Przejdź do zawartości

Thorshavn (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Tórshavnar kommuna)
Ten artykuł dotyczy gminy na Wyspach Owczych. Zobacz też: miasto Thorshavn.
Thorshavn
Tórshavnar kommuna
gmina
Ilustracja
Miasto Thorshavn, na pierwszym planie najstarsza jego dzielnica – Tinganes
Herb
Herb
Państwo

 Dania

Terytorium zależne

 Wyspy Owcze

Region

Streymoy

Siedziba

Thorshavn

Data powstania

16 lutego 1866[1]

Burmistrz

Heðin Mortensen
(Javnaðarflokkurin)

Powierzchnia

172,9 km²[2]

Populacja (01.01.2014)
• liczba ludności


19 948[3]

• gęstość

115 os./km²

Numer kierunkowy

+298

Kod pocztowy

FO-1XX, FO-270,
FO-280, FO-285,
FO-410, FO-415,
FO-416

Adres urzędu:
Postsmoga 32
FO-110 Thorshavn
Położenie na mapie Wysp Owczych
Położenie na mapie
62°03′N 6°45′W/62,050000 -6,750000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Thorshavn[4] (duń. Thorshavn kommune, far. Tórshavnar kommuna) – największa zarówno pod względem liczby ludności, jak i powierzchni gmina na Wyspach Owczych, terytorium zależnego od Danii. Przyległymi gminami są: Kvívíkar kommuna, Sunds kommuna (wyspa Streymoy), Skopunar kommuna (Sandoy). Siedzibą władz gminy jest Thorshavn.

Tórshavnar kommuna leży w południowej części Streymoy. W jej skład wchodzą także mniejsze wyspy: Hestur, Koltur oraz Nólsoy. Jej powierzchnia wynosi 172,9 km²[2].

Gminę według danych na 1 stycznia 2014 roku zamieszkuje 19 948 osób[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Gminę założono 16 lutego 1866 roku[1]. W roku 1976 włączono do jej terenów gminę Kaldbak, a dwa lata później miejscowości Hoyvík oraz Hvítanes[1]. Kolejne tereny Tórshavnar kommuna wchłonęła w 1997, kiedy włączono do niej gminę Argir, dzięki czemu osiągnęła powierzchnię 63 km²[1]. Cztery lata później wchłonięta została Kollafjarðar kommuna[1]. W 2005 roku Wyspy Owcze przeszły reformę administracyjną, a liczbę gmin z 48 zmniejszono do 34. Gmina Thorshavn powiększyła się o trzy inne jednostki administracyjne: Kirkjubøar kommuna, Nólsoyar kommuna oraz Hests kommuna. Powierzchnia wzrosła wówczas ze 116 km² do prawie 173[5]. Kolejna reforma (2009) nie przyniosła zmian w gminie Thorshavn.

Odkąd 1 stycznia 1909 roku Thorshavn uzyskało prawa miejskie gminą zarządza burmistrz, obecnie od roku 2005 jest to Heðin Mortensen z partii Javnaðarflokkurin.

Populacja

[edytuj | edytuj kod]
Piramida wiekowa mężczyzn w gminie Thorshavn (2014)
Przedział wiekowy procent
80+
  
 2,69
71–80
  
 5,96
61–70
  
 10,51
51–60
  
 13,21
41–50
  
 14,87
31–40
  
 12,04
21–30
  
 11,57
11–20
  
 15,28
0–10
  
 13,87
Źródło:[3]
Piramida wiekowa kobiet w gminie Thorshavn (2014)
Przedział wiekowy procent
80+
  
 4,87
71–80
  
 6,29
61–70
  
 10,51
51–60
  
 13,05
41–50
  
 14,49
31–40
  
 11,32
21–30
  
 10,25
11–20
  
 15,07
0–10
  
 14,14
Źródło:[3]

Obecnie liczba ludności Tórshavnar kommuna wynosi 19 948 osób (ok. 41% ludności archipelagu Wysp Owczych)[3]. Wskaźnik feminizacji wynosi prawie 99 (9908 kobiet do 10040 mężczyzn)[3]. Społeczeństwo gminy Tórshavn jest stosunkowo młode, osoby w wieku do lat dwudziestu stanowią niemal 30% ludności[3]. Dużą grupę stanowią również osoby w wieku 40–50 lat (14,68%)[3]. Osób starszych niż 60 lat jest niewiele ponad 20%[3].

Populacja gminy Thorshavn liczona jest od roku 1801, choć oficjalnie jednostka ta dostała prawa ponad sześćdziesiąt lat później. Wówczas na terenie obejmującym miasto i jego najbliższe okolice mieszkało niewiele ponad 550 osób[6]. Kolejne dane pochodzą z roku 1901, kiedy miało tam mieszkać 1656 ludzi[6]. W przeciągu XX wieku liczba ludności początkowo wzrastała w stosunkowo dużym tempie (2 896 osób w 1925 roku, 5 607 w 1950, 10 658 w 1966, wreszcie 11 326 w 1975[6][1]). Skokowo liczba ludności wzrastała w latach przyłączania kolejnych nowych terenów – w 1977 mieszkało tam już 13 185 osób[1], w 1998 15 848 (przy 15 257 w 1996), w 2001 17 725 (przy 16 453 z roku poprzedniego) natomiast w 2006 19 336 (przy 18 663 w 2005)[6]. Widoczny był także spadek liczby ludności w połowie lat 90. XX wieku, kiedy na Wyspach Owczych panował kryzys gospodarczy i wielu ludzi emigrowało do Danii[7].

Liczba ludności gminy Thorshavn od roku 1801
Źródło: [3][6][1]

Polityka

[edytuj | edytuj kod]
Heðin Mortensen, zdobywca największej liczby głosów w wyborach 2012

Burmistrzem gminy i miasta Thorshavn od 2005 roku jest Heðin Mortensen, który startował z list Javnaðarflokkurin[6]. Lokalna rada składa się z trzynastu osób z czterech partii. Ostatnie wybory lokalne odbyły się w roku 2012, a ich wyniki przedstawiały się następująco[8]:

Lista Nazwa partii Głosy Procent Mandaty
C Partia Socjaldemokratyczna (Javnaðarflokkurin) 4 599 41,3 7 +2
E Repiblika (Tjóðveldi) 2 506 22,5 3 -1
A Partia Ludowa (Fólkaflokkurin) 1 756 15,8 2 -1
B Partia Unii (Sambandsflokkurin) 1 130 10,1 1 0
F Postęp (Framsókn) 649 5,8 0 0
H Partia Centralna (Miðflokkurin) 287 2,6 0 0
D Partia Niepodległościowa (Sjálvstýrisflokkurin) 208 1,9 0 0
Suma 11 135 100 13 0
Lista A Lista B Lista C
Fólkaflokkurin Sambandsflokkurin Javnaðarflokkurin
Nr Kandydat Głosy Nr Kandydat Głosy Nr Kandydat Głosy
1. Vagnur Johannesen 114 1. Tummas Pauli á Reyni 77 1. Tróndur Sigurdson 177
2. Sunniva Bjarnastein 25 2. Ronald Finnbjørn Poulsen 69 2. Sigrún Amalia Mohr 181
3. Sjúrður Olsen 310 3. Reidar Jacobsen 36 3. Rúni Djurhuus 130
4. Rói Bjarnason Poulsen 77 4. Oddvør Johannesen Mohr 28 4. Maria Hammer Olsen 97
5. Páll Djóni á Steinum 13 5. Maibreitt Andrewsdóttir Hansen 27 5. Levi Mørk 164
6. Poula Hansen 15 6. Júst Rubeksen 56 6. Ingrid Selmudóttir Henriksen 41
7. Petur Skeel Dahl 60 7. Jóna Mariusardóttir Mortensen 26 7. Hilmar Joensen 16
8. Jóna Kristin Thomsen 28 8. Jón Finnbogi Johansen 15 8. Heðin Mortensen 2 637
9. Jógvan Poulsen 157 9. Jóhan Petur Johannesen 54 9. Heri Ólason Dam 51
10. Jan Christiansen 193 10. Høgni Mikkelsen 181 10. Helena Dam á Neystabø 200
11. Ingvør Justinussen 50 11. Helgi Fossádal 17 11. Halla Samuelsen 170
12. Ingi á Smíð 175 12. Hanus Skaalum Midjord 27 12. Elin Lindenskov 178
13. Heini Magnussen 36 13. Annfinn Brekkstein 345 13. Bjørghild Djurhuus 281
14. Fróði Ólason Olsen 109 14. Anja Rein 125 14. Bjørg Dam 97
15. Finnbogi Arge 109 15. Bergur Robert Dam Jensen 54
16. Ella Sloan Muller 13 16. Bergur Arnbjarnasonur Dalsgarð 87
17. Bogi Andreassen 259
Lista 19 Lista 47 Lista 38
Lista D Lista E Lista F
Sjálvstýrisflokkurin Tjóðveldi Framsókn
Nr Kandydat Głosy Nr Kandydat Głosy Nr Kandydat Głosy
1. Teitur Vágadal 8 1. Vígdis Johannesen 41 1. Óluva Josefina Waagstein 16
2. Oddvá Nattestad 25 2. Sámal Ímundarson 27 2. Ólavur í Búrstovu 14
3. Kristianna Winther Poulsen 146 3. Rógvi á Rógvu 129 3. Ólavur Olsen 84
4. Jónas Johnsson 9 4. Marja Lund Gjógvará 97 4. Súsanna Køtlum 21
5. John Eysturoy 12 5. Marin Katrina Frýdal 415 5. Sunneva H. Eysturstein 84
Lista 8 5. Leivur Thomsen 94 5. Rúni Sundberg Patursson 82
6. Jógvan Arge 445 6. Ríkin N. Djurhuus 9
Lista H 7. Jákup av Skarði 60 7. Ruth Vang 118
Miðflokkurin 8. Jákup Símun Simonsen 205 8. Poul Clementsen 71
Nr Kandydat Głosy 9. Jákup Dam 307 9. Kristina Ejdesgaard 51
1. Rani A. Skaalum 30 10. Johan Mortensen 41 10. Karlot Hergeirsson 75
2. Jenis av Rana 105 11. Hensia Einarsson 29 11. Harriet O. av Gørðum 10
3. Frank Jacobsen 15 12. Hanus Pál Jógvanson 71
4. Dánjal M. Joensen 36 13. Hallbjørg Lamhauge 76
5. Charlotta á Váli Olsen 55 14. Elin N. W. Tausen 71
6. Arnfinn á Birtuni 35 15. Brandur í Dali 59
16. Andrea Heindriksdóttir 292
Lista 11 Lista 47 Lista 44

Frekwencja wyniosła 77,37% (z 14 392 uprawnionych zagłosowało 11 135)[8]. Nie oddano głosów nieważnych ani pustych[8]. Pogrubieni zostali członkowie rady Tórshavnar kommuna.

Miejscowości wchodzące w skład gminy Thorshavn

[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość Liczba mieszkańców (01.01.2014)[3] Krótki opis Zdjęcie
Argir 2003 Miejscowość granicząca od południa z miastem Thorshavn, czwarta pod względem liczby ludności na Wyspach Owczych[3]. W XVI wieku był tam szpital dla chorych na trąd, zamieniony w 1750 roku na warsztat pracy dla ubogich[9]. Kościół wybudowano tam w 1974 roku[9].
Argir od strony Nósoyarfjørdur.
Argir od strony Nósoyarfjørdur.
Hestur 20 Jedyna osada na wyspie Hestur. Znajduje się tam kościół zbudowany na początku XX wieku[10], a także basen ufundowany przez władze w 1974 roku, jako jeden ze środków służących zatrzymaniu emigracji z wyspy[11].
Hestur.
Hestur.
Hoyvík 3782 Trzecia co do wielkości miejscowość na Wyspach Owczych[3]. Znajduje się tam Muzeum Historyczne (Føroya Fornminnissavn) oraz skansen z zabudowaniami z XIX wieku[12]. 31 sierpnia 2005 podpisano tam Porozumienie z Hoyvík traktujące o wolnym handlu pomiędzy Islandią a Wyspami Owczymi. Kościół w miejscowości powstał w roku 2007[13].
Hoyvik w 2014 rolku.
Hoyvik w 2014 rolku.
Hvítanes 99 Miejscowość położona na północ od Hoyvík. Założono ją w 1837 roku[14]. Tunel Eysturoy prowadzi z Hvítanes na wyspę Eysturoy.
Hvítanes w 1899 rolku.
Hvítanes w 1899 rolku.
Kaldbak 227 Miejscowość założona przed XI wiekiem[15]. Kościół w Kaldbak powstał w 1835 roku[16]. Miejscowość dopiero około roku 1980 została przyłączona do sieci drogowej[15].
Kaldbak.
Kaldbak.
Kaldbaksbotnur 6 Znajduje się w tam tylko jedno gospodarstwo[17]. Podobnie jak Kaldbak dopiero około roku 1980 przyłączono ją do sieci drogowej Wysp Owczych, a w 1992 uruchomiono tunel prowadzący z Kaldbaksbotnur do Kollafjørður (Kollfjarðartunnilin)[17].
Kaldbaksbotnur.
Kaldbaksbotnur.
Kirkjubøur 76 Dawne centrum administracyjne i religijne archipelagu. Znajdują się tam najstarsze zabytkowe obiekty na Wyspach Owczych: Kirkjubøargarður i kościół św. Olava z XII wieku, a także sto lat późniejsze ruiny Katedry Magnusa[18]. W dzieciństwie przebywać miał tam przyszły król Norwegii Sverre Sigurdsson[18].
Kirkjubøur.
Kirkjubøur.
Kollafjørður 736 Miejscowość ulokowana u wybrzeży fiordu o tej samej nazwie. Znajdujący się tam kościół pochodzi z 1837 roku[19]. Co roku w lipcu odbywa się tam festiwal Sundalagsstevna[19]. Mieszkał tam Jens Christian Djurhuus(inne języki), żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku pisarz, jeden z najbardziej znanych na Wyspach Owczych twórców ballad, bazujących na sagach islandzkich.
Widok na Kollafjørður i Signabøur.
Widok na Kollafjørður i Signabøur.
Koltur 1 Obecnie miejscowość niemalże wyludniona, choć dawniej znajdowały się tam dwa gospodarstwa, w których zamieszkiwało nawet 50 osób[20]. Jest jedyną miejscowością na wyspie Koltur.
Plaża w Koltur.
Plaża w Koltur.
Mjørkadalur 0 Dawna baza wojskowa sił duńskich oraz NATO, położona na górze Sornfelli. Choć wojsko duńskie oddało obiekt w ręce burmistrza Thorshavn już w roku 2002 baza stale działała do roku 2007, a ostatnie urządzenia wyłączono trzy lata później[21]. Wcześniej w bazie mieszkało nawet do 200 duńskich żołnierzy[22] jednak po roku 2004 nie ma tam już stałych mieszkańców[3]. Od roku 2011 jest jedynym aresztem na Wyspach Owczych[23].
Radary Mjørkadalur.
Radary Mjørkadalur.
Nólsoy 214 Jedyna miejscowość na wyspie o tej samej nazwie, położona na przeciwległym brzegu Nólsoyarfjørður względem Thorshavn. Znajduje się w niej kościół z 1836 roku[24]. Brama prowadząca z przystani wykonana została z żuchwy płetwala błękitnego, znalezionego w roku 1895[24].
Nólsoy, na pierwszym bramie brama z żuchwy płetwala błękitnego.
Nólsoy, na pierwszym bramie brama z żuchwy płetwala błękitnego.
Norðradalur 14 Miejscowość położona w zatoce na zachodnim brzegu wyspy Streymoy, w miejscu, gdzie wody Vágafjørður mieszają się z wodami Hestsfjørður.
Norðradalur.
Norðradalur.
Oyrareingir 45 Jest położona na zwieńczeniu fiordu Kollafjørður, między miejscowościami Kollafjørður i Signabøur.
Farma w Oyrareingir.
Farma w Oyrareingir.
Signabøur 129 Miejscowość leży nad wodami Kollafjørður, sąsiadując z Oyrareingir oraz Kollafjørður. Między 1903 a 1920 rokiem była tam stacja wielorybnicza[25]. Znajduje się tam wylot tunelu z Kaldbaksbotnur.
Signabøur.
Signabøur.
Sund 2 Miejscowość położona na północ od Thorshavn, nad wodami Kaldbaksfjørður. Znajduje się tam elektrownia zaopatrująca stolicę archipelagu, a także przystań przygotowana do przyjmowania dużych jednostek[26].
Syðradalur 7 Miejscowość położona na południe od Norðradalur, nad wodami Hestsfjørður. Z siecią drogową archipelagu została połączona w roku 1982[27].
Syðradalur.
Syðradalur.
Thorshavn 12376 Centrum administracyjne Wysp Owczych. Znajduje się w nim stare miasto (Tinganes), na którym najstarsze budynki sięgają XVI wieku, a także kościół Havnar Kirkja z roku 1788[12]. Obraduje tam parlament archipelagu – Løgting. Thorshavn otrzymało prawa miejskie 1 stycznia 1909 roku.
Thorshavn (na pierwszym planie Tinganes).
Thorshavn (na pierwszym planie Tinganes).
Velbastaður 211 Miejscowość położona na zachodnim wybrzeżu Streymoy. W 1349 roku została na pewien czas opuszczona po zdziesiątkowaniu populacji przez epidemię czarnej śmierci[28]. Od 1986 roku działa tam centrum leczenia alkoholizmu zwane Heilbrigdið[28].
Velbastaður.
Velbastaður.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h 3.51 Tórshavnar kommuna. W: Frágreiðing um kommunur. T. I. Cz. II. Thorshavn: Landsstýrið, czerwiec 1998, s. 441-456. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2015-01-26]. (far.).
  2. ↑ a b Kommunustøddir. Umhvørvisstovan. [dostęp 2015-01-26]. (far.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Population by gender, age and village/city, 1. January. Hagstova, 2014-01-01. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • far.).
  4. ↑ Polski egzonim nadany na LXXVIII posiedzeniu KSNG.
  5. ↑ Miasto i gmina Tórshavn. Gmina Thorshavn. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • far. • pol. • ros.).
  6. ↑ a b c d e f Kommunan í Tølum 2014. Gmina Thorshavn, 2014-01-01. [dostęp 2015-01-26]. (far.).
  7. ↑ Współczesność. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owcze – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 30 – 32. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  8. ↑ a b c Kommunaval 2012 – Tórshavnar kommuna. Kringvarp Føroya, 2012. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-26)]. (far.).
  9. ↑ a b Argir. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  10. ↑ J. P. Gregoriussen: Hestur. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)]. (far.).
  11. ↑ Hestur. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  12. ↑ a b Tórshavn. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 52 – 61. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  13. ↑ Hoyvíkar kirkja. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-18)]. (far.).
  14. ↑ Hvítanes. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  15. ↑ a b Kaldbak. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  16. ↑ J. P. Gregoriussen: Kaldbak. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-17)]. (far.).
  17. ↑ a b Kaldbaksbotnur. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  18. ↑ a b Kirkjubøur. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 62 – 66. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  19. ↑ a b Kollafjørður. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  20. ↑ Koltur. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 75. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  21. ↑ Anders Holm: Efter mere end 47 års virke på Sornfelli er det sidste operative udstyr nu slukket. Forsvaret.dk, 2010-11-21. [dostęp 2015-01-26]. (duń.).
  22. ↑ Landið yvirtekur ognirnar í Mjørkadali í næstum. Landsverk.fo, 2013-01-14. [dostęp 2015-01-26]. (far.).
  23. ↑ C. Thomsen: Direktoratet for Kriminalforsorgen lejer faciliteter af Færøernes Kommando. Forsvaret.dk, 2011-02-18. [dostęp 2015-01-26]. (duń.).
  24. ↑ a b Nólsoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce – przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 71 – 73. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  25. ↑ Signabøur. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  26. ↑ Sund. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  27. ↑ Syðradalur. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).
  28. ↑ a b Velbastaður. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-01-26]. (ang. • duń. • wł.).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Gminy Wysp Owczych

Gminy na Wyspach Owczych od roku 2009

Gmina Thorshavn

Położenie gminy Thorshavn

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Thorshavn_(gmina)&oldid=73720762”