141 BRT), który został zatrzymany i zatopiony w wyniku ostrzału artyleryjskiego w odległości 50 Mm od [[Cabo da Roca]]{{odn|Loanda}}. 26 lipca na postawioną przez U-Boota 12 Mm na południe od [[Cascais]] minę wszedł zbudowany w 1906 roku portugalski [[uzbrojony trawler]] „Roberto Ivens” (281 BRT){{refn|grupa=uwaga|Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.}}. Jednostka zatonęła na pozycji {{Współrzędne|38°30′00″N 9°24′00″W|umieść=w tekście|dokładność=min}}, a na jej pokładzie śmierć poniosło 14 załogantów{{odn|Roberto Ivens}}. |
|||
Po dopłynięciu na [[Morze Adriatyckie|Adriatyk]], 28 lipca UC-54 wszedł w skład |
Po dopłynięciu na [[Morze Adriatyckie|Adriatyk]], 28 lipca UC-54 wszedł w skład Flotylli Pola (niem. ''U-Flottille Pola''){{odn|UC 54}}. Okręt nominalnie wcielono do [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine|K.u.K. Kriegsmarine]] pod nazwą U-96, jednak załoga pozostała niemiecka{{odn|Csonkaréti|2004|s=328-330}}{{odn|Koszela|2019|s=216-218}}. |
||
7 września na północ od [[Sukajkida|Philippeville]] U-Boot uszkodził zbudowany w 1905 roku brytyjski parowiec „Myrmidon” o pojemności 4965 BRT, płynący z ładunkiem węgla z [[Cardiff]] do [[Aleksandria|Aleksandrii]]. Na jego pokładzie śmierć poniosły dwie osoby, a sam statek został [[Sztrandowanie|sztrandowany]] na pozycji {{Współrzędne|37°10′00″N 6°51′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}} (później podniesiono go i naprawiono){{odn|Myrmidon}}. |
7 września na północ od [[Sukajkida|Philippeville]] U-Boot uszkodził zbudowany w 1905 roku brytyjski parowiec „Myrmidon” o pojemności 4965 BRT, płynący z ładunkiem węgla z [[Cardiff]] do [[Aleksandria|Aleksandrii]]. Na jego pokładzie śmierć poniosły dwie osoby, a sam statek został [[Sztrandowanie|sztrandowany]] na pozycji {{Współrzędne|37°10′00″N 6°51′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}} (później podniesiono go i naprawiono){{odn|Myrmidon}}. |
||
=== 1918 rok === |
=== 1918 rok === |
||
Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w Poli (''I U-Flottille Mittelmeer'') i II Flotylla w [[Kotor]] |
Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w [[Pula|Poli]] (''I U-Flottille Mittelmeer'') i II Flotylla w [[Kotor|Cattaro]] (''II U-Flottille Mittelmeer''), a UC-54 znalazł się w składzie tej drugiej{{odn|UC 54}}{{odn|Perepeczko|2000|s=407, 428}}. 29 stycznia u wybrzeży [[Tunezja|Tunezji]] okręt zatopił zbudowany w 1894 roku [[Cesarstwo Wielkiej Japonii|japoński]] parowiec „Tosho Maru” o pojemności 3038 BRT, płynący z [[Cagliari]] na [[Malta|Maltę]] (nikt nie zginął){{odn|Tosho Maru}}. 2 lutego załoga UC-54 nieopodal [[Bizerta|Bizerty]] zatrzymała i zatopiła dwa [[Królestwo Włoch (1861–1946)|włoskie]] [[Żaglowiec|żaglowce]]: zbudowaną w 1902 roku [[Brygantyna (żaglowiec)|brygantynę]] ze stalowym kadłubem „Esterel” (238 BRT), przewożącą [[Stempel (górnictwo, budownictwo)|stemple]] z [[Livorno]] do [[Safakis|Sfaxu]] oraz „Ida” (63 BRT){{odn|Esterel}}{{odn|Ida}}. 6 lutego{{refn|grupa=uwaga|5 lutego czasu brytyjskiego{{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Glenartney}}.}} 30 Mm na północny wschód od [[Al-Watan al-Kibli]] UC-54 storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1915 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Glenartney” o pojemności 7263 BRT, płynący z ładunkiem [[Drobnica (transport)|drobnicy]] z [[Singapur]]u do [[Londyn]]u (statek zatonął ze stratą dwóch członków załogi){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Glenartney}}. |
||
14 marca w odległości 86 Mm na północny wschód od Malty U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1895 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Ardandearg” (3237 BRT), transportujący drobnicę i artykuły rządowe (na pokładzie śmierć poniosły dwie osoby, w tym [[Kapitan (żegluga)|kapitan]]){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Ardandearg}}. 27 marca 30 Mm na północ od wyspy [[Jalita]] (Tunezja) okręt zatopił włoski żaglowiec „Carlo P.” o pojemności 61 BRT{{odn|Carlo P.}}. 3 kwietnia w odległości 120 Mm od na północny wschód od Malty UC-54 zatopił zbudowany w 1917 roku [[III Republika Francuska|francuski]] parowiec „Sylvie” (2148 BRT), płynący z [[Algieria|Algierii]] na [[Milos]]{{odn|Sylvie}}. |
14 marca w odległości 86 Mm na północny wschód od Malty U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1895 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Ardandearg” (3237 BRT), transportujący drobnicę i artykuły rządowe (na pokładzie śmierć poniosły dwie osoby, w tym [[Kapitan (żegluga)|kapitan]]){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Ardandearg}}. 27 marca 30 Mm na północ od wyspy [[Jalita]] (Tunezja) okręt zatopił włoski żaglowiec „Carlo P.” o pojemności 61 BRT{{odn|Carlo P.}}. 3 kwietnia w odległości 120 Mm od na północny wschód od Malty UC-54 zatopił zbudowany w 1917 roku [[III Republika Francuska|francuski]] parowiec „Sylvie” (2148 BRT), płynący z [[Algieria|Algierii]] na [[Milos]]{{odn|Sylvie}}. |
||
Linia 78: | Linia 78: | ||
3 maja na południe od Malty UC-54 uszkodził za pomocą torpedy zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Pancras” o pojemności 4436 BRT, płynący z [[Marsylia|Marsylii]] do Aleksandrii z artykułami rządowymi (na pozycji {{Współrzędne|36°32′00″N 11°52′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, zginęły dwie osoby){{odn|Pancras}}. 11 maja o godzinie 3:15 na południe od [[Pantelleria|Pantellerii]] okręt zatopił zbudowany w 1910 roku francuski [[transportowiec]] wojska „Sant Anna” o pojemności 9350 BRT, płynący na trasie Marsylia – Bizerta – [[Saloniki]]. Statek, eskortowany przez dwa brytyjskie [[Slup wojenny|slupy]], zatonął na pozycji {{Współrzędne|37°04′00″N 11°36′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, a na jego pokładzie zginęło 605 osób{{odn|Sant Anna}}. Następnego dnia 16 Mm na południowy zachód od wyspy [[Lampedusa]] U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił płynący w [[Konwój morski|konwoju]] zbudowany w 1914 roku brytyjski parowiec „Vimeira” o pojemności 5884 BRT. Statek, transportujący węgiel i [[koks]] z [[Newcastle upon Tyne]] do Aleksandrii, zatonął bez strat w załodze na pozycji {{Współrzędne|35°23′00″N 12°19′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}{{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Vimeira}}. 16 maja na postawioną 6 maja u wybrzeży Algierii przez okręt podwodny minę wszedł zbudowany w 1908 roku francuski uzbrojony trawler „Marie Frederique” (245 BRT). Jednostka zatonęła na pozycji {{Współrzędne|37°02′00″N 7°52′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, a na jej pokładzie śmierć poniosło 18 załogantów{{odn|Marie Frederique}}. |
3 maja na południe od Malty UC-54 uszkodził za pomocą torpedy zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Pancras” o pojemności 4436 BRT, płynący z [[Marsylia|Marsylii]] do Aleksandrii z artykułami rządowymi (na pozycji {{Współrzędne|36°32′00″N 11°52′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, zginęły dwie osoby){{odn|Pancras}}. 11 maja o godzinie 3:15 na południe od [[Pantelleria|Pantellerii]] okręt zatopił zbudowany w 1910 roku francuski [[transportowiec]] wojska „Sant Anna” o pojemności 9350 BRT, płynący na trasie Marsylia – Bizerta – [[Saloniki]]. Statek, eskortowany przez dwa brytyjskie [[Slup wojenny|slupy]], zatonął na pozycji {{Współrzędne|37°04′00″N 11°36′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, a na jego pokładzie zginęło 605 osób{{odn|Sant Anna}}. Następnego dnia 16 Mm na południowy zachód od wyspy [[Lampedusa]] U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił płynący w [[Konwój morski|konwoju]] zbudowany w 1914 roku brytyjski parowiec „Vimeira” o pojemności 5884 BRT. Statek, transportujący węgiel i [[koks]] z [[Newcastle upon Tyne]] do Aleksandrii, zatonął bez strat w załodze na pozycji {{Współrzędne|35°23′00″N 12°19′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}{{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Vimeira}}. 16 maja na postawioną 6 maja u wybrzeży Algierii przez okręt podwodny minę wszedł zbudowany w 1908 roku francuski uzbrojony trawler „Marie Frederique” (245 BRT). Jednostka zatonęła na pozycji {{Współrzędne|37°02′00″N 7°52′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, a na jej pokładzie śmierć poniosło 18 załogantów{{odn|Marie Frederique}}. |
||
22 maja nowym dowódcą U-Boota został mianowany [[Porucznik marynarki|por. mar.]] (niem. ''Oberleutnant zur See'') |
22 maja nowym dowódcą U-Boota został mianowany [[Porucznik marynarki|por. mar.]] (niem. ''Oberleutnant zur See'') {{link-interwiki|Otto Loycke|Q=Q113633951}}{{odn|Otto Loycke}}. 13 lipca w odległości 50 Mm od [[Oran]]u okręt zatopił zbudowany w 1891 roku portugalski parowiec „Ponta Delgada” (3381 BRT), płynący z [[Buenos Aires]] do [[Salerno]] (obyło się bez strat w ludziach){{odn|Ponta Delgada}}. 19 lipca w odległości 26 Mm na północny wschód od Al-Watan al-Kibli UC-54 zatopił zbudowany w 1889 roku francuski parowiec [[Statek pasażerski|pasażerski]] „Australien” o pojemności 6377 BRT, płynący z Marsylii do [[Port Said]]u (nikt nie zginął){{odn|Australien}}. Tego samego dnia w [[Cieśnina Sycylijska|Cieśninie Sycylijskiej]] okręt storpedował zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Polperro” (3365 BRT), przewożący drobnicę z Marsylii do Salonik. Statek został uszkodzony na pozycji {{Współrzędne|37°30′00″N 11°03′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, a na jego pokładzie śmierć poniosły trzy osoby{{odn|Polperro}}. |
||
4 września w odległości 40 Mm na wschód od Pantellerii U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił uzbrojony brytyjski [[Statek motorowy|motorowiec]] „Arum” (3681 BRT), przewożący drobnicę z Cardiff na Maltę (statek zatonął bez strat w załodze na pozycji {{Współrzędne|36°50′00″N 12°50′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Arum}}. 23 września w odległości 140 Mm na wschód od Malty ten sam los spotkał zbudowany w 1913 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Edlington” o pojemności 3864 BRT, transportujący należące do marynarki towary z [[Tarent]]u na Maltę (na pozycji {{Współrzędne|36°42′00″N 16°37′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, nikt nie zginął){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Edlington}}. |
4 września w odległości 40 Mm na wschód od Pantellerii U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił uzbrojony brytyjski [[Statek motorowy|motorowiec]] „Arum” (3681 BRT), przewożący drobnicę z Cardiff na Maltę (statek zatonął bez strat w załodze na pozycji {{Współrzędne|36°50′00″N 12°50′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Arum}}. 23 września w odległości 140 Mm na wschód od Malty ten sam los spotkał zbudowany w 1913 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Edlington” o pojemności 3864 BRT, transportujący należące do marynarki towary z [[Tarent]]u na Maltę (na pozycji {{Współrzędne|36°42′00″N 16°37′00″E|umieść=w tekście|dokładność=min}}, nikt nie zginął){{odn|Wwlossesbrms 3}}{{odn|Edlington}}. |
||
Linia 85: | Linia 85: | ||
=== Podsumowanie działalności bojowej === |
=== Podsumowanie działalności bojowej === |
||
SM UC-54 odbył osiem rejsów operacyjnych, w wyniku których zatonęło 18 statków o łącznej pojemności {{formatnum:52565}} BRT, |
SM UC-54 odbył osiem rejsów operacyjnych, w wyniku których zatonęło 18 statków o łącznej pojemności {{formatnum:52565}} BRT, a trzy statki o łącznej pojemności {{formatnum:12766}} BRT zostały uszkodzone{{odn|uboatsucc}}. Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 648 osób, w tym 605 na francuskim transportowcu „Sant Anna”{{odn|Sant Anna}}{{odn|uboatsucc}}. Pełne zestawienie zadanych przez niego strat przedstawia poniższa tabela{{odn|uboatsucc}}: |
||
{| class="wikitable sortable" |
{| class="wikitable sortable" |
||
Linia 239: | Linia 239: | ||
* {{Cytuj stronę | url = http://www.naval-history.net/WW1LossesBrMS1918.htm | tytuł = BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 - September 1917-November 1918 in date order | opublikowany = naval-history.net | język = en | data dostępu = 2020-11-28 | odn = {{odn/id|Wwlossesbrms 3}} }} |
* {{Cytuj stronę | url = http://www.naval-history.net/WW1LossesBrMS1918.htm | tytuł = BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 - September 1917-November 1918 in date order | opublikowany = naval-history.net | język = en | data dostępu = 2020-11-28 | odn = {{odn/id|Wwlossesbrms 3}} }} |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Csonkaréti | imię = Károly | tytuł = Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918 | rok = 2004 | wydawca = Wydawnictwo Arkadiusz Wingert | miejsce = Kraków | isbn = 83-918940-3-7 | odn = tak}} |
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Csonkaréti | imię = Károly | tytuł = Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918 | rok = 2004 | wydawca = Wydawnictwo Arkadiusz Wingert | miejsce = Kraków | isbn = 83-918940-3-7 | odn = tak}} |
||
⚫ | |||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Fontenoy |imię = Paul E. |tytuł = Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare) |wydawca = ABC-CLIO |miejsce = Santa Barbara, California |rok = 2007 |isbn = 1-85367-623-3 |język = en |odn = tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Fontenoy |imię = Paul E. |tytuł = Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare) |wydawca = ABC-CLIO |miejsce = Santa Barbara, California |rok = 2007 |isbn = 1-85367-623-3 |język = en |odn = tak}} |
||
⚫ | |||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Gibson |imię = R.H. |nazwisko2 = Prendergast |imię2 = Maurice |tytuł = Niemiecka wojna podwodna 1914-1918 |rok = 2014 |wydawca = Napoleon V |miejsce = Oświęcim |isbn = 978-83-7889-074-4 |odn = tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Gibson |imię = R.H. |nazwisko2 = Prendergast |imię2 = Maurice |tytuł = Niemiecka wojna podwodna 1914-1918 |rok = 2014 |wydawca = Napoleon V |miejsce = Oświęcim |isbn = 978-83-7889-074-4 |odn = tak}} |
||
* {{Cytuj stronę |url = http://www.navypedia.org/ships/germany/ger_ss_uc16.htm |tytuł = UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917) |autor = Ivan Gogin |opublikowany = Navypedia |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|Gogin|2020}} }} |
* {{Cytuj stronę |url = http://www.navypedia.org/ships/germany/ger_ss_uc16.htm |tytuł = UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917) |autor = Ivan Gogin |opublikowany = Navypedia |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|Gogin|2020}} }} |
||
Linia 271: | Linia 271: | ||
* {{Cytuj stronę |url = http://www.uboat.net/wwi/types/?type=UC+II |tytuł = UC II |nazwisko = Helgason |imię = Guðmundur |opublikowany = uboat.net |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|UC II}} }} |
* {{Cytuj stronę |url = http://www.uboat.net/wwi/types/?type=UC+II |tytuł = UC II |nazwisko = Helgason |imię = Guðmundur |opublikowany = uboat.net |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|UC II}} }} |
||
* {{Cytuj stronę |url = https://www.uboat.net/wwi/ships_hit/6360.html |tytuł = Vimeira |nazwisko = Helgason |imię = Guðmundur |opublikowany = uboat.net |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|Vimeira}} }} |
* {{Cytuj stronę |url = https://www.uboat.net/wwi/ships_hit/6360.html |tytuł = Vimeira |nazwisko = Helgason |imię = Guðmundur |opublikowany = uboat.net |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|Vimeira}} }} |
||
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Holicki | imię = Wojciech | tytuł = Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I | wydawca = Magnum X | czasopismo = Technika Wojskowa Historia | oznaczenie = Nr specjalny 6 | rok = 2020 | issn = 2080-9743 | odn = tak}} |
|||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Hutchinson |imię = Robert |tytuł = Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day |wydawca = HarperCollins |miejsce = Londyn |rok = 2001 |isbn = 978-0-00-710558-8 |język = en |odn = tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Hutchinson |imię = Robert |tytuł = Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day |wydawca = HarperCollins |miejsce = Londyn |rok = 2001 |isbn = 978-0-00-710558-8 |język = en |odn = tak}} |
||
* {{Cytuj stronę |url = https://historicengland.org.uk/images-books/publications/uc6-thames-estuary-archaeological-report |tytuł = UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report |autor = Peta Knott |opublikowany = historicengland.org.uk |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|Knott|2015}} }} |
* {{Cytuj stronę |url = https://historicengland.org.uk/images-books/publications/uc6-thames-estuary-archaeological-report |tytuł = UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report |autor = Peta Knott |opublikowany = historicengland.org.uk |język = en |data dostępu = 2020-11-28 |odn = {{odn/id|Knott|2015}} }} |
||
Linia 280: | Linia 281: | ||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Showell |imię = Jak Mallmann |tytuł = The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006 |wydawca = Chatham Publishing |miejsce = London |rok = 2006 |isbn = 978-1-86176-241-2 |język = en |odn = tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Showell |imię = Jak Mallmann |tytuł = The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006 |wydawca = Chatham Publishing |miejsce = London |rok = 2006 |isbn = 978-1-86176-241-2 |język = en |odn = tak}} |
||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Williamson |imię = Gordon |tytuł = U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej |wydawca = Wydawnictwo Napoleon V |miejsce = Oświęcim |rok = 2016 |isbn = 978-83-65652-73-7 |odn = tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Williamson |imię = Gordon |tytuł = U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej |wydawca = Wydawnictwo Napoleon V |miejsce = Oświęcim |rok = 2016 |isbn = 978-83-65652-73-7 |odn = tak}} |
||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Witkowski |imię = Igor |tytuł = U-booty. Historia niemieckich okrętów podwodnych |rok = 2009 |wydawca = WIS-2 |miejsce = Warszawa |isbn = 978-83-88259-45-6 |odn = tak}} |
|||
{{Okręty podwodne typu UC II}} |
{{Okręty podwodne typu UC II}} |
||
Linia 287: | Linia 287: | ||
[[Kategoria:Austro-węgierskie okręty podwodne]] |
[[Kategoria:Austro-węgierskie okręty podwodne]] |
||
[[Kategoria:Nazwy okrętów niemieckich]] |
[[Kategoria:Nazwy okrętów niemieckich]] |
||
[[Kategoria:Niemieckie okręty podwodne zatopione podczas I wojny światowej]] |
[[Kategoria:Niemieckie okręty podwodne typu UC II zatopione podczas I wojny światowej]] |
||
[[Kategoria:Okręty podwodne typu UC II]] |
[[Kategoria:Okręty podwodne typu UC II]] |
||
[[Kategoria:Okręty zbudowane |
[[Kategoria:Okręty zbudowane we Friedrich Krupp Germaniawerft]] |
||
[[Kategoria:Samozatopione niemieckie okręty podwodne]] |
[[Kategoria:Samozatopione niemieckie okręty podwodne]] |
||
[[Kategoria:Statki i okręty zatopione na Morzu Adriatyckim]] |
[[Kategoria:Statki i okręty zatopione na Morzu Adriatyckim]] |
Aktualna wersja na dzień 07:34, 16 paź 2024
SM UC-56, siostrzany okręt UC-54 | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Projekt |
41 |
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
1916 |
Wodowanie |
20 marca 1917 |
Kaiserliche Marine | |
Wejście do służby |
10 maja 1917 |
K.u.K. Kriegsmarine | |
Nazwa |
SM U-96 |
Los okrętu |
samozatopiony 28 października 1918 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
52,7 m |
Szerokość |
5,22 m |
Zanurzenie |
3,64 m |
Zanurzenie testowe |
50 m |
Rodzaj kadłuba | |
Materiał kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki Diesla o łącznej mocy 485 kW (660 KM) 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 kW (620 KM) 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
powierzchnia: 9450 Mm przy 7 w. |
Uzbrojenie | |
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm, 7 torped | |
Wyrzutnie torpedowe |
3 × 500 mm |
Załoga |
26 |
SM UC-54 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 20 marca 1917 roku w stoczni Germaniawerft w Kilonii, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 10 maja 1917 roku. Przebazowany na Morze Śródziemne został nominalnie wcielony w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine pod nazwą U-96, pływając w składzie Flotylli Pola (a później II Flotylli Morza Śródziemnego). W czasie służby operacyjnej okręt odbył osiem patroli bojowych, w wyniku których zatonęło 18 statków o łącznej pojemności 52 565 BRT, a trzy statki o łącznej pojemności 12 766 BRT zostały uszkodzone. SM UC-54 został samozatopiony 28 października 1918 roku nieopodal Triestu.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Dokonania pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także zauważone niedostatki tej konstrukcji, skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do podjęcia działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętu podwodnego. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni, oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)[1][2].
SM[a] UC-54 zamówiony został 12 stycznia 1916 roku jako jednostka z III serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat U-Bootów[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[4][5] . Został zbudowany w stoczni Germaniawerft w Kilonii jako jeden z sześciu okrętów III serii zamówionych w tej wytwórni[4][6][7]. UC-54 otrzymał numer stoczniowy 270 (Werk 270)[5][8] . Stępkę okrętu położono w 1916 roku[8] , a zwodowany został 20 marca 1917 roku[1][5] .
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]SM UC-54 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[2]. Długość całkowita wynosiła 52,7 metra, szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,64 metra[6][8] . Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,61 metra szerokości, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra[9] . Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 434 tony, a w zanurzeniu 511 ton[6][10]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki: pierwszy przed kioskiem, drugi w kiosku, a ostatni w części rufowej, prowadzący do maszynowni[11] . Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną[11] . Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Daimler MU256 o łącznej mocy 485 kW (660 KM), a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym BBC o łącznej mocy 460 kW (620 KM)[6][8] . Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)[11] . Okręt osiągał prędkość 11,8 węzła na powierzchni i 7,2 węzła w zanurzeniu[6][8] . Zasięg wynosił 9450 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 56 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[8][12][b]. Zbiorniki mieściły 56 ton paliwa[8][12][c], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[4][13]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych[11] . Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[9][14], a czas wykonania manewru zanurzenia 40 sekund[15].
Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)[2][16]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)[17][16]. Wyposażenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi[2][9][18]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy Zeissa: wachtowy i bojowy oraz radiostację z podnoszonym masztem o wysokości 10 metrów[19][d]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg[11] .
Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy[15][20].
Służba
[edytuj | edytuj kod]1917 rok
[edytuj | edytuj kod]Z dniem 1 lutego 1917 roku, rozkazem szefa sztabu admiralicji niemieckiej z 12 stycznia tego roku, U-Booty należące do czterech flotylli Hochseeflotte, Flotylli Flandria i Flotylli Pola rozpoczęły nieograniczoną wojnę podwodną[21][22]. 10 maja SM UC-54 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej[5][23]. Dowództwo jednostki objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Heinrich XXXVII Prinz Reuß zu Köstritz[24] . Po okresie szkolenia okręt otrzymał rozkaz udania się na Morze Śródziemne i podczas rejsu zatopił cztery jednostki[25] . 4 lipca w odległości 108 Mm na północny wschód od przylądka Cape Wrath U-Boot storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1907 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Hurstside” (3149 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Barry do Archangielska. Statek zatonął na pozycji 60°25′N 4°38′W/60,416667 -4,633333 bez strat wśród załogi[26][27] . 12 lipca u wybrzeży Portugalii okręt zatrzymał i zatopił pochodzący z 1905 roku rosyjski drewniany szkuner „Maja” (164 BRT)[28] . Nazajutrz ten sam los spotkał zbudowany w 1894 roku portugalski drewniany szkuner „Loanda” (141 BRT), który został zatrzymany i zatopiony w wyniku ostrzału artyleryjskiego w odległości 50 Mm od Cabo da Roca[29] . 26 lipca na postawioną przez U-Boota 12 Mm na południe od Cascais minę wszedł zbudowany w 1906 roku portugalski uzbrojony trawler „Roberto Ivens” (281 BRT)[e]. Jednostka zatonęła na pozycji 38°30′N 9°24′W/38,500000 -9,400000, a na jej pokładzie śmierć poniosło 14 załogantów[30] .
Po dopłynięciu na Adriatyk, 28 lipca UC-54 wszedł w skład Flotylli Pola (niem. U-Flottille Pola)[5] . Okręt nominalnie wcielono do K.u.K. Kriegsmarine pod nazwą U-96, jednak załoga pozostała niemiecka[31][32].
7 września na północ od Philippeville U-Boot uszkodził zbudowany w 1905 roku brytyjski parowiec „Myrmidon” o pojemności 4965 BRT, płynący z ładunkiem węgla z Cardiff do Aleksandrii. Na jego pokładzie śmierć poniosły dwie osoby, a sam statek został sztrandowany na pozycji 37°10′N 6°51′E/37,166667 6,850000 (później podniesiono go i naprawiono)[33] .
1918 rok
[edytuj | edytuj kod]Na początku 1918 roku niemieckie siły podwodne na Morzu Śródziemnym przeszły reorganizację, w wyniku której Flotylla Pola została podzielona na dwie części: I Flotylla w Poli (I U-Flottille Mittelmeer) i II Flotylla w Cattaro (II U-Flottille Mittelmeer), a UC-54 znalazł się w składzie tej drugiej[5][34]. 29 stycznia u wybrzeży Tunezji okręt zatopił zbudowany w 1894 roku japoński parowiec „Tosho Maru” o pojemności 3038 BRT, płynący z Cagliari na Maltę (nikt nie zginął)[35] . 2 lutego załoga UC-54 nieopodal Bizerty zatrzymała i zatopiła dwa włoskie żaglowce: zbudowaną w 1902 roku brygantynę ze stalowym kadłubem „Esterel” (238 BRT), przewożącą stemple z Livorno do Sfaxu oraz „Ida” (63 BRT)[36][37] . 6 lutego[f] 30 Mm na północny wschód od Al-Watan al-Kibli UC-54 storpedował bez ostrzeżenia zbudowany w 1915 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Glenartney” o pojemności 7263 BRT, płynący z ładunkiem drobnicy z Singapuru do Londynu (statek zatonął ze stratą dwóch członków załogi)[38][39] .
14 marca w odległości 86 Mm na północny wschód od Malty U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1895 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Ardandearg” (3237 BRT), transportujący drobnicę i artykuły rządowe (na pokładzie śmierć poniosły dwie osoby, w tym kapitan)[38][40] . 27 marca 30 Mm na północ od wyspy Jalita (Tunezja) okręt zatopił włoski żaglowiec „Carlo P.” o pojemności 61 BRT[41] . 3 kwietnia w odległości 120 Mm od na północny wschód od Malty UC-54 zatopił zbudowany w 1917 roku francuski parowiec „Sylvie” (2148 BRT), płynący z Algierii na Milos[42] .
3 maja na południe od Malty UC-54 uszkodził za pomocą torpedy zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Pancras” o pojemności 4436 BRT, płynący z Marsylii do Aleksandrii z artykułami rządowymi (na pozycji 36°32′N 11°52′E/36,533333 11,866667, zginęły dwie osoby)[43] . 11 maja o godzinie 3:15 na południe od Pantellerii okręt zatopił zbudowany w 1910 roku francuski transportowiec wojska „Sant Anna” o pojemności 9350 BRT, płynący na trasie Marsylia – Bizerta – Saloniki. Statek, eskortowany przez dwa brytyjskie slupy, zatonął na pozycji 37°04′N 11°36′E/37,066667 11,600000, a na jego pokładzie zginęło 605 osób[44] . Następnego dnia 16 Mm na południowy zachód od wyspy Lampedusa U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił płynący w konwoju zbudowany w 1914 roku brytyjski parowiec „Vimeira” o pojemności 5884 BRT. Statek, transportujący węgiel i koks z Newcastle upon Tyne do Aleksandrii, zatonął bez strat w załodze na pozycji 35°23′N 12°19′E/35,383333 12,316667[38][45] . 16 maja na postawioną 6 maja u wybrzeży Algierii przez okręt podwodny minę wszedł zbudowany w 1908 roku francuski uzbrojony trawler „Marie Frederique” (245 BRT). Jednostka zatonęła na pozycji 37°02′N 7°52′E/37,033333 7,866667, a na jej pokładzie śmierć poniosło 18 załogantów[46] .
22 maja nowym dowódcą U-Boota został mianowany por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Otto Loycke[47] . 13 lipca w odległości 50 Mm od Oranu okręt zatopił zbudowany w 1891 roku portugalski parowiec „Ponta Delgada” (3381 BRT), płynący z Buenos Aires do Salerno (obyło się bez strat w ludziach)[48] . 19 lipca w odległości 26 Mm na północny wschód od Al-Watan al-Kibli UC-54 zatopił zbudowany w 1889 roku francuski parowiec pasażerski „Australien” o pojemności 6377 BRT, płynący z Marsylii do Port Saidu (nikt nie zginął)[49] . Tego samego dnia w Cieśninie Sycylijskiej okręt storpedował zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Polperro” (3365 BRT), przewożący drobnicę z Marsylii do Salonik. Statek został uszkodzony na pozycji 37°30′N 11°03′E/37,500000 11,050000, a na jego pokładzie śmierć poniosły trzy osoby[50] .
4 września w odległości 40 Mm na wschód od Pantellerii U-Boot storpedował bez ostrzeżenia i zatopił uzbrojony brytyjski motorowiec „Arum” (3681 BRT), przewożący drobnicę z Cardiff na Maltę (statek zatonął bez strat w załodze na pozycji 36°50′N 12°50′E/36,833333 12,833333)[38][51] . 23 września w odległości 140 Mm na wschód od Malty ten sam los spotkał zbudowany w 1913 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Edlington” o pojemności 3864 BRT, transportujący należące do marynarki towary z Tarentu na Maltę (na pozycji 36°42′N 16°37′E/36,700000 16,616667, nikt nie zginął)[38][52] .
W obliczu upadku Monarchii Austro-Węgierskiej, nie mogąc z powodów technicznych wypłynąć w rejs do Niemiec, 28 października 1918 roku UC-54 został samozatopiony przez własną załogę nieopodal Triestu, na pozycji 45°39′N 13°45′E/45,650000 13,750000[5][53].
Podsumowanie działalności bojowej
[edytuj | edytuj kod]SM UC-54 odbył osiem rejsów operacyjnych, w wyniku których zatonęło 18 statków o łącznej pojemności 52 565 BRT, a trzy statki o łącznej pojemności 12 766 BRT zostały uszkodzone[25] . Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 648 osób, w tym 605 na francuskim transportowcu „Sant Anna”[44][25] . Pełne zestawienie zadanych przez niego strat przedstawia poniższa tabela[25] :
Data | Nazwa | Państwo | Tonaż[g] | Los jednostki |
---|---|---|---|---|
4 lipca 1917 | „Hurstside” | Wielka Brytania | 3149 | zatopiony |
12 lipca 1917 | „Maja” | Republika Rosyjska | 164 | zatopiony |
13 lipca 1917 | „Loanda” | Portugalia | 141 | zatopiony |
26 lipca 1917 | „Roberto Ivens” | Portugalia | 281 | zatopiony |
7 września 1917 | „Myrmidon” | Wielka Brytania | 4965 | uszkodzony |
29 stycznia 1918 | „Tosho Maru” | Japonia | 3038 | zatopiony |
2 lutego 1918 | „Esterel” | Włochy | 238 | zatopiony |
2 lutego 1918 | „Ida” | Włochy | 63 | zatopiony |
6 lutego 1918 | „Glenartney” | Wielka Brytania | 7263 | zatopiony |
14 marca 1918 | „Ardandearg” | Wielka Brytania | 3237 | zatopiony |
27 marca 1918 | „Carlo P.” | Włochy | 61 | zatopiony |
3 kwietnia 1918 | „Sylvie” | Francja | 2148 | zatopiony |
3 maja 1918 | „Pancras” | Wielka Brytania | 4436 | uszkodzony |
11 maja 1918 | „Sant Anna” | Marine nationale | 9350 | zatopiony |
12 maja 1918 | „Vimeira” | Wielka Brytania | 5884 | zatopiony |
16 maja 1918 | „Marie Frederique” | Marine nationale | 245 | zatopiony |
13 lipca 1918 | „Ponta Delgada” | Portugalia | 3381 | zatopiony |
19 lipca 1918 | „Australien” | Francja | 6377 | zatopiony |
19 lipca 1918 | „Polperro” | Wielka Brytania | 3365 | uszkodzony |
4 września 1918 | „Arum” | Wielka Brytania | 3681 | zatopiony |
23 września 1918 | „Edlington” | Wielka Brytania | 3864 | zatopiony |
RAZEM | zatopione: | 18 | ||
uszkodzone: | 3 |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ Opracowania znacznie różnią się wartościami zasięgu na powierzchni: Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że wynosił on 6910 mil morskich przy prędkości 7 węzłów, zaś Hutchinson 2001 ↓, s. 52 – 6430 Mm przy prędkości 7 węzłów.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182 podaje, że zbiorniki okrętu mieściły 63 tony paliwa.
- ↑ Knott 2015 ↓ podaje, że okręt wyposażony był w trzy peryskopy.
- ↑ Ponieważ uzbrojone trawlery były pierwotnie jednostkami cywilnymi, podana jest ich pojemność brutto, występująca w źródłach, zamiast wyporności podawanej standardowo dla jednostek wojennych.
- ↑ 5 lutego czasu brytyjskiego[38][39] .
- ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Fontenoy 2007 ↓, s. 106.
- ↑ a b c d Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
- ↑ Rössler 1989 ↓, s. 50.
- ↑ a b c Rössler 1989 ↓, s. 53.
- ↑ a b c d e f g UC 54 ↓.
- ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 59.
- ↑ Williamson 2016 ↓, s. 14.
- ↑ a b c d e f g Gogin 2020 ↓.
- ↑ a b c UC II ↓.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 564.
- ↑ a b c d e Knott 2015 ↓.
- ↑ a b Gröner 1985 ↓, s. 58.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 247.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 56.
- ↑ a b Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ a b Holicki 2020 ↓, s. 92, 95.
- ↑ Showell 2006 ↓, s. 57.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 127.
- ↑ Holicki 2020 ↓, s. 96.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 246.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 285.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 348.
- ↑ Hutchinson 2001 ↓, s. 54.
- ↑ Heinrich XXXVII Prinz Reuß zu Köstritz ↓.
- ↑ a b c d uboatsucc ↓.
- ↑ Wwlossesbrms 2 ↓.
- ↑ Hurstside ↓.
- ↑ Maija ↓.
- ↑ Loanda ↓.
- ↑ Roberto Ivens ↓.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 328-330.
- ↑ Koszela 2019 ↓, s. 216-218.
- ↑ Myrmidon ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 407, 428.
- ↑ Tosho Maru ↓.
- ↑ Esterel ↓.
- ↑ Ida ↓.
- ↑ a b c d e f Wwlossesbrms 3 ↓.
- ↑ a b Glenartney ↓.
- ↑ Ardandearg ↓.
- ↑ Carlo P. ↓.
- ↑ Sylvie ↓.
- ↑ Pancras ↓.
- ↑ a b Sant Anna ↓.
- ↑ Vimeira ↓.
- ↑ Marie Frederique ↓.
- ↑ Otto Loycke ↓.
- ↑ Ponta Delgada ↓.
- ↑ Australien ↓.
- ↑ Polperro ↓.
- ↑ Arum ↓.
- ↑ Edlington ↓.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 456-457.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 - January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 - September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: Ardandearg. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Arum. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Australien. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Carlo P.. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Edlington. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Esterel. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Glenartney. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Hurstside. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ida. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Heinrich XXXVII Prinz Reuß zu Köstritz. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Loanda. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Maija. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Marie Frederique. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Myrmidon. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Oberleutnant zur See Otto Loycke. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Pancras. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Polperro. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ponta Delgada. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Roberto Ivens. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Sant Anna. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 54. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Sylvie. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Tosho Maru. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC 54. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC II. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: Vimeira. uboat.net. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Wojciech Holicki. Niemieckie okręty podwodne typu UC II. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr specjalny 6, 2020. Magnum X. ISSN 2080-9743.
- Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.).
- Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report. historicengland.org.uk. [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
- Witold Koszela: Zapomniana flota. Okręty Austro-Węgier w I wojnie światowej. Oświęcim: Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-199-2.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
- Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
- Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
- Dobre Artykuły
- Austro-węgierskie okręty podwodne
- Nazwy okrętów niemieckich
- Niemieckie okręty podwodne typu UC II zatopione podczas I wojny światowej
- Okręty podwodne typu UC II
- Okręty zbudowane we Friedrich Krupp Germaniawerft
- Samozatopione niemieckie okręty podwodne
- Statki i okręty zatopione na Morzu Adriatyckim