Andrzej Schinzel

Andrzej Schinzel

Andrzej Schinzel (1974)
Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1937 Sandomierz
Data i miejsce śmierci	21 sierpnia 2021 Konstancin-Jeziorna
Profesor zw. doktor habilitowany nauk matematycznych
Specjalność: teoria liczb, ciała i wielomiany
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski (1958)
Doktorat	1960
Habilitacja	1962
Profesura	1967
Polska Akademia Nauk / Umiejętności
Status PAN	Członek rzeczywisty (1994), Członek korespondent (1979)
Status PAU	Członek czynny (2004), Członek korespondent (2002)
Doktor honoris causa Uniwersytet w Caen – 1998 Uniwersytet Adama Mickiewicza – 2011 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – 2012
Praca naukowa
Instytut badawczy	Instytut Matematyczny PAN
Zastępca Dyrektora ds. Naukowych
Instytut badawczy	Instytut Matematyczny PAN
Okres spraw.	1986–1989
Odznaczenia

Andrzej Schinzel (ur. 5 kwietnia 1937 w Sandomierzu, zm. 21 sierpnia 2021 w Konstancinie-Jeziornie) – polski matematyk zajmujący się teorią liczb, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, pracownik Instytutu Matematycznego PAN. Schinzel był między innymi uczniem, współpracownikiem i kontynuatorem dzieła Wacława Sierpińskiego oraz jego biografem.

Życiorys

Syn lekarza Zygmunta Schinzla (1887–1974) i artystki malarki Wandy Marii z d. Świeżyńskiej (1905–2001), brat szachisty Władysława Schinzla. Jako czternastolatek, w dziewiątej klasie tzw. jedenastolatki, został laureatem II Olimpiady Matematycznej (1950/51), zajmując w niej pierwsze miejsce.

W 1958 ukończył studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 1960 uzyskał doktorat pod kierownictwem prof. Wacława Sierpińskiego. W latach 1960–1961 był stypendystą Fundacji Rockefellera w Cambridge i Uppsali. Doktor habilitowany od roku 1962, profesor nadzwyczajny od roku 1967, zwyczajny od roku 1974, członek korespondent PAN od roku 1979, członek rzeczywisty od roku 1994. Pracował w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk. Wieloletni kierownik Zakładu Teorii Liczb i przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Matematycznego PAN, a także członek Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej.

W ciągu czterdziestu lat był wydawcą czasopisma „Acta Arithmetica”. Jednym z wypromowanych przez niego doktorów był prof. Henryk Iwaniec.

Członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności (2004), członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek honorowy Węgierskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Matematycznego i Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego, członek korespondent Austriackiej Akademii Nauk, członek Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina. Członek i protektor czynny Archikonfraterni Literackiej w Warszawie. Trzykrotnie (1993, 2001, 2003) uczestniczył w letnich seminariach w rezydencji papieskiej w Castel Gandolfo na zaproszenie Jana Pawła II.

28 sierpnia 2021 roku został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Katedralnym w Sandomierzu.

Dorobek naukowy i zainteresowania badawcze

Opublikował ok. 300 prac z zakresu matematyki, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zajmował się wieloma obszarami teorii liczb:

• analityczną teorią liczb,
• algebraiczną teorią liczb,
• równaniami diofantycznymi,
• geometrią liczb, szczególnie algebraicznymi i arytmetycznymi aspektami wielomianów.

Współpracował też z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, prowadząc jeden z wykładów popularnych z serii „Drogi do rzeczywistości”.

Był zaangażowany w działalność na rzecz krajowego środowiska naukowego. Aktywnie uczestniczył w działalności Polskiego Towarzystwa Matematycznego – w latach 1981–1983 sprawował funkcję jego wiceprezesa. W 2009 r. został członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Wśród jego aktywności było uczestniczenie w redakcjach i badania z historii nauki – sprawował funkcję redaktora czasopism „Antiquitates Mathematicae” i „Acta Arithmetica”.

Publikacje książkowe

• 1964: Elementary theory of numbers, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (wraz z Wacławem Sierpińskim)
• 1976: Wacław Sierpiński, Iskry
• 1982: The number of zeros of polynomials in valuation rings of complete discretely valued fields, Instytut Matematyczny PAN
• 1982: Selected topics on polynomials, University of Michigan Press
• 1993: On reducible trinomials, Instytut Matematyczny PAN
• 2000: Polynomials with special regard to reducibility, Cambridge University Press
• 2005: On weak automorphs of binary forms over an arbitrary field, Instytut Matematyczny PAN (wraz z Jerzym Browkinem)
• 2007: Elementary, analytic and geometric number theory, European Mathematical Society (wraz z Henrykiem Iwańcem)
• 2007: Henryk Iwaniec, Władysław Narkiewicz, Jerzy Urbanowicz (wydawcy): Andrzej Schinzel – Selecta, European Mathematical Society (dwa tomy)

Odznaczenia i wyróżnienia

Zaszczyty państwowe i samorządowe

Odznaczony Krzyżem Komandorskim (2002), Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Krzyżem „Pro Ecclesia et Pontifice”. Honorowy obywatel Sandomierza (2016).

Doktoraty honorowe

Doktor honoris causa Uniwersytetu w Caen (1998), Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (19 grudnia 2011) i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (23 lutego 2012).

Inne nagrody

W 1982 roku otrzymał Medal im. Wacława Sierpińskiego, a w 1992 Medal im. Stefana Banacha.

Bibliografia

• Professor Andrzej Schinzel. impan.pl. [dostęp 2014-01-21]. (ang.).
• Andrzej Schinzel. matematycy.interklasa.pl. [dostęp 2021-08-23].
• Andrzej Schinzel. Instytut Matematyczny, Polska Akademia Nauk. naukaonline.pan.pl. [dostęp 2021-08-22].
• Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Andrzej Schinzel, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-01-21] .

Linki zewnętrzne

• Fotografia prof. Andrzeja Schinzla. ems-ph.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)].
• Prof. Andrzej Schinzel na zdjęciach w Narodowym Archiwum Cyfrowym
• „Czasem dowód jest piękny”. Wywiad z prof. Andrzejem Schinzlem z 2012 roku. naukaonline.pan.pl. [dostęp 2021-08-24].
• Andrzej Schinzel w bazie Mathematics Genealogy Project (ang.) [dostęp 2021-10-30].