Intel Celeron
Celeron – rodzina procesorów firmy Intel przeznaczona na rynek niskobudżetowy. Nazwa pochodzi z łac. celer, czyli szybki. Cechą charakterystyczną tych procesorów (w porównaniu do procesorów Pentium) jest mniejsza ilość pamięci podręcznej. Przekłada się to na znaczne zmniejszenie ceny takich układów, ponieważ produkcja pamięci SRAM (stanowiącej pamięć podręczną) jest stosunkowo droga.
Celeron Covington
15 kwietnia 1998 seria zapoczątkowana została słabymi procesorami opartymi o jądro Covington na gniazdo Slot 1– choć świetnie nadawały się do podkręcania, to zupełny brak pamięci podręcznej drugiego poziomu (L2 cache) bardzo negatywnie odbijał się na ich wydajności. Wyprodukowano tylko dwa modele procesorów Celeron z jądrem Covington - pierwszy o taktowaniu 266 MHz (4.0x66), drugi zaś o taktowaniu 300 MHz (4.5x66). W związku z tym, że niewiele później na rynku pojawił się Celeron z jądrem Mendocino mający również 300 MHz, "nowy" procesor z jądrem Mendocino zaczęto określać mianem Celerona 300A (litera A oznaczała, że jest to właśnie Mendocino, a nie stary Covington).
Celeron Mendocino
Szybka zmiana na jądro Mendocino została ciepło przyjęta przez użytkowników. Procesor ten posiadał 128 kB pamięci podręcznej drugiego poziomu (L2 Cache) - co znacznie zwiększyło wydajność w porównaniu do poprzednika (Covington), który pamięci podręcznej drugiego poziomu nie miał w ogóle. Sprzedawały się one wyśmienicie - przede wszystkim dlatego, że były dużo tańsze niż Pentium II, oraz dlatego, że tak jak poprzednik, świetnie nadawały się do przetaktowywania, wskutek czego można było osiągnąć przyzwoitą wydajność. Na początku produkowano zarówno procesory Mendocino przeznaczone na Slot1, jak i nowy Socket 370 - jednak w związku z tym, że procesory na Slot1 sprawiały problemy, szybko zaprzestano ich produkcji. Niedługo później zaprojektowano uniwersalną przejściówkę, która umożliwiła użytkownikom płyt głównych z gniazdem Slot1 zamontowanie w nich procesora Celeron przeznaczonego pierwotnie do pracy w gnieździe Socket 370. Procesory te wyglądem nieco przypominają nowsze wersje starych Pentium MMX. Wszystkie Celerony z jądrem Mendocino mają szynę FSB 66 MHz. Na rynek weszły modele mające częstotliwości taktowania od 300 MHz do 533 MHz.
Celeron Coppermine i Tualatin
Te procesory bazowane były już na architekturze Pentium III. Miały nawet to samo jądro - praktycznie jedyną różnicą była mniejsza ilość pamięci podręcznej drugiego poziomu (w przypadku Coppermine 128 kB, Tualatiny zaś 256 kB). Celerony z jądrem Coppermine i Tualatin dla ograniczenia kosztów produkowane były tylko w wersji przeznaczonej do gniazda Socket 370 (podczas, gdy Pentium III z jądrem Coppermine wychodziły również w wersji na Slot1), jednak tak jak wcześniejsze Mendocino za pomocą odpowiedniej przejściówki można je było w gnieździe Slot1 umieścić. Jednak choć gniazdo pozostało niezmienione, zmieniły się napięcia i rozkład pinów - stąd o tyle, o ile procesory te fizycznie pasowały do każdej płyty, to wymagały odpowiedniego chipsetu i zmodyfikowanej podstawki, aby się uruchomiły. Obecnie z tej racji zamiast określenia podstawki Socket 370 używa się raczej określeń PPGA (dla określenia "starej" podstawki) oraz FC-PGA (dla określenia "nowej" podstawki. Pierwsze Celerony Coppermine miały FSB 66 MHz i 100 MHz, późniejsze oraz Tualatiny - 100 MHz. Procesory Coppermine miały częstotliwości od 533 MHz do 1100 MHz, Tualatiny od 1000 do 1400 MHz. W porównaniu do starego Mendocino 533 MHz Celeron Coppermine 533 MHz był dużo bardziej wydajny. Wyglądem zewnętrznym od poprzednika Coppermine również znacznie się różnił - patrząc na procesor od góry można było ujrzeć gołe, niczym nie osłonięte jądro na pokrytej zielonym laminatem płytce. Procesory z jądrem Tualatin miały jądro osłonięte specjalną "blaszką". W przypadku tych procesorów ponownie - choć nie zmieniona została podstawka, zmienił się rozkład pinów i napięcia, co ponownie sprawiało, że stare płyty nie zawsze były w stanie obsłużyć nowe procesory. Podstawkę procesorów Tualatin określa się jako FC-PGA2.
Celeron Wilamette, Northwood, Prescott oraz Cedar Mill
Te procesory bazowane były z kolei na architekturze Pentium 4. Wilamette oraz Northwoody, przeznaczone na gniazdo Socket 478, miały 128 kB pamięci podręcznej drugiego poziomu oraz efektywne FSB 400 MHz. Później wprowadzono Celerony oznaczone literą "D" (mylnie niekiedy kojarzone z "DualCore"-Intel miał na myśli Celeron-Desktop, czyli "stacjonarny", w przeciwieństwie do M-"mobile", dla laptopów. Obydwa modele-'D' i 'M'-miały jeden rdzeń). Celerony D z jądrem Prescott mające 256 kB pamięci podręcznej produkowano zarówno na stary Socket 478, jak i nowy LGA 775, znany również jako Socket T. Miały one efektywne FSB 533 MHz. Natomiast Celerony D z jądrem Cedar Mill, mające 512 kB pamięci podręcznej drugiego poziomu i efektywne FSB 533 MHz produkowano już tylko na nowy LGA 775.
Celeron Conroe-L
W trzecim kwartale 2007 roku wprowadzono na rynek nową, jednordzeniową generację procesorów Celeron, bazującą na rdzeniu Conroe-L. Są one kompatybilne z podstawką Socket 775 (Socket T) i wykonane w technologii 65nm. Do tej pory Intel zdecydował się na wprowadzenie czterech modeli - 420, 430, 440 i 460- o taktowaniach odpowiednio 1,6 GHz, 1,8 GHz, 2,0 GHz i 2,4GHz. Ze względu na zredukowanie ilości pobieranej energii (co wiąże się z zmniejszeniem ilości wydzielanego ciepła) procesory Celeron oparte o rdzeń Conroe-L także cenione są przez osoby przetaktowujące procesory.
Celeron Dual Core
W styczniu 2008 roku na rynku pojawiły się dwurdzeniowe celerony oparte na jądrze Allendale. Podobnie jak Celerony D i Conroe-L pracują one na podstawce Socket 775. Procesor posiada 2 jądra i 512 kB współdzielonej między nie pamięci podręcznej L2. Efektywne FSB dla tych procesorów wynosi 800 MHz. Od procesorów Core2Duo i Pentium Dual Core różnią się one jedynie mniejszą pamięcią podręczną L2 (pamięć podręczna L1 pozostała taka sama) i brakiem technologii wirtualizacji, przez co przy niskiej cenie i niskim poborze energii (procesor jest wykonany w technologii 65 nm) stanowi atrakcyjną ofertę dla użytkowników domowych, a szczególnie osoby przetaktowujące procesory.
Tabela porównawcza
Nazwa jądra | Taktowanie [ MHz] | Cache L2 | efektywne FSB | Mnożniki | Napięcie | TDP (ok.) | Gniazdo | Data produkcji | Technologia wykonania | Obsł. instrukcje |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Covington | 266-300 | brak | 66 MHz | 4,0-4,5x | 2,0 V | 16-18 W | Slot 1 | kwiecień 1998 | 250 nm | MMX |
Mendocino | 300-533 | 128 kB | 66 MHz | 4,5-8,0x | 2,0 V | 19-28 W | Socket 370/Slot 1 | VIII 1998 - I 2000 | 250 nm | MMX |
Coppermine | 533-1100 | 128 kB | 66/100 MHz | 8,0-11,5x | 1,5/1,7/1,75 V | 11-33 W | Socket 370 | III 2000 - VIII 2001 | 180 nm | MMX, SSE |
Tualatin | 1000-1400 | 256 kB | 100 MHz | 10-14x | 1,5 V | 28-33 W | Socket 370 | X 2001 - V 2002 | 130 nm | MMX, SSE |
Willamette | 1700-1800 | 128 kB | 400 MHz | 17-18x | 1,75 V | 63-66 W | Socket 478 | V/VI 2002 | 180 nm | MMX, SSE, SSE2 |
Northwood | 2000-2800 | 128 kB | 400 MHz | 20-28x | 1,475/1,525 V | 53-68 W | Socket 478 | IX 2002 - XI 2003 | 130 nm | MMX, SSE, SSE2 |
Prescott (Celeron D) | 2133-3333 | 256 kB | 533 MHz | 16-25x | 1,25/1,4 V | 73-84 W | Socket 478/LGA 775 | VI 2004 - XII 2005 | 90 nm | MMX, SSE, SSE2, SSE3, EM64T*, XD-bit* |
Cedar Mill (Celeron D) | 3066-3600 | 512 kB | 533 MHz | 23-27x | (brak danych) | 65-86 W | LGA 775 | V 2006 - I 2007 | 65 nm | MMX, SSE, SSE2, SSE3, EM64T, XD-bit |
Conroe-L | 1600-2400 | 512 kB | 800 MHz | 8-12x | (brak danych) | ~35W | LGA 775 | III 2007 - xxx | 65 nm | MMX, SSE, SSE2, SSE3, SSSE3, EM64T, XD-bit |
Dual Core | 1600-2500 | 512-1024 kB | 800 MHz | 8x-12,5x | (brak danych) | 65 W | LGA 775 | I 2008 - xxx | 45-65 nm | MMX, SSE, SSE2, SSE3, SSSE3, EM64T, XD-bit, Intel-VT* |
- *- instrukcje obsługiwane tylko przez niektóre modele
Procesory mobilne
Procesory Celeron produkowane były również dla komputerów przenośnych. Różniły się niejednokrotnie gniazdami, częstotliwościami, ilością pamięci podręcznej i przede wszystkim ilością pobieranej energii od tych przeznaczonych dla komputerów stacjonarnych. Wprowadzono również serię procesorów Celeron M (Mobile) opartych o jądra Banias, Dothan i Yonah, których nie wykorzystano w produkcji Celeronów dla komputerów stacjonarnych.