Irena Delmar-Czarnecka
| Miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Instrumenty | |
| Typ głosu | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Irena Delmar-Czarnecka (ur. 8 maja[1]) – polska śpiewaczka, aktorka, producentka, działaczka kulturalna na emigracji.
Życiorys
W latach 50. przybyła do Londynu, gdzie mieszkała jej ciotka, artystka Mila Kamieńska, pozostając na emigracji. Początkowo pracowała jako modelka. Kształciła się w zakresie śpiewu na studiach wokalno-muzycznych w Warszawie, Mediolanie i Londynie. Przystąpiła do Brytyjskiego Związku Artystów Teatralnych i Filmowych „Equity”. Została aktorką Polskiego Teatru Dramatycznego, Teatru Polskim ZASP, Teatru Hemara, Teatru Ref-Rena, Teatru Budzyńskiego. Jako artystka sceniczna występowała w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie[2]. W 1981 została prezesem Związku Artystów Scen Polskich za Granicą (Londyn)[3]. Pełniła stanowisko dyrektora Teatru ZASP w Londynie. Przyjęła obywatelstwo brytyjskie[4].
Została żoną pułkownika Kamila Czarneckiego (1912-2001)[5][6][7]. W Londynie Irena i Kamil Czarneccy przyjaźnili się z małżeństwem gen. Władysław Anders i jego żoną Ireną (generał spędził u Czarneckich ostatni dzień życia)[1]. Była inicjatorką i przewodniczącą komitetu budowy pomnika „Dla Nich”, poświęconego Żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i ustanowionego w 2012 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, gdzie spoczął jej mąż Kamil i jego brat Marian Czarnecki, także pułkownik[8][9][10][11].
O życiu Ireny Delmar-Czarneckiej opowiada film dokumentalny pt. Tęskniłeś tyle lat..., autorstwa Leszka Platty z 2000[12].
Odznaczenia i wyróżnienia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (25 listopada 2014, za wybitne zasługi w działalności na rzecz środowiska polonijnego w Wielkiej Brytanii, za popularyzowanie polskiej kultury)[13][14]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 marca 1986)[15]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1982)[16]
- Medal „Polonia Mater Nostra Est”
- Srebrny Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” (13 września 2007)[17][18]
- Złota Odznaka Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii
- Złota Odznaka Lotników
- Dyplom honorowy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009, za całokształt działalności propagującej twórczość 20-lecia międzywojennego poza granicami Polski)[19]
- Laureatka „Złotego Liścia Retro 2009”[20]
- Honorowe członkostwo Związku Artystów Scen Polskich w Polsce (2005)
- Honorowe członkostwo Ogniska Polskiego w Londynie
- ↑ a b Irena Delmar-Czarnecka: Andersowie. tygodnikpowszechny.pl, 2011-01-04. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Iwona Kadłuczka: Maki dla żony generała. Wspomnienia o Irenie Anders. gazeta.pl, 2010-11-29. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Piotr Gulbicki: Londyn kontra Warszawa. onet.pl, 2008-10-13. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Paszportowe sprawy. videofact.com. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Wywiad z Ireną Delmar–Czarnecką. polacywewloszech.com, 2015-08-29. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Jolanta Ciosek: Bliżej ojczyzny. dziennikpolski24.pl, 2010-09-04. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Uroczystości ku czci Mariana i Kamila Czarneckich. wolnaeuropa.pl, 2011-06-24. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Ewa Kwaśniewska: Został ślad. tydzien.co.uk, 2012-10-03. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Krzysztof Stępkowski: Uroczystości pogrzebowe oficerów 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. ordynariat.wp.mil.pl, 2011-06-24. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Pierwsza rocznica odsłonięcia pomnika „Dla nich” na Powązkach Wojskowych. bip.udskior.gov.pl, 2013-10-01. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Uroczyste odsłonięcie pomnika – obelisku „Dla Nich”. skmponz.pl, 2012-09-24. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Tęskniłeś tyle lat.... filmpolski.pl. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ M.P. z 2015 r. poz.
- ↑ Dopiero pierwsze 75 lat minęło.... mojawyspa.co.uk, 2015-07-21. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 54, Nr 4 z 20 grudnia 1990.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 14, Nr 3 z 31 grudnia 1982.
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Najwyższe odznaczenie ministra kultury dla ZASP za Granicą. wp.pl, 2007-10-07. [dostęp 2017-06-23].
- ↑ Jolanta Ciosek: Bliżej ojczyzny. dziennikpolski24.pl, 2010-09-04. [dostęp 2017-06-22].
- ↑ Laureaci Złotego Liścia Retro 2009. spotkaniazpiosenka.org. [dostęp 2017-06-23].
Bibliografia
- Jolanta Ciosek: Bliżej ojczyzny. dziennikpolski24.pl, 2010-09-04. [dostęp 2017-06-22].
- Wywiad z Ireną Delmar–Czarnecką. polacywewloszech.com, 2015-08-29. [dostęp 2017-06-22].
- 75th Anniversary Theatrical Review, Irena Delmar-Czarnecka. ogniskopolskie.org.uk, 2015-07-19. [dostęp 2017-06-23]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Irena Delmar-Czarnecka – profil na stronie ZASP Londyn
- Irena Delmar-Czarnecka – profil na stronie Encyklopedii Teatru
- Szablon:E-teatr
- Irena Delmar-Czarnecka w bazie filmpolski.pl
- Irena Delmar-Czarnecka w bazie Filmweb
- Irena Delmar-Czarnecka w bazie IMDb (ang.)
- Londyńska Polonia
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Medalem Polonia Mater Nostra Est
- Odznaczeni Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis
- Polscy dyrektorzy teatrów
- Polscy działacze kulturalni
- Polskie aktorki teatralne
- Polskie modelki
- Polskie śpiewaczki klasyczne
- Nieznana data urodzin
- Urodzeni w XX wieku