Chanat Syberyjski

Chanat Syberyjski w XV-XVI wieku

Chanat Syberyjski – państwo w dorzeczu Obu. Utworzone w 1490 roku w wyniku rozpadu Złotej Ordy. Założycielem był Ibak-Ibrahim. Jego stolicą była najpierw Czyngi-Tura (dzisiejszy Tiumień), a potem Kaszłyk (Sibir) nad Irtyszem.

W 1555, za panowania chana Jedigera chanat został zwasalizowany przez Rosję i zmuszony do płacenia wielkiej daniny w skórkach sobolich. Jednak w 1563 ostatni chan - Kuczum zerwał tę zależność. Stało się to bezpośrednim powodem ataku Rosjan.

Został przyłączony do Rosji Iwana Groźnego po ekspedycji Kozaków Jermaka Timofiejewicza będącej częścią rosyjskiej ekspansji i kolonizacji ziem zauralskich. Ekspedycja ta rozbiła Chanat Syberyjski i w październiku 1582 dotarła nad Irtysz, gdzie rozegrała się decydująca dla dalszych losów Chanatu bitwa na Przylądku Czuwaszskim wygrana przez mających przewagę technologiczną rosyjskich kozaków. Kuczum, po ciężkich walkach prowadzonych ze zmiennym powodzeniem do 1589, zmuszony został do ucieczki do Kazachstanu, gdzie zginął w 1600.

Lista chanów syberyjskich

• Ibak-Irahim
• Jediger
• Kuczum