Purgatorius: Różnice pomiędzy wersjami

	Purgatorius
	Van Valen & Sloan, 1965
	Okres istnienia: paleocen PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne (?)
Rodzina	Purgatoriidae
Rodzaj	Purgatorius
	Typ nomenklatoryczny
	Purgatorius unio Van Valen & Sloan, 1965
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:44, 16 paź 2024

Purgatorius – rodzaj kopalnego ssaka łożyskowego o niepewnej pozycji filogenetycznej, osiągającego rozmiary małego szczura.

Szacowano, że skamieniałości zębów i szczęk odkryte w Montanie pochodzą z późnej kredy^[1], sprzed ok. 66 mln lat, jednak późniejsze badania wskazują, że pochodzą one z początków paleocenu^[2]. Najstarszym przedstawicielem rodzaju jest prawdopodobnie P. coraci^[3].

Tradycyjnie uważany za jednego z najstarszych ssaków naczelnych lub bliskiego krewnego naczelnych (przeważnie plezjadapida^[2]^[3]). Z analizy kladystycznej Wible’a i współpracowników (2007) wynika jednak, że Purgatorius najprawdopodobniej był bazalnym przedstawicielem łożyskowców sensu lato (Eutheria, tj. kladu siostrzanego do kladu Metatheria obejmującego m.in. torbacze) nienależącym do łożyskowców sensu stricto (Placentalia, tj. grupy koronnej Eutheria); według tej analizy Purgatorius był blisko spokrewniony z rodzajami Oxyprimus i Protungulatum, razem z którymi tworzył klad siostrzany do Placentalia. Wyniki badań przy użyciu testu Wilcoxona dla sumy rang (testu Templetona) wskazały jednak, że nie można też wykluczyć bliskiego pokrewieństwa Purgatorius z naczelnymi i tym samym jego przynależności do Placentalia^[4]. Także z analiz kladystycznych przeprowadzonych przez Archibalda i współpracowników (2011) wynika, że Purgatorius najprawdopodobniej tworzy z rodzajami Oxyprimus i Protungulatum klad w obrębie Eutheria nienależący do Placentalia^[5].

Dotychczas opisano kilka gatunków^[6]:

Purgatorius ceratops Van Valen & Sloan, 1965
Purgatorius coracis Fox & Scott, 2011
Purgatorius janisae Van Valen, 1994
Purgatorius mckeeveri Wilson Mantilla, Chester, Clemens, Moore, Sprain, Hovatter, Mitchell, Mans, Mundil & Renne, 2021
Purgatorius pinecreeensis Scott, Fox & Redman, 2016
Purgatorius unio Van Valen & Sloan, 1965

Przypisy

↑ ^a ^b L. Van Valen & R.E. Sloan. The earliest primates. „Science”. 150 (3697), s. 743–745, 1965. DOI: 10.1126/science.150.3697.743. (ang.).
↑ ^a ^b W.A. Clemens. Purgatorius (Plesiadapiformes, Primates?, Mammalia), a Paleocene immigrant into northeastern Montana: stratigraphic occurences and incisor proportions. „Bulletin of Carnegie Museum of Natural History”. 36, s. 3–13, 2004. DOI: 10.2992/0145-9058(2004)36%5B3:PPPMAP%5D2.0.CO;2. (ang.).
↑ ^a ^b R.C. Fox & C.C. Scott. A new, early Puercan (earliest Paleocene) species of Purgatorius (Plesiadapiformes, Primates) from Saskatchewan, Canada. „Journal of Paleontology”. 85 (3), s. 537–548, 2011. DOI: 10.1666/10-059.1. (ang.).
↑ J. R. Wible, G. W. Rougier, M. J. Novacek, R. J. Asher. Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary. „Nature”. 447, s. 1003-1006, 2007. DOI: 10.1038/nature05854. (ang.).
↑ J. David Archibald, Yue Zhang, Tony Harper, Richard L. Cifelli. Protungulatum, confirmed Cretaceous occurrence of an otherwise Paleocene eutherian (placental?) mammal. „Journal of Mammalian Evolution”. 18 (3), s. 153-161, 2011. DOI: 10.1007/s10914-011-9162-1. (ang.).
↑ J. Zijlstra: Purgatorius. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-22]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Primate-like mammals. A stunning diversity in the tree tops

[VVS65-1] L. Van Valen & R.E. Sloan. The earliest primates. „Science”. 150 (3697), s. 743–745, 1965. DOI: 10.1126/science.150.3697.743. (ang.).

[Clemens04-2] W.A. Clemens. Purgatorius (Plesiadapiformes, Primates?, Mammalia), a Paleocene immigrant into northeastern Montana: stratigraphic occurences and incisor proportions. „Bulletin of Carnegie Museum of Natural History”. 36, s. 3–13, 2004. DOI: 10.2992/0145-9058(2004)36%5B3:PPPMAP%5D2.0.CO;2. (ang.).

[FS11-3] R.C. Fox & C.C. Scott. A new, early Puercan (earliest Paleocene) species of Purgatorius (Plesiadapiformes, Primates) from Saskatchewan, Canada. „Journal of Paleontology”. 85 (3), s. 537–548, 2011. DOI: 10.1666/10-059.1. (ang.).

[Wibleetal-4] J. R. Wible, G. W. Rougier, M. J. Novacek, R. J. Asher. Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary. „Nature”. 447, s. 1003-1006, 2007. DOI: 10.1038/nature05854. (ang.).

[Pcoombsi-5] J. David Archibald, Yue Zhang, Tony Harper, Richard L. Cifelli. Protungulatum, confirmed Cretaceous occurrence of an otherwise Paleocene eutherian (placental?) mammal. „Journal of Mammalian Evolution”. 18 (3), s. 153-161, 2011. DOI: 10.1007/s10914-011-9162-1. (ang.).

[Zijlstra-6] J. Zijlstra: Purgatorius. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-22]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linia 23: / Linia 23: @@
 '''''Purgatorius''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] kopalnego [[ssaki|ssaka]] [[łożyskowce|łożyskowego]] o niepewnej pozycji filogenetycznej, osiągającego rozmiary małego [[szczur]]a.
-Szacowano, że skamieniałości zębów i szczęk odkryte w [[Montana|Montanie]] pochodzą z [[kreda późna|późnej kredy]]{{r|VVS65}}, sprzed ok. 66 mln lat, jednak późniejsze badania wskazują, że pochodzą one z początków [[paleocen]]u{{r|Clemens04}}. Najstarszym przedstawicielem rodzaju jest prawdopodobnie ''P.&nbsp;coraci''{{r|FS11}}.
+Szacowano, że [[skamieniałości]] zębów i szczęk odkryte w [[Montana|Montanie]] pochodzą z [[kreda późna|późnej kredy]]{{r|VVS65}}, sprzed ok. 66 mln lat, jednak późniejsze badania wskazują, że pochodzą one z początków [[paleocen]]u{{r|Clemens04}}. Najstarszym przedstawicielem rodzaju jest prawdopodobnie ''P.&nbsp;coraci''{{r|FS11}}.
-Tradycyjnie uważany za jednego z najstarszych ssaków [[naczelne|naczelnych]] lub bliskiego krewnego naczelnych (przeważnie [[plezjadapidy|plezjadapida]]{{r|Clemens04|FS11}}). Z analizy kladystycznej Wible’a i współpracowników (2007) wynika jednak, że ''Purgatorius'' najprawdopodobniej był [[klad bazalny|bazalnym]] przedstawicielem łożyskowców ''sensu lato'' (Eutheria, tj. kladu [[grupa siostrzana|siostrzanego]] do kladu [[Ssaki niższe|Metatheria]] obejmującego m.in. [[torbacze]]) nienależącym do łożyskowców ''sensu stricto'' (Placentalia, tj. [[grupa koronna|grupy koronnej]] Eutheria); według tej analizy ''Purgatorius'' był blisko spokrewniony z rodzajami ''[[Oxyprimus]]'' i ''[[Protungulatum]]'', razem z którymi tworzył klad siostrzany do Placentalia. Wyniki badań przy użyciu testu Wilcoxona dla sumy rang (testu Templetona) wskazały jednak, że nie można też wykluczyć bliskiego pokrewieństwa ''Purgatorius'' z naczelnymi i tym samym jego przynależności do Placentalia<ref name=Wibleetal>{{Cytuj pismo |autor=J. R. Wible |autor2=G. W. Rougier |autor3=M. J. Novacek |autor4=R. J. Asher |tytuł=Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary |czasopismo=Nature |wolumin=447 |strony=1003-1006 |rok=2007 |doi=10.1038/nature05854 |język=en}}</ref>. Także z analiz kladystycznych przeprowadzonych przez Archibalda i współpracowników (2011) wynika, że ''Purgatorius'' najprawdopodobniej tworzy z rodzajami ''Oxyprimus'' i ''Protungulatum'' klad w obrębie Eutheria nienależący do Placentalia<ref name=Pcoombsi>{{Cytuj pismo |autor=J. David Archibald |autor2=Yue Zhang |autor3=Tony Harper |autor4=Richard L. Cifelli |tytuł=<em>Protungulatum</em>, confirmed Cretaceous occurrence of an otherwise Paleocene eutherian (placental?) mammal |czasopismo=Journal of Mammalian Evolution |wolumin=18 |wydanie=3 |strony=153-161 |rok=2011 |doi=10.1007/s10914-011-9162-1 |język=en}}</ref>.
+Tradycyjnie uważany za jednego z najstarszych ssaków [[naczelne|naczelnych]] lub bliskiego krewnego naczelnych (przeważnie [[plezjadapidy|plezjadapida]]{{r|Clemens04|FS11}}). Z analizy [[Kladystyka|kladystycznej]] Wible’a i współpracowników (2007) wynika jednak, że ''Purgatorius'' najprawdopodobniej był [[klad bazalny|bazalnym]] przedstawicielem łożyskowców ''sensu lato'' (Eutheria, tj. kladu [[grupa siostrzana|siostrzanego]] do kladu [[Ssaki niższe|Metatheria]] obejmującego m.in. [[torbacze]]) nienależącym do łożyskowców ''sensu stricto'' (Placentalia, tj. [[grupa koronna|grupy koronnej]] Eutheria); według tej analizy ''Purgatorius'' był blisko spokrewniony z rodzajami ''[[Oxyprimus]]'' i ''[[Protungulatum]]'', razem z którymi tworzył klad siostrzany do Placentalia. Wyniki badań przy użyciu testu Wilcoxona dla sumy rang (testu Templetona) wskazały jednak, że nie można też wykluczyć bliskiego pokrewieństwa ''Purgatorius'' z naczelnymi i tym samym jego przynależności do Placentalia<ref name=Wibleetal>{{Cytuj pismo |autor=J. R. Wible |autor2=G. W. Rougier |autor3=M. J. Novacek |autor4=R. J. Asher |tytuł=Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary |czasopismo=Nature |wolumin=447 |strony=1003-1006 |rok=2007 |doi=10.1038/nature05854 |język=en}}</ref>. Także z analiz kladystycznych przeprowadzonych przez Archibalda i współpracowników (2011) wynika, że ''Purgatorius'' najprawdopodobniej tworzy z rodzajami ''Oxyprimus'' i ''Protungulatum'' klad w obrębie Eutheria nienależący do Placentalia<ref name=Pcoombsi>{{Cytuj pismo |autor=J. David Archibald |autor2=Yue Zhang |autor3=Tony Harper |autor4=Richard L. Cifelli |tytuł=<em>Protungulatum</em>, confirmed Cretaceous occurrence of an otherwise Paleocene eutherian (placental?) mammal |czasopismo=Journal of Mammalian Evolution |wolumin=18 |wydanie=3 |strony=153-161 |rok=2011 |doi=10.1007/s10914-011-9162-1 |język=en}}</ref>.
 Dotychczas opisano kilka gatunków{{r|Zijlstra}}: