Vuzū

Vuzū (ar. الوضوء‎ — şustuşū), dastnamoz, obdast — dar fiqh amali ibodatie, ki hamvora bo şustan va mash kaşidani andomhoi muajjani badani inson ançom doda şuda, şarti durust gardidani namoz va vasilai pazirufta şudani on ba şumor meravad.

Maşrū'ijati vuzū

Maşrū'ijati vuzū ba dalelhoi segona (Qur'on, Sunnat va içmo') sobit şudaast. Daleli naxust farmudai zerini ilohī donista meşavad: «Ej mu'minon, cun ba namoz barxezed, rūj va dasthoi xudro to orinç bişūed va sari xudro mash kuned va pojhoi xudro to şitoling bişūed». يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ  ‎  Ba zarurat va fazilati vuzū hadishoi nabaviji zijode niz dalolat mekunand. Cunonci, tibqi hadis, namozi kase, ki ba vaj hadas rasida boşad (tahorataş şikasta boşad), to vuzū nagirad, az çonibi Xudovand pazirufta nameşavad. Farzijati vuzū hamzamon bo farz gardidani namoz surat girifta, vuzū bar kase farz ast, ki irodai guzordani namoz doşta boşad.

Amalhoi vuzū

Amalhoe, ki hangomi vuzū ançom doda meşavand, ba'ze farz, ba'ze sunnat va ba'zei digar mustahab meboşand.

Farzhoi vuzū

Dar vuzū cahor farz ast:

1. Şustan (ƣasl)-i rūj jak bor.
2. Şustani du dast to orinç.
3. Mashi cahorjaki sar.
4. Şustani du poj to şitoling.

Sunnathoi vuzū

1. Tasmija («Bismilloh» guftan) dar oƣozi vuzū
2. Se bor şustani kafi daston.
3. Misvok kardani dandonho
4. Se bor obgardon kardani dahon (mazmaza)
5. Se bor kaşidani ob ba doxili binī va şustani on (istinşoq)
6. Mashi tamomi sar
7. Xilol kardani anguşton
8. Xilol kardani riş
9. Se bor şustani har andom
10. Bo dasti tar molidan va soiş dodani andomhoi vuzū
11. Tartib, pajvasta va bilofosila ançom dodani amalhoi vuzū (muvolot).

Ba'ze imomhoi mazhabho az çonibi rost oƣoz kardani şustuşūi dastu po, zijoda az andozai farz şustani rūj va poj, isrof nakardani obi vuzū, duo kardan pas az ançomi vuzū, guzordani du rak'at namoz (şukri vuzū)-ro niz az çumlai sunnathoi vuzū donistaand. Ammo amalhoi mazkur tibqi mazhabi hanafī dar şumori odob va mustahabboti vuzū meboşand.

Voçiboti vuzū

Bo vuzū budan dar mavridhoi zerin voçib ba şumor meravad:

1. Adoi har guna namozi farzī jo naflī, az çumla namozi çanoza. pajƣambar (s) farmudaast: «Agar bar ummatam maşaqqat namebud, baroi har namoz onhoro amr ba vuzū mekardam va dar har vuzū ba misvok kardan»
2. Tilovati Qur'on va ba ço ovardani saçdai tilovat
3. Tavofi Xonai Ka'ba
4. Misos kardani (dast rasonidan ba) Qur'on. Ammo qiroati Qur'on az rūi hifz be vuzū çoiz ast
5. Dast rasondan ba ciz jo zarfe, ki bar on ojati Qur'on navişta şudaast.

Mustahabboti vuzū

Vuzū giriftan dar cunin mavridho mustahab va pisandida ast:

• hangomi zikri nomi Xudo
• peş az xob ba şaxsi çunub, vaqte ki qasdi xūrdanu oşomidan, dubora hambistarī kardan jo xobidan doşta boşad
• qabl az ƣusl
• baroi adoi har namoz
• ƣusl dodani majit; bardoştani tobut
• azonu iqomat; furū nişondani xaşmu ƣazab
• şustani osori gunoh va laƣƶişho, cun ƣijbat, suxancinī, durūƣgūī
• sa'ji bajni Safo va Marva

Sufija pokşavī az hadasro vuzūi zohir xonda, dar barobari in qoil ba vuzūi botin meboşad va onro az izolati nuqsonhoi kavnija, az bajn burdani sifathoi nakūhida va orosta kardani xud bo sifathoi pisandidai axloqī iborat medonad. vuzū vositai muhimmi riojai hatmiji behdoşt va gigienai şaxsī dar islom ba şumor meravad.

Şikanandaho (navoqiz)-i vuzū

1. Har cize, ki az du rohi peşu pasi inson berun meşavad, xoh kam boşad, xoh bisjor
2. Palidī (xun, rim, zardob va ƣajra), ki az badani inson xoriç şuda, çorī megardad. Agar xun bar sari zaxm qaror girifta, çorī naşuda boşad, vuzū nameşikanad
3. Qaj kardan (istifroƣ), dar surate, ki dahonro pur kunad
4. Xobidan ba pahlu, jozidan bar bolin, bo puşt jo rūj (iztiço')
5. Xobi takjazada bar cize, dar holate ki on ciz (mas., bolişt) girifta şavad, şaxsi xobida biaftad
6. Behuşī (iƣmo)
7. Devonagī (çunun)
8. Xandai qahqaha hangomi namoze, ki dar on rukū' va saçda ast.

Agar dar andom zaxme jo darde vuçud doşta boşad, ki rasondani ob ba on zarar rasonad, şustani on zarur nabuda, tanho mash kaşidani hamon andom jo bandinai rūji on kifojat mekunad. Dar ba'ze holatho (mas., nabudani ob, tangiji vaqt, bemorī, sardiji havo) ba çoji vuzū tajammum karda meşavad.

Adabijot

• Cahorkitob. D., 1991;
• Hadjatu-l-mubtadin. D., 1997;
• Alloma Marƣelonī. Hidoja. Ç. 1. D., 2010;
• Boqizoda A. Fiqhi islomī bar asosi mazhabi hanafī. Lohur, 2011.

Sarcaşma

• Vuzū / S. Mahmadulloh // Viclas — Gūjanda. — D. : SIEMT, 2015. — (Ensiklopedijai Milliji Toçik : [taxm. 25 ç.] / sarmuharrir N. Amirşohī ; 2011—2023, ç. 4). — ISBN 978-99947-33-77-4.