Umultowo
| jednostka pomocnicza Poznania | |
 Siedziba Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM mieści się w granicach osiedla (2013) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Poznania |
1987 |
| SIMC |
0970402 |
| Powierzchnia |
6,12 km² |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Tablice rejestracyjne |
PO |
Położenie na mapie Poznania
| |
| 52°28′19″N 16°56′49″E/52,471944 16,946944 | |
Umultowo[1] (hist. Umóltowo, Omóltowo, Villa Unolfi (1253), Onulfi villa, Hunołtowicz (1310), Hunoltowicze (1313), Unolfowice, Ulmenhof) – część miasta i osiedle administracyjne Poznania, położone w północnym obszarze miasta.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Położona w północnej części miasta, nad Wartą, granicząca z Moraskiem (w tym Hubami Moraskimi) od zachodu, z Radojewem (Nową Wsią Górną i Dolną) od północy, z Naramowicami od południa. W jej bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się najwęższy odcinek mezoregionu Poznański Przełom Warty.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Historycznie osobna miejscowość nad Jeziorem Umultowskim (początki osadnictwa datowane na ok. XI w.), stopniowo rozbudowywana w kierunku doliny rzeki Warty. Pierwsze pisemne wzmianki o Umultowie pojawiają się w dokumencie lokacyjnym miasta Poznania z 1253 roku, kiedy to książę Przemysł I przekazał kilka okolicznych wsi mieszkańcom nowo lokowanego miasta. W dokumencie tym Umultowo figuruje pod nazwą Villa Unolfi[2]. W 1310 roku część Umultowa a potem w roku 1313 pozostała jej część wraz z jeziorem, została przekazana przez ówczesnego wójta Poznania Przemko oraz jego ojca Ludwika, Kapitule Katedry Poznańskiej[3], która gospodarowała na tych ziemiach do około roku 1623, kiedy oddała je dominikanom poznańskim. W roku 1797, w ramach działań wynaradawiających ziemie zaboru pruskiego, władze pruskie skonfiskowały szereg majątków kościelnych i przekazały je świeżo uszlachconemu kupcowi berlińskiemu Zygmuntowi Ottonowi von Treskow[4] (wraz z Owińskami, Biedruskiem, Bolechowem, Moraskiem, Radojewem i innymi), w którego rękach pozostawały do Powstania Wielkopolskiego. Rodzina von Treskow zbudowała na terenie wsi Umultowo niewielki dwór oraz zabudowania folwarczne, których część przetrwała do dnia dzisiejszego. W 1860 r. w Umultowskim dworze urodziła się córka Zygmunta Ottona - Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow[5].
W 1806 roku przez Umultowo przejeżdżał Napoleon Bonaparte[6].
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Umultowo, po jej zniesieniu w gromadzie Suchylas, przekształconej w wyniku reformy administracji w gminę Suchy Las.
W 2. poł. XX wieku wieś Umultowo została etapami włączona w granice miasta Poznania, wraz z Moraskiem i Radojewem. Od 1982 roku przez jeden rok, na terenie Umultowa wydobywano piasek. Po zakończeniu wydobycia, w wyrobisku utworzono wysypisko śmieci. Po wypełnieniu wyrobiska, wysypisko zostało zamknięte, a teren zrekultywowany[7].
Od nazwy dzielnicy wywodzi się ul. Umultowska. Jej pisownia w przeszłości brzmiała: Ulułtowska oraz Umółtowska.
1 stycznia 1987 r. przyłączono do Poznania obszar wsi Umultowo o powierzchni 526,46 ha z gminy Suchy Las[8].
Obszar Umultowa w latach 1987–1990 należał do dzielnicy Stare Miasto.
W 1992 r. utworzono jednostkę pomocniczą miasta Osiedle Umultowo[9].
Stan obecny
[edytuj | edytuj kod]Rozwój Kampusu Morasko Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na granicy Umultowa i Moraska wymusił budowę kompleksu budynków uniwersyteckich (Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Pływalnia Uniwersytecka) oraz uniwersyteckich osiedli (Uniwer i Różany Potok). Jednocześnie włączenie miejscowości w granice miasta Poznania częściowo otwarło drogę do zabudowy jednorodzinnej. Różne części Umultowa wyraźnie różnią się od siebie zabudową, a konfliktom architektonicznym i idącym za nimi konfliktom komunikacyjnym (rozbudowa WNGiG UAM na istniejącej ulicy Maków Polnych) sprzyja brak uregulowania statusu terenów Umultowa w postaci planu zagospodarowania przestrzennego.[potrzebny przypis]
Dla mieszkańców osiedla wydawane jest od 2000 czasopismo (miesięcznik) - Panorama Umultowa w nakładzie 500 egzemplarzy (ISSN: 1641-8816). Wydawcą jest osoba prywatna[10].
Wspólnoty religijne
[edytuj | edytuj kod]Umultowo w całości należy do terenu parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jadwigi Królowej, prowadzonej przez księży z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Kościół znajduje się nad Jeziorem Umultowskim (przy ulicy Mleczowej). Początkowo dom zakonny znajdował się przy ulicy Paczoskiego, obecnie znajduje się tam Kolegium Akademickie św. Benedykta, a dom zakonny został wybudowany obok kościoła.
Na Umultowie znajduje się Sala Królestwa Świadków Jehowy (przy ulicy Naramowickiej)[11].
Samorząd
[edytuj | edytuj kod]Siedziba Rady Osiedla Umultowo znajduje się w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 9, ul. Umultowska 114, a obecna kadencja Rady rozpoczęła się w 2019[12]. Przewodniczącym Rady jest Rafał Sobczak, a przewodniczącym Zarządu – Piotr Błaszczak. Rada Osiedla wydaje periodyk Umultowski Fyrtel[13].
Kampus
[edytuj | edytuj kod]Na terenach Umultowa i Moraska znajduje się nowoczesny kampus uniwersytecki (Kampus Morasko) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, gdzie siedziby mają Wydział Fizyki, Wydział Matematyki i Informatyki, Wydział Biologii, Wydział Chemii, Wydział Historyczny, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii, Archiwum, Hala Sportowa oraz Pływalnia Uniwersytecka.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Na Umultowie mieści się pętla autobusowa Różany Potok (autobusy linii 198), a ponadto dzielnica obsługiwana jest przez autobusy linii 167, 188, 348 i 911.
Sport
[edytuj | edytuj kod]Obiekty sportowe na Umultowie (poza uniwersyteckimi) to hala squasha (przy ulicy Naramowickiej), wielofunkcyjne boisko sportowe łączące kort tenisowy, boisko siatkarskie, stół do tenisa stołowego i plac zabaw dla dzieci (przy ulicy Łagodnej), boisko do koszykówki przy Spółdzielni Mieszkaniowej Różany Potok oraz dwa osiedlowe boiska piłkarskie (przy ulicy Kresowej oraz przy ulicy Zagajnikowej).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- podział administracyjny Poznania
- Jezioro Umultowskie
- Różany Potok
- Osiedle Różany Potok
- kolej obwodowa w Poznaniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ OSIEDLE UMULTOWO - bip.poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ Przywilej lokacyjny Poznania - Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2019-10-20].
- ↑ Wiesiołowski Jacek(1940-)(Red.), Kronika Miasta Poznania 1999 R.69 Nr1 ; Władze miejskie, Wydawnictwo Miejskie, 1999 [dostęp 2019-10-20].
- ↑ Rüdiger v Treskow, Constanze von Gersdorff, Familienverband der Familie v. Treskow [online], www.treskowpage.com [dostęp 2019-10-21].
- ↑ Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow b. 23 Jul 1860 Umultowo, Posen d. 21 Sep 1918 Posen: Geneagraphie - Families all over the world [online], geneagraphie.com [dostęp 2019-10-20].
- ↑ Dorota Matyaszczyk Szlaki dziedzictwa kulturowego w Wielkopolsce na przykładzie "Szlaku Napoleońskiego"
- ↑ Miejska Pracownia Urbanistyczna Poznań, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania [online], sierpień 2016.
- ↑ Uchwała nr XVII/145/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1986 r. (M.P. z 1986 r. nr 35, poz. 278)
- ↑ Uchwała Nr XLVI/238/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Umultowo
- ↑ Panorama Umultowa, nr 9(108)/2010
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-04-04].
- ↑ Osiedle Umultowo - Osiedla - Poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 2019-10-20] (pol.).
- ↑ Rada Osiedla Umultowo - Umultowski Fyrtel [online], www.facebook.com [dostęp 2019-10-20] (pol.).
| Części miasta | |
|---|---|
| Osiedla mieszkaniowe |
