Damasławek
52°50′25″N 17°29′58″E/52,840278 17,499444| wieś | |
 Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1892[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
62-110[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PWA |
| SIMC |
0525553 |
Położenie na mapie gminy Damasławek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wągrowieckiego  | |
| 52°50′25″N 17°29′58″E/52,840278 17,499444[1]
| |
| Strona internetowa | |
Damasławek – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Damasławek, w regionie Pałuki, na Pojezierzu Chodzieskim. Miejscowość jest siedzibą gminy Damasławek.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość leży w granicach Wielkopolski. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Damasławek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Przez Damasławek przebiega droga wojewódzka nr 251 oraz droga powiatowa nr 1580P (relacji Głogowiniec–Janowiec Wielkopolski). Znajduje się tu stacja kolejowa, gdzie krzyżują się dwie linie kolejowe na których odbywa się wyłącznie ruch towarowy.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według danych z 31 grudnia 2008 roku wieś miała 2182 mieszkańców[4].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość notowana w różnych formach od czasów średniowiecza: Domasław (1464), Domasław utraque (1511-23),Domasław alia Kozyn (1535), Domasławko miniori (1548), Domasławek (1548), Domaszław mnieyszy (1577), Domasłow minor (1618-20), Domasławek.. (1674), Domasławek (1674), Domasław Mnieyszy (1789), Domasławek (1846), Damasławek (1862), Damasławek (1880)[5]
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. Wieś w XIX wieku została zanotowana pod podwójną polską oraz niemiecką nazwą Damasławek oraz Elsenau. Jako dominium leżące w powiecie wągrowieckim wieś opisał XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, podając, że w 1880 roku we wsi znajdowało się 8 domów ze 133 mieszkańcami w tym 31 z nich było ewangelikami, a 102 katolikami. Miejscowość liczyła w sumie 1392 morg rozległości[6].
W latach 1918–1919 ludność wsi wzięła czynny udział w powstaniu wielkopolskim. Podczas walk pod Zdziechową w Łopiennie i Damasławku polskie załogi kolejowe wstrzymały dalsze transporty Niemców w stronę Gniezna, co ostatecznie zakończyło dopływ żołnierzy w ten rejon i przyczyniło się w znaczący sposób do utrzymania tego miasta w polskich rękach[7].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do rejestru zabytków został wpisany park dworski z 1. połowy XIX wieku oraz dawny dworek późnoklasycystyczny z 1. połowy XIX wieku, pełniący obecnie funkcję plebanii[8].
W miejscowości znajduje się Zespół Szkół Powszechnych im. Pierwszych Piastów, który obejmuje szkołę podstawową, gimnazjum, liceum profilowane, zasadniczą szkołę zawodową, technikum uzupełniające, szkołę policealną oraz technikum. Ponadto wieś posiada przedszkole publiczne.
W Damasławku znajduje się kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika wybudowany w 1923.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W miejscowości funkcjonuje Gminny Ludowy Klub Sportowy "Sokół" Damasławek. Został założony 14 lutego 1994 r. i posiada barwy klubowe żółto-niebieskie. Klub posiada stadion o pojemności 500 miejsc (w tym 300 siedzących), którego boisko ma wymiary 105 x 60 m. Zespół piłki nożnej w sezonie 2010/2011 grał w IV lidze, grupie wielkopolskiej północnej[9]. Wychowankiem Sokoła Damasławek jest reprezentant Polski i zawodnik Torino FC - Karol Linetty.
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W miejscowości działa młyn pszenny[10]. Ponadto we wsi funkcjonuje: zakład przetwórstwa mleka specjalizujący się w produkcji serów dojrzewających[11]. W latach 1955–1962 Zbigniew Werner nadzorował oraz prowadził prace geologiczno-dokumentacyjne złóż soli kamiennych i soli potasowo-magnezowych w Wielkopolsce. Jedno ze złóż znaleziono w okolicach Damasławka dzięki czemu w miejscowości powstał zakład produkujący sól spożywczą oraz inne produkty solne[12].
Ludzie związani z Damasławkiem
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21342
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 206 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Plan Odnowy Miejscowości Damasławek. UG Damasławek, 2008, s. 8 (Załącznik do Uchwały Nr XXIV/149/09 Rady Gminy Damasławek z dnia 12 lutego 2009 r.)
- ↑ Rymut 1997 ↓, s. 256.
- ↑ Damasławek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 897.
- ↑ Iłowiecki 1981 ↓.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Sokół Damasławek. 90minut.pl. [dostęp 2011-01-30].
- ↑ O firmie. Przedsiębiorstwo Zbożowo-Młynarskie "Damłyn". [dostęp 2011-01-30].
- ↑ Sery dojrzewające. Lacpol. [dostęp 2011-01-30].
- ↑ Asortyment. "Paksol" SJ. [dostęp 2011-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-15)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. II, C-D. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 256. ISBN 978-83-64007-04-0.
- Antoni Czubiński: Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Zarys dziejów. Warszawa-Poznań: PWN, 1988, s. 226-230. ISBN 83-85579-64-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Damasławek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 897.
