Szewcy

Szewcy

Witkacy na fotografii Tadeusza Langiera
Autor	Stanisław Ignacy Witkiewicz
Tematyka	katastrofizm
Typ utworu	dramat
Data powstania	1927-1934
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Kraków
Język	polski
Data wydania	1948

{{Książka infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki =

Szewcy. Naukowa sztuka ze „śpiewkami” w trzech aktach – dramat określany jako groteskowy i modernistyczny napisany przez Stanisława Ignacego Witkiewicza w latach 1927–1934 i wydany w Krakowie w roku 1948. Prapremiera spektaklu, wystawionego w 1957 w na scenie Teatru Wybrzeże, była dużym wydarzeniem artystycznym.

W utworze Witkacy przedstawił obraz przyszłego społeczeństwa, ukazując również swoje katastroficzne przeczucia na jego temat. Dramat zamyka w sobie namiastkę wyobrażenia pisarza o mechanizacji społeczeństwa i następnie upadku cywilizacji, stanowi krytykę rewolucji, kapitalizmu, komunizmu i faszyzmu.

Fabuła

Szewcy cierpią z powodu ciężkiej, bezsensowej i bezmyślnej pracy, w której czują się wykorzystywani, upokarzani. Ich ciemiężycielem jest Robert Scurvy, który z obawy przed buntem swoich pracowników, wraz z „Dziarskimi Chłopcami” przeprowadza zamach stanu, dzięki któremu osiąga władzę. Szewcy zostają zamknięci w „leniwni” i skazani na bezczynność.

Buntują się więc, przedostają przez przegrodę oddzielającą ich od warsztatu i wracają do, wcześniej nienawidzonej, pracy. Wybucha rewolucja, której zwycięzcami okazują się szewcy. Pozbywają się ciemiężycieli i swego przywódcy Sajetana. Wkrótce padają ofiarą kolejnej rewolucji, tym razem technokratycznej i biurokratycznej, niosącej ze sobą całkowitą mechanizację życia społecznego. Jej przywódcą jest Hiper-Robociarz, zaś władzę sprawują Towarzysz X i Towarzysz Abramowski.

Niektóre osoby dramatu

• Sajetan Tempe – majster szewski przewodzący tytułowym szewcom
• Robert Scurvy – prokurator
• Gnębon Puczymorda – przywódca organizacji „Dziarskich Chłopców”
• Irina Wsiewołodna Zbereźnicka-Podberezka – księżna
• Hiper-Robociarz
• Fierdusieńko – lokaj
• Dwaj dygnitarze – Towarzysz X i Towarzysz Abramowski
• Chochoł – postać z Wesela Stanisława Wyspiańskiego.

Bibliografia

• Jan Błoński: Szewcy. W: Literatura polska: przewodnik encyklopedyczny. red. Julian Krzyżanowski, Czesław Hernas. T. 2: N-Ż. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991. ISBN 83-01-05369-0.
• Dwudziestolecie międzywojenne. red. Sławomir Żurawski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, seria: Epoki Literackie. ISBN 978-83-01-15509-4.
• Teatr w Polsce Ludowej 1945-1965. W: Stanisław Marczak-Oborski: Teatr polski w latach 1918-1965. T. 1: Teatry dramatyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, seria: Dzieje Teatru Polskiego. ISBN 83-01-04997-9.Sprawdź autora:1.

Linki zewnętrzne

• Szewcy w serwisie Wolne Lektury