Kongsberg
| Kongsberg nor. Kongsberg | |
|---|---|
|
| |
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Norveška
|
| Pokrajina | Istočna Norveška |
| Okrug | Buskerud |
| Osnovan | 1624. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2011.) | 25,090 |
| Aglomeracija | 25.389 |
| Gustina stanovništva | 32 st./km² |
| Položaj | |
| Koordinate | 59°39′54″N 9°38′47″E / 59.665°N 9.646389°E |
| Nadmorska visina | 140-220 m |
| Površina | 792,27 km² |
  Kongsberg Kongsberg na karti Norveške | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Kari Anne Sand (SP) |
| Veb-strana | www.kongsberg.kommune.no |
Kongsberg (nor. Kongsberg) je grad u Norveškoj. Grad je u okviru pokrajine Istočne Norveške i drugi je po veličini i značaju grad okruga Buskerud.
Grad Kongsberg se nalazi u jugoistočnom djelu Norveške. Udaljen je 80 kilometara jugozapadno od glavnog grada Osla.
Kongsberg se nalazi u jugozapadnom djelu Skandinavskog poluostrva. Grad se razvio u dolini reke Numedalslogen, koja na mestu grada pravi brzake. Iznad grada se strmo izdižu planine. Shodno tome, nadmorska visina grada ide od 140 do 220 metara nadmorske visine.
Prvi tragovi naseljavanja na mjestu današnjeg Kongsberga javljaju se u doba praistorije. Današnje naselje osnovano je tek u 16. veku, zbog obližnjih rudnika srebra. Rudarstvo je pokrenulo razvoj naselja, pa je mjesto 1624. godne dobilo gradska prava od kralja Kristijana IV. Raniji naziv naselja je bio Konningsberg, doslovno «Kraljeva planina». Kralj je pozvao njemačke inženjere i druge stručnjake iz Saske i iz Harz koji su bježali od Tridesetogodišnjeg rata da bi pomogli u izgradnji rudarskog centra. Za razliku od okolnih gradova, Kongsberg je razvio posebnu urbanu kulturu koja, pod jakim utjecajem tradicije rudarskih zajednica u Njemačkoj. Njemački jezik je se intenzivno koristio u rudarskim poslovima i za vjerske službe. U prvim godinama gotovo polovica gradskog stanovništva bili su njemački imigranti, a većina inženjera i rukovoditelja bili su njemački imigranti i njihovi potomci su u 19. stoljeću postali posebna društvena klasa zvana «rudarske obitelji» (gruvefamilie) koje su činile obrazovanu društvenu elitu Kongsberga za razliku od norveškog poljoprivrednog stanovništva. Prvi nobelovac za ekonomiju Ragnar Frisch pripadao je takvoj rudarskoj obitelji. Do 18. stoljeća Kongsberg je bio drugi norveški grad po veličini iza Bergena. Bio jedan od dva privilegirana rudarska grada i stoga je formirao posebnu rudarsku jurisdikciju (Bergstad), a postao je dijelom okruga Buskerud tek 1760. Dana 1. januara 1838. uveden je novi državni zakon, kojim su stvorene lokalne samouprave, i potom je Kongsberg dobio status općine. U 19. stoljeću je postupno izgubio važnost u korist drugih gradova, posebno u odnosu prema brzo rastućoj Christianiji. Tokom petogodišnje okupacije Norveške (1940-1945) od strane Trećeg rajha Kongsberg i njegovo stanovništvo nisu značajnije stradali. Rudnici srebra su zatvoreni 1958. nakon tri puna stoljeća rada. Postali su muzeji i glavna turistička atrakcija grada. Kongsberg je i dalje ostao mjesto Kraljevske norveške kovnice (Det Norske Myntverket), koja kuje norveški novac i također proizvodi optjecajne i kolekcionarske kovanice za druge zemlje. Ruralne općine Ytre Sandsvær i Øvre Sandsvær spojene su u općinu Kongsberg 1964. godine.
Danas Kongsberg sa predgrađima ima oko 19.000 stanovnika u gradskim granicama i oko 25.000 stanovnika u okviru opštine. Poslednjih godina broj stanovnika u gradu je povećao po godišnjoj stopi od blizu 1%.
Privreda Kongsberga se tradicionalno zasniva na rudarstvu (vađenje srebra) i na njemu zasnovanoj metalnoj industriji (proizvodnja oružja, državna kovnica novca). Važan dio lokalne privrede je također počivao na šumarstvu. Poslednjih godina značaj trgovine, poslovanja i usluga je sve veći. Grad je postao središte visoko tehnološke industrije uključujući i sjedište najvećeg norveškog obrambenog poduzeća Kongsberg Gruppen, osnovanog 1814.
- Carl Wilhelm Boeck (1808-1875), liječnik i dermatolog;
- Sverre Fehn, arhitekt;
- Dikken Zwilgmeyer, spisateljica;
- Håkon Austbø, pijanist;
- Christian Sinding, skladatelj;
- Christian Wallumrød, pijanist;
- Petter Hugsted, skijaški skakač;
- Asbjørn Ruud, skijaški skakač;
- Birger Ruud, skijaški skakač;
- Sigmund Ruud, skijaški skakač;
- Silje Norendal, snowboarder;
- Thor Groswold, skijač i izumitelj;
-
Slika Kongsberga iz 1890-ih. -
Glavna gradska crkva -
Zdanje stare više škole -
Skijalište iznad Kongsberga -
Tržni centar u Kongsbergu
.jpg)
| >500.000 stanovnika |  | |
|---|---|---|
| 100.000—500.000 stanovnika | ||
| 50.000—100.000 stanovnika | ||
| 20.000—50.000 stanovnika | ||
