Zrenjaninska biskupija

Zrenjaninska biskupija
Katedrala u Zrenjaninu
	Latinski naziv	Dioecesis Zrenjanensis
	Status	biskupija
	Datum osnivanja	1923. godine kao Apostolska administratura za jugoslovenski Banat
	Uzdizanja u biskupiju	16. decembar 1986.
	Pripadnost nadbiskupiji	Beogradska nadbiskupija
	Obred	rimski
	Država	Srbija
	Broj katolika	oko 83.000
	Površina (2006)	9387 km ²
	Biskup	Mirko Štefković
	Podređene jedinice	Severni, srednji, istočni i južni dekanat
	Službene stranice	www.catholic-zr.org.rs/language/sr/

Zrenjaninska biskupija (lat. Dioecesis Zrenianensis) je biskupija Rimokatoličke crkve u Srbiji. Osnovana je 1986. godine. Obuhvata celokupno područje srpskog Banata. Trenutni biskup je monsinjor Mirko Štefković. Središte biskupije nalazi se u Zrenjaninu.^[1]

Predistorija

Sve do 1923. godine, Rimokatolička crkva na celokupnom području Banata potpadala je pod nadležnost stare Čanadske biskupije, koja je osnovana u 11. veku sa sedištem u Čanadu, a čije se sedište počevši od 18. veka nalazilo u Temišvaru.^[2]

Istorija

Odlukom Vatikana od 10. februara 1923. godine, za deo Čanadske biskupije koji je nakon Prvog svetskog rata pripao Kraljevini SHS stvorena je apostolska administratura sa središtem u tadašnjem Velikom Bečkereku (potonji Petrovgrad, odnosno Zrenjanin). U isto vreme, za prvog apostolskog administratora u srpskom, odnosno jugoslovenskom Banatu imenovan je Rafael Rodić, koji je naredne 1924. godine imenovan i za prvog beogradskog nadbiskupa, zadržavši i položaj apostolskog administratora u Banatu.^[3]

Njegov naslednik, novi beogradski nadbiskup Josip Ujčić (1936-1964) takođe je obavljao i dužnost apostolskog administratora u Banatu.^[4] Obe dužnosti je istovremeno obavljao i njegov naslednik, beogradski nadbiskup Gabrijel Bukatko, ali samo do 1971. godine.^[5] Tada je na njegov predlog za aposttolskog administratora u Banatu imenovan Tamaš Jung (mađ. Tamás Jung).^[6]

Odlukom Vatikana od 16. decembra 1986. godine, ova apostolska administratura je pretvorena u Zrenjaninsku biskupiju koja je potčinjena Beogradskoj nadbiskupiji.^[7] Za stolnu crkvu ove biskupije određena je Katedrala Sv. Ivana Nepomuka u Zrenjaninu. Za prvog zrenjaninskog biskupa imenovan je 1988. godine Laslo Hušvar (mađ. László Huzsvár) koji je ovu dužnost obavljao sve do penzionisanja.^[8] Njegov naslednik Ladislav Nemet (mađ. László Német) imenovan je za novog zrenjaninskog biskupa 2008. godine i biva na ovom položaju sve do 2022. kada postaje beogradski nadbiskup i ujedno apostolski upravnik upražnjene zrenjaninske biskupije. Papa Francisko je 18. marta 2024. imenovao subotičkog sveštenika Mirka Štefkovića za novog zrenjaninskog biskupa.^[9]

Zrenjaninska biskupija je članica rimokatoličke Međunarodne biskupske konferencije Sv. Ćirila i Metodija, koja obuhvata sve rimokatoličke ustanove na području Srbije, Crne Gore i Makedonije.

Geografija i demografija

Zrenjaninska biskupija se prostire u Banatu, Srbija (delovi AP Vojvodine i Beograda), sa sedištem u gradu Zrenjaninu. Podređena je Beogradskoj nadbiskupiji. Vernike čine uglavnom Mađari, ali i Hrvati, Bugari, Česi i Nemci, nekad najveća etnička zajednica katoličke veroispovesti na prostoru ove biskupije.

Apostolski administratori srpskog/jugoslovenskog Banata

Rafael Rodić (1923-1936)
Josip Ujčić (1936-1961)
Gabrijel Bukatko (1961-1971)
Tamaš Jung (mađ. Jung Tamás) (1971—1986)

Zrenjaninski biskupi

Tamaš Jung (mađ. Jung Tamás) administrator (1986—1988)
Laslo Hušvar (mađ. Huzsvár László) biskup (1988—2007)
Laslo Nemet (mađ. Német László) biskup (2008-2022)
Mirko Štefković, biskup (2024-)

Vidi još

Reference

^ Zrenjaninska biskupija: Ordinarij
^ Zrenjaninska biskupija: Istorija
^ „Archbishop Ivan Rafael Rodić”.
^ „Archbishop Josip Ujcic”.
^ „Archbishop Gabriel Bukatko”.
^ „Bishop Tamás Jung”.
^ „Diocese of Zrenjanin”.
^ „Bishop László Huzsvár”.
^ „Mons. Mirko Štefković novi je zrenjaninski biskup”. IKA (na jeziku: hrvatski). 2024-03-18. Pristupljeno 2024-03-18.

Literatura

Dimić, Ljubodrag; Žutić, Nikola (1992). Rimokatolički klerikalizam u Kraljevini Jugoslaviji 1918-1941: Prilozi za istoriju. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.
Radić, Radmila (2014). „Jugoslavija i Vatikan 1918-1992. godine” (PDF). Annales: Anali za istrske in mediteranske študije. 24 (4): 691—702.
Radonić, Jovan (1950). Rimska kurija i južnoslovenske zemlje od XVI do XIX veka. Beograd: Naučna knjiga.
Čemere, Zoltan (2008). Srednjovekovni manastiri Banata i Pomorišja. Kikinda: Istorijski arhiv.

Spoljašnje veze

[1] Zrenjaninska biskupija: Ordinarij

[2] Zrenjaninska biskupija: Istorija

[3] „Archbishop Ivan Rafael Rodić”.

[4] „Archbishop Josip Ujcic”.

[5] „Archbishop Gabriel Bukatko”.

[6] „Bishop Tamás Jung”.

[7] „Diocese of Zrenjanin”.

[8] „Bishop László Huzsvár”.

[9] „Mons. Mirko Štefković novi je zrenjaninski biskup”. IKA (na jeziku: hrvatski). 2024-03-18. Pristupljeno 2024-03-18.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

p r u Katolička i grkokatolička crkva u Srbiji
Rimokatolička crkva	Beogradska nadbiskupija Zrenjaninska biskupija Prizrensko-prištinska biskupija¹ Sremska biskupija Subotička biskupija
Grkokatolička crkva	Krsturska eparhija¹
¹ Prizrensko-prištinska biskupija i Krsturska eparhija su neposredno potčinjene Vatikanu