Władysław Wróblewski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
WP:SK, kat., ort., drobne redakcyjne |
Andrzei111 (dyskusja | edycje) m Andrzei111 przeniósł stronę Władysław Wróblewski (polityk) do Władysław Wróblewski: dominujące znaczenie |
(Brak różnic)
|
Wersja z 04:17, 1 gru 2020
Data i miejsce urodzenia |
21 marca 1875 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 sierpnia 1951 |
Kierownik ministrów | |
Okres |
od 4 listopada 1918 |
Poprzednik | |
Następca | |
Kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych | |
Okres |
od 4 listopada 1918 |
Poprzednik | |
Następca | |
Kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych | |
Okres |
od 13 grudnia 1919 |
Poprzednik | |
Następca | |
Poseł RP w USA | |
Okres |
od 1 listopada[1] 1922 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Władysław Wróblewski (ur. 21 marca 1875 w Krakowie, zm. 19 sierpnia 1951 w Łodzi) – polski prawnik, szef Biura Prezydialnego Rady Ministrów, tymczasowy szef rządu (1918), prezes Banku Polskiego, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.
Życiorys
Był synem Wincentego (1831–1892), oficera powstańczej partii powstania styczniowego i Walerii z Bossowskich; miał dwóch braci i siostrę: Stanisława (1868–1938), działacza państwowego i prawnika, Wincentego (1871–1942), doktora medycyny, autora licznych prac z dziedziny bakteriologii oraz Marię[2].
Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1897 uzyskał stopień doktora. W latach 1900–1912 w służbie cywilnej, początkowo we Lwowie jako urzędnik C.k. Namiestnictwa Galicyjskiego, od 1910 jako przedstawiciel Namiestnictwa w Starostwie w Krakowie; w 1912 na urlopie[3]. W 1911 zawarł ślub z pianistką Zofią Obtułowicz, absolwentką Konserwatorium we Lwowie. Małżonkowie mieli trójkę dzieci: Ferdynanda, Marię i Adama, który zginął w KL Auschwitz. Po habilitacji, w latach 1908–1918 był docentem nauki administracji i prawa administracyjnego na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1917 zrezygnował z oferowanej profesury i po przenosinach do Warszawy podjął pracę w Prezydium Rady Regencyjnej[4]. Od 19 stycznia 1918 pełnił funkcję szefa Biura Prezydjalnego Rady Ministrów Królestwa Polskiego[5]. W dniach 4–17 listopada 1918 kierował prowizorium rządowym Królestwa Polskiego oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych[6]. Przy rządzie Jędrzeja Moraczewskiego Szef Biura Prezydjalnego Rady Ministrów w randze podsekretarza stanu. Przewodniczył delegacji polskiej do przejęcia prowincji pruskiej w 1919, a następnie w 1920 był wiceprzewodniczącym polskiej delegacji pokojowej w Mińsku[7]. Od 15 marca 1921 do 9 listopada 1922 był posłem RP w Londynie, a od 10 listopada 1922 do 13 października 1925 posłem RP w Waszyngtonie[8]. Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych, zaproszony przez Stefana Mierzwę, został przewodniczącym komitetu stypendialnego nowo powstałej Fundacji Kościuszkowskiej, a poważanie, jakim się cieszył wśród Polonii, pomogło w zbiórce funduszy na pierwsze stypendia[9]. Po zamachu majowym w 1926 na krótko został odsunięty od spraw publicznych i zajmował się dziennikarstwem, będąc m.in. redaktorem naczelnym „Gazety Poznańskiej i Pomorskiej”[4]. W latach 1929–1936 był prezesem Banku Polskiego. W 1937 przeszedł na emeryturę, jednocześnie podejmując pracę w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie, którą kontynuował do wybuchu wojny w 1939. Lata okupacji spędził w Warszawie. Po wybuchu powstania warszawskiego (1944) został deportowany do obozu przejściowego w Pruszkowie. Po wojnie został objęty zakazem powrotu do Warszawy i zamieszkał w Łodzi, gdzie został jednym z twórców powstającego Uniwersytetu Łódzkiego, podejmując pracę jako pierwszy kierownik Katedry Nauki o Państwie i Prawa Państwowego na ówczesnym Wydziale Prawno-Ekonomicznym[4].
Jako szef Prezydium Rady Ministrów był najprawdopodobniej autorem wydanego przez Biuro Konstytucyjne Prezydium Rady Ministrów tzw. „projektu francuskiego” konstytucji polskiej, który stał się pierwowzorem konstytucji marcowej.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1923)[10][11]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 9 listopada 1931[12], 13 maja 1933[13])
- Order Krzyża Orła III klasy (1933, Estonia)[14]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Według Dzienika Urzędowego MSZ posłem został 14 października 1922.
- ↑ Stanisław Wróblewski [online], archiwum.rp.pl, 29 października 2000 [dostęp 2020-04-22] .
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim (na rok: 1900, 1903, 1904, 1907, 1909, 1910, 1911, 1912) .
- ↑ a b c Agnieszka Liszewska , Anna Pikulska-Radomska (red.), 70 lat Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego [online] [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Protokuł 15-go posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniu 19 stycznia 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
- ↑ M. P. Nr 194 z 5 listopada 1918, M. P. Nr 206 z 18 listopada 1918.
- ↑ Władysław Wróblewski 13 XII 1919 – 16 XII 1919: kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych [online] [dostęp 2020-10-09] .
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 129, 147.
- ↑ Kosciuszko Foundation – American Center of Polish culture – Mission & History [online], thekf.org [dostęp 2020-10-09] (ang.).
- ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 maja 1923 r. (M. P. Nr 100).
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 („za zasługi na polu bankowem”).
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139.
- ↑ Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2017-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
Bibliografia
- Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 75.
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Bankierzy II Rzeczypospolitej
- Dyrektorzy Departamentu Stanu Rady Regencyjnej
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Kierownicy ministerstw Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego 1917–1918
- Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Orła
- Polscy administratywiści
- Posłowie II Rzeczypospolitej
- Premierzy Rady Regencyjnej
- Prezesi banków II Rzeczypospolitej
- Szefowie misji dyplomatycznych II Rzeczypospolitej w USA
- Szefowie misji dyplomatycznych II Rzeczypospolitej w Wielkiej Brytanii
- Urodzeni w 1875
- Urzędnicy Prezydium Rady Ministrów II Rzeczypospolitej
- Wróblewscy herbu Lubicz
- Wykładowcy Uniwersytetu Łódzkiego
- Zmarli w 1951