Przejdź do zawartości

Wincenty Flak: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 45: Linia 45:
* Kubaszewska H., 1975: Flak Wincenty. W: Maurin-Białostocka J. i in.: ''Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających'', tom II. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki, s. 225, 226.
* Kubaszewska H., 1975: Flak Wincenty. W: Maurin-Białostocka J. i in.: ''Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających'', tom II. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki, s. 225, 226.
* Madejski P., 2024: Wincenty Flak – życie i twórczość. W: ''Wincenty Flak (1870–1943) – rzeźbiarz z Zielonki Nowej'' (red. Madejska K. i Smyk K.). Muzeum Regionalne w Zwoleniu, Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Zwoleń–Lublin.
* Madejski P., 2024: Wincenty Flak – życie i twórczość. W: ''Wincenty Flak (1870–1943) – rzeźbiarz z Zielonki Nowej'' (red. Madejska K. i Smyk K.). Muzeum Regionalne w Zwoleniu, Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Zwoleń–Lublin.

==Linki zewnętrzne==
* [https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/50526/ Wincenty Flak i Ignacy Mościcki z dziełem podarowanym prezydentowi]


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 12:47, 1 lis 2024

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Wincenty Flak
Data i miejsce urodzenia

25 marca 1870
Nowa Wieś

Data śmierci

17 czerwca 1943

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

rzeźba

Wincenty Flak (ur. 25 marca 1870 w Nowej Wsi[1], zm. 17 czerwca 1943[2]) – polski artysta ludowy, rolnik.

Urodził się w rodzinie chłopskiej Antoniego i Agnieszki z d. Żak. Miał 11 rodzeństwa, z tego siedmioro przeżyło okres dziecięcy[3]. Ukończył parę klas szkoły podstawowej[4]. Od 1883 r. mieszkał z rodziną w Zielonce Nowej[5]. Był trzykrotnie żonaty: z Marianną z d. Oczkowską (1892), Marianną z d. Milczarczyk (1899) i Wiktorią z d. Nowak (1908), z każdą z żon miał dzieci[6], w sumie dziewięcioro, ale troje z nich zmarło w dzieciństwie[7]. Ponadto wychowywał kilkoro osieroconych dzieci swoich krewnych[8]. Wincenty gospodarował na swojej ziemi od 1892[9], początkowo na 20 zadłużonych morgach, a od 1903 miał już tylko 10 mórg[10]. Dodatkowo w latach 1931–1935 był właścicielem restauracji w Zwoleniu[11].

Jako młody mężczyzna grywał na zabawach wiejskich na skrzypkach, które samodzielnie wykonał[12]. Od 1905 r. zajął się też amatorsko rzeźbiarstwem w drewnie[13]. Wykształcił swój styl, cechujący się bardzo bogatą ornamentyką florystyczno-geometryczną, ekspresyjnie wyrażonymi uproszczonymi postaciami i widoczną surową fakturą drewna, prawie nigdy nie malowanego. Często tworzył „obrazy w drewnie” mające postać skrzynkowej kompozycji z centralną sceną figuralną (o tematyce pasyjnej lub świeckiej) i bardzo obficie rzeźbionym otoczeniem, którym były różne detaliczne, pasujące do tematyki dzieła przedmioty lub ornamenty[14]. Tematyka dzieł Flaka była różnorodna – tworzył rzeźby religijne (np. ołtarze kościelne, ołtarzyki, krzyże), patriotyczne (np. duża kompozycja Zmartwychwstanie Polski, w latach 30. XX w. godła i herby m.in. dla urzędów, w tym płaskorzeźby z orłem)[15][16], ale też zdobione ramy obrazów i feretronów[17], rzeźbione przedstawienia bukietów roślin oraz przedmioty użytkowe (m.in. meble)[18].

W. Flak kilkukrotnie brał udział w wystawach, m.in. w Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929[19], uzyskując nagrody pieniężne na wystawie rzemiosła ludowego w Kozienicach (1911) oraz rolno-przemysłowej w Radomiu i Staszowie (obie 1912)[20]. Otrzymał tytuł Zasłużony dla Zwolenia[21].

W. Flak wielokrotnie przekazywał swoje dzieła rzeźbiarskie w darze ważnym osobistościom lub instytucjom. W 1918 ofiarował, za pośrednictwem miejscowych władz, cesarzowi Austro-Węgier Karolowi I i jego żonie Zycie Burbon-Parmeńskiej zdobione drewniane trony, za co otrzymał od dworu podziękowanie i podarunek[22]. Około 1920 stworzył rzeźbiarski portret Piłsudskiego i podarował go marszałkowi. Wszedł on potem w skład stałej ekspozycji Muzeum Józefa Piłsudskiego w Belwederze[23]. W 1930 wręczył swój tryptyk z patriotycznymi treściami prezydentowi Ignacemu Mościckiemu[24], a w 1935 przekazał tryptyk dla Prezydium Rady Ministrów[25]. Podczas odwiedzin Polski w 1937 przez króla Rumunii Karola II ofiarował mu jakieś swoje dzieło[26]. Wykonał ołtarz polowy dla Wojska Polskiego i w 1925 osobiście przekazał go prezydentowi RP Stanisławowi Wojciechowskiemu[27]. Ponadto doprowadził do wystawienia w budynku Sejmu RP w 1923 r. swojej rzeźby, w postaci kolumny symbolizującej apoteozę Polski[28].

Rzeźbiarstwu i życiu W. Flaka poświęcona jest stała wystawa w Muzeum Regionalnym w Zwoleniu[29]. W zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie znajduje się prząślica[30], a w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu patriotyczny tryptyk Orzeł z lat 30. dłuta Flaka[31]. Muzeum w Łowiczu posiada ołtarz polowy dla Prezydium Rady Ministrów RP[32]. O artyście powstał także artykuł Marii Przeździeckiej opublikowany w 1961 w „Polskiej Sztuce Ludowej”[33]. Pomnik W. Flaka znajduje się w Zielonce Nowej[34].

Przypisy

  1. ↑ Madejski 2024, s. 20.
  2. ↑ Madejski 2024, s. 32.
  3. ↑ Madejski 2024, s. 20, 21.
  4. ↑ Madejski 2024, s. 33.
  5. ↑ Madejski 2024, s. 24.
  6. ↑ Madejski 2024, s. 27, 29.
  7. ↑ Madejski 2024, s. 30.
  8. ↑ Madejski 2024, s. 30.
  9. ↑ Madejski 2024, s. 27.
  10. ↑ Madejski 2024, s. 28.
  11. ↑ Madejski 2024, s. 31.
  12. ↑ Wincenty Flak (1870–1943) – artysta nieoczywisty [online], Muzeum Regionalne w Zwoleniu [dostęp 2024-11-01] (pol.).
  13. ↑ Kubaszewska 1975, s. 225.
  14. ↑ Madejski 2024, s. 48, 51–54.
  15. ↑ Kubaszewska 1975, s. 225.
  16. ↑ Madejski 2024, s. 55, 59.
  17. ↑ Madejski 2024, s. 35, 48, 54.
  18. ↑ Madejski 2024, s. 60, 61.
  19. ↑ Madejski 2024, s. 61, 62.
  20. ↑ Madejski 2024, s. 37, 38.
  21. ↑ Madejski 2024, s. 66.
  22. ↑ Madejski 2024, s. 43.
  23. ↑ Madejski 2024, s. 50.
  24. ↑ Madejski 2024, s. 58.
  25. ↑ Madejski 2024, s. 59.
  26. ↑ Madejski 2024, s. 60.
  27. ↑ Madejski 2024, s. 56.
  28. ↑ Madejski 2024, s. 55.
  29. ↑ Wystawy stałe: Wincenty Flak (1870–1943) – artysta nieoczywisty [online], Muzeum Regionalne w Zwoleniu [dostęp 2024-11-01] (pol.).
  30. ↑ Kubaszewska 1975, s. 226.
  31. ↑ Madejski 2024, s. 59.
  32. ↑ Olesiuk D., Kmieć W., 2024: Katalog prac Wincentego Flaka. W: Wincenty Flak (1870–1943) – rzeźbiarz z Zielonki Nowej (red. Madejska K. i Smyk K.). Muzeum Regionalne w Zwoleniu, Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Zwoleń–Lublin, s. 228–231.
  33. ↑ Przeździecka M., 1961: Wincenty Flak – rzeźbiarz samouk. „Polska Sztuka Ludowa”, R. 15, nr 1, s. 41–45.
  34. ↑ Madejski 2024, s. 64.

Bibliografia

  • Kubaszewska H., 1975: Flak Wincenty. W: Maurin-Białostocka J. i in.: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom II. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki, s. 225, 226.
  • Madejski P., 2024: Wincenty Flak – życie i twórczość. W: Wincenty Flak (1870–1943) – rzeźbiarz z Zielonki Nowej (red. Madejska K. i Smyk K.). Muzeum Regionalne w Zwoleniu, Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Zwoleń–Lublin.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wincenty_Flak&oldid=75106343”