Oskar Hansen

Oskar Hansen
Imię i nazwisko urodzenia	Oskar Nikolai Hansen
Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1922 ; Helsinki
Data i miejsce śmierci	11 maja 2005 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie
Zawód, zajęcie	architekt, teoretyk, malarz, rzeźbiarz, pedagog, projektant wnętrz
Miejsce zamieszkania	Warszawa
Narodowość	polsko-fińska
Alma Mater	Politechnika Warszawska
Uczelnia	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Stanowisko	profesor
Małżeństwo	Zofia Garlińska-Hansen
Dzieci	Alvar Hansen
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Oskar Nikolai Hansen (ur. 12 kwietnia 1922 w Helsinkach, zm. 11 maja 2005 w Warszawie) – polski architekt fińskiego pochodzenia, teoretyk, malarz, rzeźbiarz, pedagog i projektant wnętrz.

Życiorys

Syn Hermana Karola oraz Anny Jakolewny (z domu Zetiłow)^[1]^[2]. Ukończył wileńskie Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta, a następnie Wydział Mechaniczny w średniej Państwowej Szkole Technicznej im. Marszałka J. Piłsudskiego w Wilnie. Po wojnie studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej (dyplom w roku 1951 u Romualda Gutta). W 1948 wyjechał do Paryża gdzie studiował malarstwo u Fernanda Légera. Tam też praktykował architekturę u Pierre’a Jeannereta.

Od roku 1955 był wykładowcą, a od 1967 profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (patrz: Zakłady Artystyczno-Badawcze). Jego dydaktyka oraz teorie, zwłaszcza teoria formy otwartej, wywarły ogromny wpływ na jego studentów, m.in. Krzysztofa Bednarskiego, Grzegorza Kowalskiego, Zbigniewa Frączkiewicza, Zofię Kulik, Elżbietę Cieślar, Emila Cieślara, Wiktora Gutta i innych. W 1957 wystawa indywidualna. Uczestnik Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70^[3]. W 2005 wystawa retrospektywna „Ku formie otwartej”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki (Warszawa).

Był twórcą teorii formy otwartej. Opracował urbanistyczną koncepcję rozwoju miast przyszłości („Linearny System Ciągły” (LSC) i „Forma Ciągła”)^[4]^[5]. Teorie Hansena znajdują zastosowanie w BAS (Bergen School of Architecture) w Bergen w Norwegii założonej w 1983 przez jego ucznia Sveina Hatløya.

Był mężem architekt Zofii Garlińskiej-Hansen, z którą poznał się podczas studiów na Wydziale Architektury. Wiele projektów stworzyli wspólnie. Ojciec Alvara Hansena^[6].

Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 53-1-51)^[7].

Realizacje i projekty

niezrealizowany projekt przebudowy kina Świat w Warszawie (1950);
niezrealizowany projekt ratusza dla Warszawy (1952);
dachy pawilonu polskiego w Izmirze (z Lechem Tomaszewskim), (1955);
mieszkanie w Warszawie (1955);
projekt rozbudowy Zachęty (oraz Lech Tomaszewski, Stanisław Zamecznik), (1958);
niezrealizowany pomnik obozu koncentracyjnego w Auschwitz (1958);
pawilon na międzynarodową wystawę w São Paulo (1959);
aranżacja przestrzenna z giętych płyt na II Wystawie Sztuki Nowoczesnej w warszawskiej „Zachęcie” (1958);
osiedle im. Słowackiego w Lublinie (LSM) (projekt 1960–1963, realizacja 1964–1966);
osiedle Przyczółek Grochowski w Warszawie (LSC) (oraz Zofia Garlińska-Hansen) (projekt 1963);
zachodnia część osiedla Torwar (1964–1968)^[8]
dwa budynki przy ulicy Sanockiej na osiedlu Rakowiec WSM w Warszawie (wraz z Zofią Garlińską-Hansen) (1964)^[2];
niezrealizowany projekt muzeum sztuki współczesnej dla Skopje (1966);
własny dom w Szuminie (1968);
pomnik na grobie Władysława Skoczylasa;
pomnik na terenie byłego obozu Dulag 121 w Pruszkowie (1990).

Ordery i odznaczenia

Srebrny Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)^[1]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[9]

Nagrody i wyróżnienia

za projekt pawilonu na EXPO 1958,
I nagroda w konkursie na Pomnik Oświęcimski

Publikacje

Jego dwie książki zawierające obserwacje, koncepcje i teorie zostały wydane pośmiertnie w niewielkim nakładzie jako katalogi towarzyszące retrospektywnej wystawie w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie. Od czasu wystawy nie było wznowień.

Zobaczyć Świat Warszawa 2005
Ku Formie Otwartej Warszawa 2005

Galeria

Przyczółek Grochowski

Widok od strony ulicy
Przyziemia
Widok od podwórka
Budynki wraz z terenami zielonymi osiedla
Detale elewacji

Inne

Światowit (projekt), 1970 Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, kolekcja MWW
Światowit (projekt), 1970 Sympozjum Plastyczne Wrocław '70.
Grób Władysława Skoczylasa na warszawskim cmentarzu Powązkowskim.
Osiedle Słowackiego w Lublinie

Zobacz też

Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów w Warszawie

Przypisy

↑ ^a ^b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ ^a ^b FilipF. Springer FilipF., Zaczyn: o Zofii i Oskarze Hansenach, Mówi Muzeum, Kraków : Warszawa: Wydawnictwo Karakter ; Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 2022, s. 21, ISBN 978-83-67016-20-9 [dostęp 2024-09-01] .
↑ DanutaD. Dziedzic DanutaD., ZbigniewZ. Makarewicz ZbigniewZ. (red.), Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Wrocław: Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. Ośrodek Teatru Otwartego "Kalambur", 1983, s. 177, OCLC 830242745 .
↑ Marek Lewoc: „Oskar Hansen i jego utopijna wizja – czy osiedla od Tatr po Bałtyk miały szanse na realizację?”. [dostęp 2020-01-02].
↑ Oskar Hansen: „Linearny System Ciągły - Pasmo Zachodnie” (film z 1976 r.). [dostęp 2020-01-02].
↑ Informacja w serwisie o.pl. [dostęp 2011-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-18)].
↑ Miejsce pochówku. [dostęp 2019-11-19].
↑ Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 20. ISBN 83-85028-56-0.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

Oskar Hansen Ku formie otwartej, red. Jola Gola, układ graficzny Oskar Hansen, Fundacja Galerii Foksal (Warszawa), Revolver (Frankfurt), Muzeum ASP w Warszawie, 2005.
Złota Księga Nauki Polskiej 2000. Naukowcy przełomu wieków (redaktor naczelny Krzysztof Pikoń), Wydawnictwo „Helion”, Gliwice 2001, s. 158
Filip Springer. Forma otwarta (wydanie papierowe) / Nowe miasto i nowy świat. Oskar Hansen chce ratować ludzkość (wydanie internetowe). „Wysokie obcasy”. 2011 (50), s. 10–15, 17 grudnia 2011. Warszawa. ISSN 1506-9087. [dostęp 2012-01-02].
Filip Springer: Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach. Kraków – Warszawa: Wydawnictwo Karakter i Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 2013. ISBN 978-83-64177-00-2. ISBN 978-83-62376-24-7. OCLC 848223785.

Linki zewnętrzne

Biogram w portalu culture.pl
Oskar Hansen. tnn.lublin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)]. – artykuł na stronie ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN

[:0-1] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[:1-2] FilipF. Springer FilipF., Zaczyn: o Zofii i Oskarze Hansenach, Mówi Muzeum, Kraków : Warszawa: Wydawnictwo Karakter ; Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 2022, s. 21, ISBN 978-83-67016-20-9 [dostęp 2024-09-01] .

[3] DanutaD. Dziedzic DanutaD., ZbigniewZ. Makarewicz ZbigniewZ. (red.), Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Wrocław: Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe. Ośrodek Teatru Otwartego "Kalambur", 1983, s. 177, OCLC 830242745 .

[4] Marek Lewoc: „Oskar Hansen i jego utopijna wizja – czy osiedla od Tatr po Bałtyk miały szanse na realizację?”. [dostęp 2020-01-02].

[5] Oskar Hansen: „Linearny System Ciągły - Pasmo Zachodnie” (film z 1976 r.). [dostęp 2020-01-02].

[6] Informacja w serwisie o.pl. [dostęp 2011-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-18)].

[7] Miejsce pochówku. [dostęp 2019-11-19].

[przew-8] Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 20. ISBN 83-85028-56-0.

[9] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]