Chłopiec w pasiastej piżamie
 Logo filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
2008 |
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
93 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja | |
| Strona internetowa | |
Chłopiec w pasiastej piżamie (ang. Boy in the Striped Pyjamas) – amerykańsko-brytyjski film z 2008 roku. Reżyserem i scenarzystą filmu jest Mark Herman. Film jest adaptacją książki Johna Boyne’a pod tym samym tytułem, wydanej w 2006 roku.
Serwis Rotten Tomatoes przyznał mu wynik 63%[1].
Film kręcono na Węgrzech (w Budapeszcie)[2] od 29 kwietnia do lipca 2007 roku.
Opis fabuły
Akcja filmu umieszczona jest w czasach II wojny światowej. Ośmioletni Bruno wraz z rodzicami i starszą siostrą mieszka w Berlinie. Pewnego dnia jego ojciec zostaje mianowany komendantem obozu zagłady i cała rodzina przeprowadza się na wieś. W nowym miejscu zamieszkania Bruno nie ma żadnych kolegów i całymi dniami się nudzi. Jedyne jego zajęcia to czytanie książek przygodowych i huśtanie na własnoręcznie zrobionej huśtawce. Podczas odkrywania okolicy Bruno poznaje ośmioletniego Żyda – Szmula, który jest więźniem obozu zagłady. Między chłopcami zawiązuje się szczególna nić porozumienia. Nie przeszkadzają im różnice społeczne, ideologiczne ani drut kolczasty, który ich dzieli. Film pokazuje życie obozowe z perspektywy małego dziecka, które nie wszystko rozumie.
Obsada
Źródło[3]
- Asa Butterfield – Bruno
- Jack Scanlon – Szmul
- Vera Farmiga – Matka
- David Thewlis – Ojciec
- David Hayman – Paweł
- Henry Kingsmill – Karl
- Zac Mattoon O'Brien – Leon
- Cara Horgan – Maria
- Sheila Hancock – Babcia
- Richard Johnson – Dziadek
- Amber Beattie – Gretel
- Rupert Friend – Porucznik Kotler
- Jim Norton – Pan Liszt
- Béla Fesztbaum – Schultz
- László Áron – Lars
Rupert Friend początkowo nie chciał grać porucznika Kotlera, gdyż był zszokowany brutalnością tej postaci[4].
Nagrody
Vera Farmiga (odtwórczyni roli matki Brunona) dostała za swoją rolę nagrodę British Independent Film Awards. Poza tym była ona jedyną Amerykanką na planie filmu[4].
Kontrowersje
Krytycy zarzucają filmowi, że jego fabuła zawiera wiele nieścisłości historycznych, które mogą prowadzić do wypaczonego rozumienia rzeczywistości obozów koncentracyjnych oraz Holokaustu[5].
Jednym z głównych zarzutów wobec filmu jest sugestia, że Bruno, syn niemieckiego oficera SS, mógł bezproblemowo przebywać w pobliżu obozu, a także spotkać tam i nawiązać przyjaźń z żydowskim chłopcem, Szmulem. W rzeczywistości było to niemożliwe z uwagi na rygorystyczne środki bezpieczeństwa stosowane w obozach, gdzie więźniowie byli odizolowani od świata zewnętrznego przez pilnie strzeżone mury i druty kolczaste. Z tego samego powodu niemożliwe jest, aby wykonać podkop, którym Bruno dostał się na teren obozu.
Kolejnym punktem krytyki jest nieprawdziwe przedstawienie poziomu świadomości młodych Niemców na temat wojny i działań wojennych. W filmie Bruno nie jest świadomy wojny ani charakteru działalności swojego ojca, co jest mało wiarygodne w kontekście ówczesnej propagandy hitlerowskiej. Naziści intensywnie propagowali swoją ideologię wśród dzieci i młodzieży, a doświadczenia wielu żydowskich ofiar Holokaustu wskazują, że nawet w młodym wieku byli oni świadomi prześladowań na tle rasowym – często już w szkole doświadczali przemocy ze strony niemieckich rówieśników[6][7].
Film jest także krytykowany za sposób, w jaki rozkłada akcenty emocjonalne. Finałowa scena, w której Bruno ginie w komorze gazowej, może wzbudzać współczucie przede wszystkim dla postaci niemieckiego chłopca, co zdaniem krytyków jest problematyczne. W efekcie film może zniekształcać rzeczywistość historyczną, skupiając uwagę widza na tragedii pojedynczej niemieckiej rodziny, a nie na milionach rzeczywistych ofiar Holokaustu. Tego rodzaju narracja może prowadzić do niebezpiecznego relatywizowania winy i odpowiedzialności za zbrodnie nazistowskie[8].
Muzeum Auschwitz, na którego terenach prawdopodobnie rozgrywa się część akcji filmu, a także wiele innych organizacji badających kwestię Holokaustu, oficjalnie skrytykowało "Chłopca w pasiastej piżamie". Film został określony jako szkodliwy, argumentując, że może on prowadzić do wypaczonego obrazu Holokaustu w świadomości widzów, zwłaszcza tych młodszych. Pracownicy samego Muzeum podkreślają, że tego typu produkcje mogą wprowadzać w błąd, zwłaszcza jeśli są wykorzystywane jako narzędzie edukacyjne, co jest szczególnie niebezpieczne w kontekście zachowania pamięci o rzeczywistej tragedii milionów ofiar Zagłady[9].
Przypisy
- ↑ The Boy in the Striped Pajamas (The Boy in the Striped Pyjamas). [dostęp 2017-05-31].
- ↑ Chlopiec w pasiastej pizamie (2008) Filming Locations. IMDb. [dostęp 2014-10-17]. (ang.).
- ↑ "Nadzieja niewidomych" cz. 1 i cz. 2 - Etiopia - Plejada.pl [online], film.onet.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2010-09-12] (pol.).
- ↑ a b The Boy in the Striped Pajamas (2008). [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Harriet Sherwood, The Boy in the Striped Pyjamas ‘may fuel dangerous Holocaust fallacies’, „The Guardian”, 27 stycznia 2022, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-08-18] (ang.).
- ↑ Indoctrinating Youth [online], encyclopedia.ushmm.org [dostęp 2024-08-18] (ang.).
- ↑ “Nobody asked about the survivors” | Lily Schwarzschild on World Refugee Day | USC Shoah Foundation. USC Shoah Foundation 2023-06-20. [dostęp 2024-08-18].
- ↑ The Problem with ‘The Boy in the Striped Pyjamas’ [online], Holocaust Centre North, 17 września 2019 [dostęp 2024-08-18] (ang.).
- ↑ https://x.com/AuschwitzMuseum/status/1213823424969224193
Linki zewnętrzne
