Przejdź do zawartości

Liga Mistrzów UEFA: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja oczekująca na przejrzenie]
Usunięta treść Dodana treść
XzawX (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
 
(Nie pokazano 39 wersji utworzonych przez 29 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
| grafika = UEFA Champions League logo.svg
| grafika = UEFA Champions League logo.svg
| podpis grafiki =
| podpis grafiki =
| obecny sezon = ([[Liga Mistrzów UEFA (2023/2024)|2023/24]])
| obecny sezon = ([[Liga Mistrzów UEFA (2024/2025)|2024/25]])
| obecny sezon ikona =
| obecny sezon ikona =
| państwo =
| państwo =
Linia 19: Linia 19:
| komisarz =
| komisarz =
| przewodniczący RN =
| przewodniczący RN =
| partner TV = [[Polsat Sport Premium 1]]<br />[[Polsat Sport Premium 2]]
| partner TV = [[Canal+]]
| sponsor = [[Lay's]]<br />[[Socios.com (U.S.)]]<br />[[OPPO]]<br />[[Heineken]]<br />[[Pyszne.pl (Just Eat)]]<br />[[Mastercard]]<br />[[PlayStation]]
| sponsor = [[Lay's]]<br />[[Socios.com (U.S.)]]<br />[[OPPO]]<br />[[Heineken]]<br />[[Pyszne.pl (Just Eat)]]<br />[[Mastercard]]<br />[[PlayStation]]
| zwycięzca =
| zwycięzca =
| awans =
| awans =
| spadek =
| spadek =
| liczba drużyn = 32
| liczba drużyn = 36
| puchary =
| puchary =
| pierwszy zwycięzca = {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] (1956)
| pierwszy zwycięzca = {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] (1956)
| ostatni zwycięzca = {{flaga|ENG}} [[Real Madryt|Real Madryt]] ([[Liga Mistrzów UEFA (2023/2024)|2023/2024]])
| ostatni zwycięzca = {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] (2023/2024)
| najwięcej zwycięstw = {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] (15)
| najwięcej zwycięstw = {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] (15)
| commons = Category:UEFA Champions League
| commons = Category:UEFA Champions League
Linia 36: Linia 36:
== Historia rozgrywek ==
== Historia rozgrywek ==
=== Wcześniejsze turnieje rozgrywane w Europie ===
=== Wcześniejsze turnieje rozgrywane w Europie ===
20 października 1900, kiedy nie było jeszcze [[FIFA]] i [[UEFA]] odbył się w [[Paryż]]u we [[Francja|Francji]] pierwszy turniej piłkarski [[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1900]]. Udział w nim wzięły 3 kluby z [[Europa|Europy]]: [[Upton Park F.C.]] z [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], USFSA XI z Francji i Université de Bruxelles z [[Belgia|Belgii]].
20 października 1900, kiedy nie było jeszcze [[FIFA]] i [[UEFA]], odbył się w [[Paryż]]u we [[Francja|Francji]] pierwszy turniej piłkarski ([[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1900]]). Udział w nim wzięły 3 kluby z [[Europa|Europy]]: [[Upton Park F.C.]] z [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], USFSA XI z Francji i Université de Bruxelles z [[Belgia|Belgii]].
O pierwsze miejsce rywalizowały Upton Park F.C. i USFSA XI, jednak to Brytyjczycy wygrali. W meczu o drugie miejsce starli się Francuzi i Belgowie. Po wygranym meczu wicemistrzem został USFSA XI.
O pierwsze miejsce rywalizowały Upton Park F.C. i USFSA XI, jednak to Brytyjczycy wygrali. W meczu o drugie miejsce starli się Francuzi i Belgowie. Po wygranym meczu wicemistrzem został USFSA XI.


=== Puchar Europejskich Klubów Mistrzowskich ===
=== Puchar Europejskich Klubów Mistrzowskich ===
Turniej został utworzony 26 lutego 1955 (jako pierwszy z europejskich pucharów klubowych w drużynowych konkurencjach sportowych) – z inicjatywy [[Gabriel Hanot|Gabriela Hanota]], reportera [[Francja|francuskiego]] [[Dziennik (prasa)|dziennika]] [[sport]]owego ''[[L’Équipe]]'', a jego pierwszą edycję przeprowadzono w sezonie 1955/1956. Od I rundy (ewentualnie rundy eliminacyjnej) do fazy półfinałowej rozgrywany był on systemem pucharowym, tj. w formie dwumeczu (spotkanie „u siebie” i „na wyjeździe”), po którym zwycięzca awansował do kolejnej rundy, a przegrywający odpadał z rywalizacji. Pojedynkiem finałowym było jedno spotkanie, organizowane na neutralnym stadionie. [[Plik:UEFA members Champs League group stage.png|thumb|250px|Mapa Państw przystępujących do fazy grupowej UEFA Champions League {{Legenda|#67E863|Członek UEFA przystępujący do fazy grupowej}} {{Legenda|#6085EF|Członek UEFA, niebędący dotychczas reprezentowany w fazie grupowej rozgrywek}} {{Legenda|#C0C0C0|Państwa niebędące członkami UEFA}}]]
Turniej został utworzony 26 lutego 1955 (jako pierwszy z europejskich pucharów klubowych w drużynowych konkurencjach sportowych) – z inicjatywy [[Gabriel Hanot|Gabriela Hanota]], reportera [[Francja|francuskiego]] [[Dziennik (prasa)|dziennika]] [[sport]]owego ''[[L’Équipe]]'', a jego pierwszą edycję przeprowadzono w sezonie 1955/1956. Od I rundy (ewentualnie rundy eliminacyjnej) do fazy półfinałowej rozgrywany był on systemem pucharowym, tj. w formie dwumeczu (spotkanie „u siebie” i „na wyjeździe”), po którym zwycięzca awansował do kolejnej rundy, a przegrywający odpadał z rywalizacji. Pojedynkiem finałowym było jedno spotkanie, organizowane na neutralnym stadionie. [[Plik:UEFA members Champs League group stage.png|thumb|250px|Mapa Państw przystępujących do fazy grupowej UEFA Champions League {{Legenda|#67E863|Członek UEFA przystępujący do fazy grupowej}} {{Legenda|#6085EF|Członek UEFA, niebędący dotychczas reprezentowany w fazie grupowej rozgrywek}} {{Legenda|#C0C0C0|Państwa niebędące członkami UEFA}}]]


=== Zmiana formy rozgrywek – Liga Mistrzów ===
=== Zmiana formy rozgrywek – Liga Mistrzów ===
Od [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1991/1992)|sezonu 1991/1992]] zmagania przybrały formę rozgrywek grupowych (dwie 4-zespołowe grupy), z jednomeczowym finałem dla zwycięzców każdej z nich. Przed rozpoczęciem [[Liga Mistrzów UEFA (1992/1993)|edycji 1992/1993]] zmieniono ich oficjalną nazwę na „Liga Mistrzów”, gruntownie przy tym reformując ich formułę, przez co rywalizacja prowadzona pod tym szyldem stała się najbardziej prestiżowym i komercyjnym przedsięwzięciem piłki nożnej na świecie. W kolejnych sezonach powiększono liczbę uczestniczących w nim drużyn z 8 – przez 16 (od [[Liga Mistrzów UEFA (1994/1995)|1994/1995]]) i 24 (od [[Liga Mistrzów UEFA (1997/1998)|1997/1998]]) – do 32 (od [[Liga Mistrzów UEFA (1999/2000)|1999/2000]]), dopuszczając do udziału nie tylko mistrzów poszczególnych krajów, ale – w przypadku najsilniejszych federacji – również drużyny zajmujące drugie, trzecie, a nawet czwarte miejsca w końcowej tabeli najwyższego szczebla ligowego. Stworzono w ten sposób turniej w którym rywalizują najlepsze drużyny europejskie, a niejednokrotnie na świecie. Dotychczas najczęściej w Lidze Mistrzów / PEMK triumfowali [[Real Madryt]], [[A.C. Milan]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]],
Od [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1991/1992)|sezonu 1991/1992]] zmagania przybrały formę rozgrywek grupowych (dwie 4-zespołowe grupy), z jednomeczowym finałem dla zwycięzców każdej z nich. Przed rozpoczęciem [[Liga Mistrzów UEFA (1992/1993)|edycji 1992/1993]] zmieniono ich oficjalną nazwę na „Liga Mistrzów”, gruntownie przy tym reformując ich formułę, przez co rywalizacja prowadzona pod tym szyldem stała się najbardziej prestiżowym i komercyjnym przedsięwzięciem piłki nożnej na świecie. W kolejnych sezonach powiększono liczbę uczestniczących w nim drużyn z 8 – przez 16 (od [[Liga Mistrzów UEFA (1994/1995)|1994/1995]]) i 24 (od [[Liga Mistrzów UEFA (1997/1998)|1997/1998]]) – do 32 (od [[Liga Mistrzów UEFA (1999/2000)|1999/2000]]), dopuszczając do udziału nie tylko mistrzów poszczególnych krajów, ale – w przypadku najsilniejszych federacji – również drużyny zajmujące drugie, trzecie, a nawet czwarte miejsca w końcowej tabeli najwyższego szczebla ligowego. Stworzono w ten sposób turniej w którym rywalizują najlepsze drużyny europejskie, a niejednokrotnie na świecie. Dotychczas najczęściej w Lidze Mistrzów / PEMK triumfowali [[Real Madryt]], [[A.C. Milan]], [[Liverpool F.C.|Liverpool]],
[[Bayern Monachium]] i [[FC Barcelona]]. Od momentu powstania Ligi Mistrzów w 1992, jedyną drużyną, która obroniła mistrzowski tytuł (2017) jest [[Real Madryt]], a w 2018 osiągnęli hattrick zwycięstwa w tych zawodach.
[[Bayern Monachium]] i [[FC Barcelona]]. Od momentu powstania Ligi Mistrzów w 1992, jedyną drużyną, która obroniła mistrzowski tytuł (2017) jest [[Real Madryt]], a w 2018 zwyciężyli trzeci raz z rzędu. W sezonie 2024/2025 zadebiutował nowy format rozgrywek, w wyniku którego powstała faza ligowa w miejsce fazy grupowej. W tej fazie Ligi Mistrzów gra 36 zespołów, w miejsce 32 przed 2024 rokiem<ref>{{Cytuj |autor = Jan Sikorski |tytuł = Zasady punktowania w europejskich pucharach od sezonu 2024/25 |data = 2024-03-22 |data dostępu = 2024-09-09 |opublikowany = Polska Piłka w Tabelach |url = https://rankinguefa.pl/zasady-punktowania-w-europejskich-pucharach-od-sezonu-2024-25/ |język = pl-PL}}</ref>.


== [[Hymn Ligi Mistrzów]] ==
== [[Hymn Ligi Mistrzów]] ==
Linia 55: Linia 55:
== Odznaka Ligi Mistrzów ==
== Odznaka Ligi Mistrzów ==
=== Honorowa odznaka ===
=== Honorowa odznaka ===
Honorowa odznaka Ligi Mistrzów została wprowadzona po raz pierwszy w rozgrywkach [[Liga Mistrzów UEFA (2000/2001)|Ligi Mistrzów 2000/2001]] dla klubów, które zdobyły trofeum na stałe. Sama odznaka pojawia się podczas rozgrywek Ligi Mistrzów na lewym rękawie. Obecnie jest to szara tarcza, która w tle posiada kontury pucharu Ligi Mistrzów w białym kolorze. Wcześniejsza wersja odznaki miała kolor ciemnoniebieski z białymi konturami trofeum. W tarczy wpisana jest również liczba zwycięstw w rozgrywkach, danej drużyny. Odznakę przyznaje się drużynie, która 3 razy z rzędu zdobyła Puchar Europy Mistrzów Krajowych lub wygrała rozgrywki Ligi Mistrzów, bądź pięciokrotnie tryumfowała w całej historii obu tych rozgrywek łącznie.
Honorowa odznaka Ligi Mistrzów została wprowadzona po raz pierwszy w rozgrywkach [[Liga Mistrzów UEFA (2000/2001)|Ligi Mistrzów 2000/2001]] dla klubów, które zdobyły trofeum na stałe. Sama odznaka pojawia się podczas rozgrywek Ligi Mistrzów na lewym rękawie. Obecnie jest to szara tarcza, która w tle posiada kontury pucharu Ligi Mistrzów w białym kolorze. Wcześniejsza wersja odznaki miała kolor ciemnoniebieski z białymi konturami trofeum. W tarczy wpisana jest również liczba zwycięstw w rozgrywkach danej drużyny. Odznakę przyznaje się drużynie, która 3 razy z rzędu zdobyła Puchar Europy Mistrzów Krajowych lub wygrała rozgrywki Ligi Mistrzów, bądź pięciokrotnie triumfowała w całej historii obu tych rozgrywek łącznie.


Honorową tarczę posiadają:
Honorową tarczę posiadają:
* {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] 5 zwycięstw z rzędu, łącznie 15 tytułów.
* {{flaga|ESP}} [[Real Madryt]] 5 zwycięstw z rzędu, łącznie 15 tytułów,
* {{flaga|NED}} [[AFC Ajax|Ajax]] 3 zwycięstwa z rzędu,
* {{flaga|NED}} [[AFC Ajax|Ajax]] 3 zwycięstwa z rzędu,
* {{flaga|GER}} [[Bayern Monachium]], 3 zwycięstwa z rzędu,
* {{flaga|GER}} [[Bayern Monachium]], 3 zwycięstwa z rzędu,
* {{flaga|ITA}} [[A.C. Milan]], 7. tytuł w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (2006/2007)|2006/2007]]
* {{flaga|ITA}} [[A.C. Milan]], 7. tytuł w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (2006/2007)|2006/2007]],
* {{flaga|ENG}} [[Liverpool F.C.|Liverpool]], 6. tytuł w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (2018/2019)|2018/2019]]
* {{flaga|ENG}} [[Liverpool F.C.|Liverpool]], 6. tytuł w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (2018/2019)|2018/2019]],
* {{flaga|ESP}} [[FC Barcelona]], 5. tytuł w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (2014/2015)|2014/2015]].
* {{flaga|ESP}} [[FC Barcelona]], 5. tytuł w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (2014/2015)|2014/2015]].


Linia 72: Linia 72:
Drużynie, która w kolejnym sezonie wygrała rozgrywki Ligi Mistrzów, w całym następnym sezonie, podczas trwania rozgrywek, przysługuje prawo do noszenia tarczy „Obrońcy tytułu”. Emblemat ten został po raz pierwszy pokazany w sezonie 2004/2005. Wówczas prawo do noszenia tej odznaki miała drużyna [[FC Porto]]. Na tarczy widnieje także rok, kiedy dana drużyna wygrała rozgrywki.
Drużynie, która w kolejnym sezonie wygrała rozgrywki Ligi Mistrzów, w całym następnym sezonie, podczas trwania rozgrywek, przysługuje prawo do noszenia tarczy „Obrońcy tytułu”. Emblemat ten został po raz pierwszy pokazany w sezonie 2004/2005. Wówczas prawo do noszenia tej odznaki miała drużyna [[FC Porto]]. Na tarczy widnieje także rok, kiedy dana drużyna wygrała rozgrywki.


== Obecny system rozgrywek ==
=== Reforma rozgrywek ===
Od sezonu 2009/2010, zgodnie z zarządzeniem Komitetu Wykonawczego UEFA z 30 listopada 2007, została przeprowadzona reforma dotycząca uczestnictwa drużyn, zwana popularnie „reformą Platiniego”. Ma ona ułatwić awans do fazy grupowej zespołom z lig europejskich zajmujących niższe lokaty w klubowym rankingu UEFA.

Według reformy, 22 zespoły mają zapewniony bezpośredni awans do fazy grupowej, czyli o 6 więcej niż przedtem. Dodatkowe lokaty to mistrzowie lig, które zajmują 10-12. miejsce w rankingu UEFA oraz zespoły, które uplasują się na 3. miejscu w ligach, które zajmują 1-3. lokatę w rankingu. Pozostałe 10 lokat w Lidze Mistrzów przeznaczone jest dla zwycięzców eliminacji. W przeciwieństwie do starego formatu, zespoły zajmujące np. 4. lokatę w lidze angielskiej nie będą rywalizowały z mistrzami Polski, gdyż eliminacje będą dwutorowe. O pierwsze pięć miejsc walczą ze sobą mistrzowie federacji 13-53 (oprócz Liechtensteinu), a o pozostałe pięć nie-mistrzowie z federacji 1-15. Poza tym, datę finału przesunięto ze środy na sobotę 20. tygodnia kalendarzowego, na godzinę 20:45 [[Czas środkowoeuropejski|CET]]<ref>[http://archive.is/yTNAt Champions League changes agreed] UEFA.com.</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.90minut.pl/news.php?id=652846|tytuł=UEFA zatwierdziła reformę europejskich pucharów|opublikowany=90minut.pl|archiwum=https://web.archive.org/web/20150908090941/http://www.90minut.pl/news.php?id=652846|zarchiwizowano=2015-09-08}}</ref>. Ponadto IV runda eliminacyjna jest obsługiwana przez UEFA tak samo jak faza grupowa.

Decyzja ta spotkała się ze sprzeciwem [[G-14|grupy G-14]]. Platini zapowiedział jednak, że reforma zostanie przeprowadzona bez względu na jakiekolwiek protesty, a G-14 została rozwiązana po ugodzie z FIFA i UEFA w sprawie rekompensat za kontuzje zawodników podczas meczów Mistrzostw Świata i Europy<ref>{{Cytuj stronę|url=http://uk.eurosport.yahoo.com/15012008/58/champions-league-g-14-disbanded.html|tytuł=G14 to disband after compromise|opublikowany=uk.eurosport.yahoo.com|archiwum=https://web.archive.org/web/20080118120115/http://uk.eurosport.yahoo.com/15012008/58/champions-league-g-14-disbanded.html|zarchiwizowano=2008-01-18}} BBC Sport.</ref>.

== System rozgrywek w latach 2012–2024 ==
[[Plik:Beginning Arsenal Sevilla.jpg|thumb|250px|Oficjalny symbol Ligi Mistrzów]]
[[Plik:Beginning Arsenal Sevilla.jpg|thumb|250px|Oficjalny symbol Ligi Mistrzów]]
Od 2012 rozgrywki grupowe są poprzedzone eliminacjami, w których biorą udział mistrzowie niżej sklasyfikowanych krajów oraz drużyny z trzecich i czwartych miejsc z najlepszych lig europejskich. Sama Liga Mistrzów składa się z dwóch faz. Pierwsza to faza grupowa, gdzie 32 drużyny grają w 8 grupach po 4 w każdej. Wszystkie drużyny grają ze sobą dwa razy. Z każdej grupy awansują dwa najlepsze kluby, natomiast trzecia drużyna awansuje do Ligi Europy. Druga faza play off rozgrywana jest systemem pucharowym. Drużyny z danej pary grają ze sobą dwa razy – raz u siebie, raz na wyjeździe. Do finału awansują dwie drużyny, które rozgrywają tylko jedno spotkanie na ustalonym przed startem rozgrywek neutralnym stadionie.
Od 2012 rozgrywki grupowe są poprzedzone eliminacjami, w których biorą udział mistrzowie niżej sklasyfikowanych krajów oraz drużyny z trzecich i czwartych miejsc z najlepszych lig europejskich. Sama Liga Mistrzów składała się z dwóch faz. Pierwsza to faza grupowa, gdzie 32 drużyny grały w 8 grupach po 4 w każdej. Wszystkie drużyny grały ze sobą dwa razy. Z każdej grupy awansowały dwa najlepsze kluby, natomiast trzecia drużyna spadała do Ligi Europy. Druga faza (play off) rozgrywana była systemem pucharowym. Drużyny z danej pary grały ze sobą dwa razy – raz u siebie, raz na wyjeździe. Do finału awansowały dwie drużyny, które rozgrywły tylko jedno spotkanie na ustalonym przed startem rozgrywek neutralnym stadionie.


=== Reforma rozgrywek ===
== System rozgrywek od 2024 roku ==
Od sezonu 2024/2025 powiększono liczbę drużyn w fazie głównej turnieju do 36. Ponadto, zrezygnowano z 8 grup, w których miejsce utworzono jedną grupę (ligę), w której każda z drużyn ma do rozegrania osiem meczów z ośmioma różnymi rywalami.
Od sezonu 2009/2010, zgodnie z zarządzeniem Komitetu Wykonawczego UEFA z 30 listopada 2007, została przeprowadzona reforma dotycząca uczestnictwa drużyn, zwaną popularnie „reformą Platiniego”. Ma ona ułatwić awans do fazy grupowej zespołom z lig europejskich zajmujących niższe lokaty w klubowym rankingu UEFA.


Drużyny z miejsc 1-8 awansują bezpośrednio do 1/8 finału, drużyny z miejsc 9-24 rozegrają baraże o awans do 1/8 finału (tzw. faza play-off), a drużyny z miejsc 25-36 definitywnie odpadają z rozgrywek. Od sezonu 2024/2025 zrezygnowano ze spadków do Ligi Europy.
Według reformy, 22 zespoły mają zapewniony bezpośredni awans do fazy grupowej, czyli o 6 więcej niż przedtem. Dodatkowe lokaty to mistrzowie lig, które zajmują 10-12. miejsce w rankingu UEFA oraz zespoły, które uplasują się na 3. miejscu w ligach, które zajmują 1-3. lokatę w rankingu. Pozostałe 10 lokat w Lidze Mistrzów przeznaczone jest dla zwycięzców eliminacji. W przeciwieństwie do starego formatu, zespoły zajmujące np. 4. lokatę w lidze angielskiej nie będą rywalizowały z mistrzami Polski, bo eliminacje będą dwutorowe. O pierwsze pięć miejsc walczą ze sobą mistrzowie federacji 13-53 (oprócz Liechtensteinu), a o pozostałe pięć nie-mistrzowie z federacji 1-15. Poza tym, datę finału przesunięto ze środy na sobotę 20. tygodnia kalendarzowego, na godzinę 20:45 [[Czas środkowoeuropejski|CET]]<ref>[http://archive.is/yTNAt Champions League changes agreed] UEFA.com.</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.90minut.pl/news.php?id=652846 |tytuł = UEFA zatwierdziła reformę europejskich pucharów |opublikowany = 90minut.pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20150908090941/http://www.90minut.pl/news.php?id=652846 |zarchiwizowano = 2015-09-08}}</ref>. Ponadto IV runda eliminacyjna jest obsługiwana przez UEFA tak samo jak faza grupowa.


Faza pucharowa pozostała bez zmian<ref>{{Cytuj |autor = Jan Sikorski |tytuł = Zasady punktowania w europejskich pucharach od sezonu 2024/25 |data = 2024-03-22 |data dostępu = 2024-09-09 |opublikowany = Polska Piłka w Tabelach |url = https://rankinguefa.pl/zasady-punktowania-w-europejskich-pucharach-od-sezonu-2024-25/ |język = pl-PL}}</ref>.
Decyzja ta spotkała się ze sprzeciwem [[G-14|grupy G-14]]. Platini zapowiedział jednak, że reforma zostanie przeprowadzona bez względu na jakiekolwiek protesty, a G-14 została rozwiązana po ugodzie z FIFA i UEFA w sprawie rekompensat za kontuzje zawodników podczas meczów Mistrzostw Świata i Europy<ref>{{Cytuj stronę |url = http://uk.eurosport.yahoo.com/15012008/58/champions-league-g-14-disbanded.html |tytuł = G14 to disband after compromise |opublikowany = uk.eurosport.yahoo.com |archiwum = https://web.archive.org/web/20080118120115/http://uk.eurosport.yahoo.com/15012008/58/champions-league-g-14-disbanded.html |zarchiwizowano = 2008-01-18}} BBC Sport.</ref>.


== Finały Pucharu Mistrzów ==
== Finały Pucharu Mistrzów ==
{{Osobny artykuł|Lista finalistów Pucharu Europy Mistrzów Klubowych|Lista finalistów Ligi Mistrzów UEFA}}
{{Osobny artykuł|Lista finalistów Pucharu Europy Mistrzów Klubowych|Lista finalistów Ligi Mistrzów UEFA}}


{{sticky header}}{{row hover highlight}}{{table alignment}}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left"
{| class="wikitable sortable hover-highlight plainrowheaders sticky-header-multi defaultleft col1center"
!Sezon
!Sezon
!Zwycięzca
!Zwycięzca
Linia 504: Linia 512:
|-
|-
| [[Liga Mistrzów UEFA (2023/2024)|2023/2024]]
| [[Liga Mistrzów UEFA (2023/2024)|2023/2024]]
| {{Flaga|ESP}} '''[[Real Madryt]]'''
|
| {{flaga|DEU}} [[Borussia Dortmund]]
|
| '''2:0''' (0:0)
|
| {{flaga|ENG}} [[Stadion Wembley|Stadion Wembley w Londynie]]
| {{flaga|ENG}} [[Stadion Wembley|Stadion Wembley w Londynie]]
|-
|-
Linia 525: Linia 533:
|
|
|
|
|
| {{flaga|ITA}} [[Stadion Giuseppego Meazzy|Stadion Giuseppego Meazzy w Mediolanie]]
|}
|}


Linia 613: Linia 621:
| 1987, 2004
| 1987, 2004
|align=center| –
|align=center| –
|-
| {{flaga|DEU}} [[Borussia Dortmund]]
|align=center| 1
|align=center| 2
| 1997
| 2013, 2024
|-
|-
| {{flaga|SCO}} [[Celtic F.C.]]
| {{flaga|SCO}} [[Celtic F.C.]]
Linia 637: Linia 651:
| 1993
| 1993
| 1991
| 1991
|-
| {{flaga|DEU}} [[Borussia Dortmund]]
|align=center| 1
|align=center| 1
| 1997
| 2013
|-
|-
| {{flaga|ENG}} [[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| {{flaga|ENG}} [[Manchester City F.C.|Manchester City]]
Linia 828: Linia 836:
|align="center"| '''1.'''
|align="center"| '''1.'''
|{{państwo|ESP}}
|{{państwo|ESP}}
|align="center"| 19
|align="center"| 20
|align="center"| 11
|align="center"| 11
|style="text-align:left;"|<small>{{Nowrap|'''Real Madryt''' (14/17)}}, {{Nowrap|'''FC Barcelona''' (5/8)}},<br/>{{Nowrap|''Atlético Madryt'' (0/3)}}, {{Nowrap|''Valencia CF'' (0/2)}}</small>
|style="text-align:left;"|<small>{{Nowrap|'''Real Madryt''' (15/18)}}, {{Nowrap|'''FC Barcelona''' (5/8)}},<br/>{{Nowrap|''Atlético Madryt'' (0/3)}}, {{Nowrap|''Valencia CF'' (0/2)}}</small>
|-
|-
|align="center"| '''2.'''
|align="center"| '''2.'''
Linia 847: Linia 855:
|{{państwo|DEU}}
|{{państwo|DEU}}
|align="center"| 8
|align="center"| 8
|align="center"| 10
|align="center"| 11
|style="text-align:left;"|<small>{{Nowrap|'''Bayern Monachium''' (6/11)}}, {{Nowrap|'''Borussia Dortmund''' (1/2)}}, {{Nowrap|'''Hamburger SV''' (1/2)}}, {{Nowrap|''Bayer Leverkusen'' (0/1)}}, {{Nowrap|''Borussia Mönchengladbach'' (0/1)}}, {{Nowrap|''Eintracht Frankfurt'' (0/1)}}</small>
|style="text-align:left;"|<small>{{Nowrap|'''Bayern Monachium''' (6/11)}}, {{Nowrap|'''Borussia Dortmund''' (1/3)}}, {{Nowrap|'''Hamburger SV''' (1/2)}}, {{Nowrap|''Bayer Leverkusen'' (0/1)}}, {{Nowrap|''Borussia Mönchengladbach'' (0/1)}}, {{Nowrap|''Eintracht Frankfurt'' (0/1)}}</small>
|-
|-
|align="center"| '''5.'''
|align="center"| '''5.'''
Linia 906: Linia 914:
W epoce Pucharu Europy Mistrzów Krajowych (do 1992 roku) największym sukcesem polskich klubów było dotarcie do półfinału. Sztuka ta udała się dwóm polskim klubom: [[Legia Warszawa (piłka nożna)|Legii Warszawa]] (w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1969/1970)|1969/1970]]) oraz [[Widzew Łódź (piłka nożna)|Widzewowi Łódź]] (w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1982/1983)|1982/1983]]). Dodatkowo, [[Górnik Zabrze|Górnikowi Zabrze]] udało się zagrać w ćwierćfinale (w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1967/1968)|1967/1968]]), podobnie jak [[Ruch Chorzów|Ruchowi Chorzów]] w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1974/1975)|1974/1975]] oraz [[Wisła Kraków (piłka nożna)|Wiśle Kraków]] w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1978/1979)|1978/1979]]. W 1992 roku UEFA powołała do życia Ligę Mistrzów, która zastąpiła Puchar Europy Mistrzów Krajowych. Wówczas też zreformowano system rozgrywek wprowadzając fazę grupową (poprzedni system rozgrywek był systemem całkowicie pucharowym) oraz kwalifikacje do tychże rozgrywek. Po wprowadzeniu Ligi Mistrzów polskie kluby zakwalifikowały się do fazy grupowej trzykrotnie, zaś największym sukcesem było osiągnięcie przez Legię Warszawa ćwierćfinału w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (1995/1996)|1995/1996]].
W epoce Pucharu Europy Mistrzów Krajowych (do 1992 roku) największym sukcesem polskich klubów było dotarcie do półfinału. Sztuka ta udała się dwóm polskim klubom: [[Legia Warszawa (piłka nożna)|Legii Warszawa]] (w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1969/1970)|1969/1970]]) oraz [[Widzew Łódź (piłka nożna)|Widzewowi Łódź]] (w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1982/1983)|1982/1983]]). Dodatkowo, [[Górnik Zabrze|Górnikowi Zabrze]] udało się zagrać w ćwierćfinale (w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1967/1968)|1967/1968]]), podobnie jak [[Ruch Chorzów|Ruchowi Chorzów]] w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1974/1975)|1974/1975]] oraz [[Wisła Kraków (piłka nożna)|Wiśle Kraków]] w sezonie [[Puchar Europy Mistrzów Klubowych (1978/1979)|1978/1979]]. W 1992 roku UEFA powołała do życia Ligę Mistrzów, która zastąpiła Puchar Europy Mistrzów Krajowych. Wówczas też zreformowano system rozgrywek wprowadzając fazę grupową (poprzedni system rozgrywek był systemem całkowicie pucharowym) oraz kwalifikacje do tychże rozgrywek. Po wprowadzeniu Ligi Mistrzów polskie kluby zakwalifikowały się do fazy grupowej trzykrotnie, zaś największym sukcesem było osiągnięcie przez Legię Warszawa ćwierćfinału w sezonie [[Liga Mistrzów UEFA (1995/1996)|1995/1996]].


'''Polskie kluby w fazie grupowej i pucharowej Ligi Mistrzów:'''
'''Polskie kluby w fazie grupowej Ligi Mistrzów:'''
* Legia Warszawa ([[Liga Mistrzów UEFA (1995/1996)|1995/1996]], [[Liga Mistrzów UEFA (2016/2017)|2016/2017]])
* Legia Warszawa ([[Liga Mistrzów UEFA (1995/1996)|1995/1996]], [[Liga Mistrzów UEFA (2016/2017)|2016/2017]])
* Widzew Łódź ([[Liga Mistrzów UEFA (1996/1997)|1996/1997]])
* Widzew Łódź ([[Liga Mistrzów UEFA (1996/1997)|1996/1997]])
Linia 933: Linia 941:
| 2. ||style="text-align: left"| {{Flaga|ARG}} '''[[Lionel Messi]]''' || '''129''' || 49 || 80 || 0 || 162 || 0,80 || 2004– ||style="text-align: left"| <small>[[FC Barcelona]] (120)<br />[[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]] (9)</small>
| 2. ||style="text-align: left"| {{Flaga|ARG}} '''[[Lionel Messi]]''' || '''129''' || 49 || 80 || 0 || 162 || 0,80 || 2004– ||style="text-align: left"| <small>[[FC Barcelona]] (120)<br />[[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]] (9)</small>
|-
|-
| 3. ||style="text-align: left"| {{Flaga|POL}} '''[[Robert Lewandowski]]''' || '''92''' || 30 || 61 || 0 || 111 || 0,82 || 2011– ||style="text-align: left"| <small>[[Borussia Dortmund]] (17)<br />[[Bayern Monachium]] (69)<br />[[FC Barcelona]] (7)</small>
| 3. ||style="text-align: left"| {{Flaga|POL}} '''[[Robert Lewandowski]]''' || '''97''' || 30 || 61 || 0 || 111 || 0,82 || 2011– ||style="text-align: left"| <small>[[Borussia Dortmund]] (17)<br />[[Bayern Monachium]] (69)<br />[[FC Barcelona]] (7)</small>
|-
|-
| 4. ||style="text-align: left"| {{Flaga|FRA}} '''[[Karim Benzema]]''' || '''90''' || 33 || 56 || 0 || 147 || 0,60 || 2005– ||style="text-align: left"| <small>[[Olympique Lyon]] (12)<br />[[Real Madryt]] (76)</small>
| 4. ||style="text-align: left"| {{Flaga|FRA}} '''[[Karim Benzema]]''' || '''90''' || 33 || 56 || 0 || 147 || 0,60 || 2005– ||style="text-align: left"| <small>[[Olympique Lyon]] (12)<br />[[Real Madryt]] (76)</small>
Linia 1008: Linia 1016:


== Prawa telewizyjne w Polsce ==
== Prawa telewizyjne w Polsce ==
Od sezonu 2024/2025 do sezonu 2026/2027 wyłączne prawa do Ligi Mistrzów pozyskał [[Canal+ (polska platforma cyfrowa)|CANAL+]]<ref>{{Cytuj |tytuł = CANAL+ POZYSKAŁ WYŁĄCZNE PRAWA DO TRANSMISJI LIGI MISTRZÓW UEFA, LIGI MŁODZIEŻOWEJ UEFA ORAZ SUPERPUCHARU UEFA W POLSCE |data dostępu = 2024-10-10 |opublikowany = media.pl.canalplus.com |url = https://media.pl.canalplus.com/304080-canal-pozyskal-wylaczne-prawa-do-transmisji-ligi-mistrzow-uefa-ligi-mlodziezowej-uefa-oraz-superpucharu-uefa-w-polsce |język = en}}</ref>.
Obecnie prawa do Ligi Mistrzów należą do Telewizji [[Polsat]]. Transmisje wszystkich meczów emitowane są na kanałach Polsat Sport Premium. Rozgrywki Ligi Mistrzów można oglądać również na platformach Polsat Box Go i CANAL+ online.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Aktualna wersja na dzień 19:03, 26 paź 2024

Liga Mistrzów UEFA
UEFA Champions League
Ilustracja
(2024/25)
Oficjalny skrót

ang. UCL, pol. LM

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

UEFA

Data założenia

1955

Poprzednia nazwa

Puchar Europy Mistrzów Krajowych

Partner TV

Canal+

Sponsor tytularny

Lay's
Socios.com (U.S.)
OPPO
Heineken
Pyszne.pl (Just Eat)
Mastercard
PlayStation

Rozgrywki
Liczba drużyn

36

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Hiszpania Real Madryt (1956)

Obecny zwycięzca

Hiszpania Real Madryt (2023/2024)

Najwięcej zwycięstw

Hiszpania Real Madryt (15)

Strona internetowa

Liga Mistrzów UEFA (ang. UEFA Champions League, wym. [ju:ˈeɪfə ˈæmpiənz ˈli:g]) – międzynarodowe, europejskie, klubowe rozgrywki piłkarskie, utworzone z inicjatywy UEFA w 1992, jako kontynuacja Pucharu Europy Mistrzów Krajowych (zwanego też Pucharem Europy lub Pucharem Mistrzów) i regularnie prowadzone przez tę organizację od sezonu 1992/1993 w ramach europejskich pucharów. Przeznaczone dla najlepszych męskich drużyn klubowych (zajmujących czołowe miejsca w europejskich ligach krajowych) oraz rozgrywane na europejskich stadionach. Są to najbardziej prestiżowe klubowe rozgrywki piłkarskie w Europie.

Historia rozgrywek

[edytuj | edytuj kod]

Wcześniejsze turnieje rozgrywane w Europie

[edytuj | edytuj kod]

20 października 1900, kiedy nie było jeszcze FIFA i UEFA, odbył się w Paryżu we Francji pierwszy turniej piłkarski (Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1900). Udział w nim wzięły 3 kluby z Europy: Upton Park F.C. z Wielkiej Brytanii, USFSA XI z Francji i Université de Bruxelles z Belgii. O pierwsze miejsce rywalizowały Upton Park F.C. i USFSA XI, jednak to Brytyjczycy wygrali. W meczu o drugie miejsce starli się Francuzi i Belgowie. Po wygranym meczu wicemistrzem został USFSA XI.

Puchar Europejskich Klubów Mistrzowskich

[edytuj | edytuj kod]

Turniej został utworzony 26 lutego 1955 (jako pierwszy z europejskich pucharów klubowych w drużynowych konkurencjach sportowych) – z inicjatywy Gabriela Hanota, reportera francuskiego dziennika sportowego L’Équipe, a jego pierwszą edycję przeprowadzono w sezonie 1955/1956. Od I rundy (ewentualnie rundy eliminacyjnej) do fazy półfinałowej rozgrywany był on systemem pucharowym, tj. w formie dwumeczu (spotkanie „u siebie” i „na wyjeździe”), po którym zwycięzca awansował do kolejnej rundy, a przegrywający odpadał z rywalizacji. Pojedynkiem finałowym było jedno spotkanie, organizowane na neutralnym stadionie.

Mapa Państw przystępujących do fazy grupowej UEFA Champions League

     Członek UEFA przystępujący do fazy grupowej

     Członek UEFA, niebędący dotychczas reprezentowany w fazie grupowej rozgrywek

     Państwa niebędące członkami UEFA

Zmiana formy rozgrywek – Liga Mistrzów

[edytuj | edytuj kod]

Od sezonu 1991/1992 zmagania przybrały formę rozgrywek grupowych (dwie 4-zespołowe grupy), z jednomeczowym finałem dla zwycięzców każdej z nich. Przed rozpoczęciem edycji 1992/1993 zmieniono ich oficjalną nazwę na „Liga Mistrzów”, gruntownie przy tym reformując ich formułę, przez co rywalizacja prowadzona pod tym szyldem stała się najbardziej prestiżowym i komercyjnym przedsięwzięciem piłki nożnej na świecie. W kolejnych sezonach powiększono liczbę uczestniczących w nim drużyn z 8 – przez 16 (od 1994/1995) i 24 (od 1997/1998) – do 32 (od 1999/2000), dopuszczając do udziału nie tylko mistrzów poszczególnych krajów, ale – w przypadku najsilniejszych federacji – również drużyny zajmujące drugie, trzecie, a nawet czwarte miejsca w końcowej tabeli najwyższego szczebla ligowego. Stworzono w ten sposób turniej w którym rywalizują najlepsze drużyny europejskie, a niejednokrotnie na świecie. Dotychczas najczęściej w Lidze Mistrzów / PEMK triumfowali Real Madryt, A.C. Milan, Liverpool, Bayern Monachium i FC Barcelona. Od momentu powstania Ligi Mistrzów w 1992, jedyną drużyną, która obroniła mistrzowski tytuł (2017) jest Real Madryt, a w 2018 zwyciężyli trzeci raz z rzędu. W sezonie 2024/2025 zadebiutował nowy format rozgrywek, w wyniku którego powstała faza ligowa w miejsce fazy grupowej. W tej fazie Ligi Mistrzów gra 36 zespołów, w miejsce 32 przed 2024 rokiem[1].

Oficjalny utwór rozgrywek Ligi Mistrzów UEFA jest adaptacją hymnu koronacyjnego Georga Friedricha Händla Zadok the Priest dokonaną przez Tony’ego Brittena w 1992. Został wykonany przez Royal Philharmonic Orchestra. Refren śpiewany jest w trzech oficjalnych językach UEFA: angielskim, francuskim i niemieckim. Pełna wersja utworu trwa około trzech minut. Istnieją również krótsze warianty hymnu poprzedzające i kończące każdy mecz rozgrywany w ramach rozgrywek pucharu.

Trofeum

[edytuj | edytuj kod]
Puchar UEFA Champions League

Trofeum sportowym turnieju jest puchar wykonany ze srebra próby 925, o masie 11 kg i wysokości 74 cm. Zwycięzca zawodów puchar otrzymuje na 10 miesięcy na wypożyczenie od UEFA. Zwycięzca turnieju otrzymuje pomniejszoną (mającą maksymalnie 80% wielkości) kopię trofeum. Jeśli klub piłki nożnej zwyciężył trzy razy z rzędu w zawodach UEFA Champions League otrzymuje równowymiarową kopię COUPE DES CLUBS CHAMPIONS EUROPÉENS. Ta sama sytuacja zachodzi jeśli klub zwyciężył pięciokrotnie w zawodach Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych / Ligi Mistrzów. Skutkiem tego jest także to, że jeśli zespół piłkarski bez wcześniejszych tytułów zwycięzcy LM 6 razy z rzędu wygra turniej, to po trzech razach otrzymuje kopię 1:1 i kolejną kopię 1:1 po szóstym razie, a nie po piątym zwycięstwie (wynik kasowania po trzykrotnym zwycięstwie z rzędu). Obecny puchar jest szóstym, gdyż pozostałe zostały wręczone na stałe zespołom, które spełniły wcześniej opisane warunki. Obecny puchar jest z 2006, wykonany po piątym zwycięstwie w zawodach Liverpoolu i uzyskaniu trofeum na własność. W 2009 r. UEFA przyjęła zasadę, że nagroda rzeczowa UEFA Champions League nie będzie darowana zwycięzcom pięciokrotnym lub trzykrotnym z rzędu, a zespół zwycięski będzie mógł wykonać kopię 1:1. Na pucharze turnieju jest grawerowana nazwa zwycięzcy rywalizacji.

Odznaka Ligi Mistrzów

[edytuj | edytuj kod]

Honorowa odznaka

[edytuj | edytuj kod]

Honorowa odznaka Ligi Mistrzów została wprowadzona po raz pierwszy w rozgrywkach Ligi Mistrzów 2000/2001 dla klubów, które zdobyły trofeum na stałe. Sama odznaka pojawia się podczas rozgrywek Ligi Mistrzów na lewym rękawie. Obecnie jest to szara tarcza, która w tle posiada kontury pucharu Ligi Mistrzów w białym kolorze. Wcześniejsza wersja odznaki miała kolor ciemnoniebieski z białymi konturami trofeum. W tarczy wpisana jest również liczba zwycięstw w rozgrywkach danej drużyny. Odznakę przyznaje się drużynie, która 3 razy z rzędu zdobyła Puchar Europy Mistrzów Krajowych lub wygrała rozgrywki Ligi Mistrzów, bądź pięciokrotnie triumfowała w całej historii obu tych rozgrywek łącznie.

Honorową tarczę posiadają:

Symbol Ligi Mistrzów

[edytuj | edytuj kod]

Znajduje się na prawym rękawie każdego zawodnika podczas rozgrywek Ligi Mistrzów. Jest to okrągła tarcza przedstawiająca oficjalny symbol tych rozgrywek.

Tarcza zwycięzcy

[edytuj | edytuj kod]
Tarcza obrońcy tytułu według nowego wzoru z 2012, po raz pierwszy na koszulkach piłkarzy Chelsea

Drużynie, która w kolejnym sezonie wygrała rozgrywki Ligi Mistrzów, w całym następnym sezonie, podczas trwania rozgrywek, przysługuje prawo do noszenia tarczy „Obrońcy tytułu”. Emblemat ten został po raz pierwszy pokazany w sezonie 2004/2005. Wówczas prawo do noszenia tej odznaki miała drużyna FC Porto. Na tarczy widnieje także rok, kiedy dana drużyna wygrała rozgrywki.

Reforma rozgrywek

[edytuj | edytuj kod]

Od sezonu 2009/2010, zgodnie z zarządzeniem Komitetu Wykonawczego UEFA z 30 listopada 2007, została przeprowadzona reforma dotycząca uczestnictwa drużyn, zwana popularnie „reformą Platiniego”. Ma ona ułatwić awans do fazy grupowej zespołom z lig europejskich zajmujących niższe lokaty w klubowym rankingu UEFA.

Według reformy, 22 zespoły mają zapewniony bezpośredni awans do fazy grupowej, czyli o 6 więcej niż przedtem. Dodatkowe lokaty to mistrzowie lig, które zajmują 10-12. miejsce w rankingu UEFA oraz zespoły, które uplasują się na 3. miejscu w ligach, które zajmują 1-3. lokatę w rankingu. Pozostałe 10 lokat w Lidze Mistrzów przeznaczone jest dla zwycięzców eliminacji. W przeciwieństwie do starego formatu, zespoły zajmujące np. 4. lokatę w lidze angielskiej nie będą rywalizowały z mistrzami Polski, gdyż eliminacje będą dwutorowe. O pierwsze pięć miejsc walczą ze sobą mistrzowie federacji 13-53 (oprócz Liechtensteinu), a o pozostałe pięć nie-mistrzowie z federacji 1-15. Poza tym, datę finału przesunięto ze środy na sobotę 20. tygodnia kalendarzowego, na godzinę 20:45 CET[2][3]. Ponadto IV runda eliminacyjna jest obsługiwana przez UEFA tak samo jak faza grupowa.

Decyzja ta spotkała się ze sprzeciwem grupy G-14. Platini zapowiedział jednak, że reforma zostanie przeprowadzona bez względu na jakiekolwiek protesty, a G-14 została rozwiązana po ugodzie z FIFA i UEFA w sprawie rekompensat za kontuzje zawodników podczas meczów Mistrzostw Świata i Europy[4].

System rozgrywek w latach 2012–2024

[edytuj | edytuj kod]
Oficjalny symbol Ligi Mistrzów

Od 2012 rozgrywki grupowe są poprzedzone eliminacjami, w których biorą udział mistrzowie niżej sklasyfikowanych krajów oraz drużyny z trzecich i czwartych miejsc z najlepszych lig europejskich. Sama Liga Mistrzów składała się z dwóch faz. Pierwsza to faza grupowa, gdzie 32 drużyny grały w 8 grupach po 4 w każdej. Wszystkie drużyny grały ze sobą dwa razy. Z każdej grupy awansowały dwa najlepsze kluby, natomiast trzecia drużyna spadała do Ligi Europy. Druga faza (play off) rozgrywana była systemem pucharowym. Drużyny z danej pary grały ze sobą dwa razy – raz u siebie, raz na wyjeździe. Do finału awansowały dwie drużyny, które rozgrywły tylko jedno spotkanie na ustalonym przed startem rozgrywek neutralnym stadionie.

System rozgrywek od 2024 roku

[edytuj | edytuj kod]

Od sezonu 2024/2025 powiększono liczbę drużyn w fazie głównej turnieju do 36. Ponadto, zrezygnowano z 8 grup, w których miejsce utworzono jedną grupę (ligę), w której każda z drużyn ma do rozegrania osiem meczów z ośmioma różnymi rywalami.

Drużyny z miejsc 1-8 awansują bezpośrednio do 1/8 finału, drużyny z miejsc 9-24 rozegrają baraże o awans do 1/8 finału (tzw. faza play-off), a drużyny z miejsc 25-36 definitywnie odpadają z rozgrywek. Od sezonu 2024/2025 zrezygnowano ze spadków do Ligi Europy.

Faza pucharowa pozostała bez zmian[5].

Finały Pucharu Mistrzów

[edytuj | edytuj kod]
Sezon Zwycięzca Pokonany Wynik Stadion
1955/1956 Real Madryt Francja Stade de Reims 4:3 (2:2) Francja Parc des Princes w Paryżu
1956/1957 Real Madryt Włochy ACF Fiorentina 2:0 (0:0) Estadio Santiago Bernabéu w Madrycie
1957/1958 Real Madryt Włochy A.C. Milan 3:2 (0:0, 2:2, 2:2), po dogrywce Belgia Stadion Heysel w Brukseli
1958/1959 Real Madryt Francja Stade de Reims 2:0 (1:0) Niemcy Neckarstadion w Stuttgarcie
1959/1960 Real Madryt Eintracht Frankfurt 7:3 (3:1) Szkocja Hampden Park w Glasgow
1960/1961 Portugalia SL Benfica FC Barcelona 3:2 (2:1) Szwajcaria Wankdorfstadion w Bernie
1961/1962 Portugalia SL Benfica Real Madryt 5:3 (2:3) Holandia Stadion Olimpijski w Amsterdamie
1962/1963 Włochy A.C. Milan Portugalia SL Benfica 2:1 (0:1) Anglia Stadion Wembley w Londynie
1963/1964 Włochy Inter Mediolan Real Madryt 3:1 (1:0) Austria Praterstadion w Wiedniu
1964/1965 Włochy Inter Mediolan Portugalia SL Benfica 1:0 (1:0) Włochy San Siro w Mediolanie
1965/1966 Real Madryt Partizan Belgrad 2:1 (0:0) Belgia Stadion Heysel w Brukseli
1966/1967 Szkocja Celtic F.C. Włochy Inter Mediolan 2:1 (0:1) Portugalia Estádio Nacional w Lizbonie
1967/1968 Anglia Manchester United Portugalia SL Benfica 4:1 (0:0, 1:1, 4:1), po dogrywce Anglia Stadion Wembley w Londynie
1968/1969 Włochy A.C. Milan Holandia Ajax Amsterdam 4:1 (2:0) Estadio Santiago Bernabéu w Madrycie
1969/1970 Holandia Feyenoord Rotterdam Szkocja Celtic F.C. 2:1 (1:1, 1:1, 1:1), po dogrywce Włochy San Siro w Mediolanie
1970/1971 Holandia Ajax Amsterdam Grecja Panathinaikos Ateny 2:0 (1:0) Anglia Stadion Wembley w Londynie
1971/1972 Holandia Ajax Amsterdam Włochy Inter Mediolan 2:0 (0:0) Holandia Stadion De Kuip w Rotterdamie
1972/1973 Holandia Ajax Amsterdam Włochy Juventus Turyn 1:0 (1:0) Stadion Crvena zvezda w Belgradzie
1973/1974 Bayern Monachium Atlético Madryt 1:1 (0:0, 0:0, 0:0), po dogrywce, powt. 4:0 (1:0) Belgia Stadion Heysel w Brukseli
1974/1975 Bayern Monachium Anglia Leeds United 2:0 (0:0) Francja Parc des Princes w Paryżu
1975/1976 Bayern Monachium Francja AS Saint-Étienne 1:0 (0:0) Szkocja Hampden Park w Glasgow
1976/1977 Anglia Liverpool F.C. Borussia Mönchengladbach 3:1 (1:0) Włochy Stadio Olimpico w Rzymie
1977/1978 Anglia Liverpool F.C. Belgia Club Brugge 1:0 (0:0) Anglia Stadion Wembley w Londynie
1978/1979 Anglia Nottingham Forest Szwecja Malmö FF 1:0 (1:0) Stadion Olimpijski w Monachium
1979/1980 Anglia Nottingham Forest Hamburger SV 1:0 (1:0) Hiszpania Estadio Santiago Bernabéu w Madrycie
1980/1981 Anglia Liverpool F.C. Hiszpania Real Madryt 1:0 (0:0) Francja Parc des Princes w Paryżu
1981/1982 Anglia Aston Villa Bayern Monachium 1:0 (0:0) Holandia Stadion De Kuip w Rotterdamie
1982/1983 Hamburger SV Włochy Juventus Turyn 1:0 (1:0) Grecja Stadion Olimpijski w Atenach
1983/1984 Anglia Liverpool F.C. Włochy AS Roma 1:1 (1:1, 1:1, 1:1), po dogrywce, karne 4:2 Włochy Stadio Olimpico w Rzymie
1984/1985 Włochy Juventus Turyn Anglia Liverpool F.C. 1:0 (0:0) Belgia Stadion Heysel w Brukseli
1985/1986 Steaua Bukareszt Hiszpania FC Barcelona 0:0 (0:0, 0:0, 0:0), po dogrywce, karne 2:0 Hiszpania Estadio Ramón Sánchez Pizjuán w Sewilli
1986/1987 Portugalia FC Porto Bayern Monachium 2:1 (0:1) Austria Praterstadion w Wiedniu
1987/1988 Holandia PSV Eindhoven Portugalia SL Benfica 0:0 (0:0, 0:0, 0:0), po dogrywce, karne 6:5 Neckarstadion w Stuttgarcie
1988/1989 Włochy A.C. Milan Steaua Bukareszt 4:0 (3:0) Hiszpania Camp Nou w Barcelonie
1989/1990 Włochy A.C. Milan Portugalia SL Benfica 1:0 (0:0) Austria Praterstadion w Wiedniu
1990/1991 Crvena zvezda Belgrad Francja Olympique Marsylia 0:0 (0:0, 0:0, 0:0), po dogrywce, karne 5:3 Włochy Stadio San Nicola w Bari
1991/1992 Hiszpania FC Barcelona Włochy Sampdoria Genua 1:0 (0:0, 0:0, 1:0), po dogrywce Anglia Stadion Wembley w Londynie
1992/1993 Francja Olympique Marsylia Włochy A.C. Milan 1:0 (1:0) Niemcy Stadion Olimpijski w Monachium
1993/1994 Włochy A.C. Milan Hiszpania FC Barcelona 4:0 (2:0) Grecja Stadion Olimpijski w Atenach
1994/1995 Holandia Ajax Amsterdam Włochy A.C. Milan 1:0 (0:0) Austria Ernst-Happel-Stadion w Wiedniu
1995/1996 Włochy Juventus Turyn Holandia Ajax Amsterdam 1:1 (1:1, 1:1, 1:1), po dogrywce, karne 4:2 Włochy Stadio Olimpico w Rzymie
1996/1997 Niemcy Borussia Dortmund Włochy Juventus Turyn 3:1 (2:0) Niemcy Stadion Olimpijski w Monachium
1997/1998 Hiszpania Real Madryt Włochy Juventus Turyn 1:0 (0:0) Holandia Amsterdam ArenA w Amsterdamie
1998/1999 Anglia Manchester United Niemcy Bayern Monachium 2:1 (0:1) Hiszpania Camp Nou w Barcelonie
1999/2000 Hiszpania Real Madryt Hiszpania Valencia CF 3:0 (1:0) Francja Stade de France w Saint-Denis
2000/2001 Niemcy Bayern Monachium Hiszpania Valencia CF 1:1 (0:1, 1:1, 1:1), po dogrywce, karne 5:4 Włochy Stadion Giuseppego Meazzy w Mediolanie
2001/2002 Hiszpania Real Madryt Niemcy Bayer Leverkusen 2:1 (2:1) Szkocja Hampden Park w Glasgow
2002/2003 Włochy A.C. Milan Włochy Juventus Turyn 0:0 (0:0, 0:0, 0:0), po dogrywce, karne 3:2 Anglia Old Trafford w Manchesterze
2003/2004 Portugalia FC Porto Francja AS Monaco 3:0 (1:0) Niemcy Arena AufSchalke w Gelsenkirchen
2004/2005 Anglia Liverpool F.C. Włochy A.C. Milan 3:3 (0:3, 3:3, 3:3), po dogrywce, karne 3:2 Turcja Atatürk Olimpiyat w Stambule
2005/2006 Hiszpania FC Barcelona Anglia Arsenal F.C. 2:1 (0:1) Francja Stade de France w Saint-Denis
2006/2007 Włochy A.C. Milan Anglia Liverpool F.C. 2:1 (1:0) Grecja Stadion Olimpijski w Atenach
2007/2008 Anglia Manchester United Anglia Chelsea F.C. 1:1 (1:1, 1:1, 1:1), po dogrywce, karne 6:5 Rosja Stadion Łużniki w Moskwie
2008/2009 Hiszpania FC Barcelona Anglia Manchester United 2:0 (1:0) Włochy Stadio Olimpico w Rzymie
2009/2010 Włochy Inter Mediolan Niemcy Bayern Monachium 2:0 (1:0) Hiszpania Estadio Santiago Bernabéu w Madrycie
2010/2011 Hiszpania FC Barcelona Anglia Manchester United 3:1 (1:1) Anglia Stadion Wembley w Londynie
2011/2012 Anglia Chelsea F.C. Niemcy Bayern Monachium 1:1 (0:0, 1:1, 1:1), po dogrywce, karne 4:3 Niemcy Allianz Arena w Monachium
2012/2013 Niemcy Bayern Monachium Niemcy Borussia Dortmund 2:1 (0:0) Anglia Stadion Wembley w Londynie
2013/2014 Hiszpania Real Madryt Hiszpania Atlético Madryt 4:1 (0:1, 1:1, 1:1), po dogrywce Portugalia Estádio da Luz w Lizbonie
2014/2015 Hiszpania FC Barcelona Włochy Juventus Turyn 3:1 (1:0) Niemcy Stadion Olimpijski w Berlinie
2015/2016 Hiszpania Real Madryt Hiszpania Atlético Madryt 1:1 (1:0, 1:1, 1:1), po dogrywce, karne 5:3 Włochy Stadion Giuseppego Meazzy w Mediolanie
2016/2017 Hiszpania Real Madryt Włochy Juventus Turyn 4:1 (1:1) Walia Millennium Stadium w Cardiff
2017/2018 Hiszpania Real Madryt Anglia Liverpool F.C. 3:1 (0:0) Ukraina Stadion Olimpijski w Kijowie
2018/2019 Anglia Liverpool F.C. Anglia Tottenham Hotspur 2:0 (1:0) Hiszpania Wanda Metropolitano w Madrycie
2019/2020 Niemcy Bayern Monachium Francja Paris Saint-Germain 1:0 (0:0) Portugalia Estádio da Luz w Lizbonie
2020/2021 Anglia Chelsea F.C. Anglia Manchester City 1:0 (1:0) Portugalia Estádio do Dragão w Porto
2021/2022 Hiszpania Real Madryt Anglia Liverpool F.C. 1:0 (0:0) Francja Stade de France w Saint-Denis
2022/2023 Anglia Manchester City Włochy Inter Mediolan 1:0 (0:0) Turcja Atatürk Olimpiyat w Stambule
2023/2024 Hiszpania Real Madryt Niemcy Borussia Dortmund 2:0 (0:0) Anglia Stadion Wembley w Londynie
2024/2025 Niemcy Allianz Arena w Monachium
2025/2026 Węgry Puskás Aréna w Budapeszcie
2026/2027

Osiągnięcia według klubów

[edytuj | edytuj kod]
Drużyna Mistrz Wicemistrz Mistrz (lata) Wicemistrz (lata)
Hiszpania Real Madryt 15 3 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002, 2014, 2016, 2017, 2018, 2022, 2024 1962, 1964, 1981
Włochy A.C. Milan 7 4 1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007 1958, 1993, 1995, 2005
Niemcy Bayern Monachium 6 5 1974, 1975, 1976, 2001, 2013, 2020 1982, 1987, 1999, 2010, 2012
Anglia Liverpool F.C. 6 4 1977, 1978, 1981, 1984, 2005, 2019 1985, 2007, 2018, 2022
Hiszpania FC Barcelona 5 3 1992, 2006, 2009, 2011, 2015 1961, 1986, 1994
Holandia Ajax Amsterdam 4 2 1971, 1972, 1973, 1995 1969, 1996
Włochy Inter Mediolan 3 3 1964, 1965, 2010 1967, 1972, 2023
Anglia Manchester United 3 2 1968, 1999, 2008 2009, 2011
Włochy Juventus Turyn 2 7 1985, 1996 1973, 1983, 1997, 1998, 2003, 2015, 2017
Portugalia SL Benfica 2 5 1961, 1962 1963, 1965, 1968, 1988, 1990
Anglia Chelsea F.C. 2 1 2012, 2021 2008
Anglia Nottingham Forest 2 0 1979, 1980
Portugalia FC Porto 2 0 1987, 2004
Niemcy Borussia Dortmund 1 2 1997 2013, 2024
Szkocja Celtic F.C. 1 1 1967 1970
Niemcy Hamburger SV 1 1 1983 1980
Rumunia Steaua Bukareszt 1 1 1986 1989
Francja Olympique Marsylia 1 1 1993 1991
Anglia Manchester City 1 1 2023 2021
Holandia Feyenoord Rotterdam 1 0 1970
Anglia Aston Villa 1 0 1982
Holandia PSV Eindhoven 1 0 1988
Crvena zvezda Belgrad 1 0 1991
Hiszpania Atlético Madryt 0 3 1974, 2014, 2016
Francja Stade de Reims 0 2 1956, 1959
Hiszpania Valencia CF 0 2 2000, 2001
Włochy ACF Fiorentina 0 1 1957
Niemcy Eintracht Frankfurt 0 1 1960
Partizan Belgrad 0 1 1966
Grecja Panathinaikos Ateny 0 1 1971
Anglia Leeds United 0 1 1975
Francja AS Saint-Étienne 0 1 1976
Niemcy Borussia Mönchengladbach 0 1 1977
Belgia Club Brugge 0 1 1978
Szwecja Malmö FF 0 1 1979
Włochy AS Roma 0 1 1984
Włochy Sampdoria Genua 0 1 1992
Niemcy Bayer 04 Leverkusen 0 1 2002
Francja AS Monaco 0 1 2004
Anglia Arsenal F.C. 0 1 2006
Anglia Tottenham Hotspur 0 1 2019
Francja Paris Saint-Germain 0 1 2020

Osiągnięcia według państw

[edytuj | edytuj kod]
Lp. Kraj Liczba zwycięstw Liczba finalistów Kluby (tytuły/finały)
1.  Hiszpania 20 11 Real Madryt (15/18), FC Barcelona (5/8),
Atlético Madryt (0/3), Valencia CF (0/2)
2.  Anglia 15 11 Liverpool (6/10), Manchester United (3/5), Chelsea (2/3), Nottingham Forest (2/2), Manchester City (1/2), Aston Villa (1/1), Arsenal (0/1), Leeds United (0/1), Tottenham Hotspur (0/1)
3.  Włochy 12 17 AC Milan (7/11), Inter Mediolan (3/6), Juventus Turyn (2/9),
AC Fiorentina (0/1), AS Roma (0/1), Sampdoria Genua (0/1)
4.  Niemcy 8 11 Bayern Monachium (6/11), Borussia Dortmund (1/3), Hamburger SV (1/2), Bayer Leverkusen (0/1), Borussia Mönchengladbach (0/1), Eintracht Frankfurt (0/1)
5.  Holandia 6 2 Ajax Amsterdam (4/6), Feyenoord Rotterdam (1/1), PSV Eindhoven (1/1)
6.  Portugalia 4 5 SL Benfica (2/7), FC Porto (2/2)
7.  Francja 1 6 Olympique Marsylia (1/2), Stade de Reims (0/2), AS Monaco (0/1), Paris Saint-Germain (0/1), AS Saint-Étienne (0/1)
8.  Jugosławia 1 1 Crvena zvezda Belgrad (1/1), Partizan Belgrad (0/1)
 Rumunia 1 1 Steaua Bukareszt (1/2)
 Szkocja 1 1 Celtic (1/2)
11.  Belgia 0 1 Club Brugge (0/1)
 Grecja 0 1 Panathinaikos Ateny (0/1)
 Szwecja 0 1 Malmö FF (0/1)

Od czasu rozpoczęcia rozgrywek, ośmiokrotnie miało miejsce rozgrywanie finału Ligi Mistrzów przez drużyny ligowe z tej samej federacji. W finale grały drużyny z Hiszpanii w 2000, 2014 oraz w 2016, z Włoch w 2003, z Anglii w 2008, 2019 oraz w 2021, oraz z Niemiec w 2013[6].

Osiągnięcia polskich klubów

[edytuj | edytuj kod]

W epoce Pucharu Europy Mistrzów Krajowych (do 1992 roku) największym sukcesem polskich klubów było dotarcie do półfinału. Sztuka ta udała się dwóm polskim klubom: Legii Warszawa (w sezonie 1969/1970) oraz Widzewowi Łódź (w sezonie 1982/1983). Dodatkowo, Górnikowi Zabrze udało się zagrać w ćwierćfinale (w sezonie 1967/1968), podobnie jak Ruchowi Chorzów w sezonie 1974/1975 oraz Wiśle Kraków w sezonie 1978/1979. W 1992 roku UEFA powołała do życia Ligę Mistrzów, która zastąpiła Puchar Europy Mistrzów Krajowych. Wówczas też zreformowano system rozgrywek wprowadzając fazę grupową (poprzedni system rozgrywek był systemem całkowicie pucharowym) oraz kwalifikacje do tychże rozgrywek. Po wprowadzeniu Ligi Mistrzów polskie kluby zakwalifikowały się do fazy grupowej trzykrotnie, zaś największym sukcesem było osiągnięcie przez Legię Warszawa ćwierćfinału w sezonie 1995/1996.

Polskie kluby w fazie grupowej Ligi Mistrzów:

Najlepsi strzelcy

[edytuj | edytuj kod]

Zestawienie piłkarzy, którzy zdobyli dużą liczbę goli w meczach Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych / Ligi Mistrzów UEFA (od 1955 roku, łącznie z meczami kwalifikacyjnymi).

Pogrubioną czcionką – zostali zaznaczeni piłkarze, którzy kontynuują karierę piłkarską.

Najlepszy strzelec
Cristiano Ronaldo
Lionel Messi
Robert Lewandowski

Skróty:

  • FP – gole w fazie pucharowej
  • FG – gole w fazie grupowej
  • FK – gole w fazie kwalifikacyjnej
Stan na 19 lipca 2023[7]
Lp. Piłkarz Gole FP FG FK Mecze Skuteczność Lata Kluby
1. Portugalia Cristiano Ronaldo 141 67 73 1 186[a] 0,76 2002– Manchester United (22)
Real Madryt (105)
Juventus (14)
2. Argentyna Lionel Messi 129 49 80 0 162 0,80 2004– FC Barcelona (120)
Paris Saint-Germain (9)
3. Polska Robert Lewandowski 97 30 61 0 111 0,82 2011– Borussia Dortmund (17)
Bayern Monachium (69)
FC Barcelona (7)
4. Francja Karim Benzema 90 33 56 0 147 0,60 2005– Olympique Lyon (12)
Real Madryt (76)
5. Hiszpania Raúl 71 18 53 0 144 0,49 1995–2011 Real Madryt (66)
FC Schalke 04 (5)
6. Holandia Ruud van Nistelrooy 60 6 50 4 81 0,74 1998–2009 PSV Eindhoven (9)
Manchester United (38)
Real Madryt (13)
7. Ukraina Andrij Szewczenko 59 17 31 11 115 0,51 1994–2011 Dynamo Kijów (22)
A.C. Milan (33)
Chelsea (4)
8. Niemcy Thomas Müller 53 23 26 0 141[b] 0,38 2009– Bayern Monachium
9. Francja Thierry Henry 51 12 38 1 114 0,45 1997–2010 AS Monaco (7)
Arsenal (35)
FC Barcelona (9)
10. Włochy Filippo Inzaghi 50 16 30 4 85 0,59 1997–2012 Juventus (17)
A.C. Milan (33)
11. Argentyna Alfredo Di Stéfano 49 58 0,84 1955–1964 Real Madryt
Szwecja Zlatan Ibrahimović 49 11 37 1 120 0,40 2005–2023 AFC Ajax (7)
Juventus (3)
Inter Mediolan (6)
FC Barcelona (4)
A.C. Milan (9)
Paris Saint-Germain (20)
13. Egipt Mohamed Salah 48 12 32 4 88[c] 0,55 2012– FC Basel (5)
AS Roma (1)
Liverpool (42)
14. Portugalia Eusébio 47 64 0,73 1961–1974 SL Benfica
14. Argentyna Sergio Agüero 45 7 32 6 75 0,60 2008–2021 Atlético Madryt (8)
Manchester City (37)
15. Włochy Alessandro Del Piero 44 9 33 2 92 0,48 1995–2009 Juventus
Wybrzeże Kości Słoniowej Didier Drogba 44 14 30 0 93 0,46 2003–2015 Olympique Marsylia (5)
Chelsea (36)
Galatasaray SK (3)
16. Brazylia Neymar 43 13 30 0 81 0,53 2013– FC Barcelona (21)
Paris Saint-Germain (22)
17. Francja Kylian Mbappé 40 15 25 0 60 0,67 2016– AS Monaco (6)
Paris Saint-Germain (34)
18. Hiszpania Fernando Morientes 39 9 24 6 104 0,38 1997–2009 Real Madryt (19)
AS Monaco (9)
Liverpool (3)
Valencia CF (8)
19. Węgry Ferenc Puskás 36 41 0,88 1956–1966 Budapest Honvéd (1)
Real Madryt (35)
20. Urugwaj Edinson Cavani 35 6 28 0 60 0,57 2011– SSC Napoli (5)
Paris Saint-Germain (29)
21. Norwegia Erling Haaland 35 13 22 0 29 1.20 2019– Red Bull Salzburg (8)
Borussia Dortmund (15)
Manchester City (12)
22. Niemcy Gerd Müller 34 35 0,97 1972–1977 Bayern Monachium
Anglia Wayne Rooney 34 14 16 4 85 0,35 2004–2016 Manchester United
24. Kamerun Samuel Eto’o 33 10 20 3 80 0,38 2004–2014 RCD Mallorca (1)
FC Barcelona (19)
Inter Mediolan (10)
Chelsea (3)
25. Francja David Trezeguet 32 6 23 3 61 0,52 1997–2009 AS Monaco (4)
Juventus (28)
Holandia Arjen Robben 32 16 15 1 111 0,28 2002– PSV Eindhoven (3)
Chelsea (2)
Real Madryt (1)
Bayern Monachium (26)
27. Ukraina Serhij Rebrow 31 1 19 11 68 0,46 1993–2007 Dynamo Kijów
Urugwaj Luis Suárez 31 13 14 4 78[d] 0,40 2007– AFC Ajax (5)
FC Barcelona (25)
Atlético Madryt (1)
Brazylia Rivaldo 31 2 25 4 78 0,39 1997–2007 FC Barcelona (25)
A.C. Milan (2)
Olympiakos SFP (3)
AEK Ateny (1)
Francja Antoine Griezmann 31 7 23 1 87[e] 0,36 2013– Real Sociedad (1)
Atlético Madryt (26)
FC Barcelona (4)
31. Anglia Steven Gerrard 30 6 15 9 73 0,41 2001–2015 Liverpool
Holandia Patrick Kluivert 30 4 25 1 75 0,40 1994–2006 AFC Ajax (9)
FC Barcelona (21)
Brazylia Kaká 30 11 19 0 88 0,34 2003–2014 A.C. Milan (25)
Real Madryt (5)
Hiszpania Francisco Gento 30 89 0,34 1955–1969 Real Madryt
Walia Ryan Giggs 30 6 22 2 151 0,20 1993–2011 Manchester United

Prawa telewizyjne w Polsce

[edytuj | edytuj kod]

Od sezonu 2024/2025 do sezonu 2026/2027 wyłączne prawa do Ligi Mistrzów pozyskał CANAL+[8].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Uwzględniono: 4 mecze w fazie kwalifikacyjnej.
  2. Uwzględniono: 2 mecze w fazie kwalifikacyjnej.
  3. Uwzględniono: 10 meczów w fazie kwalifikacyjnej.
  4. Uwzględniono: 6 meczów w fazie kwalifikacyjnej.
  5. Uwzględniono: 2 mecze w fazie kwalifikacyjnej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jan Sikorski, Zasady punktowania w europejskich pucharach od sezonu 2024/25 [online], Polska Piłka w Tabelach, 22 marca 2024 [dostęp 2024-09-09] (pol.).
  2. Champions League changes agreed UEFA.com.
  3. UEFA zatwierdziła reformę europejskich pucharów. 90minut.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-08)].
  4. G14 to disband after compromise. uk.eurosport.yahoo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-18)]. BBC Sport.
  5. Jan Sikorski, Zasady punktowania w europejskich pucharach od sezonu 2024/25 [online], Polska Piłka w Tabelach, 22 marca 2024 [dostęp 2024-09-09] (pol.).
  6. Bayern upokorzył Barcelonę. ibnlive.in.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-11)].
  7. Liga Mistrzów UEFA – Najlepsi strzelcy wszech czasów [online], transfermarkt.pl [dostęp 2021-05-15] (pol.).
  8. CANAL+ POZYSKAŁ WYŁĄCZNE PRAWA DO TRANSMISJI LIGI MISTRZÓW UEFA, LIGI MŁODZIEŻOWEJ UEFA ORAZ SUPERPUCHARU UEFA W POLSCE [online], media.pl.canalplus.com [dostęp 2024-10-10] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]