Skolimów
52°04′37″N 21°05′54″E/52,076944 21,098333| część miasta Konstancina-Jeziorny | |
 Budynek dawnego młyna przy ul. Chylickiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Miasto | |
| W granicach Konstancina-Jeziorny |
1 stycznia 1969[1] |
| SIMC |
0920781 |
| Populacja (1943) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
(+48) 22 |
| Kod pocztowy |
05-510 |
| Tablice rejestracyjne |
WPI |
Położenie na mapie Konstancina-Jeziorny  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy Konstancin-Jeziorna  | |
| 52°04′37″N 21°05′54″E/52,076944 21,098333
| |
Skolimów – część miasta Konstancina-Jeziorny (SIMC 0920781[2]), w woj. mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, na Mazowszu.
Nazwa Skolimów odnosi się do kilku oddzielnych części:
- Skolimów A i Skolimów B – letniska położone po prawej stronie Jeziorki, w południowej, uzdrowiskowej części Konstancina-Jeziorny (od 1969);
- Skolimów C – letnisko położone po lewej stronie Jeziorki, w zachodniej części Konstancina-Jeziorny (od 1977), z Domem Artystów Weteranów Scen Polskich;
- Skolimów Wieś – historyczna wieś położona po lewej stronie Jeziorki, w środkowej części Konstancina-Jeziorny (od 1977).
Oficjalna nazwa Skolimów (wg TERYT) odnosi się obecnie do prawobrzeżnych części historycznego Skolimowa (Skolimów A i B). Lewobrzeżne części (Skolimów C i Wieś) zaliczane są do Jeziorny Królewskiej[3][4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Skolimów Wieś
[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o Skolimowie pojawiły się w zapisach historycznych w 1407 roku wraz z imieniem Jacusa ze Skolimowa, protoplasty rodu, który władał tym terenem aż do XVI w[5]. Najprawdopodobniej na terenach leżących na północnym brzegu Jeziory (obecnie Jeziorki) z nadania książąt mazowieckich osiedli rycerze z Prus, uciekający przed wojną między Koroną a zakonem krzyżackim, tworząc osadę Skolimowo (Scolymowo)[5]. W XVII wieku Skolimów przeszedł na własność dziedziców Obór[6].
W 1580 roku, jako wieś szlachecka Skolimowo, położona była w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[7]. Prawdopodobnie w XVII wieku na terenie wybudowany został dwór; pierwsze wzmianki pisemne o nim pochodzą z 1753 roku, kiedy od Wielopolskich (ówcześni posiadacze dóbr oborskich) wydzierżawił go Jan Ogonowski[6].
W latach 1867–1954 wieś w gminie Nowo-Iwiczna w powiecie warszawskim[8]. 20 października 1933 utworzono gromadę Skolimów w granicach gminy Nowo-Iwiczna, składającą się ze wsi Skolimów, folwarku Skolimów oraz sześciu osad letniskowych – Szumacher, Sitkiewicz, Skolmowian, Ochmanka, Rozalin i Prekerówka, a także stację kolejową Skolimów[9].
Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. W 1943 gromada Skolimów liczyła 513 mieszkańców[10].
Po wojnie Skolimów Wieś wyłączono ze gminy Nowo-Iwiczna i włączono do gminy Jeziorna, która 1 lipca 1952 po zniesieniu powiatu warszawskiego włączono do powiatu piaseczyńskiego[11]. Tego samego dnia powiększono gminę Jeziorna o dodatkowe cztery gromady ze zniesionej gminie Nowo-Iwiczna, przez co przez kolejne dwa lata Skolimów stanowił jedną z 30 gromad gminy Jeziorna[12]
W związku z reorganizacją administracji wiejskiej jesienią 1954 Skolimów wszedł w skład gromady Chylice, wraz z Chyliczkami, Józefosławiem, Julianowem, Kierszkiem, Wierzbnem i Skolimowem C[13].
W związku z kolejną reformą gminną 1 stycznia 1973[14] gromadę Chylice zniesiono, a Skolimów Wieś wszedł w skład nowo utworzonej gminy Konstancin-Jeziorna[15].
1 sierpnia 1977 Skolimów Wieś (a także Cegielnię-Obory, Chylice-Cegielnię, Skolimów C, Stare Wierzbno i Nowe Wierzbno) wyłączono z gminy Konstancin-Jeziorna i włączono do Konstancina-Jeziorny[16], przez co Skolimów Wieś po raz pierwszy stał się obszarem miejskim.
Skolimów A i B
[edytuj | edytuj kod]Na początku XX w. na południowym brzegu Jeziorki założone zostało letnisko[17] – odtąd Skolimów stał się także miejscowością letniskową, oferującą podobne walory lecznicze i naturalne jak (założony w 1897 na południowym brzegu, w dół rzeki) niedaleki Konstancin.
Powstałe na południowym brzegu Jeziorki letniska Skolimów A i B należały do 1924 roku do gminy Nowo-Iwiczna w powiecie warszawskim[8]. W 1924 roku wraz z letniskiem Chylice weszły w skład nowej gminy Skolimów-Konstancin[18]. 20 października 1933 utworzono gromadę Skolimów w granicach gminy Skolimów-Konstancin, składającą się z letnisk Skolimów A i B[9].
Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, w dystrykcie warszawskim. W 1943 Skolimów liczył 735 mieszkańców[19].
Od 1 lipca 1952 w powiecie piaseczyńskim[11]. Tego samego dnia gminie Skolimów-Konstancin nadano ustrój miejski[20], przez co Skolimów stał się częścią miasta Skolimów-Konstancin. 1 stycznia 1969 Skolimów-Konstancin (ze Skolimowem) połączono z miastem Jeziorna (prawa miejskie od 1962[21]) w nowy ośrodek miejski o nazwie Konstancin-Jeziorna[21].
Skolimów C
[edytuj | edytuj kod]W XX wieku był to obszar osad letniskowych należących do gminy Nowo-Iwiczna w powiecie warszawskim[8], który 1 stycznia 1924 wszedł w skład nowo utworzonej gminy Skolimów-Konstancin[18]. 20 października 1933 w granicach gminy Skolimów-Konstancin utworzono gromadę Chylice, składającą się z letniska i Chylice i letniska Skolimów C[22]. Ponieważ sąsiedni Skolimów Wieś pozostał w gminie Nowo-Iwiczna, oddzielał on Skolimów C od gminy Skolimów-Konstancin, który tworzył jej eksklawę.
Od 1 lipca 1952 w powiecie piaseczyńskim[11]. Tego samego dnia gminie Skolimów-Konstancin, nadano ustrój miejski[20]. Przez kolejne dwa lata Skolimów C był eksklawą miasta Skolimów-Konstancin. W związku z reorganizacją administracji wiejskiej jesienią 1954 Skolimów C wyłączono z miasta Skolimów-Konstancin i włączono do nowo utworzonej gromady Chylice[13], w której skład weszły także Chylice, Chyliczki, Józefosław, Julianów, Kierszek, Skolimów Wieś i Wierzbno[13].
W związku z kolejną reformą gminną 1 stycznia 1973[14] gromadę Chylice zniesiono, a Skolimów C – należący dostąd do sołectwa Chyliczki – wszedł w skład nowo utworzonej gminy Konstancin-Jeziorna (Chyliczki weszły w skład gminy Piaseczno)[15].
1 sierpnia 1977 Skolimów C (a także Cegielnię-Obory, Chylice-Cegielnię, Skolimów Wieś, Stare Wierzbno i Nowe Wierzbno) wyłączono z gminy Konstancin-Jeziorna i włączono do Konstancina-Jeziorny[16], przez co Skolimów C po raz drugi stał się obszarem miejskim.
Zabytki i instytucje
[edytuj | edytuj kod]W Skolimowie przy ul. Chylickiej znajduje się stary młyn i sąsiadująca z nim willa „Zagłobin”.
Przy ul. Chylickiej 1 znajduje się część budynku, należącego do kompleksu restauracyjnego zwanego „Willa Skolimowianka” z 1909. W 1942 roku restaurację w niej prowadził Romuald Trzeciecki. Wcześniej, od 1 sierpnia 1939 roku prowadzili ją Józefa oraz Ludwig Witkowscy. Po wojnie w 1947 roku nabyta została przez Michała Chajkowskiego. Prowadził ją jeszcze rok. Potem w części budynku od strony ul. Chylickiej powstał sklep spółdzielczy. Obecna część obiektu została zburzona w 2003 roku pod drogę powiatową. Podobny los czeka sędziwy obiekt jakim jest dawny budynek Kolei Wilanowskiej – stacji kolejowej „Skolimów” z kasą i poczekalnią (później dom mieszkalny). Willa Skolimowianka[23] została zaprojektowana przez Hugona Kudera, znanego w tamtych czasach architekta, który z Konstancinem-Jeziorną związał się szczególnie, ale ślady jego działalności można spotkać także w Warszawie.
Od 1928 roku w Skolimowie mieści się Dom Artystów Weteranów Scen Polskich należący do ZASP.
Od lat 50. w Skolimowie-Konstancinie znajduje się stacja naukowa Instytutu Reumatologicznego oraz sanatorium reumatologiczne. Skolimów znany był z hodowli zwierząt futerkowych (m.in. nutrii i lisów). W latach 50 i latach 60 była na terenie Skolimowa fabryka pasty do obuwia.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 1 lipca 1952 w granicach miasta Skolimów-Konstancin
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). GUS. [dostęp 2021-01-09].
- ↑ Geoportal
- ↑ Targeo
- ↑ a b Paweł Komosa: Początki Skolimowa. luty 2013. [dostęp 2014-11-25].
- ↑ a b Paweł Komosa: Dwór w Skolimowie. styczeń 2014. [dostęp 2014-11-25].
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 273.
- ↑ a b c Mapy WIG
- ↑ a b Warszawski Dziennik Wojewódzki: dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
- ↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
- ↑ a b c Dz.U. z 1952 r. nr 27, poz. 185
- ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej : według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.
- ↑ a b c Uchwała Nr VI/10/12/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu piaseczyńskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-0/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 29 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 67)
- ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ a b Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407)
- ↑ a b Dz.U. z 1977 r. nr 24, poz. 103
- ↑ Paweł Komosa: We wsi Skolimów. luty 2014. [dostęp 2014-11-25].
- ↑ a b Dz.U. z 1924 r. nr 4, poz. 35
- ↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
- ↑ a b Dz.U. z 1952 r. nr 26, poz. 181
- ↑ a b Dz.U. z 1968 r. nr 48, poz. 343
- ↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
- ↑ Willa Skolimowianka [online], www.facebook.com [dostęp 2017-05-10] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Skolimów (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 689.
| Części miasta wg TERYT | |
|---|---|
| Inne obszary |
|
