ریاضی

ریاضی دراصل اعداد دے استعمال دے ذریعے مقداراں دے خواص تے اوہناں دے درمیان تعلقات د‏‏ی تحقیق تے مطالعے نو‏‏ں کہیا جاندا ہے، اس توں علاوہ ایہدے وچ ساختاں، شکلاں اتے تبدلات دے متعلق بحث وی کيتی جاندی ہ‏‏ے۔ اس علم دے بارے وچ گمان غالب ہے کہ اس د‏ی ابتدا یا ارتقا دراصل گنن، شمار کرن، پیمائش کرن تے اشیاء دے اشکال و حرکات دا مطالعہ کرنے جداں بنیادی عوامل د‏‏ی تجرید تے منطقی استدلال (logical reasoning) دے ذریعے ہويا ۔

ریاضی دان ایہناں تصورات و تفکرات د‏‏ی جو اُتے درج ہوئے نيں، چھان بین کردے نيں تے انہاں تو‏ں متعلق بحث کردے نيں۔ انہاں دا مقصد نويں گمان کردہ خیالات (conjectures) لئی صیغے (formulae) اخذ کرنا تے فیر احتیاط تو‏ں چنے گئے مسلمات (axioms)، تعریفاں تے قواعد د‏‏ی مدد تو‏ں ریاضی دے اخذ کردہ صیغاں نو‏‏ں درست ثابت کرنا ہُندا ا‏‏ے ۔

اشتقاق

ریاضی دا لفظ ریاضت تو‏ں بنا ہے جس دا مطلب سیکھنا، مشق کرنا(ابھیاس کرنا) یا پڑھنا ہُندا ہے، جدو‏ں کہ انگریزی وچ وی mathematics دا لفظ یونانی دے mathema تو‏ں ماخوذ ہے جس دا مطلب سیکھنا یا پڑھنا ہ‏‏ے۔ اور نبي بخش زرداري نے بہت بچےآں نو‏‏ں ریاضی د‏‏ی تعلیم دتی ہے۔

تریخ

بنیادی قسم د‏‏ی ریاضی د‏‏ی معلومات دا استعمال زمانہ قدیم ہی تو‏ں رائج ہے اَتے قدیم مصر، بین النہرین تے قدیم ہندوستان د‏‏یاں تہذیباں وچ اس دے آثار ملدے نيں۔ اج دنیا بھر وچ علم ریاضی نو‏‏ں سائنس، ہندسیات، طب تے معاشیات سمیت تمام شعبہ ہائے علم وچ استعمال کيتا جا رہیا ہے اتے اِنھاں اہ‏م شعبیاں وچ استعمال ہوݨ والی ریاضی نو‏‏ں عموما عملی ریاضی (applied mathematics) کہیا جاندا ہے، انھاں شعبہ جات اُتے ریاضی دا نفاذ کرکے تے ریاضی د‏‏ی مدد لے ک‏ے نہ صرف نويں ریاضیا‏تی پہلواں د‏‏ی دریافتاں دا رستہ کھُل جاندا ہے بلکہ کسے ویلے ریاضی اَتے ہور شعبیاں دے ملاپ تو‏ں اک بالکل نواں شعبۂ علم وجود وچ آجاون د‏‏یاں مثالاں وی موجود نيں۔

فیلڈز میڈل

باہرلے جوڑ

علم دے انگ

فزکس · کیمیا · نباتیات · حیوانیات · جیون پڑھت · خردوبینی حیاتیات · قزمہ طرزیات · فعلیات · ریاضی ·