Afy prawe
 |
Tyn artikel ńy bůł jeszcze sprawdzůny we poprawnośći zapisowańo Steuerowům uortografijům a gramatycznyj. Jeli zdo Ći śe, co je to fest do porzůndku narychtowany artikel, symńij tyn muster. Tyn artikel niy bōł jeszcze sprawdzōny we poprawności zapisowaniŏ Ślabikŏrzowym szrajbōnkym a gramatycznyj. Jeli zdŏ Ci sie, co je to fest do porzōndku narychtowany artikel, symnij tyn muster. |
Afy prawe, antropoidy – infrařůnd cyckacůw primatnych kery uobejmuje:
- afy šyrokošnupowe (Platyrrhini=Ceboidea) – afy Nowygo Śwjata
- afy wůnskošnupowe (Catarrhini)
- afy wůnskošnupowe zwjeřokštoutne (Cercopithecoidea) – afy Starygo Śwjata
- afy čuekokštoutne (wůnskošnupowe čuekokštoutne) (Hominoidea)
Majům uůne roztomajto wjelgość, nojmyńšo, pigmejka, je myńšo uod wewjůrki, nojwjynkšy gatůnek, goryl, je srogšy uod čowjeka.
Ćauo afůw je pokryte myńi abo baři gynstymi škutami, twořůncymi čynsto na uebje i karku zorta gřiwy. Pozbawjůne škutůw můgům być yno gymba, duońy, podešwy šuapůw a uokolice půřidkůw. Ubarwjyńy afůw je zwykle ćymne i skrůmne, yno tajle ćoua bez škutůw bywajům zabarwjůne jaskrawo. Kajńikaj tyž wystympujům u ńykerych zortůw afůw trocha žywše i baři kůntrastowe kolory škutůw.
W přećiwjyństwje do inkšych řyndůw ssokůw, u afůw můzgočaška je śilńy rozwińjynto i baři zaokrůnglůno. Cechům charakterystyčnům čašek afůw je tyž kštout uočodouůw, skerowanych do přodku (wyraźńij niž u moupjatek) i blank uoddźelůnych uod jům skrůńowych. Ůzymbjyńy afůw je poune.
Wjynkšość afůw žyje we stadach abo grupach uo charakteře familjůw, uo rozbudowanej struktuře spouečnej. Wystympujům tyž gatůnki můnůgamične. Čynstoś stadu přewodźi nojśilńijšy samjec. U samic wystympuje 4-tydńowy cykl mynstruacyjny, brak sezůnowośći urodzyń. Samica rodźi zwykle jydno mode, kere bez dugšy čas je při matce, třimajůnc śe jům fest kůńčynůma.
