Ujezna
50°04′05″N 22°35′13″E/50,068056 22,586944| Artykuł |
50°4′5″N 22°35′13″E |
|---|---|
| - błąd |
39 m |
| WD |
50°6'N, 22°32'E, 50°4'4.58"N, 22°35'24.43"E |
| - błąd |
19545 m |
| Odległość |
318 m |
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-200 |
| Tablice rejestracyjne |
RPZ |
| SIMC |
0609280 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Przeworsk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  | |
| 50°04′05″N 22°35′13″E/50,068056 22,586944
| |
Ujezna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Przeworsk[3][4].
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Pocieszenia.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Historia
Najstarsze wzmianki o Ujeznej pochodzą z 1450 roku, gdy Jan z Jarosławia sprzedał sołectwo proboszczowi Bożogrobców z Przeworska. Nazwa wsi pochodzi od słowa „ujazd” oznaczający sądowy objazd dla ustalenia spornych granic. Była również w użyciu nazwa Wola Zawadzka, od pobliskiej Zawady.
Wieś była wzmiankowana następnie w regestrach poborowych, które zapisali poborcy podatkowi ziemi przemyskiej w 1515 roku jako Vyezna[5] i posiadała 8 łanów kmiecych, a w 1589 roku wieś była wzmiankowana jako Zawada vel Więzna[6]. W 1628 roku wieś była wzmiankowana jako Zawada vel Wiezna[7]. W 1651 roku wieś była wzmiankowana jako Zawoda et Uiezna[8][a]. W 1658 roku wieś była wzmiankowana jako Zawada seu Wiezna[9]. W 1674 roku w Zawadzie seu Wieznie było 31 domów[10]. W 1921 roku w Ujeznej było 141 domów.
Kościół
Ujezna należała do parafii rzymskokatolickiej w Przeworsku. W 1923 roku zbudowano drewniany kościół pw. MB Pocieszenia, który poświęcił ks. proboszcz z Przeworska. Mieszkańcy przez wiele lat starali się o utworzenie parafii. W 1935 roku do Ujeznej przybył ks. Ignacy Leja, a 2 sierpnia 1936 roku została erygowana Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Ujeznej.
- Proboszczowie Parafii Ujezna.
- 1936–1950. ks. Ignacy Leja.
- 1950–1960. ks. Stefan Pelc.
- 1960–1969. ks. Adam Nowak.
Parafia przynależy do dekanatu Przeworsk II w archidiecezji przemyskiej[11].
Oświata
Początki szkolnictwa w Ujeznej według miejscowej tradycji rozpoczęły się w 1893 roku (w tym też roku zbudowano drewniany budynek szkolny). W 1912 roku oddano do użytku murowany budynek szkolny, a w 1910 roku kierownik Józef Piątkowski utworzył Teatr Włościański. 9 czerwca 2003 roku szkoła otrzymała imię bł. Jana Balickiego. W 2006 roku oddano do użytku obecny budynek szkolny. W 1999 roku na mocy reformy oświaty nastąpiła zmiana na 6-letnią szkołę podstawową i 3-letnie gimnazjum. W 2017 roku na mocy reformy oświaty przywrócono szkołę 8-letnią.
Przydatnym źródłem archiwalnym do poznawania historii szkolnictwa w Galicji są Austriackie Szematyzmy Galicji i Lodomerii, które podają wykaz szkół, wraz z nazwiskami ich nauczycieli. Początkowo szkoła była 1-klasowa, a od 1912 roku szkoła była 2-klasowa. Od 1907 roku szkoła posiadała nauczycieli pomocniczych, którymi byli: Franciszek Hypta (1907-1908), Honorata Malcówna (1908-1910), Jan Bojanowski (1910-1911), Stefania Majewska (1911-1912), Aniela z Domigiewiczów Kinshuberowa (1912-1914?).
- Nauczyciele kierujący i kierownicy.
Zobacz
Uwagi
- ↑ «W pobliżu Ujeznej nie ma miejscowości o nazwie Zawoda, choć występowanie takiego hydronimu na bagnistym terenie byłoby prawdopodobne. W regestrzez 1515 odnotowano Vyezna, a w regestrze z 1589 odnotowano Zawada vel Więzna. W rejestrze z 1628 odnotowana jest natomiast Zawada vel Wiezna (Rejestr 1628 s. 176). W rejestrze z 1651 odnotowana jest Zawoda et Ujezna. W rejestrze z 1658 odnotowana jest Zawada seu Wiezna. Ze względu na stosunki majątkowe próbowano tę wieś identyfikować z Jagiełłą, położoną na płn-wsch. od Przeworska, po sąsiedzku z Ujezną i wraz z nią stanowiącą własność duchownego uposażenia probostwa bożogrobców w Przeworsku. Jednak bardziej prawdopodobne jest że były to dwie małe wsie w jednym miejscu, z których nazwa Zawoda wyszła z użycia, a pozostała Ujezna».
Przypisy
- ↑ Portal polskawliczbach.pl
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-05-16].
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona (str. 136) [dostęp 2017-12-15]
[Cytat: Vyezna, lan. 8, tab. vect. gr. 6.] - ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski. Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona (str. 6) [dostęp 2017-12-15]
[Cytat: Zawada vel Więzna, lan. 7¼, hort. c. agr. 5, inq. c. pec. 5, inq. paup. 5, art. 1.] - ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 1. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1628 Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. ISBN 83-87288-55-1 (str. 176)
[Cytat: Zawada vel Wiezna: de laneis 7 per gr 30; de 1 quarta agri gr 7/9; hortulani in agris residentes 5 per gr 6; inquilini pecora habentes 5 per gr 8; inquilini pauperes 5 per gr 2; artifices 2 per gr 4; a caldeari vini cremati gr 12; a propinatione eiusdem gr 6.............11/5/9[10/23/9].] - ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 2. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1651. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997. ISBN 83-87288-55-1 (str. 132-133)
[Cytat: Zawoda et Uiezna: de laneis 7 et 1 quarta agri per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr. 8, taberna annualis gr 12, a caldeari vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6............11/13/9] - ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 3. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1658. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. ISBN 83-87288-55-1 (str. 206)
[Cytat: Zawada eu Wiezna: de laneis 7 et 1 quarta agris per gr 30, hortulani in agris 5 per gr 6, inquilini cum pecore 5 per gr 8, inquilini pauperes 5 per gr 2, artifices 2 per gr 8, taberna annualis gr 12, a caldearis vini cremati gr 12, a propinatione eiusdem gr 6................11/13/0.] - ↑ Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 4. Rejestr pogłównego ziemi przemyskiej 1674. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 2000. ISBN 83-87288-55-1 (str. 53)
[Cytat: Zawada seu Wiezna: a personis subditorum n[ume]ro 31, facit sum[ma fl.].........31/0.] - ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1900 (str. 570) [dostęp 2017-12-15]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1905 (str. 623) [dostęp 2017-12-15]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1906 (str. 657) [dostęp 2017-12-15]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1909 (str. 708) [dostęp 2017-12-15]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1910 (str. 708) [dostęp 2017-12-15]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1913 (str. 831) [dostęp 2017-12-15]
Linki zewnętrzne
- Ujezna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 767.
- Opis miejscowości na stronie urzędu gminy
- Mapa katastralna wsi Ujezna z 1849 roku
| Miejscowości gminy |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki pomocnicze gminy |
|
