Prezydent Malty

Prezydent Malty

President ta' Malta

Sztandar prezydenta Malty
Stanowisko
Państwo	Malta
Data utworzenia	13 grudnia 1974
Pierwszy	Anthony Mamo
Obecny	Myriam Spiteri Debono
Obecny od	4 kwietnia 2024
Siedziba	Pałac San Anton, Attard
Strona internetowa

Prezydent Malty – konstytucyjna głowa państwa.

Prezydent Malty (mt. Il-President ta' Malta) jest mianowany decyzją Izby Reprezentantów na pięcioletnią nieodnawialną kadencję. Prezydent stoi na straży konstytucji i jest jedyną osobą, która to przysięga. Jeśli prezydent ma wątpliwości, co do konstytucyjności prawa, choćby prokurator generalny potwierdzał jego zgodność, może poprosić o wyjaśnienie. Jest częścią parlamentu (ustanowionym przez Konstytucję - dział 51), powołuje sędziów (art. 96 Konstytucji), sprawuje władzę wykonawczą (art. 78 Konstytucji). Obecnie prezydentem Malty jest Myriam Spiteri Debono.

Utworzenie urzędu, wykluczenia

Urząd prezydenta utworzono 13 grudnia 1974 roku, kiedy Malta stała się republiką pozostając we Wspólnocie Narodów. Królowa Elżbieta II przestała być głową państwa, a dotychczasowy gubernator generalny Malty Anthony Mamo stał się pierwszym prezydentem Malty.

Kandydat nie może zostać mianowany na urząd prezydenta, jeżeli:

• nie jest obywatelem Malty,
• sprawuje lub sprawował urząd sędziego głównego lub sądów wyższego szczebla,
• nie jest uprawniony do bycia mianowanym lub sprawowania urzędów publicznych zgodnie z artykułami 109, 118 i 120 konstytucji.

Rola prezydenta

Do uprawnień prezydenta zalicza się:

• ogłaszanie praw,
• rozwiązanie Izby Reprezentantów na wniosek premiera Malty,
• wyznaczenie premiera w oparciu o rozkład sił w Izbie Reprezentantów,
• wyznaczanie większości członków organów konstytucyjnych (za zgodą premiera),
• przyjmowanie ambasadorów,
• ułaskawienie (lecz nie na mocy amnestii) skazanych przestępców, złagodzenie lub pomijanie wyroków w sprawach karnych,
• przewodniczenie z urzędu Komisji ds. Wymiaru Sprawiedliwości Malty.

Pełniący obowiązki prezydenta Malty

Pełniący obowiązki prezydenta Malty to funkcja zapisana w prawie maltańskim.

P.o. prezydenta jest wybierany przez parlament w wypadku, kiedy stanowisko prezydenta zostaje opróżnione przed upływem kadencji.

P.o. prezydenta jest faktycznie na ten czas prezydentem (inaczej nazywa się go tymczasowym prezydentem), ponieważ pełni wszystkie jej obowiązki i cieszy się pełnią praw, ale nie jest zaprzysiężony, jak wybrany prezydent.

Z racji tego, iż zdarza im się pełnić funkcję dłuższy czas (nawet dwa lata, jak Paul Xuereb), a także nie ma wtedy innej głowy państwa (nie są więc tylko zastępcami), często liczy się ich i uznaje za "prezydentów", a nie tylko p.o.

Urzędowo określa się ich jako prezydentów Ad Interim.

Lista osób p.o. prezydenta:

1. Albert Hyzler (27 grudnia 1981 - 15 lutego 1982), po ustąpieniu Antona Buttigiega
2. Paul Xuereb (1987–1989), po ustąpieniu Agathy Barbary

Zobacz też

• Lista głów państwa maltańskiego
• Premierzy Malty