ดูต้นฉบับสำหรับ โลก (ดาวเคราะห์)

{{บทความคัดสรร}}
{{กึ่งล็อก|small=yes}}
{{ความหมายอื่น2|โลก}}
{{กล่องข้อมูล ดาวเคราะห์
<!---------------------------------------------------------------------------------------
    กล่องข้อมูลนี้ใช้รูปแบบเช่นเดียวกันกับดาวเคราะห์และวัตถุอื่น ๆ ในระบบสุริยะ
    กรุณาอย่าแก้ไขโดยพลการโดยไม่ได้อภิปรายในหน้าอภิปรายก่อน
 ---------------------------------------------------------------------------------------->
| สีพื้นหลัง = #c0c0ff
| ชื่อดาว = โลก
| สัญลักษณ์ = [[ไฟล์:Earth symbol (small, bold).svg|24px|🜨]]
| ภาพ = [[ไฟล์:The Blue Marble (remastered).jpg|frameless]]
| คำอธิบายภาพ = ''[[เดอะบลูมาร์เบิล]]'', อะพอลโล 17
| ชื่ออื่น ๆ = <!--{{ublist|style=padding-top:0.1em;|li_style=line-height:1.3em; |{{hlist|the Earth|the [[World]]}} |{{hlist|Blue Planet|[[The Blue Marble|Blue Marble]]|''[[Terra]]''|[[Gaia (mythology)|Gaia]]}} }}-->
| จุดเริ่มยุค = J2000<ref group="n" name="epoch"/>
| ระยะจุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุด = {{longitem|{{val|152100000|u=กิโลเมตร}}<br>{{smaller|({{val|1.017|ul=หน่วยดาราศาสตร์}})&thinsp;<ref group="n" name="apsis"/>}}}}
| ระยะจุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด = {{longitem|{{val|147095000|u=กิโลเมตร}}<br>{{smaller|({{val|0.9832687|u=หน่วยดาราศาสตร์}})&thinsp;<ref group="n" name="apsis"/>}}}}
| กึ่งแกนเอก = {{longitem|{{val|149598023|u=กิโลเมตร}}<br>{{smaller|({{val|1.00000102|u=หน่วยดาราศาสตร์}})&thinsp;<ref name="standish_williams_iau"/>}}}} พอดีกับ 1 [[หน่วยดาราศาสตร์|AU]] โดยนิยาม
| เส้นรอบวงของวงโคจร = 0.940 [[อันดับของขนาด (ความยาว)|เทระเมตร]]<br>(6.283 หน่วยดาราศาสตร์)
| ความเยื้องศูนย์กลาง = {{val|0.01617086}}<ref name="standish_williams_iau"/>
| คาบการโคจร = {{longitem|{{val|365.256363004|u=[[วัน]]}}&thinsp;<ref name="IERS"/><br>{{smaller|({{val|1.00001742096|u=[[ปฏิทินจูเลียน|ปี]]}})}}}}
| อัตราเร็วเฉลี่ยในวงโคจร = {{longitem|{{val|29.78|ul=กิโลเมตร/วินาที}}<ref name="earth_fact_sheet"/><br>{{smaller|({{val|107200|ul=กิโลเมตร/ชั่วโมง}})}}}}
| อัตราเร็วสูงสุดในวงโคจร =  	30.287 กิโลเมตร/วินาที
| อัตราเร็วต่ำสุดในวงโคจร = 29.291 กิโลเมตร/วินาที
| มีนอนิมัลลี = {{val|358.617|u=[[องศา (มุม)|องศา]]}}<ref name=wolframalphameananomaly>{{cite web
|title=Earth Mean Anomaly
|url=http://m.wolframalpha.com/input/?i=Earth+mean+anomaly
|website=[[Wolfram Alpha]]
|accessdate=30 December 2014}}</ref>
| ความเอียง = {{val|7.155}} องศากับ[[เส้นศูนย์สูตร|ศูนย์สูตร]][[ดวงอาทิตย์]]<br>1.57869 องศา<ref name="Allen294"/> กับ[[ระนาบคงที่ของลาพลาส|ระนาบคงที่]]<br>0 องศากับ[[สุริยวิถี]] (โดยนิยาม)
| ลองจิจูดของจุดโหนดขึ้น = −{{val|11.26064}} องศา<ref name="earth_fact_sheet"/>
| ระยะมุมจุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด = {{val|114.20783}} องศา<ref name="earth_fact_sheet"/>
| จำนวนดาวบริวาร =  
{{unbulleted list
  | ดาวบริวาร 1 ดวง: [[ดวงจันทร์]];
  | กึ่งดาวบริวาร 5 ดวง;
  | [[ดาวเทียม]]ที่กำลังดำเนินการ >{{val|1400}} ดวง
 }}
| ใส่ลักษณะเฉพาะทางกายภาพ? (yes/no) = yes
| ความแป้น =  1/{{val|298.257222101}} ([[European Terrestrial Reference System 1989|ETRS89]])<ref name="IERS2004" />
| เส้นผ่านศูนย์กลางตามแนวศูนย์สูตร = {{val|12756.28|u=km}}<ref name=usno/><ref name="WGS-84"/>
| เส้นผ่านศูนย์กลางตามแนวขั้ว = {{val|12713.56|u=km}}<ref name=cazenave_ahrens1995/>
| เส้นผ่านศูนย์กลางเฉลี่ย = {{val|12742.02|u=km}}<ref name=hbcp2000/>
| เส้นรอบวงเฉลี่ย =  {{unbulleted list |class=nowrap
  | {{val|40075.017|u=กม.}} {{smaller|([[ศูนย์สูตร]])&thinsp;<ref name="WGS-84">[[World Geodetic System]] (''WGS-84''). [http://earth-info.nga.mil/GandG/wgs84/ Available online] from [[National Geospatial-Intelligence Agency]].</ref>}}
  | {{val|40007.86|u=กม.}} {{smaller|([[เส้นเมริเดียน|แนวขั้ว]])&thinsp;<ref name="WGS-84-2"/><ref name="circ">Earth's [[circumference]] is almost exactly 40,000 km because the [[metre]] was calibrated on this measurement—more specifically, 1/10-millionth of the distance between the poles and the equator.</ref>}}
 }}
| พื้นที่ผิว = {{unbulleted list |class=nowrap
  | {{val|510072000|u=กม.<sup>2</sup>}}<ref name="Pidwirny 2006_8"/><ref name="cia"/><ref group="n" name="surfacecover"/> }}
| พื้นที่ผืนดิน = &nbsp;{{val|148940000|u=กม.<sup>2</sup>}} {{smaller|(29.2%)}} 
| พื้นที่ผืนน้ำ = &nbsp;{{val|361132000|u=กม.<sup>2</sup>}} {{smaller|(70.8%)}}
| ปริมาตร = {{val|1.08321|e=12|u=[[ลูกบาศก์กิโลเมตร|กม.³]]}}<ref name="earth_fact_sheet"/>
| มวล =  {{longitem|{{val|5.97219|e=24|u=[[กิโลกรัม|กก.]]}}<ref>{{cite web 
|url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Earth&Display=Facts 
|title=Solar System Exploration: Earth: Facts & Figures 
|work=NASA 
|date=13 December 2012 
|accessdate=22 January 2012 
|archive-date=2015-11-13 
|archive-url=https://web.archive.org/web/20151113022547/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Earth 
|url-status=dead 
}}</ref><br>{{smaller|(3.0{{e|{{lower|0.25em|-6}}}}&nbsp;[[มวลดวงอาทิตย์]])}}}}
| ความหนาแน่น = {{val|5.514|u=กรัม/ซม.³}}<ref name="earth_fact_sheet"/>
| ความโน้มถ่วง = {{longitem|{{val|9.807|ul=[[ความเร่ง|เมตร/วินาที²]]}}<ref name="NIST2008"/><br>{{smaller|([[ความโน้มถ่วงของโลก|{{val|1|u=''g''}}]])}}}}
| อัตราส่วนโมเมนต์ความเฉื่อย = 0.3307<ref name="Williams1994"/>
| ความเร็วหลุดพ้น = {{val|11.186|u=กม./วินาที}}<ref name="earth_fact_sheet"/>
| คาบการหมุนรอบตัวเอง =  {{longitem|{{val|0.99726968|u=วัน}}<ref name="Allen296"/><br>{{smaller|(23 ชั่วโมง&nbsp;56 นาที&nbsp;4.100 วินาที)}}}}
| ความเร็วการหมุนรอบตัวเอง = {{val|1674.4|u=กิโลเมตร/ชั่วโมง}}<ref name="Cox2000"/><br>{{val|465.1|u=เมตร/วินาที}} {{smaller|(ที่ศูนย์สูตร)}}
| ความเอียงของแกน = 23 องศา 26 [[ลิปดา]]<br/> 21.4119 [[พิลิปดา]]&thinsp;<ref name="IERS"/>
| อัตราส่วนสะท้อน = 0.367 [[อัตราส่วนสะท้อนเรขาคณิต|เรขาคณิต]]<ref name="earth_fact_sheet"/><br>0.306 [[อัตราส่วนสะท้อนของบอนด์|บอนด์]]<ref name="earth_fact_sheet"/>
| ใส่หลายอุณหภูมิ? (yes/no) = yes
| ชื่ออุณหภูมิ1 = [[เคลวิน]]
| อุณหภูมิ1_ต่ำสุด = 184&nbsp;K<ref name=asu_lowest_temp/>
| อุณหภูมิ1_เฉลี่ย = 288&nbsp;K<ref name=kinver20091210/>
| อุณหภูมิ1_สูงสุด = 330&nbsp;K<ref name=asu_highest_temp/>
| ชื่ออุณหภูมิ2 = [[องศาเซลเซียส|เซลเซียส]]
| อุณหภูมิ2_ต่ำสุด = −89.2&nbsp;°C
| อุณหภูมิ2_เฉลี่ย = &nbsp;15&nbsp;°C
| อุณหภูมิ2_สูงสุด =  56.7&nbsp;°C
| ใส่บรรยากาศ? (yes/no) = yes
| ความดันบรรยากาศที่พื้นผิว = {{val|101.325|ul=กิโล[[ปาสกาล (หน่วยวัด)|ปาสกาล]]}} (ที่ [[ระดับน้ำทะเล|MSL]])
| องค์ประกอบบรรยากาศ =  {{unbulleted list |class=nowrap
   | {{val|78.08|u=%}} [[ไนโตรเจน]]<ref name="earth_fact_sheet"/> {{smaller|(อากาศแห้ง)}}
  | {{val|20.95|u=%}} [[ออกซิเจน]]
  | {{val|0.930|u=%}} [[อาร์กอน]]
  | {{val|0.039|u=%}} [[คาร์บอนไดออกไซด์]]<ref name="NOAA">{{cite web
|url=http://www.esrl.noaa.gov/gmd/ccgg/trends/#mlo
|author=[[National Oceanic and Atmospheric Administration]]
|website=[[Earth System Research Laboratory]]
|title=Trends in Atmospheric Carbon Dioxide
|date=5 December 2014}}</ref>
  | ~&nbsp;1 % [[ไอน้ำ]] {{smaller|(แปรผันได้ตาม[[ภูมิอากาศ]])}}
 }}
| note = no
}}

'''โลก''' ({{lang-en|Earth}}) เป็น[[ดาวเคราะห์]]ลำดับที่สามจาก[[ดวงอาทิตย์]] และเป็น[[เทห์ฟ้า|วัตถุทางดาราศาสตร์]]เพียงหนึ่งเดียวที่ทราบว่ามี[[สิ่งมีชีวิต]] จาก[[การวัดอายุด้วยกัมมันตรังสี]]และแหล่งหลักฐานอื่นได้ความว่าโลกกำเนิดเมื่อประมาณ [[อายุของโลก|4,500 ล้านปี]]ก่อน<ref name="USGS1997">{{cite web |year=1997 |title=Age of the Earth |url=http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html |publisher=U.S. Geological Survey |accessdate=10 January 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20051223072700/http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html |archivedate=23 December 2005|url-status=live}}</ref><ref>{{cite journal |last=Dalrymple |first=G. Brent |title=The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved |journal=Special Publications, Geological Society of London |year=2001 |volume=190 |issue=1 |pages=205–21 |doi=10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14 |bibcode=2001GSLSP.190..205D| issn = 0305-8719 }}</ref><ref>{{cite journal |author=Manhesa, Gérard |author2=Allègre, Claude J. |author3=Dupréa, Bernard |author4=Hamelin, Bruno |name-list-style=amp |title=Lead isotope study of basic-ultrabasic layered complexes: Speculations about the age of the earth and primitive mantle characteristics |journal=[[Earth and Planetary Science Letters]] |year=1980 |volume=47 |issue=3 |pages=370–82 |doi=10.1016/0012-821X(80)90024-2 |bibcode=1980E&PSL..47..370M}}</ref> โลกมี[[ความโน้มถ่วง|อันตรกิริยะเชิงโน้มถ่วง]]กับวัตถุอื่นในอวกาศโดยเฉพาะดวงอาทิตย์และ[[ดวงจันทร์]] ซึ่งเป็น[[ดาวบริวาร]]ถาวรหนึ่งเดียวของโลก โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ใช้เวลา 365.2425 วัน เรียกว่า [[ปี]] ซึ่งระหว่างนั้นโลกโคจรรอบแกนตัวเองประมาณ 366.2425 รอบ<ref group="n" name="sidereal_solar"/>

แกนหมุนของโลก[[ความเอียงของแกน|เอียง]]ทำให้เกิดฤดูกาลต่าง ๆ บนผิวโลก<ref name=yoder1995/> อันตรกิริยาความโน้มถ่วงระหว่างโลกกับดวงจันทร์ก่อให้เกิดน้ำขึ้นลงมหาสมุทร ทำให้การหมุนบนแกนของโลกมีเสถียรภาพ และค่อย ๆ ชะลอการหมุนของโลก<ref name=aaa428_261/> โลกเป็นดาวเคราะห์ที่มีความหนาแน่นสูงสุดในระบบสุริยะและใหญ่สุดใน[[ดาวเคราะห์คล้ายโลก]] 4 ดวง

[[ธรณีภาค]]ของโลกแบ่งออกได้เป็นหลาย ๆ ส่วน เรียกว่า[[แผ่นธรณีภาค]] ซึ่งย้ายที่ตัดผ่านพื้นผิวตลอดเวลา[[ธรณีกาล|หลายล้านปี]] ร้อยละ 71 ของพื้นผิวโลกปกคลุมด้วยน้ำ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นมหาสมุทร<ref>{{cite web
|url=http://www.noaa.gov/ocean.html
|author=National Oceanic and Atmospheric Administration
|title=Ocean
|website=NOAA.gov
|accessdate=3 May 2013
|archive-date=2013-04-24
|archive-url=https://web.archive.org/web/20130424102601/http://www.noaa.gov/ocean.html
|url-status=dead
}}</ref> อีกร้อยละ 29 ที่เหลือเป็นแผ่นดินประกอบด้วยทวีปและเกาะซึ่งมีทะเลสาบ แม่น้ำและแหล่งน้ำอื่นจำนวนมากกอปรเป็น[[อุทกภาค]] บริเวณ[[ขั้วโลก]]ทั้งสองปกคลุมด้วยน้ำแข็งเป็นส่วนใหญ่ ได้แก่[[แผ่นน้ำแข็งแอนตาร์กติก]] และ[[น้ำแข็งทะเล]]ของ[[แพน้ำแข็งขั้วโลก]] [[โครงสร้างของโลก|บริเวณภายในของโลก]]ยังคงมีความเคลื่อนไหวโดยมี[[โครงสร้างของโลก|แก่นชั้นใน]]ซึ่งเป็นเหล็กในสถานะของแข็ง มี[[โครงสร้างของโลก|แก่นเหลวชั้นนอก]]ซึ่งกำเนิด[[สนามแม่เหล็กของโลก|สนามแม่เหล็ก]] และชั้น[[เนื้อโลก|แมนเทิล]]พาความร้อนที่ขับเคลื่อน[[การแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค]]

ภายในพันล้านปีแรก<ref name="age_earth1"/> สิ่งมีชีวิต[[กำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิต|ปรากฏขึ้น]]ในมหาสมุทรและเริ่มส่งผลกระทบต่อชั้น[[บรรยากาศของโลก|บรรยากาศ]]และผิวดาว เกื้อหนุนให้เกิดการแพร่ขยายของ[[สิ่งมีชีวิตที่ใช้ออกซิเจน]]เช่นเดียวกับ[[สิ่งมีชีวิตที่ไม่ต้องการออกซิเจน|สิ่งมีชีวิตที่ไม่ใช้ออกซิเจน]] หลักฐานธรณีวิทยาบางส่วนชี้ว่าชีวิตอาจกำเนิดขึ้นเร็วสุด 4.1 พันล้านปีก่อน นับแต่นั้น[[เขตอาศัยได้|ตำแหน่งของโลกในระบบสุริยะ]] [[ธรณีฟิสิกส์|คุณสมบัติทางกายภาพของโลก]] และ[[ประวัติศาสตร์ธรณีวิทยาของโลก]]ประกอบกันทำให้สิ่งมีชีวิตวิวัฒนาการและแพร่พันธุ์ได้<ref name="AP-20151019">{{cite news |last=Borenstein |first=Seth |title=Hints of life on what was thought to be desolate early Earth |url=http://apnews.excite.com/article/20151019/us-sci--earliest_life-a400435d0d.html |date=19 October 2015 |work=[[Excite]] |location=Yonkers, NY |publisher=[[Mindspark Interactive Network]] |agency=[[Associated Press]] |accessdate=20 October 2015}}</ref><ref name="PNAS-20151014-pdf">{{cite journal |last1=Bell |first1=Elizabeth A. |last2=Boehnike |first2=Patrick |last3=Harrison |first3=T. Mark |last4=Mao |first4=Wendy L. |display-authors=3 |date=19 October 2015 |title=Potentially biogenic carbon preserved in a 4.1&nbsp;billion-year-old zircon |url=http://www.pnas.org/content/early/2015/10/14/1517557112.full.pdf |format=PDF |journal=Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. |location=Washington, D.C. |publisher=National Academy of Sciences |doi=10.1073/pnas.1517557112 |issn=1091-6490 |accessdate=20 October 2015 |pmid=26483481 |pmc=4664351 |volume=112 |issue=47 |pages=14518–21 |bibcode=2015PNAS..11214518B |archive-date=2015-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151106021508/http://www.pnas.org/content/early/2015/10/14/1517557112.full.pdf |url-status=dead }} Early edition, published online before print.</ref> ในประวัติศาสตร์ของโลก  ความหลากหลายทางชีวภาพผ่านระยะการขยายยาวนาน แต่ถูกขัดจังหวะบางครั้งด้วย[[การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่]]<ref name="SahneyBentonFerry2010">{{cite journal | url=http://rsbl.royalsocietypublishing.org/content/6/4/544.full.pdf
| author=Sahney, S., Benton, M.J. and Ferry, P.A. 
| date=27 January 2010 
| title=Links between global taxonomic diversity, ecological diversity and the expansion of vertebrates on land 
| journal=Biology Letters 
| doi=10.1098/rsbl.2009.1024 
| volume = 6 | pages = 544–47 |format=PDF | issue=4 | pmid=20106856 | pmc=2936204}}</ref> กว่าร้อยละ 99 ของ[[สปีชีส์]]ทั้งหมดที่เคยอยู่อาศัยบนโลกนั้นสูญพันธุ์ไปแล้ว<ref name="StearnsStearns2000">{{cite book
|last1=Stearns |first1=Beverly Peterson |last2=Stearns |first2=S. C. |last3=Stearns |first3=Stephen C. 
|title=Watching, from the Edge of Extinction 
|url=http://books.google.com/books?id=0BHeC-tXIB4C&pg=PA1921 
|date=1 August 2000 
|publisher=[[Yale University Press]] 
|isbn=978-0-300-08469-6 
|page=1921 |accessdate=27 December 2014 }}</ref><ref name="NYT-20141108-MJN">{{cite news 
|last=Novacek |first=Michael J. 
|title=Prehistory's Brilliant Future 
|url=http://www.nytimes.com/2014/11/09/opinion/sunday/prehistorys-brilliant-future.html 
|date=8 November 2014 
|work=[[New York Times]] 
|accessdate=25 December 2014 }}</ref> ประมาณการจำนวนสปีชีส์บนโลกปัจจุบันมีหลากหลาย<ref name=science_241_4872_1441/><ref name="MillerSpoolman2012">{{cite book |last1=Miller |first1=G. |last2=Spoolman |first2=Scott |title=Environmental Science |chapter=Biodiversity and Evolution |url=https://books.google.com/books?id=NYEJAAAAQBAJ&pg=PA62 |date=1 January 2012 |publisher=[[Cengage Learning]] |isbn=1-133-70787-4 |page=62 |accessdate=27 December 2014}}</ref><ref name="NSF-2016002">{{cite news |author=Staff |title=Researchers find that Earth may be home to 1&nbsp;trillion species |url=http://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=138446 |date=2 May 2016 |work=[[National Science Foundation]] |accessdate=6 May 2016}}</ref> และสปีชีส์ส่วนใหญ่ยังไม่มีผู้อธิบาย<ref name="PLoS-20110823">{{cite journal |last1=Mora |first1=C. |last2=Tittensor |first2=D.P. |last3=Adl |first3=S. |last4=Simpson |first4=A.G. |last5=Worm |first5=B. |title=How many species are there on Earth and in the ocean? |date=23 August 2011 |journal=[[PLOS Biology]] |doi=10.1371/journal.pbio.1001127 |pmid=21886479 |pmc=3160336 |volume=9 |issue=8 |pages=e1001127}}</ref> มนุษย์กว่า 7.6 พันล้านคนอาศัยอยู่บนโลกและอาศัย[[ชีวมณฑล]]และ[[ทรัพยากรธรรมชาติ]]ของโลกเพื่อการอยู่รอด มนุษย์พัฒนาสังคมและวัฒนธรรมหลากหลาย ในทางการเมือง โลกมี[[รัฐเอกราช]]กว่า [[รายชื่อประเทศ ดินแดน และเมืองหลวง|200 รัฐ]]

== ชื่อและศัพทมูลวิทยา ==

คำว่า '''โลก''' ใน[[ภาษาไทย]]มีที่มาจากคำใน[[ภาษาบาลี]] ''โลก'' (โล-กะ) คนไทยใช้คำนี้เรียกโลกตั้งแต่เมื่อใดนั้นไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แต่คาดว่าน่าจะได้รับอิทธิพลสืบทอดผ่านมาทาง[[ศาสนาพุทธ|พระพุทธศาสนา]] เดิมนั้นคำว่าโลกไม่ได้หมายความเฉพาะเพียงแต่โลกที่เป็นวัตถุธาตุ แต่ใช้ในหลายความหมาย ได้แก่ "หมู่" "เหล่า" "ขอบเขต" "ทั้งหมดในขอบเขต" "ขอบเขตอาศัย" "ความเป็นไป" "ความเป็นอยู่"<ref>มหาวรรค ญาณกถา ข้อ ๒๗๕, พระไตรปิฎก เล่มที่ 31 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค</ref> หากกล่าวถึงโลกทั้ง ๓ ก็จะหมายถึง สังขารโลก (โลกคือสังขาร) สัตว์โลก (โลกคือหมู่สัตว์) และโอกาสโลก (โลกคือแผ่นดิน)<ref>อรรถาธิบาย โลกวิทู, พระไตรปิฎกอรรถกถา เล่มที่ 1 อรรถกถาพระวินัย สมันตปาสาทิกา มหาวิภังควรรณนา</ref> ปัจจุบันมีการใช้คำว่า [[โลก]]ในความหมายเกี่ยวข้องกับมนุษย์ หรือ[[อารยธรรม|อารยธรรมมนุษย์]]<ref>{{Cite web |url=http://rirs3.royin.go.th/new-search/word-35-search.asp |title=พจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ |access-date=2015-01-31 |archive-date=2012-04-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120424124958/http://rirs3.royin.go.th/new-search/word-35-search.asp |url-status=dead }}</ref> (ซึ่งตรงกับคำว่า ''World'' ในภาษาอังกฤษ) นอกเหนือจากความหมายดาวเคราะห์ที่นิยมใช้ทั่วไป

คำว่าโลกในภาษาต่างประเทศ [[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]ร่วมสมัยใช้คำว่า {{anchor|Name|Etymology}} ''Earth'' พัฒนามาจากรูปแบบ[[ภาษาอังกฤษสมัยกลาง]]ต่าง ๆ กัน{{refn|Including ''eorþe'', ''erþe'', ''erde'', and ''erthe''.<ref name=oedearth/>}}<ref name="oxford">''The New Oxford Dictionary of English'', {{nowrap|1st ed.}} "earth". Oxford University Press (Oxford), 1998. ISBN 0-19-861263-X.</ref> ซึ่งสืบมาจากคำนามใน[[ภาษาอังกฤษเก่า|ภาษาอังกฤษสมัยเก่า]]ที่นิยมสะกดว่า ''{{linktext|eorðe}}''<ref name=oedearth>Oxford English Dictionary, {{nowrap|3rd ed.}} "earth, ''n.¹''" Oxford University Press (Oxford), 2010.</ref> มีรากเดียวกันกับทุก[[กลุ่มภาษาเจอร์แมนิก|ภาษาในกลุ่มเจอร์แมนิก]] และ[[ภาษาโปรโตเจอร์แมนิก|โปรโตเจอร์แมนิก]]ที่ได้ประกอบเป็น [[wikt:Appendix:Proto-Germanic/erþō|*''erþō'']] ตามที่ปรากฏในสมัยแรก ๆ มีการใช้คำ ''eorðe'' เพื่อแปลความจากคำ[[ภาษาลาติน]] ''{{linktext|terra}}'' และ[[ภาษากรีก]] {{linktext|γῆ}} (''gē'') ในความหมาย พื้นดิน{{refn|group=n|เช่นใน ''[[Beowulf]]'' (1531-33):<br>''Wearp ða wundelmæl&nbsp;&nbsp;&nbsp;wrættum gebunden<br>yrre oretta,&nbsp;&nbsp;&nbsp;þæt hit on '''eorðan''' læg,<br>stið ond stylecg.''<ref name=oedearth/><ref name=beo/><br>"He threw the artfully-wound sword so that it lay upon the '''earth''', firm and sharp-edged."<ref name=beo>''Beowulf''. Trans. Chad Matlick in [http://www.as.wvu.edu/english/oeoe/english311/1799.html "''Beowulf'': Lines 1399 to 1799"]. West Virginia University. Accessed 5 Aug 2014. {{ang icon}} & {{en icon}}</ref>}} ดิน{{refn|group=n|เช่นในคำอธิบายภาษาอังกฤษโบราณของ ''[[Lindisfarne Gospels]]'' ([[Luke 13]]:7):<br>Succidite ergo illam ut quid etiam '''terram''' occupat: ''hrendas'' uel ''scearfað forðon ðailca ''uel'' hia to huon uutedlice '''eorðo''' gionetað ''uel'' gemerras.''<ref name=oedearth/><br>"Remove it. Why should it use up the '''soil'''?"<ref>''Mounce Reverse-Intralinear New Testament'': "[https://www.biblegateway.com/passage/?search=Luke%2013:7&version=MOUNCE Luke 13:7]". Hosted at ''Bible Gateway''. 2014. Accessed 5 Aug 2014. {{grc icon}} & {{en icon}}</ref>}} ผืนดินแห้ง{{refn|group=n|เช่นใน ''[[Heptateuch]]'' ของ [[Ælfric of Eynsham|Ælfric]] ([[Book of Genesis|ปฐมกาล 1]]:10):<br>''Ond God gecygde ða drignysse '''eorðan''' ond ðære wætera gegaderunge he het sæ''.<ref name=oedearth/><ref>Ælfric of Eynsham. [http://wordhord.org/nasb/genesis.html ''Heptateuch''. Reprinted by S.J. Crawford as ''The Old English Version of the Heptateuch, Ælfric’s Treatise on the Old and New Testament and his Preface to Genesis''. Humphrey Milford (London), 1922.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150308193838/http://wordhord.org/nasb/genesis.html |date=2015-03-08 }} Hosted at ''Wordhord''. Accessed 5 Aug 2014. {{ang icon}}</ref><br>"And God called the dry land '''Earth'''; and the gathering together of the waters called he Seas."<ref>[[King James Version]] of [[the Bible]]: "[https://www.biblegateway.com/passage/?search=Genesis%201:10&version=KJV Genesis 1:10]". Hosted at ''Bible Gateway''. 2014. Accessed 5 August 2014.</ref>}} โลกมนุษย์{{refn|group=n|เช่นใน [[Wessex Gospels]] ([[Matthew 28|Matt. 28]]:18):<br>''Me is geseald ælc anweald on heofonan & on '''eorðan'''''.<ref name=oedearth/><br>"All authority in heaven and on '''earth''' has been given to me."<ref>''Mounce Reverse-Intralinear New Testament'': "[https://www.biblegateway.com/passage/?search=Matthew+28%3A18&version=MOUNCE Matthew 28:18]". Hosted at ''Bible Gateway''. 2014. Accessed 5 Aug 2014. {{grc icon}} & {{en icon}}</ref>}} พื้นผิวของโลก (รวมทั้งทะเล){{refn|group=n|เช่นใน [[Codex Junius]]'s ''[[Genesis A|Genesis]]'' (112-16):<br>''her ærest gesceop&nbsp;&nbsp;&nbsp;ece drihten,<br>helm eallwihta,&nbsp;&nbsp;&nbsp;heofon and '''eorðan''',<br>rodor arærde&nbsp;&nbsp;&nbsp;and þis rume land<br>gestaþelode&nbsp;&nbsp;&nbsp;strangum mihtum,<br>frea ælmihtig.''<ref name=oedearth/><ref>"[http://www.maldura.unipd.it/dllags/brunetti/OE/TESTI/GenesisA/DATI/testo.html Genesis A]". Hosted at the Dept. of Linguistic Studies at the University of Padua. Accessed 5 August 2014. {{ang icon}}</ref><br>"Here first with mighty power the Everlasting Lord, the Helm of all created things, Almighty King, made '''earth''' and heaven, raised up the sky and founded the spacious land."<ref>Killings, Douglas. [http://www.gutenberg.org/files/618/618-h/618-h.htm ''Codex Junius 11'', I.ii]. 1996. Hosted at Project Gutenberg. Accessed 5 August 2014.</ref>}} ตลอดจนพิภพโลกทั้งมวล{{refn|group=n|As in [[Ælfric of Eynsham|Ælfric]]'s ''On the Seasons of the Year'' {{nowrap|(Ch. 6,}} §9):<br>''Seo '''eorðe''' stent on gelicnysse anre pinnhnyte, & seo sunne glit onbutan be Godes gesetnysse.''<ref name=oedearth/><br>"The '''earth''' can be compared to a pine cone, and the sun glides around it by God's decree.<ref>Ælfric, Abbot of Eynsham. "''De temporibus annis''" Trans. {{nowrap|P. Baker}} as "[http://faculty.virginia.edu/OldEnglish/aelfric/detemp.html On the Seasons of the Year] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150130173332/http://faculty.virginia.edu/OldEnglish/aelfric/detemp.html |date=2015-01-30 }}". Hosted at Old English at the University of Virginia, 1998. Accessed 6 August 2014.</ref>}} เช่นเดียวกันกับ[[เทอร์รา (เทพปกรณัม)|เทอร์รา]]และ[[ไกอา]] โลกถือว่าเป็น[[พระแม่ธรณี|เทพเจ้า]]ตามลัทธิ[[ลัทธินอกศาสนา|เพเกิน]]ของชาวเจอร์แมนิก-[[ชาวแองเกิล]]ตามที่[[แทซิทัส]]ได้บันทึกไว้ในบรรดาผู้ศรัทธาในเทพ[[เนอทัส]]<ref>[[Tacitus]]. ''[[Germania (Tacitus)|Germania]]'', {{nowrap|Ch. 40}}.</ref> และภายหลังตาม[[เทพปกรณัมนอร์ส|เทวตำนานนอร์ส]] คือ ยูร์ด ([[ยูร์ด|Jörð]])  ยักษิณีซึ่งสมรสกับ[[โอดิน]]และเป็นมารดาของ[[ทอร์]]<ref name="SIMEK179">[[Rudolf Simek|Simek, Rudolf]]. Trans. Angela Hall as ''Dictionary of Northern Mythology'', {{nowrap|p. 179.}} [[Boydell & Brewer|D.S. Brewer]], 2007. ISBN 0-85991-513-1.</ref>

อีกหลายภาษาที่มีความเป็นมา[[ตระกูลภาษาไท-กะได|ใกล้เคียงกับไทย]]เช่น[[ภาษาลาว]]ก็เรียกโลกว่า ໂລກ (''โลก'') เช่นเดียวกัน ปัจจุบัน[[ภาษาเยอรมัน|เยอรมัน]]ใช้คำเรียกโลกคือ Erde (''แอร์เดอะ'') คล้ายกับ[[ภาษาดัตช์|ดัตช์]] Aarde (''อาร์เดอะ''), กลุ่ม[[ภาษาโรมานซ์]] สเปนใช้คำ Tierra (''ตีเอร์รา'') คล้ายกับ[[ภาษาอิตาลี|อิตาลี]]ที่ใช้ Terra (''เตร์รา'') หรือ[[ภาษาฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]] Terre (''แตร์''), [[ภาษาจีน]]ใช้ 地球 (Dìqiú ''ตี้ฉิว'') หรือ 坤輿 (Kūnyú ''คุนหยู๋'') [[ภาษาญี่ปุ่น|ญี่ปุ่น]]เรียก 地球 (Chikyū ''จิคีว'') [[ภาษาเกาหลี|เกาหลี]]เรียก 지구 (Jigu ''ชีกู'') และ[[ภาษาสันสกฤต|สันสกฤต]]ใช้คำ पृथ्वी (''ปฐวี'')

==ลำดับเวลา==

===การกำเนิด===
{{Main|ประวัติศาสตร์โลก (ดาวเคราะห์)}}
[[ไฟล์:NASA-JPL-Caltech - Double the Rubble (PIA11375) (pd).jpg|left|thumb|ภาพรังสรรค์ของศิลปินแสดงการกำเนิด[[ระบบสุริยะ]]]]
วัตถุแรกเริ่มที่สุดที่พบในระบบสุริยะมีอายุย้อนหลังไปถึง {{val|4.5672|0.0006|u=พันล้านปีก่อน}}<ref name=bowring_housch1995/> โลกยุคแรกเริ่มถือกำเนิดขึ้นเมื่อ {{val|4.54|0.04|u=พันล้านปีก่อน}}<ref name="age_earth1" /> มี[[กำเนิดและวิวัฒนาการของระบบสุริยะ|การก่อกำเนิดและวิวัฒนาการของวัตถุต่าง ๆ ในระบบสุริยะ]]ร่วมกับดวงอาทิตย์ ตามทฤษฎีแล้ว[[เมฆโมเลกุล|เนบิวลาสุริยะ]]แยกส่วนอาณาบริเวณหนึ่งออกจาก[[เมฆโมเลกุล]]โดยการยุบตัวจากแรงโน้มถ่วง ซึ่งเริ่มหมุนและแบนลงเป็นจานรอบดาวฤกษ์ จากนั้นดาวเคราะห์ต่าง ๆ เกิดขึ้นจากจานนั้นพร้อมกับดวงอาทิตย์ ในเนบิวลาประกอบด้วยก๊าซ เม็ดน้ำแข็ง และ[[ฝุ่นคอสมิก|ฝุ่น]] (รวมทั้งนิวไคลด์แรกกำเนิด) ตาม[[สมมติฐานเนบิวลา|ทฤษฎีเนบิวลา]] พลาเนตติซิมัล (planetesimal) หรือวัตถุแข็งที่จะก่อกำเนิดดาวเคราะห์ เกิดขึ้นจากการงอกพอกพูน โดยโลกบรรพกาลใช้เวลาก่อกำเนิด 10–20 ล้านปี<ref name=nature418_6901_949/>

ดวงจันทร์กำเนิดขึ้นเมื่อประมาณ {{val|4.53|u=พันล้านปีก่อน}}<ref name=science310_5754_1671/> การกำเนิดของดวงจันทร์ยังเป็นหัวข้อการวิจัยในปัจจุบัน สมมติฐานนำกล่าวว่าดวงจันทร์ถือกำเนิดขึ้นโดยการพอกพูนจากวัตถุที่หลุดออกจากโลกหลังจากโลกถูกวัตถุขนาดใหญ่เท่าดาวอังคารชื่อว่า ''เธีย'' (Theia) [[สมมติฐานการชนใหญ่|พุ่งเข้าชน]]<ref name=reilly20091022/> แบบจำลองนี้กะว่ามวลของเธียคิดเป็นประมาณร้อยละ 10 ของมวลโลก<ref name=canup_asphaug2001a/> พุ่งเข้าชนโลกในลักษณะแฉลบและมวลบางส่วนรวมเข้ากับโลก<ref name=canup_asphaug2001b/> ในระหว่างเวลาประมาณ 4.1 และ 3.8 พันล้านปีก่อน [[ดาวเคราะห์น้อย]]จำนวนมากพุ่งชนระหว่าง[[การระดมชนหนักครั้งสุดท้าย]] ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงกับบริเวณพื้นที่ผิวส่วนใหญ่ของดวงจันทร์รวมทั้งโลก

===ประวัติทางธรณีวิทยา===
{{Main|ประวัติศาสตร์ธรณีวิทยาของโลก}}
[[ไฟล์:USA 10654 Bryce Canyon Luca Galuzzi 2007.jpg|thumb|ฮูดูที่อุทยานแห่งชาติไบรส์แคนยอน รัฐยูทาห์ สหรัฐ]]

บรรยากาศโลกและมหาสมุทรประกอบขึ้นจากกัมมันตภาพ[[ภูเขาไฟ]]และกระบวนการปล่อยก๊าซ (outgassing) ไอน้ำจากสองแหล่งดังกล่าวควบแน่นเป็นมหาสมุทร รวมกับน้ำและน้ำแข็งที่มากับ[[ดาวเคราะห์น้อย]] ดาวเคราะห์ก่อนเกิด และ[[ดาวหาง]]<ref name="watersource"/> ตามแบบจำลองนี้ "[[แก๊สเรือนกระจก|แก๊สเรือนกระจก]]" ในบรรยากาศช่วยรักษามหาสมุทรไม่ให้เยือกแข็งเมื่อดวงอาทิตย์ที่เพิ่งก่อกำเนิดยังมี[[ความสว่างดวงอาทิตย์|ความสว่าง]]เพียงร้อยละ 70 เทียบกับปัจจุบัน<ref name=asp2002/> ราว {{val|3.5|u=พันล้านปีก่อน}} เกิด[[สนามแม่เหล็กของโลก|สนามแม่เหล็กโลก]]ซึ่งช่วยปกป้องบรรยากาศไม่ให้ถูก[[ลมสุริยะ]]พัดพาไป<ref name=physorg20100304/> 

[[เปลือกโลก]]ก่อรูปขึ้นเมื่อชั้นนอกที่หลอมเหลวของโลกเย็นตัวลง[[การเปลี่ยนสถานะ (อุณหพลศาสตร์)|จนอยู่ใน]]สถานะแข็ง มีแบบจำลองสองแบบจำลอง<ref name=williams_santosh2004/> ที่อธิบายการเกิดขึ้นของแผ่นดินโดยแบบจำลองหนึ่งเสนอว่า แผ่นดินค่อย ๆ เกิดขึ้นจนมีรูปร่างดังในปัจจุบัน<ref name=science164_1229/> อีกแบบจำลองหนึ่งซึ่งอาจเป็นไปได้มากกว่า เสนอว่าแผ่นดินเติบโตอย่างรวดเร็ว<ref name=tp322_19/> ตั้งแต่ช่วงแรก ๆ ในประวัติศาสตร์โลก<ref name=rg6_175/> อันเนื่องมาจากการดำรงอยู่มาต่อเนื่องยาวนานของพื้นที่ส่วนทวีป<ref name=science310_5756_1947/><ref name=jaes23_799/><ref name=ajes38_613/> ทวีปต่าง ๆ เกิดขึ้นโดย[[การแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค]]ซึ่งเป็นกระบวนการที่มีสาเหตุจากการสูญเสียความร้อนของบริเวณภายในของโลกอย่างต่อเนื่อง ตาม[[ธรณีกาล|มาตรเวลา]]กว่าหลายร้อยล้านปี มีการรวม[[มหาทวีป]]แล้วแยกออกจากกัน ประมาณ {{val|750|ul=ล้านปีก่อน}} มหาทวีปแรก ๆ ที่ทราบชื่อ[[มหาทวีปโรดิเนีย|โรดิเนีย]]เริ่มแตกออกจากกัน ต่อมาทวีปทั้งหลายกลับมารวมกันเป็น[[มหาทวีปแพนโนเชีย]]เมื่อราว 600–{{val|540|u=ล้านปีก่อน}} และสุดท้ายคือ[[มหาทวีปแพนเจีย]]ซึ่งก็แยกออกจากกันเมื่อราว {{val|180|u=ล้านปีก่อน}}<ref name=as92_324/>

รูปแบบปัจจุบันของ[[ยุคน้ำแข็ง]]เริ่มขึ้นเมื่อประมาณ {{val|40|u=ล้านปีก่อน}}แล้วทวีความรุนแรงขึ้นระหว่างสมัย[[สมัยไพลสโตซีน|ไพลสโตซีน]]เมื่อราว {{val|3|u=ล้านปีก่อน}} ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาบริเวณ[[ละติจูด]]สูง ๆ เผชิญกับวัฏจักรการเกิดของธารน้ำแข็งสลับกับการละลายแบบเวียนซ้ำโดยอุบัติซ้ำในทุก ๆ {{val|40000}}–{{val|100000|u=ปี}} การเปลี่ยนสภาพโดยธารน้ำแข็งของทวีปครั้งสุดท้ายสิ้นสุดลงเมื่อประมาณ {{val|10000|u=ปีก่อน}}<ref name=psc/>

===วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต===
{{กาลานุกรมสิ่งมีชีวิต}}
{{Main|กำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิต}}
[[ไฟล์:PhylogeneticTree, Woese 1990.PNG|thumb|left|แผนภาพต้นไม้วิวัฒนาการชาติพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตบนโลกจากการวิเคราะห์[[ไรโบโซมอล อาร์เอ็นเอ|อาร์อาร์เอ็นเอ]]]]

คาดกันว่า[[ปฏิกิริยาเคมี]]พลังงานสูงทำให้เกิดโมเลกุลที่สามารถถ่ายแบบตนเองได้เมื่อราวสี่พันล้านปีก่อน อีกครึ่งพันล้านปีต่อมา เกิด[[บรรพบุรุษร่วมที่ใกล้กันที่สุดของสิ่งมีชีวิตบนโลก|บรรพบุรุษร่วมสุดท้ายของสรรพชีวิต]]<ref name=sa282_6_90/> วิวัฒนาการของ[[การสังเคราะห์ด้วยแสง]]ทำให้บรรดาสิ่งมีชีวิตสามารถเก็บเกี่ยวพลังงานจากดวงอาทิตย์ได้โดยตรง [[ออกซิเจน]]ในรูปโมเลกุล (O<sub>2</sub>) ที่เกิดจากการสังเคราะห์ด้วยแสงมีการสะสมในบรรยากาศ และด้วยผลกระทบจากรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์จึงได้ก่อชั้นเกราะ[[โอโซน]] (O<sub>3</sub>) ขึ้นในบรรยากาศเบื้องบน<ref name="NYT-20131003">{{cite news |last=Zimmer |first=Carl |authorlink=Carl Zimmer |title=Earth’s Oxygen: A Mystery Easy to Take for Granted |url=http://www.nytimes.com/2013/10/03/science/earths-oxygen-a-mystery-easy-to-take-for-granted.html |date=3 October 2013 |work=[[New York Times]] |accessdate=3 October 2013 }}</ref> การรวมเซลล์ขนาดเล็กในเซลล์ที่ใหญ่กว่าทำให้เกิดพัฒนาการของเซลล์ซับซ้อนเรียกว่า [[ยูแคริโอต]]<ref name=jas22_3_225/> สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ที่แท้จริงเกิดขึ้นเมื่อเซลล์ต่าง ๆ ภายใน[[โคโลนี]]มีการแบ่งหน้าที่เฉพาะมากขึ้น เนื่องจากชั้นโอโซนช่วยดูดซับรังสีอัลตราไวโอเลตอันเป็นอันตรายออกไป สิ่งมีชีวิตจึงอยู่อาศัยได้บนพื้นผิวโลก<ref name=burton20021129/> หลักฐานทาง[[ซากดึกดำบรรพ์|บรรพชีวิน]]แรก ๆ ของสิ่งมี[[ชีวิต]]บนโลกคือ ซากดึกดำบรรพ์ผืน[[จุลินทรีย์|จุลชีพ]]ที่พบใน[[หินทราย]]อายุ 3.48 พันล้านปีใน[[รัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย|ออสเตรเลียตะวันตก]]<ref name="AP-20131113">{{cite news |last=Borenstein |first=Seth |title=Oldest fossil found: Meet your microbial mom |url=http://apnews.excite.com/article/20131113/DAA1VSC01.html |date=13 November 2013 |work=[[AP News]] |accessdate=15 November 2013 }}</ref><ref name="AST-20131108">{{cite journal |last1=Noffke |first1=Nora|last2=Christian |first2=Daniel |last3=Wacey |first3=David |last4=Hazen |first4=Robert M. |title=Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca. 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia |url=http://online.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/ast.2013.1030 |date=8 November 2013 |journal=[[Astrobiology (journal)]] |doi=10.1089/ast.2013.1030 |accessdate=15 November 2013 |bibcode=2013AsBio..13.1103N |pmid=24205812 |pmc=3870916 |volume=13 |issue=12 |pages=1103–24}}</ref> [[แกรไฟต์]]ชีวภาพในชั้นหินตะกอนแปรอายุเก่าแก่ประมาณ 3.7 พันล้านปีค้นพบใน[[กรีนแลนด์|กรีนแลนด์ตะวันตก]]<ref name="NG-20131208">{{cite web |url =http://www.nature.com/ngeo/journal/vaop/ncurrent/full/ngeo2025.html|author= Yoko Ohtomo|author2=Takeshi Kakegawa|author3=Akizumi Ishida|author4=Toshiro Nagase|author5=Minik T. Rosing| title =Evidence for biogenic graphite in early Archaean Isua metasedimentary rocks |publisher =[[Nature Geoscience]]|doi=10.1038/ngeo2025|date=8 December 2013| accessdate =9 Dec 2013 }}</ref> หลักฐานโดยตรงของสิ่งมีชีวิตบนโลกอย่างแรกอยู่ในหินออสเตรเลียอายุ 3.45 พันล้านปีที่แสดงซากดึกดำบรรพ์ของจุลินทรีย์<ref name="WU-20171218">{{cite web |last=Tyrell |first=Kelly April |title=Oldest fossils ever found show life on Earth began before 3.5 billion years ago |url=https://news.wisc.edu/oldest-fossils-ever-found-show-life-on-earth-began-before-3-5-billion-years-ago/ |date=18 December 2017 |publisher=[[University of Wisconsin-Madison]] |accessdate=18 December 2017}}</ref><ref name="PNAS-2017">{{cite journal |last1=Schopf |first1=J. William |last2=Kitajima |first2=Kouki |last3=Spicuzza |first3=Michael J. |last4=Kudryavtsev |first4=Anatolly B. |last5=Valley |first5=John W. |title=SIMS analyses of the oldest known assemblage of microfossils document their taxon-correlated carbon isotope compositions |url=http://www.pnas.org/content/early/2017/12/12/1718063115.abstract |year=2017 |journal=[[Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|PNAS]] |volume=115 |pages=53 |doi=10.1073/pnas.1718063115 |accessdate=19 December 2017 |archive-date=2017-12-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171223075532/http://www.pnas.org/content/early/2017/12/12/1718063115.abstract |url-status=dead }}</ref>

ระหว่าง[[มหายุคนีโอโปรเทอโรโซอิก]] (750 และ {{val|580|u=ล้านปีก่อน}}) บริเวณส่วนใหญ่ของโลกถูกน้ำแข็งปกคลุม สมมติฐานนี้ชื่อ "[[โลกก้อนหิมะ]]" และมีความน่าสนใจเป็นพิเศษเนื่องจากเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อน[[ยุคแคมเบรียน|การระเบิดแคมเบรียน]] เมื่อสิ่งมีชีวิตมีความซับซ้อนเพิ่มขึ้นอย่างสำคัญ<ref name=kirschvink1992/> นับจากการระเบิดแคมเบรียนราว {{val|535|u=ล้านปีก่อน}} เกิด[[การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่|การสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตครั้งใหญ่]]ห้าครั้ง<ref name=sci215_4539_1501/> [[เหตุการณ์การสูญพันธุ์ในยุคครีเทเชียส-พาลิโอจีน|เหตุการณ์สูญพันธุ์ครั้งล่าสุด]]เกิดขึ้นเมื่อ {{val|66|u=ล้านปีก่อน}}เมื่อการพุ่งชนของดาวเคราะห์น้อยเป็นเหตุให้เกิดการสูญพันธุ์ของ[[ไดโนเสาร์]] (ที่ไม่ใช่นก) และ[[สัตว์เลื้อยคลาน]]ขนาดใหญ่อื่น ๆ แต่สัตว์ขนาดเล็กบางส่วนเหลือรอดมาได้เช่น[[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม]]ซึ่งมีลักษณะ[[หนูผี|คล้ายหนู]] ตลอด {{val|66|u=ล้านปีต่อมา}} สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมได้แตกแขนงออกไปมากมาย และเมื่อหลายล้านปีที่แล้ว สัตว์คล้ายลิงใหญ่ไม่มีหางแอฟริกา เช่น ''Orrorin tugenensis'' มีความสามารถยืนด้วยลำตัวตั้งตรง<ref name=gould1994/> ทำให้สามารถใช้เครื่องมือและเกื้อหนุนการสื่อสารระหว่างกัน นำมาซึ่งโภชนาการและการกระตุ้นที่จำเป็นสำหรับสมองขนาดใหญ่ขึ้น นำไปสู่[[วิวัฒนาการของมนุษย์|วิวัฒนาการของเผ่าพันธุ์มนุษย์]] การพัฒนา[[เกษตรกรรม]]และ[[อารยธรรม]]ในเวลาต่อมา ช่วยให้มนุษย์มีอิทธิพลต่อโลกและธรรมชาติ และมีจำนวนของสิ่งมีชีวิตอื่นซึ่งยังมีผลมาจนทุกวันนี้<ref name=bgsa119_1_140/>

===อนาคต===
{{Main|อนาคตของโลก}}
{{See also|ความเสี่ยงมหันตภัยทั่วโลก}}

อนาคตระยะยาวที่คาดหมายของโลกนั้นเกี่ยวข้องกับอนาคตของดวงอาทิตย์ ความสว่างของดวงอาทิตย์จะเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ 10 ในอีก {{val|1.1|u=พันล้านปี}} และร้อยละ 40 เมื่อตลอดเวลา {{val|3.5|u=พันล้านปี}}ถัดจากนั้น<ref name="sun_future"/> การเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิพื้นผิวโลกจะเร่ง[[วัฏจักรคาร์บอน]][[สารประกอบอนินทรีย์|อนินทรีย์]] ลดความเข้มข้นของ[[คาร์บอนไดออกไซด์]]จนพืชไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ({{val|10|u=[[สัญกรณ์ส่วนในหลายส่วน|ส่วนในล้านส่วน]]}}ในพืชที่[[การตรึงคาร์บอนซี4|สังเคราะห์ด้วยแสงแบบซี4]]) ในระยะเวลาประมาณ {{val|500}}–{{val|900|u=ล้านปี}}ข้างหน้า<ref name="britt2000" /> การขาดแคลนพืชจะส่งผลกระทบให้ออกซิเจนหายไปจากบรรยากาศ ทำให้สัตว์อยู่ไม่ได้<ref name=ward_brownlee2002/> คล้อยหลังไปอีกพันล้านปีปริมาณน้ำทั้งหมดบนผิวโลกจะสูญสิ้น<ref name=carrington/> และอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกจะพุ่งขึ้นไปถึง 70 [[องศาเซลเซียส]]<ref name=ward_brownlee2002/> คาดหมายว่าโลกจะพออยู่อาศัยได้อีกประมาณ {{val|500|u=ล้านปี}}นับจากจุดนั้น<ref name="britt2000"/> หรืออาจยืดออกไปถึง {{val|2.3|u=พันล้านปี}}ถ้าไนโตรเจนหมดไปจากบรรยากาศ<ref name=pnas1_24_9576/> แม้ว่าดวงอาทิตย์จะมีอายุนิรันดร์และมีความเสถียร กว่าร้อยละ 27 ของน้ำในมหาสมุทรปัจจุบันก็จะไหลสู่[[เนื้อโลก]]ในเวลาหนึ่งพันล้านปี เนื่องจากไอน้ำที่ปะทุออกมาจากสันกลางมหาสมุทรลดลง<ref name=hess5_4_569/>

ดวงอาทิตย์จะ[[วิวัฒนาการของดาวฤกษ์|วิวัฒนาการ]]เป็น[[ดาวยักษ์แดง]]ในราว {{val|5|u=พันล้านปี}}ข้างหน้า แบบจำลองทำนายว่าดวงอาทิตย์จะขยายตัวออกประมาณ 1 [[หน่วยดาราศาสตร์]] {{nowrap|{{val|150000000|u=กิโลเมตร}}}} หรือประมาณ 250 เท่าของรัศมีปัจจุบัน<ref name="sun_future" /><ref name="sun_future_schroder"/> ชะตาของโลกนั้นยังไม่ชัดเจนนัก เมื่อเป็นดาวยักษ์แดงแล้วดวงอาทิตย์จะสูญเสียมวลไปประมาณร้อยละ 30 ดังนั้นหากปราศจากผลจากฤทธิ์ไทด์ โลกจะเคลื่อนไปโคจรห่างจากดวงอาทิตย์ 1.7 หน่วยดาราศาสตร์ {{nowrap|({{val|250000000|u=กิโลเมตร}})}} เมื่อดาวมีรัศมีมากที่สุด สิ่งมีชีวิตที่ยังเหลืออยู่เกือบทั้งหมดหรือทั้งหมดก็จะถูกทำลายจากความสว่างที่เพิ่มขึ้นของดวงอาทิตย์ (เพิ่มขึ้นสูงสุดที่ประมาณ 5,000 เท่าจากระดับปัจจุบัน)<ref name="sun_future" /> การจำลองในปี ค.ศ. 2008 ชี้ว่า สุดท้ายวงโคจรของโลกจะเสื่อมสลายอันเนื่องมาจากผลจาก[[แรงไทดัล|แรงไทด์]] และลากเอาโลกให้ตกเข้าสู่บรรยากาศของดวงอาทิตย์ที่เป็นยักษ์แดงนั้นแล้วก็ระเหยไปจนหมดสิ้น<ref name="sun_future_schroder" />

== ลักษณะทางกายภาพ ==

===รูปร่าง===
{{Main|รูปร่างของโลก}}
[[ไฟล์:Earth2014shape SouthAmerica small.jpg|thumb|รูปร่างของดาวเคราะห์โลก แสดงระยะทางระหว่างผิวดาวกับจุดศูนย์กลางมวล จะเห็นว่ายอดแห่ง[[เทือกเขาแอนดีส]]ในทวีปอเมริกาใต้ (แถบสีแดงแนวเหนือ-ใต้บริเวณกลางภาพ) เป็นที่สูง ข้อมูลจากแบบจำลองรูปนูนโลกเอิร์ธ2014<ref name="Earth2014">{{cite web |url=http://www.iapg.bgu.tum.de/9321785--~iapg~forschung~Topographie~Earth2014.html |title=Earth2014 global topography (relief) model |publisher=Institut für Astronomische und Physikalische Geodäsie |accessdate=4 March 2016 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304055004/http://www.iapg.bgu.tum.de/9321785--~iapg~forschung~Topographie~Earth2014.html |url-status=dead }}</ref>]]

โลกมีรูปร่างประมาณ[[ทรงคล้ายทรงกลม|ทรงคล้ายทรงกลมแบนขั้ว]] โลกแบนลงบริเวณแกนทางภูมิศสตร์และโป่งบริเวณแถบ[[เส้นศูนย์สูตร|ศูนย์สูตร]]<ref name=milbert_smith96/> การโป่งนี้เป็นผลมาจาก[[การหมุน]]รอบตัวเองของโลก เส้นผ่านศูนย์กลางในแนวศูนย์สูตรยาวกว่าเส้นผ่านศูนย์กลางในแนวขั้วเหนือ-ใต้ราว 43 กิโลเมตร<ref name="ngdc2006"/> จุดบนพื้นผิวโลกที่ห่างจากจุดศูนย์กลางมวลของโลกมากที่สุดคือ ยอดภูเขาไฟ[[ยอดเขาชิมโบราโซ|ชิมโบราโซ]]แถบศูนย์สูตรใน[[ประเทศเอกวาดอร์]]<ref>[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=9428163 The 'Highest' Spot on Earth?] NPR.org Consultado el 25-07-2010</ref> [[ภูมิประเทศ]]ในแต่ละท้องที่มีการเบี่ยงเบนไปจากทรงกลมอุดมคติ แต่เมื่อมองในระดับโลกทั้งใบการเบี่ยงเบนเหล่านี้ก็ถือว่าเล็กน้อย จุดที่ถือว่ามีความเบี่ยงเบนท้องถิ่นมากที่สุดบนพื้นผิวหินของโลกก็คือ [[ยอดเขาเอเวอเรสต์]]ด้วยระดับความสูง {{val|8848|ul=เมตร}}จากระดับน้ำทะเลกลาง คิดเป็นค่าความเบี่ยงเบนร้อยละ 0.14 และ[[ร่องลึกก้นสมุทรมาเรียนา]]ที่ระดับความลึก {{val|10911|ul=เมตร}}จากระดับน้ำทะเลกลาง คิดเป็นค่าความเบี่ยงเบนร้อยละ 0.17{{refn|group=n|หากเปรียบขนาดของโลกเท่าลูกบิลเลียด บางบริเวณของโลกเช่นแนวสันเขาและร่องลึกก้นมหาสมุทรต่าง ๆ ก็จะให้ความรู้สึกไม่ต่างกับตำหนิที่เล็กน้อยมาก ในขณะที่พื้นที่ส่วนใหญ่ของโลกเช่นที่ราบใหญ่บนพื้นดินหรือ[[ที่ราบก้นสมุทร]]ก็จะให้ความรู้สึกเรียบเนียน<ref>{{cite web|url=http://billiards.colostate.edu/bd_articles/2013/june13.pdf |title=Is a Pool Ball Smoother than the Earth? |publisher= Billiards Digest |date=1 June 2013 |accessdate=26 November 2014}}</ref>}} 

ในวิชาภูมิมาตรศาสตร์ รูปทรงแท้จริงของมหาสมุทรโลกหากปราศจากแผ่นดินและอิทธิพลรบกวนอย่างกระแสน้ำและลม เรียก [[จีออยด์]] กล่าวคือ จีออยด์เป็นผิวสมศักย์ความโน้มถ่วง (surface of gravitational equipotential) ที่ระดับทะเลปานกลาง

{| class="wikitable" style="float: right; clear: right; margin-left: 2em;"
|+ องค์ประกอบทางเคมีของเปลือกโลก<ref name=brown_mussett1981/>
!rowspan="2"|สารประกอบ
!rowspan="2"|สูตร
!colspan="2"|องค์ประกอบ
|-
!style="font-size: smaller;"|ทวีป
!style="font-size: smaller;"|สมุทร
|-
|[[ซิลิกา]]
|style="text-align: center;"|SiO<sub>2</sub>
|style="text-align: right;"|60.2%
|style="text-align: right;"|48.6%
|-
|[[อะลูมิเนียมออกไซด์|อะลูมินา]]
|style="text-align: center;"|Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>
|style="text-align: right;"|15.2%
|style="text-align: right;"|16.5%
|-
|[[แคลเซียมออกไซด์|ไลม์]]
|style="text-align: center;"|CaO
|style="text-align: right;"|5.5%
|style="text-align: right;"|12.3%
|-
|[[แมกนีเซียมออกไซด์|แมกนีเซีย]]
|style="text-align: center;"|MgO
|style="text-align: right;"|3.1%
|style="text-align: right;"|6.8%
|-
|[[ไอเอิร์น(II) ออกไซด์]]
|style="text-align: center;"|FeO
|style="text-align: right;"|3.8%
|style="text-align: right;"|6.2%
|-
|[[โซเดียมออกไซด์]]
|style="text-align: center;"|Na<sub>2</sub>O
|style="text-align: right;"|3.0%
|style="text-align: right;"|2.6%
|-
|[[โพแทสเซียมออกไซด์]]
|style="text-align: center;"|K<sub>2</sub>O
|style="text-align: right;"|2.8%
|style="text-align: right;"|0.4%
|-
|[[ไอเอิร์น(III) ออกไซด์]]
|style="text-align: center;"|Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>
|style="text-align: right;"|2.5%
|style="text-align: right;"|2.3%
|-
|[[น้ำ (โมเลกุล)|น้ำ]]
|style="text-align: center;"|H<sub>2</sub>O
|style="text-align: right;"|1.4%
|style="text-align: right;"|1.1%
|-
|[[คาร์บอนไดออกไซด์]]
|style="text-align: center;"|CO<sub>2</sub>
|style="text-align: right;"|1.2%
|style="text-align: right;"|1.4%
|-
|[[ไทเทเนียมไดออกไซด์]]
|style="text-align: center;"|TiO<sub>2</sub>
|style="text-align: right;"|0.7%
|style="text-align: right;"|1.4%
|-
|[[ฟอสฟอรัสเพนทอกไซด์]]
|style="text-align: center;"|P<sub>2</sub>O<sub>5</sub>
|style="text-align: right;"|0.2%
|style="text-align: right;"|0.3%
|-
!colspan="2"|รวม
!style="text-align: right;"|99.6%
!style="text-align: right;"|99.9%
|}

===องค์ประกอบทางเคมี===
{{See also|ความอุดมของธาตุเคมีบนโลก}}
โลกมี[[มวล]]โดยประมาณ {{val|5.97|e=24|ul=กิโลกรัม}} ส่วนมากประกอบขึ้นจาก[[เหล็ก]] (ร้อยละ 32.1) [[ออกซิเจน]] (ร้อยละ 30.1) [[ซิลิกอน]] (ร้อยละ 15.1) [[แมกนีเซียม]] (ร้อยละ 13.9) [[กำมะถัน]] (ร้อยละ 2.9) [[นิกเกิล]] (ร้อยละ 1.8) [[แคลเซียม]] (ร้อยละ 1.5) และ[[อะลูมิเนียม]] (ร้อยละ 1.4) ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 1.2 ประกอบด้วยธาตุอื่น ๆ ในปริมาณเล็กน้อย จากกระบวนการการแยกลำดับชั้นโดยมวลทำให้เชื่อว่าบริเวณแกนโลกประกอบขึ้นในขั้นต้นด้วยเหล็กร้อยละ 88.8 มีนิกเกิลในปริมาณเล็กน้อยราวร้อยละ 5.8 กำมะถันร้อยละ 4.5 และน้อยกว่าร้อยละ 1 เป็นธาตุพบน้อยชนิดอื่น<ref name=pnas71_12_6973/>

หินที่พบได้ทั่วไปที่เป็นส่วนประกอบของเปลือกโลกนั้นเป็นสารประกอบออกไซด์แทบทั้งหมด ส่วน[[คลอรีน]] กำมะถัน และ[[ฟลูออรีน]] ถือเป็นข้อยกเว้นสำคัญในบรรดาหินทั้งหลายซึ่งเมื่อรวมปริมาณทั้งหมดแล้วมักจะต่ำกว่าร้อยละ 1 หินออกไซด์หลักได้แก่ ซิลิกา อลูมินา ปูนขาว แมกนีเซีย ออกไซด์ของเหล็ก โพแทช และโซดา<ref>[[ไฟล์:PD-icon.svg|12px]] One or more of the preceding sentences&#160;incorporates text from a publication now in the [[สาธารณสมบัติ|public domain]] Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Petrology". ''[[สารานุกรมบริตานิกา|Encyclopædia Britannica]]'' (11th ed.). Cambridge University Press.</ref>

===โครงสร้างภายใน===
{{Main|โครงสร้างของโลก}}
โครงสร้างภายในของโลกแบ่งออกได้เป็นชั้น ๆ ตามคุณสมบัติกายภาพ ([[วิทยากระแส]]) หรือเคมีเช่นเดียวกับดาวเคราะห์หินดวงอื่น ชั้นนอกของโลกเป็นเปลือก[[ซิลิเกต]]แข็งซึ่งแยกออกชัดเจนด้วยคุณสมบัติทางเคมีโดยมีชั้นเนื้อโลก (mantle) แข็ง[[ความหนืด]]สูงอยู่เบื้องล่าง มี[[โมโฮ|ความไม่ต่อเนื่องของโมโฮโลวิคซิค]] (Mohorovičić discontinuity) คั่นระหว่างเปลือกโลกจากเนื้อโลก เปลือกโลกมีความหนาตั้งแต่ประมาณ 6 กิโลเมตรใต้มหาสมุทรไปจนถึง 30–50 กิโลเมตรใต้ทวีป เปลือกโลกและสภาพแข็งเย็นของยอดเนื้อโลกชั้นบนสุดรวมเรียก[[ธรณีภาค]] (lithosphere) ซึ่ง[[แผ่นธรณีภาค]]นั้นประกอบขึ้นจากธรณีภาคนี้เอง ใต้ธรณีภาคเป็นฐานธรณีภาค (asthenosphere) ซึ่งเป็นชั้นความหนืดค่อนข้างต่ำที่ธรณีภาคลอยอยู่ การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างผลึกในเนื้อโลกเกิดที่ระดับความลึก 410 ถึง 660 กิโลเมตรใต้พื้นผิว เป็นเขตเปลี่ยนผ่านซึ่งแยกระหว่างเนื้อโลกชั้นบนและล่าง ใต้เนื้อโลกเป็นแก่นชั้นนอกที่เป็นของเหลวความหนืดต่ำมากเหนือแก่นชั้นในที่เป็นของแข็ง<ref name=tanimoto_ahrens1995/> แก่นชั้นในของโลกอาจหมุนด้วยอัตราเร็วเชิงมุมสูงกว่าส่วนอื่นของดาวเคราะห์เล็กน้อย โดยหมุน 0.1–0.5° ต่อปี<ref name=science309_5739_1313/> รัศมีของแก่นชั้นในคิดเป็นประมาณหนึ่งในห้าของรัศมีโลก

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|+ ชั้นทางธรณีของโลก<ref name=pnas76_9_4192/>
|-
! rowspan="8" style="font-size:smaller; text-align:center;"|[[ไฟล์:Earth-cutaway-schematic-english.svg|frameless|center]]<br>ภาคตัดขวางของโลกจากแกนถึงเอ็กโซสเฟียร์ (ไม่ตามสัดส่วน)
!ความลึก<ref name=robertson2001/><br><span style="font-size: smaller;">กม.</span>
!style="vertical-align: bottom;"|ชั้น
!ความหนาแน่น<br /><span style="font-size: smaller;">ก./ซม.<sup>3</sup></span>
|-
|0–60
|style="text-align:left;"|[[ธรณีภาค]]<ref group="n">แต่ละท้องที่ผันแปรระหว่าง 5 และ 200 กิโลเมตร</ref>
|—
|- style="background:#FEFEFE;"
|0–35
|style="text-align:left;"|[[เปลือกโลก|เปลือก]]<ref group="n">แต่ละท้องที่ผันแปรระหว่าง 5 และ 70 กิโลเมตร</ref>
|2.2–2.9
|- style="background:#FEFEFE;"
|35–60
|style="text-align:left;"|เนื้อโลกชั้นบน
|3.4–4.4
|-
|&nbsp;&nbsp;35–2890
|style="text-align:left;"|เนื้อโลก
|3.4–5.6
|- style="background:#FEFEFE;"
|100–700
|style="text-align:left;"| [[ฐานธรณีภาค]]
|—
|-
|2890–5100
|style="text-align:left;"|แก่นชั้นนอก
|9.9–12.2
|-
|5100–6378
|style="text-align:left;"|แก่นชั้นใน
|12.8–13.1
|}

===ความร้อน===
ความร้อนภายในโลกเป็นผลรวมของความร้อนที่ยังหลงเหลืออยู่จากการงอกพอกพูนของดาวเคราะห์ราวร้อยละ 20 อีกร้อยละ 80 เป็นความร้อนที่ผลิตจาก[[การสลายตัวของสารกัมมันตรังสี|การสลายตัวกัมมันตรังสี]]<ref name="turcotte"/> [[ไอโซโทป]]หลักที่สร้างความร้อนภายในโลกคิอ [[โพแทสเซียม|โพแทสเซียม-40]] [[ยูเรเนียม|ยูเรเนียม-238]] [[ยูเรเนียม|ยูเรเนียม-235]] และ[[ทอเรียม|ทอเรียม-232]]<ref name=sanders20031210/> ที่ใจกลางโลกคาดว่าน่าจะมีอุณหภูมิสูงถึง 6,000 องศาเซลเซียส<ref>http://www.esrf.eu/news/general/Earth-Center-Hotter/Earth-Centre-Hotter</ref> และมีความดันสูงถึง 360 [[ปาสกาล (หน่วยวัด)|จิกะปาสกาล]]<ref name=ptrsl360_1795_1227/> ด้วยการที่ความร้อนส่วนใหญ่มาจากการสลายตัวกัมมันตรังสี นักวิทยาศาสตร์จึงเชื่อว่าในช่วงต้นของประวัติศาสตร์โลกก่อนหน้าที่ไอโซปครึ่งชีวิตสั้นทั้งหลายจะหมดไป การสร้างความร้อนของโลกจะต้องสูงกว่าในปัจจุบันมาก คาดว่าประมาณ 3 พันล้านปีก่อน น่าจะมีการผลิตความร้อนมากกว่าปัจจุบันสองเท่า<ref name="turcotte" /> ซึ่งมีผลเพิ่มการพาความร้อนของเนื้อโลกและการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค และทำให้[[หินอัคนี]]บางประเภทอย่างเช่น[[โคมาไทต์]]เกิดขึ้นได้ในขณะที่แทบไม่มีเกิดขึ้นในปัจจุบัน<ref name=epsl121_1/>

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|+ ไอโซโทปหลักที่สร้างความร้อนในปัจจุบัน<ref name="T&S 137"/>
|-
! ไอโซโทป
! ปล่อยความร้อน<br><span style="font-size: smaller;">{{sfrac|[[วัตต์]]|กก. ไอโซโทป}}</span>
! ครึ่งชีวิต<br><span style="font-size: smaller;">ปี</span>
! เนื้อแร่ในแมนเทิลเฉลี่ย<br><span style="font-size: smaller;">{{sfrac|กก. ไอโซโทป|กก. เนื้อโลก}}</span>
! ปล่อยความร้อน<br><span style="font-size: smaller;">{{sfrac|วัตต์|กก. เนื้อโลก}}</span>
|-
| <sup>238</sup>U
| {{nowrap|94.6 × 10<sup>−6</sup>}}
| {{nowrap|4.47 × 10<sup>9</sup>}}
| {{nowrap|30.8 × 10<sup>−9</sup>}}
| {{nowrap|2.91 × 10<sup>−12</sup>}}
|-
| <sup>235</sup>U
| {{nowrap|569 × 10<sup>−6</sup>}}
| {{nowrap|0.704 × 10<sup>9</sup>}}
| {{nowrap|0.22 × 10<sup>−9</sup>}}
| {{nowrap|0.125 × 10<sup>−12</sup>}}
|-
| <sup>232</sup>Th
| {{nowrap|26.4 × 10<sup>−6</sup>}}
| {{nowrap|14.0 × 10<sup>9</sup>}}
| {{nowrap|124 × 10<sup>−9</sup>}}
| {{nowrap|3.27 × 10<sup>−12</sup>}}
|-
| <sup>40</sup>K
| {{nowrap|29.2 × 10<sup>−6</sup>}}
| {{nowrap|1.25 × 10<sup>9</sup>}}
| {{nowrap|36.9 × 10<sup>−9</sup>}}
| {{nowrap|1.08 × 10<sup>−12</sup>}}
|}

ค่าเฉลี่ยของการสูญเสียความร้อนจากโลกอยู่ที่ 87 มิลลิวัตต์ต่อตารางเมตร คิดรวมทั้งโลกจะสูญเสียความร้อนที่ {{nowrap|4.42 × 10<sup>13</sup> วัตต์}}<ref name=jg31_3_267/> พลังงานความร้อนบางส่วนจากแก่นถูกแมนเทิลพลูมส่งผ่านขึ้นมายังเปลือกโลก ซึ่งเป็นการพาความร้อนแบบหนึ่งที่เกิดจากการไหลขึ้นของหินอุณหภูมิสูง พลูมนี้สามารถทำให้เกิด[[จุดร้อน]]และทุ่งบะซอลท์<ref name=science246_4926_103/> ความร้อนจากภายในโลกส่วนใหญ่สูญเสียไปกับการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค โดยการไหลขึ้นของเนื้อโลกที่สัมพันธ์กับ[[เทือกเขากลางสมุทร|สันกลางมหาสมุทร]] หนทางการสูญเสียความร้อนสำคัญสุดท้ายคือการนำความร้อนผ่านธรณีภาคซึ่งปรากฏใต้มหาสมุทรเป็นส่วนใหญ่เพราะเปลือกโลกบริเวณนั้นบางมากกว่าแผ่นเปลือก[[เปลือกโลกภาคพื้นทวีป|ทวีป]]มาก<ref name="heat loss" />

===แผ่นธรณีภาค===
{| class="wikitable" style="float:right; margin-left:1em;"
|+ [[รายการแผ่นธรณีภาค|แผ่นเปลือกโลกขนาดใหญ่]]<ref name=brown_wohletz2005/>
|-
|colspan="2" style="font-size: smaller; text-align: center;"|[[ไฟล์:Tectonic plates (empty).svg|frameless|alt=Shows the extent and boundaries of tectonic plates, with superimposed outlines of the continents they support]]
|-
!ชื่อ
!พื้นที่<br /><span style="font-size: smaller;">10<sup>6</sup>&nbsp;กม.<sup>2</sup></span>
|-
| {{legend|#fee6aa|[[แผ่นแปซิฟิก]]}}         ||style="text-align: center;"|103.3
|-
| {{legend|#fb9a7a|[[แผ่นแอฟริกา]]<ref group="n" name="jaes41_3_379"/>}} ||style="text-align: center;"| 78.0
|-
| {{legend|#ac8d7f|[[แผ่นอเมริกาเหนือ]]}}  ||style="text-align: center;"| 75.9
|-
| {{legend|#7fa172|[[แผ่นยูเรเชีย]]}}        ||style="text-align: center;"| 67.8
|-
| {{legend|#8a9dbe|[[แผ่นแอนตาร์กติก]]}}       ||style="text-align: center;"| 60.9
|-
| {{legend|#fcb482|[[แผ่นอินโด-ออสเตรเลีย]]}} ||style="text-align: center;"| 47.2
|-
| {{legend|#ad82b0|[[แผ่นอเมริกาใต้]]}}  ||style="text-align: center;"| 43.6
|}
{{Main|การแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค}}
[[ธรณีภาค]]อันเป็นชั้นนอกแข็งทื่อเชิงกลของโลกนั้นแบ่งออกได้หลายชิ้น เรียกว่า [[แผ่นธรณีภาค]] แผ่นเหล่านี้เป็นส่วนแข็งที่เคลื่อนที่ไปโดยสัมพันธ์กับแผ่นใกล้เคียงอื่นโดยมีขอบเขตระหว่างกันอย่างใดอย่างหนึ่งในสามแบบนี้ได้แก่ ขอบเขตแบบเข้าหากัน ซึ่งแผ่นทั้งสองเลื่อนมาชนกัน ขอบเขตแบบแยกจากกัน ซึ่งแผ่นทั้งสองเลื่อนออกห่างกันไป และขอบเขตแปลง (รอยเลื่อนแปรสภาพ) ซึ่งแผ่นทั้งสองไถลผ่านกันทางด้านข้าง การเกิด[[แผ่นดินไหว]] กัมมันตภาพ[[ภูเขาไฟ]] [[การก่อเทือกเขา]] และการเกิด[[ร่องลึกก้นสมุทร]] สามารถเกิดได้ตลอดแนวขอบเขตของแผ่นเหล่านี้<ref name=kious_tilling1999/> แผ่นธรณีภาคลอยอยู่บน[[ฐานธรณีภาค]] ซึ่งเป็นเนื้อโลกชั้นบนส่วนที่มีความแข็งแต่หนืดน้อยกว่า สามารถไหลและเคลื่อนที่ไปพร้อมกับแผ่นธรณีภาคได้<ref name=seligman2008/>

[[ไฟล์:Mount-Everest.jpg|thumb|left|[[การก่อเทือกเขา]]เกิดเมื่อแผ่นธรณีภาคเคลื่อนเข้าหากันแล้วบีบหินให้สูงขึ้น ภูเขาสูงสุดในโลกคือ [[ยอดเขาเอเวอร์เรส]]]]
เมื่อแผ่นธรณีภาคมีการเคลื่อนตัว เปลือกโลกส่วนมหาสมุทรจะมุดตัวลงใต้ขอบปะทะของแผ่นเปลือกตามแนวขอบเขตแบบเข้าหากัน ในเวลาเดียวกัน การไหลเลื่อนขึ้นของเนื้อชั้นเนื้อโลกที่ขอบเขตแบบแยกจากกันจะก่อให้เกิดสันกลางมหาสมุทร กระบวนการต่าง ๆ เหล่านี้รวมกันทำให้เกิดการ[[รีไซเคิล]]แผ่นเปลือกมหาสมุทรกลับสู่เนื้อโลก ด้วยการรีไซเคิลนี้เองพื้นมหาสมุทรส่วนใหญ่จึงมีอายุไม่เกิน 100 ล้านปี เปลือกโลกส่วนมหาสมุทรที่เก่าแก่ที่สุดอยู่ในบริเวณแปซิฟิกตะวันตกโดยมีอายุประมาณกว่า {{val|200|u=ล้านปี}}<ref name=duennebier1999/><ref name=noaa20070307/> เมื่อเทียบกันแล้ว เปลือกโลกส่วนทวีปที่เก่าแก่ที่สุดมีอายุถึง {{val|4030|u=ล้านปี}}<ref name=cmp134_3/>

แผ่นธรณีภาคขนาดใหญ่เจ็ดแผ่น ได้แก่ [[แผ่นแปซิฟิก]] [[แผ่นอเมริกาเหนือ|อเมริกาเหนือ]] [[แผ่นยูเรเชีย|ยูเรเชีย]] [[แผ่นแอฟริกา|แอฟริกา]] [[แผ่นแอนตาร์กติก|แอนตาร์กติก]] [[แผ่นอินโด-ออสเตรเลีย|อินโด-ออสเตรเลีย]] และ[[แผ่นอเมริกาใต้|อเมริกาใต้]] ส่วนแผ่นที่สำคัญอื่น ประกอบด้วย [[แผ่นอาระเบีย]] [[แผ่นแคริบเบียน]] [[แผ่นนาซกา]]นอกชายฝั่งตะวันตกของ[[ทวีปอเมริกาใต้]] และ[[แผ่นสโกเทีย]]ใน[[มหาสมุทรแอตแลนติก]]ใต้ แผ่นออสเตรเลียรวมเข้ากับแผ่นอินเดียระหว่าง 50 ถึง 55 ล้านปีก่อน แผ่นเคลื่อนที่เร็วที่สุดคือแผ่นมหาสมุทร โดย[[แผ่นโคคอส]]เคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็ว {{nowrap|75 มิลลิเมตร/ปี}}<ref name=podp2000/> และแผ่นแปซิฟิกเคลื่อนที่ด้วยอัตราเร็ว {{nowrap|52–69 มิลลิเมตร/ปี}} ในอีกทางหนึ่ง แผ่นเคลื่อนที่ช้าที่สุดคือแผ่นยูเรเชียซึ่งดำเนินไปด้วยอัตราเร็วปกติประมาณ 21 มิลลิเมตร/ปี<ref name=gps_time_series/>

===พื้นผิว===
{{Main|ธรณีภาค|ธรณีสัณฐาน|จุดที่เป็นที่สุดของโลก}}

[[ไฟล์:AYool topography 15min.png|left|thumb|ระดับความสูงต่ำและระดับความลึกของโลกในปัจจุบัน ข้อมูลจาก[http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/topo/ แบบจำลองภูมิประเทศดิจิตอลเทอเรนเบส]ของศูนย์ข้อมูลธรณีฟิสิกส์แห่งชาติ]]
พื้นที่ผิวทั้งหมดของโลกมีประมาณ 510 ล้านตารางกิโลเมตร พื้นที่กว่าร้อยละ 70.8<ref name="Pidwirny 2006_8"/> หรือ 361.13 ล้านตารางกิโลเมตร อยู่ใต้ระดับน้ำทะเลและปกคลุมด้วยน้ำมหาสมุทร<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html |title=CIA&nbsp;– The World Factbook |publisher=Cia.gov |accessdate=2 November 2012 |archive-date=2010-01-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100105171656/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html |url-status=dead }}</ref> พื้นที่ใต้น้ำเหล่านี้มีทั้งที่เป็นไหล่ทวีป ภูเขา ภูเขาไฟ<ref name="ngdc2006" /> [[ร่องลึกก้นสมุทร]] [[หุบเหวใต้ทะเล]] [[ที่ราบสูงพื้นสมุทร]] [[ที่ราบก้นสมุทร]] และระบบสันกลางมหาสมุทรที่ทอดตัวทั่วโลก พื้นที่ที่เหลืออีกราวร้อยละ 29.2 หรือ 148.94 ล้านตารางกิโลเมตร ไม่ถูกน้ำปกคลุม มีภูมิประกาศหลากหลายตามสถานที่ ได้แก่ [[ภูเขา]] [[พื้นที่แห้งแล้ง]] ที่ราบ ที่ราบสูง และ[[ธรณีสัณฐาน|ภูมิประเทศรูปแบบอื่น]] ธรณีแปรสัณฐานและการกร่อน การปะทุของภูเขาไฟ การเกิดอุทกภัย การผุพังอยู่กับที่ การเปลี่ยนสภาพโดยธารน้ำแข็ง การเติบโตของพืดหินปะการัง และการพุ่งชนของอุกกาบาตเป็นกระบวนการที่เปลี่ยนโฉมผิวโลกอยู่เรื่อย ๆ ตาม[[ธรณีกาล|คาบเวลาทางธรณีวิทยา]]<ref name=kring/>

[[เปลือกโลกภาคพื้นทวีป|เปลือกโลกส่วนทวีป]]ประกอบด้วยวัตถุความหนาแน่นต่ำอย่างเช่น[[หินอัคนี]][[หินแกรนิต|แกรนิต]]และ[[แอนดีไซต์]] ที่พบน้อยกว่าคือ[[หินบะซอลต์|บะซอลต์]]ซึ่งเป็นหินภูเขาไฟความหนาแน่นสูงและเป็นองค์ประกอบหลักของพื้นมหาสมุทร<ref name=layers_earth/> [[หินตะกอน]]ซึ่งก่อตัวขึ้นจากการสะสมตัวของตะกอนที่ทับถม[[กระบวนการก่อตัวใหม่|บีบอัดตัวเข้าด้วยกัน]] เกือบร้อยละ 75 ของพื้นผิวทวีปถูกปกคลุมด้วยหินตะกอนโดยคิดเป็นประมาณร้อยละ 5 ของเปลือกโลก<ref name=jessey/> วัตถุหินที่พบบนโลกรูปแบบที่สามคือ[[หินแปร]] ก่อกำเนิดโดยการแปรเปลี่ยนมาจากหินดั้งเดิมที่มีอยู่ก่อนผ่านความดันสูง หรืออุณหภูมิสูง หรือทั้งสองอย่าง แร่[[ซิลิเกต]]ที่พบมากที่สุดบนผิวโลกประกอบด้วย [[ควอตซ์]] [[เฟลด์สปาร์]] [[แอมฟิโบล]] [[ไมกา]] [[ไพรอกซีน]] และ[[โอลิวีน]]<ref name=de_pater_lissauer2010/> [[แร่คาร์บอเนต]]ที่พบทั่วไปประกอบด้วย [[แคลไซต์]] (พบใน[[หินปูน]]) และ[[โดโลไมต์]]<ref name=wekn_bulakh2004/>

ระดับความสูงของพื้นผิวดินแตกต่างกันตั้งแต่จุดต่ำสุดที่ −418 เมตร ณ [[ทะเลเดดซี]] ไปจนถึงจุดสูงสุดที่ 8,848 เมตร ณ [[ยอดเขาเอเวอเรสต์]] ค่าเฉลี่ยความสูงของพื้นดินเหนือระดับน้ำทะเลอยู่ที่ 797 เมตร<ref>{{cite web |url=https://ngdc.noaa.gov/mgg/global/etopo1_surface_histogram.html |title=Hypsographic Curve of Earth's Surface from ETOPO1 |first=National Geophysical Data |last=Center |website=ngdc.noaa.gov}}</ref>

เพโดสเฟียร์ (pedosphere) เป็นชั้นนอกสุดของพื้นผิวทวีปของโลก ประกอบด้วย[[ดิน]]และผ่านกระบวนการกำเนิดดิน ดินเพาะปลูกได้ทั้งหมดคิดเป็นร้อยละ 10.9 ของผิวดิน โดยร้อยละ 1.3 เป็นที่เพาะปลูกพืชผลถาวร<ref>{{cite web |title=World Bank arable land |url=http://data.worldbank.org/indicator/AG.LND.ARBL.ZS/countries/1W?display=graph |publisher=World Bank |accessdate=19 October 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=World Bank permanent cropland |url=http://data.worldbank.org/indicator/AG.LND.CROP.ZS/countries?display=graph |publisher=World Bank |accessdate=19 October 2015}}</ref> ผิวดินของโลกเกือบร้อยละ 40 ใช้เพื่อเกษตรกรรม หรือคิดเป็นประมาณ 16.7 ล้านตารางกิโลเมตรสำหรับการเพาะปลูก และประมาณ 33.5 ล้านตารางกิโลเมตรสำหรับทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์<ref name="Hooke2012">{{cite journal |url=https://www.geosociety.org/gsatoday/archive/22/12/pdf/gt1212.pdf |title=Land transformation by humans: A review |journal=GSA Today |first1=Roger LeB. |last1=Hooke |first2=José F. |last2=Martín-Duque |first3=Javier |last3=Pedraza |volume=22 |issue=12 |pages=4–10 |date=December 2012 |doi=10.1130/GSAT151A.1}}</ref>

===อุทกภาค===
{{main|อุทกภาค}}
[[ไฟล์:Earth elevation histogram 2.svg|thumb|กราฟการแจกแจงความถี่การยกตัวของพื้นผิวโลก]]
ความอุดมของน้ำบนผิวโลกเป็นลักษณะเอกลักษณ์ซึ่งแยก "ดาวเคราะห์สีน้ำเงิน" ออกจากดาวเคราะห์อื่น ๆ ในระบบสุริยะ อุทกภาคของโลกประกอบด้วยมหาสมุทรเป็นส่วนใหญ่ ที่เหลือประกอบด้วยผิวน้ำทั้งหมดในโลกได้แก่ ทะเลในแผ่นดิน [[ทะเลสาบ]] [[แม่น้ำ]] [[น้ำบาดาล|น้ำใต้ดิน]]ลึกลงไป 2,000 เมตร ตำแหน่งใต้น้ำที่ลึกที่สุดคือ [[แชลเลนเจอร์ดีป]]บริเวณ[[ร่องลึกก้นสมุทรมาเรียนา]]ใน[[มหาสมุทรแปซิฟิก]] โดยมีความลึกที่ 10,911.4 เมตร<ref group="n" name="trench_depth"/><ref name=kaiko7000/>

มหาสมุทรรวมมีมวลคิดเป็นประมาณ 1.35{{e|18}}&nbsp;[[ตัน|เมตริกตัน]] หรือราว 1 ใน 4,400 ของมวลทั้งหมดของโลก มหาสมุทรปกคลุมเป็นพื้นที่ {{val|3.618|e=8|ul=ตารางกิโลเมตร}} โดยมีความลึกเฉลี่ย {{val|3682|ul=เมตร}} เป็นผลให้มีปริมาตรโดยประมาณเท่ากับ {{val|1.332|e=9|ul=ลูกบาศก์กิโลเมตร}}<ref name=ocean23_2_112/> หากพื้นผิวเปลือกโลกทั้งหมดมีความสูงเท่ากันคือกลมเสมอกันทั้งใบ โลกก็จะกลายเป็นมหาสมุทรทั้งหมดด้วยความลึกราว 2.7 ถึง 2.8 กิโลเมตร<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/559627/sphere-depth-of-the-ocean ''Sphere depth of the ocean,'' Encyclopædia Britannica]</ref><ref>{{Cite web |url=http://ase.tufts.edu/cosmos/print_chapter.asp?id=4 |title=''Third rock from the Sun - restless Earth'', NASA's Cosmos |access-date=2015-01-31 |archive-date=2015-11-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151106230149/http://ase.tufts.edu/cosmos/print_chapter.asp?id=4 |url-status=dead }}</ref>

น้ำประมาณร้อยละ 97.5 เป็นน้ำเค็ม อีกร้อยละ 2.5 ที่เหลือเป็นน้ำจืด ส่วนใหญ่ของน้ำจืดหรือราวร้อยละ 68.7 อยู่ในรูปของน้ำแข็งใน[[น้ำแข็งขั้วโลก]]และ[[ธารน้ำแข็ง]]ต่าง ๆ<ref>[http://water.usgs.gov/edu/earthwherewater.html "The World of Water", USGS]</ref>

ค่าเฉลี่ย[[น้ำทะเล#ความเค็ม|ความเค็ม]]ของมหาสมุทรโลกอยู่ที่ประมาณ 35 กรัมเกลือต่อกิโลกรัมน้ำทะเล (มีเกลือร้อยละ 3.5)<ref name=kennish2001/> เกลือส่วนมากถูกขับออกจากกัมมันตภาพภูเขาไฟหรือชะออกมาจากหินอัคนีเย็น<ref name=mullen2002/> มหาสมุทรยังเป็นแหล่งสะสมของก๊าซในบรรยากาศที่ละลายได้ซึ่งมีความจำเป็นต่อการอยู่รอดของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยในน้ำจำนวนมาก<ref name=natsci_oxy4/> น้ำทะเลถือว่ามีอิทธิพลสำคัญต่อภูมิอากาศโลกโดยมหาสมุทรเป็นแหล่งสะสมความร้อนขนาดใหญ่<ref name=michon2006/> การเปลี่ยนแปลงการกระจายของอุณหภูมิมหาสมุทรสามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของลมฟ้าอากาศอย่างสำคัญได้ เช่น [[เอลนีโญ]]–ความผันแปรของระบบอากาศในซีกโลกใต้<ref name=sample2005/>

===บรรยากาศ===
{{Main|บรรยากาศของโลก}}
[[ไฟล์:MODIS Map.jpg|thumb|ภาพถ่ายดาวเทียมแสดง[[cloud cover|เมฆที่ปกคลุมท้องฟ้า]]โลก โดยใช้[[Moderate-Resolution Imaging Spectroradiometer|สเปกโตรเรดิโอมิเตอร์ภาพความละเอียดปานกลาง]]ของ[[นาซา]]]]

[[ความกดอากาศ]]บนพื้นผิวโลกมีค่าเฉลี่ยที่ 101.325 [[ปาสกาล (หน่วยวัด)|กิโลปาสกาล]] คิดเป็นอัตราความสูงประมาณ 8.5 กิโลเมตร<ref name="earth_fact_sheet"/> มีองค์ประกอบเป็น[[ไนโตรเจน|ธาตุไนโตรเจน]]ร้อยละ 78 [[ออกซิเจน|ธาตุออกซิเจน]]ร้อยละ 21 รวมถึงไอน้ำ คาร์บอนไดออกไซด์ และก๊าซในรูปโมเลกุลชนิดอื่นปริมาณเล็กน้อย ความสูงของชั้น[[โทรโพสเฟียร์]]ผันแปรตามละติจูด มีพิสัยตั้งแต่ 8 กิโลเมตรที่บริเวณขั้วโลกไปจนถึง 17 กิโลเมตรที่เส้นศูนย์สูตร โดยมีความเบี่ยนเบนเล็กน้อยจากผลของสภาพอากาศและปัจจัยหลายประการตามฤดูกาล<ref name=geerts_linacre97/>

[[ชีวมณฑล]]ของโลกส่งผลเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญต่อ[[บรรยากาศ]] การสังเคราะห์ด้วยแสงแบบสร้างออกซิเจนวิวัฒน์ขึ้นเมื่อราว 2.7 พันล้านปีก่อน ได้สร้างบรรยากาศที่มีไนโตรเจนและออกซิเจนเป็นหลักดังเช่นในปัจจุบัน<ref name="NYT-20131003" /> การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้สิ่งมีชีวิตที่ใช้ออกซิเจนสามารถแพร่กระจายได้ และมีผลโดยอ้อมเกิดการก่อรูปของชั้นโอโซนเนื่องากการเปลี่ยน O<sub>2</sub> ในบรรยากาศเป็น O<sub>3</sub> ชั้นโอโซนกั้นการแผ่[[รังสีอัลตราไวโอเลต]]จากดวงอาทิตย์ ทำให้สิ่งมีชีวิตสามารถเกิดขึ้นบนโลกได้ บรรยากาศยังทำหน้าที่อื่นที่สำคัญต่อสิ่งมีชีวิตได้แก่ การเคลื่อนย้ายไอน้ำ อำนวยก๊าซที่เป็นประโยชน์ ทำให้[[สะเก็ดดาว]]ขนาดเล็กเผาไหม้ไปหมดก่อนที่จะกระทบพื้น และการปรับอุณหภูมิไม่ให้ร้อนหรือเย็นเกิน<ref name="atmosphere"/> ปรากฏการณ์สุดท้ายนี้เรียก [[ปรากฏการณ์เรือนกระจก]] โมเลกุลของก๊าซสัดส่วนเล็กน้อยภายในบรรยากาศทำหน้าที่กักเก็บ[[พลังงานความร้อน]]ที่แผ่ออกจากพื้นดินเป็นผลให้อุณหภูมิเฉลี่ยเพิ่มสูงขึ้น [[ไอน้ำ]] [[คาร์บอนไดออกไซด์]] [[มีเทน]] และ[[โอโซน]] เป็น[[แก๊สเรือนกระจก]]หลักในบรรยากาศ หากปราศจากปรากฏการณ์กักเก็บความร้อนนี้ อุณหภูมิเฉลี่ยที่พื้นผิวจะเป็น −18 องศาเซลเซียส เมื่อเทียบกับอุณหภูมิปัจจุบันที่ +15 องศาเซลเซียส<ref name="Pidwirny2006_7" /> และอาจไม่มีสิ่งมีชีวิตบนโลกในรูปลักษณ์ปัจจุบัน<ref name=Narottam2008/>

====ลมฟ้าอากาศและภูมิอากาศ====
{{Main|ลมฟ้าอากาศ|ภูมิอากาศ}}
{{multiple image
| align = right
| direction = vertical
| width = 220
| image1 = Felix from ISS 03 sept 2007 1138Z.jpg
| caption1 = [[เฮอร์ริเคนเฟลิกซ์]]มองจากวงโคจรระดับต่ำของโลก เดือนกันยายน 2007
| image2 = Pressure ridges Scott Base lrg.jpg
| caption2 = [[Lenticular cloud|เมฆรูปเลนส์]]เหนือสันความดันใกล้ยอดเขาดิสคัฟเวอรี ทวีปแอนตาร์กติกา เดือนพฤศจิกายน 2013
| image3 = 3D-Clouds.jpg
| caption3 = เมฆขนาดใหญ่เหนือ[[ทะเลทรายโมฮาวี]] เดือนกุมภาพันธ์ 2016
}}
บรรยากาศของโลกไม่มีขอบเขตชัดเจนโดยจะค่อย ๆ บางลงและเลือนหายไปสู่อวกาศ สามในสี่ของมวลบรรยากาศอยู่ในระยะ 11 กิโลเมตรแรกเหนือพื้นผิว มีชั้นล่างสุดเรียก[[โทรโพสเฟียร์]] พลังงานจากดวงอาทิตย์จะทำให้ชั้นนี้รวมถึงพื้นผิวเบื้องล่างร้อนขึ้น ส่งผลให้อากาศเกิดการขยายตัว อากาศความหนาแน่นต่ำจะลอยขึ้น อากาศความหนาแน่นสูงกว่าและเย็นกว่าจะเข้ามาแทนที่ เกิดเป็นการหมุนเวียนของบรรยากาศซึ่งขับเคลื่อนสภาพอากาศและภูมิอากาศผ่านการกระจายพลังงานความร้อน<ref name="moran2005"/>

แถบการหมุนเวียนของบรรยากาศหลักประกอบด้วย[[ลมค้า]]ในบริเวณศูนย์สูตรที่ละติจูดต่ำกว่า 30° และลมตะวันตก (westerlie) ในแถบละติจูดกลางระหว่าง 30° และ 60°<ref name="berger2002"/> [[กระแสน้ำมหาสมุทร]]ก็เป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดภูมิอากาศ โดยเฉพาะการหมุนเวียนเทอร์โมเฮไลน์ (thermohaline) ซึ่งกระจายพลังงานความร้อนจากมหาสมุทรแถบศูนย์สูตรไปยังบริเวณขั้วโลก<ref name=rahmstorf2003/>

ไอน้ำที่ระเหยจากพื้นผิวถูกรูปแบบไหลเวียนในบรรยากาศเคลื่อนย้ายไป เมื่อภาวะของบรรยากาศทำให้อากาศร้อนชื้นยกตัวสูงขึ้น น้ำนี้จะควบแน่นและตกลงสู่พื้นผิวในรูป[[หยาดน้ำฟ้า]]<ref name="moran2005" /> น้ำส่วนใหญ่จะเคลื่อนย้ายไปยังที่ที่ต่ำกว่าผ่านระบบแม่น้ำและปกติกลับคืนสู่มหาสมุทรหรือไม่ก็สะสมอยู่ในทะเลสาบ [[วัฏจักรน้ำ|วัฏจักรของน้ำ]]นี้เป็นกลไกสำคัญที่ค้ำจุนสรรพชีวิตบนผืนแผ่นดิน และเป็นปัจจัยหลักในการกัดเซาะโครงสร้างภูมิประเทศตามสสมัยธรณีวิทยา รูปแบบของหยาดน้ำฟ้ามีความหลากหลายตั้งแต่ปริมาณน้ำหลายเมตรไปจนถึงเพียงไม่กี่มิลลิเมตรต่อปี ทั้งการหมุนเวียนของบรรยากาศ ภูมิลักษณ์ และความแตกต่างของอุณหภูมิล้วนกำหนดหยาดน้ำฟ้าเฉลี่ยที่ตกในแต่ละบริเวณ<ref name=hydrologic_cycle/>

ปริมาณพลังงานจากดวงอาทิตย์ที่มาถึงพื้นผิวโลกลดลงตามละติจูดที่สูงขึ้น ที่ละติจูดสูง ๆ แสงจากดวงอาทิตย์มาถึงพื้นผิวด้วยมุมที่ต่ำลง และต้องส่องผ่านแนวหนาแน่นของบรรยากาศ เป็นผลให้อุณหภูมิของอากาศเฉลี่ยตลอดทั้งปีที่ระดับน้ำทะเลลดลงราว 0.4 องศาเซลเซียสทุก ๆ หนึ่งองศาของละติจูดที่ออกห่างจากเส้นศูนย์สูตร<ref name=sadava_heller2006/> พื้นผิวโลกสามารถแบ่งย่อยได้เป็นแถบละติจูดจำเพาะที่มีภูมิอากาศเช่นเดียวกันโดยประมาณ อาณาเขตตั้งแต่เส้นศูนย์สูตรไปจนถึงบริเวณขั้วโลกจำแนกออกเป็นภูมิอากาศ[[เขตร้อน]]หรือเขตศูนย์สูตร [[เขตใกล้เขตร้อน]] [[เขตอบอุ่น]] และ[[เขตขั้วโลก]]<ref name=climate_zones/> 

กฎละติจูดนี้มีความผิดปกติหลายอย่าง
* การอยู่ใกล้มหาสมุทรจะทำให้ภูมิอากาศไม่รุนแรง ตัวอย่างเช่น คาบสมุทรสแกนดิเนเวียมีภูมิอากาศไม่รุนแรงเมื่อเทียบกับทางเหนือของประเทศแคนาดาที่ละติจูดเหนือคล้ายกัน
* ลมยังช่วยบรรเทาผลนี้ แผ่นดินฝั่งปะทะลมมีภูมิอากาศไม่รุนแรงเมื่อเทียบกับฝั่งอับลม ในซีกโลกเหนือ ลมแน่ทิศมีทิศทางตะวันตกไปตะวันออก และชายฝั่งตะวันตกมักมีภูมิอากาศไม่รุนแรงเมื่อเทียบกับชายฝั่งตะวันออก ซึ่งสังเกตได้ในทวีปอเมริกาเหนือฝั่งตะวันออกและยุโรปตะวันตก ซึ่งภูมิอากาศแบบทวีปที่รุนแรงปรากฏในชายฝั่งตะวันออกเทียบกับภูมิอากาศไม่รุนแรงที่อีกฟากหนึ่งของมหาสมุทร<ref>{{cite web |url=http://www.livescience.com/13573-east-coast-colder-europe-west-coast.html |title=Why U.S. East Coast is colder than Europe's West Coast |publisher=Live Science |date=5 April 2011 |accessdate=7 July 2015}}</ref> ในซีกโลกใต้ ลมแน่ทิศพัดจากทิศตะวันออกไปตะวันตก และชายฝั่งตะวันออกมีภูมิอากาศไม่รุนแรง
* ระยะทางจากโลกถึงดวงอาทิตย์มีความแปรผัน โลกอยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดในเดือนมกราคมซึ่งตรงกับฤดูร้อนในซีกโลกใต้ อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์มากที่สุดในเดือนกรกฎาคมซึ่งตรงกับฤดูร้อนในซีกโลกเหนือ และรังสีจากดวงอาทิตย์ตกสู่พื้นที่หนึ่ง ๆ ประมาณร้อยละ 93.55 เมื่อเทียบกับจุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด แต่ซีกโลกเหนือมีแผ่นดินมากกว่าจึงได้รับความร้อนง่ายกว่าทะเล ผลทำให้ฤดูร้อนในซีกโลกเหนือมีอุณหภูมิสูงกว่าซีกโลกใต้ในภาวะคล้ายกัน 2.3 องศาเซลเซียส<ref name="Earth at Aphelion">{{cite web |url=http://spaceweather.com/glossary/aphelion.html |title=Earth at Aphelion |publisher=Space Weather |date=July 2008 |accessdate=7 July 2015}}</ref>
* ภูมิอากาศในที่สูงเย็นกว่าระดับน้ำทะเลเนื่องจากความหนาแน่นของอากาศเบาบางกว่า

ระบบ[[การแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิปเปน]]ที่ใช้บ่อยมีห้ากลุ่มใหญ่ (ร้อยชื้น แห้งแล้ง ชื้นละติจูดกลาง ทวีป และหนาวขั้วโลก) ซึ่งแบ่งเป็นภูมิอากาศย่อยที่จำเพาะมากขึ้นได้อีกหลายแบบ<ref name="berger2002" /> ระบบเคิปเปนจัดภูมิอากาศเขตต่าง ๆ ตามอุณหภูมิและหยาดน้ำฟ้าที่สังเกต

====บรรยากาศเบื้องบน====
[[ไฟล์:Full moon partially obscured by atmosphere.jpg|thumb|มุมมองจากวงโคจรแสดงดวงจันทร์เต็มดวงที่ถูกบดบังบางส่วนด้วยบรรยากาศโลก ภาพจาก''[[นาซา]]'']]
เหนือชั้นโทรโพสเฟียร์ขึ้นไป บรรยากาศแบ่งโดยทั่วไปได้เป็นชั้น[[สตราโทสเฟียร์]] [[มีโซสเฟียร์]] และ[[เทอร์โมสเฟียร์]]<ref name="atmosphere" /> แต่ละชั้นมีอัตราการเหลื่อมซ้อนไม่เท่ากันซึ่งกำหนดจากอัตราการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิตามระดับความสูง พ้นจากชั้นเหล่านี้ขึ้นไปเรียกว่า[[เอกโซสเฟียร์]] ซึ่งบางลงเรื่อย ๆ ไปจนถึง[[แม็กนีโตสเฟียร์|แม็กนีโตสเฟียร์]]ซึ่งเป็นบริเวณที่สนามธรณีแม่เหล็กกระทบกันกับ[[ลมสุริยะ]]<ref name=sciweek2004/> ภายในชั้นสตราโทสเฟียร์มีชั้นโอโซนซึ่งเป็นองค์ประกอบที่มีส่วนช่วยป้องกันพื้นผิวโลกจากรังสีอัลตราไวโอเล็ตอันมีความสำคัญยิ่งต่อสรรพชีวิตบนโลก มีการกำหนด[[เส้นคาร์มาน]]ที่ระดับ 100 กิโลเมตรเหนือผิวโลกเป็นบทนิยามในทางปฏิบัติที่แบ่งขอบเขตระหว่างบรรยากาศและ[[อวกาศ]]<ref name=cordoba2004/>

พลังงานความร้อนทำให้โมเลกุลบางส่วนที่ขอบนอกของบรรยากาศมีความเร็วเพิ่มสูงขึ้นจนถึงจุดหนึ่งที่สามารถ[[ความเร็วหลุดพ้น|หลุดพ้น]]ออกจากแรงโน้มถ่วงของโลกได้ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เกิดการเสียบรรยากาศออกสู่อวกาศอย่างช้า ๆ แต่สม่ำเสมอ เพราะ[[ไฮโดรเจน]]ที่ไม่ได้ถูกยึดเหนี่ยวมี[[มวลโมเลกุล]]ต่ำจึงสามารถขึ้นถึง[[ความเร็วหลุดพ้น]]ได้ง่ายกว่าและรั่วไหลออกสู่อวกาศภายนอกในอัตราที่สูงกว่าแก๊สอื่น<ref name=jas31_4_1118/> การรั่วของไฮโดรเจนสู่อวกาศได้ช่วยสนับสนุนให้บรรยากาศโลกตลอดจนพื้นผิวเกิดการเปลี่ยนผันจากภาวะ[[ปฏิกิริยารีดอกซ์|รีดิวซ์]]ในช่วงต้นมาเป็นภาวะ[[ปฏิกิริยารีดอกซ์|ออกซิไดซ์]]อย่างเช่นในปัจจุบัน การสังเคราะห์ด้วยแสงเป็นแหล่งช่วยป้อนออกซิเจนอิสระ แต่ด้วยการเสียไปซึ่งสารรีดิวซ์ดังเช่นไฮโดรเจนนี้เองจึงเชื่อกันว่าเป็นภาวะเริ่มต้นที่จำเป็นต่อการเพิ่มพูนขึ้นของ[[ออกซิเจน]]อย่างกว้างขวางในบรรยากาศ<ref name=sci293_5531_839/> การที่ไฮโดรเจนสามารถหนีออกไปจากบรรยากาศได้จึงอาจส่งอิทธิพลต่อธรรมชาติของชีวิตที่พัฒนาขึ้นบนโลก<ref name=abedon1997/> ในบรรยากาศที่มีออกซิเจนเป็นจำนวนมากในปัจจุบันนั้น ไฮโดรเจนส่วนใหญ่ถูกเปลี่ยนเป็นน้ำก่อนมีโอกาสหนีออกไป แต่การเสียไฮโดรเจนส่วนใหญ่นั้นมาจากการสลายของ[[มีเทน]]ในบรรยากาศชั้นบน<ref name=arwps4_265/>

=== สนามความโน้มถ่วง ===
[[ไฟล์:Geoids sm.jpg|thumb|ความโน้มถ่วงของโลกที่วัดได้จากภารกิจ [[Gravity Recovery and Climate Experiment|GRACE]] ของนาซา แสดงความเบี่ยงเบนจากความโน้มถ่วงตามทฤษฎี สีแดงแสดงว่าความโน้มถ่วงเข้มกว่าค่ามาตรฐาน และสีน้ำเงินแสดงที่ที่อ่อนกว่า]]
ความโน้มถ่วงของโลกเป็นความเร่งที่ถ่ายทอดแก่วัตถุเนื่องจากการกระจายของมวลในโลก ความเร่งความโน้มถ่วงใกล้ผิวโลกมีค่าประมาณ 9.8 เมตรต่อวินาที<sup>2</sup> ความแตกต่างท้องถิ่นของภูมิลักษณ์ ธรณีวิทยาและโครงสร้างแปรสัณฐานที่อยู่ลึกลงไปทำให้เกิดความแตกต่างท้องถิ่นและภูมิภาคเป็นวงกว้างในสนามความโน้มถ่วงของโลก เรียก ค่าผิดปกติของความโน้มถ่วง<ref>{{cite journal |first1=A. B. |last1=Watts |first2=S. F. |last2=Daly |title=Long wavelength gravity and topography anomalies |journal=Annual Review of Earth and Planetary Sciences |volume=9 |pages=415–18 |date=May 1981 |doi=10.1146/annurev.ea.09.050181.002215 |bibcode=1981AREPS...9..415W |url=http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1981AREPS...9..415W&defaultprint=YES&filetype=.pdf}}</ref>

===สนามแม่เหล็ก===
{{Main|สนามแม่เหล็กของโลก}}
ส่วนหลักของ[[สนามแม่เหล็กของโลก|สนามแม่เหล็กโลก]]สร้างขึ้นในแก่น ซึ่งเป็นที่ตั้งของกระบวนการ[[ไดนาโม]]อันเปลี่ยนพลังจลน์ของการเคลื่อนพาของไหลไปเป็นพลังงานไฟฟ้าและพลังงานสนามแม่เหล็ก ตัวสนามแผ่ออกจากบริเวณแก่นผ่านชั้นเนื้อโลกและขึ้นสู่ผิวโลกอันเป็นตำแหน่งที่ประมาณได้อย่างหยาบ ๆ เป็นแม่เหล็ก[[ไดโพล|ขั้วคู่]] ขั้วของแม่เหล็กขั้วคู่มีตำแหน่งใกล้เคียงกับขั้วโลกภูมิศาสตร์ ที่เส้นศูนย์สูตรของสนามแม่เหล็กมีความเข้มสนามแม่เหล็กที่พื้นผิวเท่ากับ {{nowrap|3.05 × 10<sup>−5</sup> [[เทสลา (หน่วยวัด)|เทสลา]]}} และมี[[โมเมนต์แม่เหล็ก|โมเมนต์ขั้วคู่แม่เหล็ก]]โลกที่ {{nowrap|7.91 × 10<sup>15</sup> เทสลา.เมตร<sup>3</sup>}}<ref name=lang2003/> การเคลื่อนที่พาในแก่นนั้นมีความยุ่งเหยิงทำให้ขั้วแม่เหล็กมีการเขยื้อนและเปลี่ยนแปลงแนวการวางตัวเป็นระยะ ๆ เป็นสาเหตุของการ[[การสลับขั้วแม่เหล็กโลก|กลับขั้วสนามแม่เหล็ก]]ตามช่วงเวลาอย่างไม่สม่ำเสมอเฉลี่ยไม่กี่ครั้งในทุก ๆ ล้านปี โดยการกลับขั้วครั้งล่าสุดเกิดขึ้นเมื่อราว {{nowrap|700,000 ปีก่อน}}<ref name=fitzpatrick2006/><ref name=campbelwh/>

====แม็กนีโตสเฟียร์====
[[ไฟล์:Structure of the magnetosphere-en.svg|thumb|แผนภาพแสดงแม็กนีโตสเฟียร์ของโลก [[ลมสุริยะ]]พัดจากซ้ายไปขวา|alt=Diagram showing the magnetic field lines of Earth's magnetosphere. The lines are swept back in the anti-solar direction under the influence of the solar wind.]]
ขอบเขตของสนามแม่เหล็กโลกในอวกาศกำหนดขอบเขตของ[[แม็กนีโตสเฟียร์]] (magnetosphere) ไอออนและอิเล็กตรอนจาก[[ลมสุริยะ]]ถูกแม็กนีโตสเฟียร์เบี่ยงเบน ความดันจากลมสุริยะบีบฝั่งกลางวันของแม็กนีโตสเฟียร์ไปประมาณ 10 รัศมีโลก และทำให้ด้านกลางคืนของแม็กนีโตสเฟียร์ยืดขยายออกเป็นหางยาว<ref name="Britannica"/> ด้วยเหตุที่ความเร็วของลมสุริยะสูงกว่าความเร็วของคลื่นที่แผ่ออกจากลมสุริยะมาก จึงเกิดโบว์ช็อค (bowshock) เหนือเสียงในส่วนหน้าด้านกลางวันของแม็กนีโตสเฟียร์ภายในลมสุริยะ<ref>{{cite web |url=http://sci.esa.int/jump.cfm?oid=40994 |title=Cluster reveals the reformation of the Earth's bow shock |publisher=European Space Agency |first=Arnaud |last=Masson |date=11 May 2007 |accessdate=16 August 2016}}</ref> อนุภาคมีประจุถูกกักเก็บอยู่ในแม็กนีโตสเฟียร์ พลาสมาสเฟียร์ (plasmasphere) กำหนดเป็นอนุภาคหลังงานต่ำที่ตามเส้นสนามแม่เหล็กเมื่อโลกหมุน<ref>{{cite web |url=http://plasmasphere.nasa.gov/ |title=The Earth's Plasmasphere |publisher=NASA/Marshall Space Flight Center |last=Gallagher |first=Dennis L. |date=14 August 2015 |accessdate=16 August 2016}}</ref><ref>{{cite web |url=http://plasmasphere.nasa.gov/formed.html |title=How the Plasmasphere is Formed |publisher=NASA/Marshall Space Flight Center |last=Gallagher |first=Dennis L. |date=27 May 2015 |accessdate=16 August 2016 |archive-date=2016-11-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161115064232/http://plasmasphere.nasa.gov/formed.html |url-status=dead }}</ref> กระแสวง (ring current) กำหนดโดยอนุภาคพลังงานปานกลางซึ่งเคลื่อนไปสัมพัทธ์กับสนามธรณีแม่เหล็กแต่ยังมีเส้นทางที่ยังอยู่ภายใต้อิทธิพลของสนามแม่เหล็กเป็นหลัก<ref name="BaumjohannTreumann1997">{{cite book |title=Basic Space Plasma Physics |publisher=World Scientific |first1=Wolfgang |last1=Baumjohann |first2=Rudolf A. |last2=Treumann |pages=8, 31 |year=1997 |isbn=978-1-86094-079-8}}</ref> และแถบ[[เข็มขัดรังสีแวนอัลเลน]]ซึ่งเกิดจากอนุภาคพลังงานสูงที่เคลื่อนที่อย่างสุ่มเสียมากแต่ยังอยู่ภายในแม็กนีโตสเฟียร์<ref name="Britannica">{{cite encyclopedia |url=https://www.britannica.com/science/ionosphere-and-magnetosphere/Magnetosphere |title=Ionosphere and magnetosphere |encyclopedia=Encyclopædia Britannica |publisher=Encyclopædia Britannica, Inc. |first=Michael B. |last=McElroy |year=2012}}</ref><ref name="Van Allen">{{cite book |title=Origins of Magnetospheric Physics |publisher=University of Iowa Press |last=Van Allen |first=James Alfred |date=2004 |isbn=978-0-87745-921-7 |oclc=646887856}}</ref>

ระหว่างการเกิดพายุแม่เหล็ก อนุภาคมีประจุสามารถเบี่ยงทิศทางจากแม็กนีโตสเฟียร์ส่วนนอกเข้ามาในชั้นไอโอโนสเฟียร์ของโลกได้โดยตรงตามแนวเส้นสนาม ซึ่งในบริเวณนี้อะตอมที่อยู่ในบรรยากาศสามารถถูกกระตุ้นและกลายเป็นประจุอันเป็นสาเหตุของการเกิด[[ออโรรา (ดาราศาสตร์)|ออโรรา]]<ref name=stern2005/>

==วงโคจรและการหมุนรอบตัวเอง==

===การหมุน===
{{Main|การหมุนของโลก}}

[[ไฟล์:EpicEarth-Globespin(2016May29).gif|thumb|right|การหมุนของโลก ถ่ายจาก DSCOVR EPIC เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2016 ไม่กี่สัปดาห์ก่อน[[อายัน]]]]

คาบการหมุนรอบตัวเองของโลกสัมพัทธ์กับดวงอาทิตย์หรือ[[วันสุริยคติ]]นั้นเท่ากับ {{val|86400|u=วินาที}}ของเวลาสุริยคติกลาง ({{val|86400.0025|u=วินาที}}[[ระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ|เอสไอ]])<ref name=aj136_5_1906/> เพราะวันสุริยะของโลกในปัจจุบันยาวกว่าวันในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 เล็กน้อยอันเนื่องมาจากผล[[ความเร่งน้ำขึ้นลง]] ในแต่ละวันจึงยาวขึ้นผันแปรไประหว่าง 0 ถึง 2 [[มิลลิวินาที]] เอสไอ<ref name=USNO_TSD/><ref>{{Cite web |url=http://maia.usno.navy.mil/ser7/ser7.dat |title=สำเนาที่เก็บถาวร |access-date=2015-01-31 |archive-date=2015-03-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150314182157/http://maia.usno.navy.mil/ser7/ser7.dat |url-status=dead }}</ref>

คาบการหมุนรอบตัวเองของโลกสัมพัทธ์กับ[[ดาวฤกษ์ไม่เคลื่อนที่]]เรียกว่า''[[วันดาราคติ]]'' โดยหน่วยงานการหมุนของโลกและระบบอ้างอิงสากล (IERS: International Earth Rotation and Reference Systems Service) คือ {{nowrap|{{val|86164.098903691|u=วินาที}}}} จากเวลาสุริยคติกลาง (ยูที ([[เวลาสากล]]) 1) หรือ {{nowrap |23{{smallsup|ช}} 56{{smallsup|น}} 4.098903691{{smallsup|ว}}}}<ref name=IERS/><ref group="n" name="Aoki"/> คาบการหมุนรอบตัวเองของโลกสัมพัทธ์กับ[[การหมุนควง]]หรือการเคลื่อนที่เฉลี่ยของ[[จุดวสันตวิษุวัต]]มักเรียกว่า ''วันดาวฤกษ์'' คือ {{nowrap|86,164.09053083288 วินาที}} จากเวลาสุริยคติกลาง (ยูที1) หรือ {{nowrap|(23{{smallsup|[[ชั่วโมง|ช]]}} 56{{smallsup|[[นาที|น]]}} 4.09053083288{{smallsup|[[วินาที|ว]]}})}} ณ ปี ค.ศ. 1982<ref name=IERS/> ดังนั้นเองวันดาวฤกษ์จึงสั้นกว่าวันดาราคติประมาณ 8.4 มิลลิวินาที<ref name=seidelmann1992/> ความยาวของเวลาสุริยคติกลางในหน่วยวินาทีเอสไอสามารถนำมาใช้อ้างอิงได้จากหน่วยงานไออีอาร์เอสสำหรับช่วงเวลาจากปี ค.ศ. 1623–2005<ref name=iers1623/> และปี ค.ศ. 1962–2005<ref name=iers1962/>

ต่างจาก[[สะเก็ดดาว|ดาวตก]]ในบรรยากาศและดาวเทียมวงโคจรต่ำต่าง ๆ เทหฟ้าโดยมากมีการเคลื่อนที่ปรากฏไปทางด้านตะวันตกของท้องฟ้าของโลกในอัตรา 15 องศาต่อชั่วโมง หรือ 15 ลิปดาต่อนาที สำหรับวัตถุที่อยู่ใกล้กับ[[เส้นศูนย์สูตรฟ้า]]จะเคลื่อนไปเทียบเท่ากับเส้นผ่านศูนย์กลางปรากฏของดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์ในทุก ๆ สองนาที เมื่อมองจากพื้นโลกขนาดปรากฏโดยประมาณของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์นั้นถือว่าเท่ากัน<ref name=zeilik1998/><ref name=angular/>

===วงโคจร===
{{Main|วงโคจรของโลก}}

[[ไฟล์:Pale Blue Dot.png|thumb|upright|ภาพถ่าย ''[[เพลบลูดอต]]'' ถ่ายจากยานอวกาศ ''[[วอยเอเจอร์ 1]]'' ในปี 1990 แสดงภาพโลก (กลางขวา) จากระยะห่างเกือบ 6,400 ล้านกิโลเมตร]]
โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ด้วยระยะห่างเฉลี่ยประมาณ 150 ล้านกิโลเมตรในทุก ๆ {{nowrap|365.2564 วันสุริยะกลาง}} หรือหนึ่ง[[ปี|ปีดาวฤกษ์]] ส่งผลให้การเคลื่อนที่ปรากฏของดวงอาทิตย์คล้อยไปทางตะวันออกเทียบกับดาวฤกษ์ฉากหลังในอัตราราวหนึ่งองศาต่อวัน หรือเทียบเท่าขนาดปรากฏของดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์ในทุก ๆ 12 ชั่วโมง การเคลื่อนไปเช่นนี้ใช้เวลาเฉลี่ยราว 24 ชั่วโมงหรือหนึ่ง[[เวลาสากล|วันสุริยะ]]สำหรับการหมุนรอบตัวเองตามแกนครบหนึ่งรอบของโลกซึ่งดวงอาทิตย์กลับสู่[[เมอริเดียน (ดาราศาสตร์)|เมอริเดียน]]อีกครั้ง ความเร็วของโลกในวงโคจรโดยเฉลี่ยประมาณ {{nowrap|29.8 กิโลเมตรต่อวินาที}} {{nowrap|(107,000 กิโลเมตรต่อชั่วโมง)}} ซึ่งเร็วมากพอที่จะเคลื่อนผ่านระยะทางเท่ากันกับเส้นผ่านศูนย์กลางของโลกที่ประมาณ {{nowrap|12,742 กิโลเมตร}}ในเจ็ดนาที และผ่านระยะทางถึงดวงจันทร์ที่ประมาณ {{nowrap|384,000 กิโลเมตร}} ในเวลาราว 3.5 ชั่วโมง<ref name="earth_fact_sheet" />

โลกและดวงจันทร์โคจรรอบจุด[[ศูนย์กลางมวล]]ร่วมในทุก ๆ 27.32 วัน สัมพัทธ์กับดาวฤกษ์พื้นหลัง เมื่อประกอบกันเข้ากับวงโคจรร่วมโลก–ดวงจันทร์รอบดวงอาทิตย์แล้ว เกิดเป็นคาบของ[[ดิถี|เดือนจันทรคติ]]นับจาก[[จันทร์ดับ|อมาวสี]]หนึ่งไปอีกอมาวสีหนึ่งราว 29.53 วัน เมื่อมองจากขั้วฟ้าเหนือ การเคลื่อนที่ของโลก ดวงจันทร์ และการหมุนรอบแกนดาวของทั้งคู่ล้วนเป็นไปในทิศทวนเข็มนาฬิกา เมื่อมองจากจุดสูงเหนือขั้วเหนือของทั้งดวงอาทิตย์และโลก วงโคจรของโลกจะมีทิศทางทวนเข็มนาฬิการอบดวงอาทิตย์ วงโคจรและระนาบแกนไม่ได้วางตัวอยู่ในแนวเดียวกันโดยแกนหมุนของโลกมีการเอียงประมาณ 23.4 องศาจากแนวตั้งฉากกับระนาบโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ (หรือ[[สุริยวิถี]]) และระนาบโคจรของดวงจันทร์รอบโลกเอียง ±5.1 องศาเทียบกับระนาบโลก–ดวงอาทิตย์ หากปราศจากการเอียงเช่นนี้ จะเกิด[[อุปราคา]]ทุกสองสัปดาห์สลับกันระหว่าง[[จันทรุปราคา]]และ[[สุริยุปราคา]]<ref name="earth_fact_sheet" /><ref name="moon_fact_sheet" />

[[ทรงกลมฮิลล์]]หรือทรงกลมอิทธิพล[[ความโน้มถ่วง|โน้มถ่วง]]ของโลกมีรัศมีประมาณ 1.5×10<sup>6</sup> กิโลเมตร<ref name=vazquez_etal2006/><ref group="n" name="hill_radius"/> เป็นระยะทางสูงสุดที่แรงโน้มถ่วงของโลกมีอิทธิพลเหนือกว่าดวงอาทิตย์และดาวเคราะห์อื่นที่อยู่ห่างออกไป วัตถุใด ๆ ในรัศมีนี้จะโคจรรอบโลก หรือไม่ก็หลุดลอยออกไปโดยการรบกวนเชิงโน้มถ่วงจากดวงอาทิตย์

โลกรวมทั้งระบบสุริยะทั้งหมดนั้นตั้งอยู่ในดาราจักร[[ทางช้างเผือก]] และโคจรด้วยระยะห่างประมาณ 28,000 [[ปีแสง]]จากศูนย์กลางดาราจักร อยู่ใน[[แขนนายพราน|แขนเกลียวนายพราน]]เหนือกว่าระนาบดาราจักรประมาณ 20 ปีแสง<ref name=nasa20051201/>

===การเอียงของแกนโลกและฤดูกาล===
{{main|ความเอียงของแกน}}
[[ไฟล์:Seasons1.svg|thumb|ตำแหน่งของดวงอาทิตย์และโลกกับการเกิดฤดูกาล]]
แกนโลกเอียงประมาณ 23.439281° เทียบกับแกนของระนาบโคจร<ref name="IERS"/> โดยจะชี้ไปขั้วฟ้าเสมอ เนื่องจากความเอียงของแกนโลก ปริมาณแสงอาทิตย์ที่ตกกระทบจุดใด ๆ บนพื้นผิวจึงผันแปรไปตามแต่ละช่วงของปี ก่อให้เกิดการเปลี่ยน[[ฤดูกาล]]ในแต่ละภูมิอากาศโดยฤดูร้อนในซีกโลกเหนือจะเกิดขึ้นเมื่อ[[ทรอปิกออฟแคนเซอร์]]หันเข้าหาดวงอาทิตย์ ส่วนฤดูหนาวเกิดเมื่อ[[ทรอปิกออฟแคปริคอน]]ในซีกโลกใต้หันเข้าหาดวงอาทิตย์  ในระหว่างฤดูร้อน กลางวันจะยาวกว่าและดวงอาทิตย์จะมีตำแหน่งสูงขึ้นบนท้องฟ้า ส่วนในฤดูหนาว ภูมิอากาศจะเย็นลงและกลางวันจะสั้นลง ในละติจูดเขตอบอุ่นทางเหนือดวงอาทิตย์จะขึ้นเหนือกว่าทิศตะวันออกจริงระหว่างครีษมายันและลับฟ้าเหนือกว่าทิศตะวันตกจริง (กลับกันในฤดูหนาว) ในช่วงฤดูร้อนของเขตอบอุ่นในซีกโลกใต้ดวงอาทิตย์จะขึ้นใต้กว่าทิศตะวันออกจริงและลับฟ้าไปใต้กว่าทิศตะวันตกจริง

เหนือ[[อาร์กติกเซอร์เคิล]]ขึ้นไปจะมีกรณีสุดขั้วหนึ่งโดยที่ตลอดช่วงหนึ่งของปีจะไม่มีแสงอาทิตย์ส่องถึงเลย ซึ่งนานสุดหกเดือนเต็ม ณ ขั้วโลกเหนือพอดี เรียกว่ากลางคืนขั้วโลก ส่วนในซีกโลกใต้สถานการณ์จะกลับตรงกันข้ามโดยการที่[[ขั้วโลกใต้]]วางตัวในแนวตรงข้ามกับขั้วโลกเหนือ อีกหกเดือนให้หลัง ขั้วโลกเหนือจะเกิด[[ดวงอาทิตย์เที่ยงคืน|อาทิตย์เที่ยงคืน]] คือเป็นกลางวันตลอด 24 ชั่วโมง กลับกับขั้วโลกใต้

โดยข้อตกลงทางดาราศาสตร์ ฤดูกาลทั้งสี่นั้นกำหนดโดย[[อายัน]]ซึ่งเป็นจุดในวงโคจรที่แกนโลกเอียงเข้าหาหรือออกจากดวงอาทิตย์มากที่สุด และ[[วิษุวัต]]ซึ่งเป็นจุดที่ทิศทางการเอียงของแกนกับทิศทางสู่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากกัน สำหรับซีกโลกเหนือ[[เหมายัน]]จะเกิดขึ้นประมาณวันที่ 21 ธันวาคม [[ครีษมายัน]]เกิดขึ้นใกล้กับวันที่ 21 มิถุนายน [[วสันตวิษุวัต]]เกิดขึ้นราววันที่ 20 มีนาคม และ[[ศารทวิษุวัต]]จะประมาณวันที่ 23 กันยายน สำหรับซีกโลกใต้สถานการณ์จะกลับกันโดยวันที่เกิดครีษมายันกับเหมายันและวสันตวิษุวัตกับศารทวิษุวัตจะสลับกัน<ref name=bromberg2008/>

มุมการเอียงของแกนโลกถือว่าค่อนข้างเสถียรมาช้านาน ความเอียงของแกนยังมีการส่ายซึ่งเป็นการเคลื่อนที่ขึ้นลงเล็กน้อยอย่างไม่สม่ำเสมอโดยมีคาบหลักราว 18.6 ปี<ref name=lin2006/> ทิศทางการวางตัวของแกนโลก (นอกเหนือจากมุมเอียงแล้ว) ยังมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาในลักษณะ[[การหมุนควง]]โดยครบรอบวัฏจักรในทุก ๆ เวลาประมาณ {{nowrap|{{val|25800|u=ปี}}}} ลักษณะการหมุนควงนี้เป็นสาเหตุที่ทำให้ปีดาวฤกษ์กับ[[ปี|ปีฤดูกาล]]แตกต่างกัน การเคลื่อนที่ทั้งสองรูปแบบดังกล่าวเกิดขึ้นโดยความดึงดูดที่ผันแปรไปของดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ที่กระทำต่อส่วนโป่งบริเวณศูนย์สูตรของโลก ขั้วโลกทั้งคู่ยังมีการเคลื่อนตำแหน่งได้หลายเมตรไปมาตามพื้นผิวโลก การเคลื่อนของขั้วนี้ประกอบกันขึ้นจากวัฏจักรที่หลากหลายซึ่งเรียกรวม ๆ กันว่าการเคลื่อนกึ่งคาบ ตัวอย่างการเคลื่อนลักษณะนี้ซึ่งเกิดเป็นประจำด้วยวัฏจักรประมาณ 14 เดือนก็คือ[[การส่ายแชนด์เลอร์]] (Chandler wobble) อัตราเร็วในการหมุนรอบตัวเองของโลกยังผันแปรไปตามปรากฏการณ์ต่าง ๆ รู้จักกันในชื่อการผันแปรความยาวของวัน<ref name=fisher19960205/>

ในสมัยปัจจุบัน [[จุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด]]ของโลกเกิดขึ้นประมาณวันที่ 3 มกราคม และ[[จุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุด]]เกิดขึ้นประมาณวันที่ 4 กรกฎาคม สองวันนี้เปลี่ยนแปลงตลอดอันเนื่องมาจาก[[การเคลื่อนถอยของวิษุวัต]]และปัจจัยของวงโคจรอย่างอื่น ซึ่งเป็นไปตามแบบแผนเป็นรอบ ๆ เรียก [[วัฏจักรมิลานโควิตช์]] การเปลี่ยนแปลงระยะห่างระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ทำให้พลังงานจากดวงอาทิตย์มาถึงโลกเพิ่มขึ้น ณ จุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดเทียบกับจุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุดประมาณร้อยละ 6.9<ref group="n" name="solar_energy"/> เพราะซีกโลกใต้มีการเอียงเข้าหาดวงอาทิตย์ในเวลาใกล้เคียงกันกับตำแหน่งที่โลกเดินทางเข้ามาใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด ซีกโลกใต้จึงได้รับพลังงานจากดวงอาทิตย์มากกว่าที่ซีกโลกเหนือได้รับเล็กน้อยตลอดช่วงเวลาของปี ผลที่เป็นอยู่นี้มีนัยสำคัญน้อยกว่าการเปลี่ยนแปลงพลังงานอันเนื่องมาจากความเอียงของแกนอยู่มาก และส่วนใหญ่ของพลังงานส่วนเกินที่ได้รับมาจะถูกดูดซับไปโดยน้ำอันเป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ของซีกโลกใต้<ref name=williams20051230/>

== ถิ่นที่อยู่อาศัยได้ ==
{{see also|ความสามารถอยู่อาศัยได้ของดาวเคราะห์}}
[[ไฟล์:Pingualuit aerial 2007.jpg|thumb|right|[[หลุมพิงกัวลุท|หลุมอุกกาบาตโบราณ]]ในแคนาดาซึ่งปัจจุบันมีน้ำอยู่เต็มเห็นได้ชัดบนพื้นโลก]]

ดาวเคราะห์ที่สามารถค้ำจุนต่อสิ่งมีชีวิตได้ เรียกว่า ดาวเคราะห์อยู่อาศัยได้ โดยไม่จำเป็นว่าสิ่งมีชีวิตจะต้องกำเนิดจากดาวเคราะห์นั้น โลกมีน้ำในรูปของเหลว ซึ่งเป็นสิ่งแวดล้อมที่โมเลกุลสารอินทรีย์ซับซ้อนสามารถรวมตัวกันหรือมีอันตรกิริยาต่อกันได้ และมีพลังงานเพียงพอค้ำจุน[[เมแทบอลิซึม]]<ref name=ab2003/> ระยะทางจากโลกถึงดวงอาทิตย์ตลอดจนความเยื้องศูนย์กลางของวงโคจร อัตราการหมุนรอบตัวเอง ความเอียงของแกนดาว ประวัติศาสตร์ธรณีวิทยา การมีชั้นบรรยากาศคอยค้ำจุน และมีสนามแม่เหล็ก ทั้งหมดล้วนเกื้อหนุนให้เกิดสภาพภูมิอากาศที่พื้นผิวดังเช่นในปัจจุบัน<ref name=dole1970/>

===ชีวมณฑล===
{{main|ชีวมณฑล}}
บ้างมีการกล่าวถึงรูปแบบสิ่งชีวิตต่าง ๆ บนดาวเคราะห์ว่าประกอบขึ้นเป็น "ชีวมณฑล" เชื่อกันทั่วไปว่าชีวมณฑลของโลกเริ่ม[[วิวัฒนาการ|วิวัฒน์]]ขึ้นเมื่อประมาณ 3.5 พันล้านปีก่อน<ref name="NYT-20131003" /> จำแนกได้เป็น[[ชีวนิเวศ]]ต่าง ๆ กัน ที่มีพืชและสัตว์ต่าง ๆ ที่คล้ายคลึงกันกว้าง ๆ อยู่อาศัย ชีวนิเวศบนดินแบ่งตามหลักใหญ่ได้ตามละติจูด ความสูงจาก[[ระดับน้ำทะเล]] และระดับ[[ความชื้น]]ต่าง ๆ ส่วนชีวนิเวศบกที่อยู่ในบริเวณ[[อาร์กติกเซอร์เคิล|อาร์กติก]]หรือ[[แอนตาร์กติกเซอร์เคิล]], ที่ที่มีระดับความสูงมาก หรือใน[[บริเวณแห้งแล้ง|พื้นที่แล้งสุดขั้ว]] มีพืชและสัตว์เพียงเล็กน้อย [[ความหลากหลายทางชีวภาพ|ความหลากหลายของสปีชีส์]]จะสูงสุดใน[[ป่าดิบชื้น|พื้นที่ลุ่มชื้นบริเวณละติจูดศูนย์สูตร]]<ref name=amnat163_2_192/>

===ทรัพยากรธรรมชาติและการใช้พื้นที่===
{{Main|ทรัพยากรธรรมชาติ}}
{| class="wikitable" style="float:right; margin-left:1em;"
|+ ประมาณการใช้พื้นที่ของมนุษย์ปี 2000<ref name="Lambin2011"/>
|-
!การใช้พื้นที่
!ล้าน[[เฮกตาร์]]
|-
| เพาะปลูก
|style="text-align:center"| 1,510–1,611
|-
| ทุ่งหญ้า
|style="text-align:center"| 2,500–3,410
|-
| [[ป่า|ป่าธรรมชาติ]]
|style="text-align:center"| 3,143–3,871
|-
| ป่าปลูก
|style="text-align:center"| 126–215
|-
| พื้นที่เมือง
|style="text-align:center"| 66–351
|-
| ที่ดินก่อประโยชน์ได้แต่ไม่ใช้
|style="text-align:center"| 356–445
|}
โลกมีทรัพยากรหลากหลายซึ่งมนุษย์แสวงหาประโยชน์ ทรัพยากรที่เรียก [[ทรัพยากรสิ้นเปลือง|ทรัพยากรไม่หมุนเวียน]] เช่น [[เชื้อเพลิงซากดึกดำบรรพ์]] จะมีทดแทนตามเวลาทางธรณีวิทยาเท่านั้น

เชื้อเพลิงซากดึกดำบรรพ์ปริมาณมากที่ถูกกักเก็บสามารถขุดเจาะได้จากเปลือกโลก ประกอบด้วย[[ถ่านหิน]] [[ปิโตรเลียม]] และ[[ก๊าซธรรมชาติ]] มนุษย์ใช้เชื้อเพลิงเหล่านี้ทั้งเพื่อการผลิดพลังงานและเป็นวัตถุดิบตั้งต้นในอุตสาหกรรมเคมี เนื้อสิน[[แร่]]จำนวนมากยังก่อตัวขึ้นภายในเปลือกโลกผ่านกระบวนการกำเนิดแร่ อันเป็นผลจาก[[หินหนืด|การปะทุของหินหลอมเหลว]] การกัดเซาะ และการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค<ref name=mnpl_utx2006/> วัตถุเหล่านี้เป็นแหล่งเนื้อแร่ของ[[โลหะ]]หลายชนิดตลอดจน[[ธาตุ]]มีประโยชน์อื่น

ชีวภาคของโลกก่อกำเนิดผลิตภัณฑ์ชีวภาพหลายชนิดที่เป็นประโยชน์ต่อมนุษย์ ประกอบด้วย[[อาหาร]] [[ไม้]] [[ยา|ยารักษาโรค]] ออกซิเจน และช่วยรีไซเคิลของเสียอินทรีย์จำนวนมาก [[ระบบนิเวศ]]บนบกต้องอาศัยหน้าดินและน้ำจืด ในขณะที่ระบบนิเวศมหาสมุทรต้องอาศัยสารอาหารที่ละลายในน้ำซึ่งถูกชะมาจากแผ่นดิน<ref name=science299_5607_673/> ในปี 1980 พื้นดินของโลก {{val|5053|u=ล้าน[[เฮกตาร์]]}} (50.53 ล้านตารางกิโลเมตร) เป็นพื้นที่ป่าและต้นไม้ {{val|6788|u=ล้านเฮกตาร์}} (67.88 ล้านตารางกิโลเมตร) เป็นทุ่งหญ้าและทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ และ {{val|1501|u=ล้านเฮกตาร์}} (15.01 ล้านตารางกิโลเมตร) เป็นพื้นที่เกษตรกรรมเพาะปลูก<ref name="Turner1990"/> จำนวนพื้นที่[[ชลประทาน]]โดยประมาณในปี 1993 อยู่ที่ {{val|2481250|u=ตารางกิโลเมตร}} ({{val|958020|u=ตารางไมล์}})<ref name=cia/> มนุษย์ยังดำรงชีวิตบนพื้นดินโดยใช้[[วัสดุก่อสร้าง]]ขนิดต่าง ๆ ก่อสร้างที่พักอยู่อาศัย

===อันตรายทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม===
[[ไฟล์:Pavlof2014iss.jpg|thumb|left|ภาพภูเขาไฟพาฟลอฟใน[[รัฐอะแลสกา|อะแลสกา]]พ่นเถ้าถ่านขึ้นสู่บรรยากาศ ถ่ายจาก[[สถานีอวกาศนานาชาติ]]]]
พื้นที่บริเวณกว้างบนพื้นผิวโลกเผชิญสภาพอากาศร้ายแรง เช่น [[พายุหมุนเขตร้อน]] [[เฮอริเคน]] หรือ[[พายุไต้ฝุ่น|ไต้ฝุ่น]]ซึ่งครอบงำสิ่งมีชีวิตในพื้นที่เหล่านั้น ระหว่างปี 1980 ถึง 2000 ภัยธรรมชาติดังกล่าวเป็นสาเหตุทำให้มีผู้เสียชีวิตโดยเฉลี่ย 11,800 รายต่อปี<ref name=walsh2008/> ในหลายที่ยังต้องประสบกับ[[แผ่นดินไหว]] [[แผ่นดินถล่ม]] [[คลื่นสึนามิ|สึนามิ]] [[ภูเขาไฟ|ภูเขาไฟระเบิด]] [[ทอร์นาโด]] [[หลุมยุบ]] [[พายุหิมะ]] [[น้ำท่วม]] [[ภัยแล้ง]] [[ไฟป่า]] และหายนะภัยหรือพิบัติภัยอื่น ๆ

พื้นที่ท้องถิ่นหลายแห่งยังได้รับผลกระทบจาก[[มลพิษ]]ทั้งทางน้ำและอากาศอันมีสาเหตุจากมนุษย์ [[ฝนกรด]]และสารพิษนานาชนิด การเสียพื้นที่สีเขียว (การทำปศุสัตว์มากเกินไป [[การทำลายป่า]] การเกิดทะเลทราย) การสูญเสียสัตว์ป่า การสูญพันธุ์ของสปีชีส์ ดินเสื่อมคุณภาพ ดินถูกทำลายและการกัดเซาะ

มี[[ความเห็นพ้องทางวิทยาศาสตร์]]ที่เชื่อมโยงกิจกรรมของมนุษย์กับ[[ปรากฏการณ์โลกร้อน]]อันเนื่องมาจากการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากภาคอุตสาหกรรม นำไปสู่การคาดคะเนความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ เช่น การละลายของธารน้ำแข็งและพืดน้ำแข็ง พิสัยอุณหภูมิที่รุนแรงมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงอย่างสำคัญของลมฟ้าอากาศและ[[การเพิ่มของระดับน้ำทะเล|การเพิ่มของระดับน้ำทะเลปานกลางทั่วโลก]]<ref name=un20070202/>
{{clear}}

===ภูมิศาสตร์มนุษย์===
{{main|ภูมิศาสตร์มนุษย์|โลก}}
[[ไฟล์:Continents vide couleurs.png|thumb|{{{align|right}}}|{{{size|300px}}}<!--
   -->| {{resize|105%|'''{{{heading|[[ทวีป]]ทั้งเจ็ดของ[[โลก]]}}}'''}}<ref name="NatlGeo">[http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=world&Mode=d&SubMode=w World] at the [http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/ Xpeditions Atlas]'', [[National Geographic Society]], Washington D.C., 2006.</ref>
{{col-begin}}
{{col-break}}
{{unbulleted list
|{{legend2|#0c0|[[ทวีปอเมริกาเหนือ|อเมริกาเหนือ]]}}
|{{legend2|green|[[ทวีปอเมริกาใต้|อเมริกาใต้]]}}
|{{legend2|#0040ff|[[แอนตาร์กติกา]]}}
}}
{{col-break}}
{{unbulleted list
|{{legend2|#c10000|[[ทวีปยุโรป|ยุโรป]]}}
|{{legend2|#fed52e|[[ทวีปแอฟริกา|แอฟริกา]]}}
}}
{{col-break}}
{{unbulleted list
|{{legend2|#f33e01|[[ทวีปเอเชีย|เอเชีย]]}}
|{{legend2|#c04080|[[โอเชียเนีย]]}}
}}
{{col-end}}
]]
[[ไฟล์:Earthlights dmsp.jpg|thumb|upright=2|ภาพประกอบรวมได้จากข้อมูลการเรืองแสงภาคพื้นดินของ [[แผนงานดาวเทียมเพื่อการป้องกันทางอุตุนิยมวิทยา|ดีเอ็มเอสพี]]/โอแอลเอส ปี 2000 แสดงภาพจำลองยามค่ำคืนของโลก]]

วิชาการเขียนแผนที่ซึ่งทำการศึกษาและสร้างแผนที่ในเชิงปฏิบัติ วิชา[[ภูมิศาสตร์]]ซึ่งทำการศึกษาพื้นที่ ภูมิประเทศ ผู้อยู่อาศัย และปรากฏการณ์ต่าง ๆ บนโลก ล้วนมีประวัติศาสตร์อันแข็งขันที่อุทิศแก่การพรรณนาโลก [[วิศวกรรมสำรวจ]]ซึ่งทำการกำหนดที่ตั้งและระยะทาง ตลอดจนขอบเขตอีกบางส่วนจาก[[การเดินเรือ]]อันต้องกำหนดตำแหน่งและทิศทาง ก็ได้มีการพัฒนาขึ้นร่วมไปกับวิชาการเขียนแผนที่และภูมิศาสตร์ ทั้งหมดนั้นได้อำนวยและให้ปริมาณข้อสนเทศที่จำเป็นได้อย่างเหมาะสม

จำนวนประชากรมนุษย์บนโลกได้เพิ่มขึ้นถึงเจ็ดพันล้านคนโดยประมาณในวันที่ 31 ตุลาคม 2011<ref>{{cite web|url=http://news.yahoo.com/various-7-billionth-babies-celebrated-worldwide-064439018.html|title=Various '7 billionth' babies celebrated worldwide|accessdate=2011-10-31}}</ref> ผลการคาดคะเนชี้ว่า[[ประชากรโลก|ประชากรมนุษย์บนโลก]]จะเพิ่มขึ้นถึง 9.2 พันล้านคนในปี 2050<ref name=un2006/> จำนวนที่เพิ่มขึ้นส่วนใหญ่นั้นคาดอยู่ใน[[ประเทศกำลังพัฒนา]] [[ความหนาแน่นประชากร|ความหนาแน่นของประชากรมนุษย์]]ผันแปรมากทั่วโลก โดยส่วนใหญ่อยู่อาศัยใน[[ทวีปเอเชีย]] เมื่อถึงปี 2020 คาดว่าราวร้อยละ 60 ของประชากรโลกจะอยู่อาศัยในเมืองมากกว่าในพื้นที่แถบชนบท<ref name=prb2007/>

ประมาณกันว่าพื้นที่หนึ่งในแปดของผิวโลกเหมาะสมต่อการอยู่อาศัยของมนุษย์ โดยที่พื้นที่ราวสามในสี่ของผิวโลกถปกคลุมด้วยมหาสมุทร มีเพียงหนึ่งในสี่เท่านั้นที่เป็นแผ่นดินกว่าครึ่งของแผ่นดินเป็นพื้นที่แห้งแล้ง (ร้อยละ 14)<ref name=hessd4_439/> ภูเขาสูง (ร้อยละ 27)<ref name=biodiv/> หรือพื้นที่ที่ไม่เหมาะสมอื่น ๆ นิคมถาวรเหนือสุดของโลก คือ เมืองอเลิร์ท บน[[เกาะเอลสเมียร์]] ใน[[นูนาวุต]] [[ประเทศแคนาดา]]<ref name=cfsa2006/> (82°28′เหนือ) ส่วนตำแหน่งใต้สุดคือ [[สถานีขั้วโลกใต้อมุนด์เซน–สก็อต]]ใน[[ทวีปแอนตาร์กติกา]] โดยมีที่ตั้งเกือบตำแหน่งเดียวกันกับขั้วโลกใต้ (90°ใต้)

รัฐเอกราชอ้างสิทธิ์เหนือพื้นผิวดินทั้งหมดของโลกยกเว้นเพียงบางส่วนของทวีปแอนตาร์กติกา แปลงที่ดินเล็ก ๆ ตามฝั่งตะวันตกของแม่น้ำดานูบ และพื้นที่[[ดินแดนที่ไม่มีเจ้าของ|ไม่มีการอ้างสิทธิ์]]บริเวณบีทาวิลซึ่งอยู่ระหว่างประเทศอียิปต์และซูดาน ในปี 2015 โลกมี[[รัฐสมาชิกสหประชาชาติ|รัฐสมาชิกสหประชาชาติ 193 รัฐ]] บวกรัฐผู้สังเกตการณ์ 2 รัฐ และ[[ดินแดนในภาวะพึ่งพิง]]และ[[รายชื่อรัฐที่ได้รับการรับรองอย่างไม่สมบูรณ์|รัฐที่ได้รับการรับรองจำกัด 72 ดินแดนและรัฐ]]<ref name=cia /> ในประวัติศาสตร์โลกยังไม่เคยมีรัฐบาลเอกราชใดมีอำนาจเหนือโลกทั้งใบ บางรัฐชาติจำนวนหนึ่งที่เคยพยายามครองโลกแต่ล้มเหลว<ref name=kennedy1989/>

[[สหประชาชาติ]]เป็น[[องค์การระหว่างรัฐบาล]]ทั่วโลก ก่อตั้งขึ้นโดยมีเป้าหมายเพื่อเข้าแทรกแซงกรณีพิพาทระหว่างชาติรัฐต่าง ๆ จึงหลีกเลี่ยงการขัดกันด้วยอาวุธ<ref name=uncharter/> สหประชาชาติใช้เป็นที่สำหรับการทูตระหว่างประเทศตลอดจน[[กฎหมายระหว่างประเทศ]]เป็นหลัก ต่อเมื่อมีฉันทามติจากชาติสมาชิกอนุญาตแล้วจึงมีกลไกเข้าแทรกแซงด้วยกำลังได้<ref name=un_int_law/>

มนุษย์คนแรกที่ได้โคจรรอบโลกคือ [[ยูริ กาการิน]] เมื่อวันที่ 12 เมษายน 1961<ref name=kuhn2006/> หากนับรวมทั้งหมดจนถึง 30 กรกฎาคม 2010 มีมนุษย์ทั้งสิ้นราว 487 คนเคยเยือนอวกาศและในจำนวนนี้ [[โครงการอะพอลโล|สิบสองคน]]เคยเดินบนดวงจันทร์<ref name=ellis2004/><ref name=shayler_vis2005/><ref name=wade2008/> ปกติมนุษย์ในอวกาศมีเฉพาะที่อยู่บน[[สถานีอวกาศนานาชาติ]]เท่านั้น ลูกเรือของสถานีมีจำนวนทั้งสิ้นหกคนซึ่งจะมีการผลัดเปลี่ยนการปฏิบัติภารกิจทุกหกเดือน<ref name=nasa_rg_iss2007/> ระยะทางที่ไกลที่สุดที่มนุษย์เคยเดินทางออกไปจากโลกคือ {{val|400171|u=กิโลเมตร}} โดยเกิดขึ้นในระหว่างภารกิจ อะพอลโล 13 ในปี 1970<ref name=cramb2007/>

==ดวงจันทร์==
{| class="wikitable" style="float: right; margin-left: 0.5em;"
|+ ลักษณะเฉพาะ
|-
| colspan=2 | [[ไฟล์:FullMoon2010.jpg|center|frameless]] ภาพ[[จันทร์เพ็ญ|จันทร์เต็มดวง]]เมื่อมองจากซีกโลกเหนือ
|-
| '''[[เส้นผ่านศูนย์กลาง]]''' || {{val|3474.8|u=กม.}}
|-
| '''[[มวล]]''' || 7.349{{e|22}}&nbsp;กก.
|-
| '''[[กึ่งแกนเอก]]''' || 384,400&nbsp;กม.
|-
| '''คาบการโคจร''' || {{nowrap|27 [[วัน|ว]] 7 [[ชั่วโมง|ช]] 43.7 [[นาที|น]]}}
|}

{{Main|ดวงจันทร์}}
ดวงจันทร์เป็น[[ดาวบริวาร]]ขนาดค่อนข้างใหญ่ [[ดาวเคราะห์คล้ายโลก|มีพื้นผิวแข็ง]] คล้ายดาวเคราะห์โดยมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณหนึ่งในสี่ของโลก เป็นดาวบริวารขนาดใหญ่สุดในระบบสุริยะเมื่อเทียบสัดส่วนกับดาวเคราะห์ แม้ว่า[[แครอน (ดาวบริวาร)|แครอน]]มีขนาดใหญ่กว่าเมื่อเทียบสัดส่วนกับ[[ดาวเคราะห์แคระ]][[ดาวพลูโต|พลูโต]] ดาวบริวารที่โคจรรอบดาวเคราะห์อื่น ๆ ก็เรียก "ดวงจันทร์" ตามดวงจันทร์ของโลก

การดึงเชิงโน้มถ่วงระหว่างโลกและดวงจันทร์ก่อให้เกิด[[น้ำขึ้นลง|ปรากฏการณ์น้ำขึ้นน้ำลง]]บนโลก ผลเช่นเดียวกันที่เกิดกับดวงจันทร์นำไปสู่ภาวะการตรึงด้วยแรงไทด์ (tidal locking) ทำให้ระยะเวลาในการหมุนรอบตัวเองของดวงจันทร์เท่ากันกับเวลาที่ใช้โคจรรอบโลก ผลคือดวงจันทร์จะหันด้านเดียวเข้าหาโลกเสมอ ในขณะที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลกแต่ละรอบ พื้นผิวส่วนต่าง ๆ ของหน้าที่หันสู่โลกจะได้รับแสงจากดวงอาทิตย์ นำไปสู่[[ดิถี|ปรากฏการณ์ข้างขึ้นข้างแรม]] ส่วนหน้ามืดแยกออกจากส่วนสว่างโดยเขตสนธยาสุริยะ (solar terminator)

[[ไฟล์:Earth-Moon.svg|thumb|left|รายละเอียดของระบบโลก–ดวงจันทร์ แสดงรัศมีถึง[[แบรีเซนเตอร์|ศูนย์กลางมวลร่วม]]ของโลก–ดวงจันทร์ ตำแหน่งแกนของดวงจันทร์หาได้จากกฎข้อที่สามของ[[โจวันนี โดเมนีโก กัสซีนี|แคสซีนี]]]]
จาก[[แรงไทดัล|อันตรกิริยาน้ำขึ้นน้ำลง]] ดวงจันทร์จึงถอยห่างออกไปจากโลกในอัตราประมาณ 38 มิลลิเมตรต่อปี อีกหลายล้านปีข้างหน้าการเคลื่อนเล็ก ๆ น้อย ๆ นี้ รวมถึงวันของโลกที่ยาวขึ้นประมาณ 23 [[ไมโครวินาที]]ทุกปี จะทวีขึ้นจนกลายเป็นการเปลี่ยนแปลงที่มีนัยสำคัญ<ref name=espenak_meeus20070207/> ตัวอย่างเช่น ในระหว่าง[[ยุคดีโวเนียน]]เมื่อประมาณ {{val|410|u=ล้านปีก่อน}} หนึ่งปีโลกมี 400 วัน โดยวันหนึ่งมีเวลา 21.8 ชั่วโมง<ref name=hannu_poropudas19911216/>

ดวงจันทร์อาจมีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อพัฒนาการของสิ่งมีชีวิตโดยการช่วยบรรเทาภูมิอากาศของโลกไม่ให้รุนแรงเกินไป หลักฐาน[[บรรพชีวินวิทยา]]และแบบจำลองคอมพิวเตอร์แสดงให้เห็นว่าความเอียงของแกนโลกมีเสถียรภาพอยู่ได้โดยอันตรกิริยาขึ้นลงกับดวงจันทร์<ref name=aaa428_261/> นักทฤษฎีบางส่วนเชื่อว่าหากปราศจากเสถียรภาพนี้เมื่อต้องเผชิญกับ[[แรงบิด]]ที่ส่งมาจากจากดวงอาทิตย์และดาวเคราะห์อื่น ๆ ที่กระทำต่อส่วนโป่งบริเวณศูนย์สูตรของโลกแล้ว แกนหมุนของโลกอาจไร้เสถียรภาพถึงขั้นโกลาหล โดยจะแสดงการเปลี่ยนแปลงอย่างสับสนอลหม่านในทุก ๆ หลายล้านปีดังในกรณีของดาวอังคาร<ref name=nature410_6830_773/>

เมื่อมองจากโลก ดวงจันทร์อยู่ห่างออกไปพอให้ขนาดปรากฏของดวงจันทร์เกือบเท่ากับขนาดปรากฏของดวงอาทิตย์ [[ขนาดเชิงมุม]] (หรือมุมตัน) ของวัตถุทั้งสองเสมอกันเพราะเส้นผ่านศูนย์กลางของดวงอาทิตย์แม้จะมากกว่าของดวงจันทร์ร่วม 400 เท่า แต่ระยะทางมาถึงโลกก็ไกลกว่า 400 เท่าด้วยเช่นกัน<ref name=angular /> สภาพดังกล่าวเป็นสาเหตุให้[[สุริยุปราคา]]ทั้งแบบเต็มดวงและแบบวงแหวนปรากฏบนโลกได้

ทฤษฎีการกำเนิดดวงจันทร์ที่ได้รับการยอมรับมากที่สุดคือ[[สมมติฐานการชนใหญ่]] โดยกล่าวว่าดวงจันทร์เกิดขึ้นจากที่ดาวเคราะห์ยุคแรกขนาดเท่าดาวอังคารชื่อ ''เธีย'' พุ่งชนโลกระยะแรก สมมติฐานนี้อธิบายเกี่ยวกับปริมาณเหล็กและธาตุระเหยง่ายที่ไม่ค่อยพบบนดวงจันทร์ ตลอดจนข้อเท็จจริงที่องค์ประกอบของดวงจันทร์แทบเหมือนกับองค์ประกอบของเปลือกโลก<ref name=nature412_708/>

==ดาวเคราะห์น้อยและดาวเทียม==
[[ไฟล์:STS-130 Endeavour flyaround 5.jpg|thumb|[[สถานีอวกาศนานาชาติ]] ดาวเทียมของโลก]]
โลกมีดาวเคราะห์น้อยร่วมวงโคจรอย่างน้อยห้าดวงด้วยกัน อาทิเช่น 3753 ครูอิทเนและ {{mpl|2002 AA|29}}<ref name=whitehouse20021021/><ref name=christou_asher2011/> [[ทรอย (ดาราศาสตร์)|ดาวเคราะห์น้อยโทรจัน]]ร่วมทางได้แก่ {{mpl|2010 TK|7}} ซึ่งเคลื่อนไปตามเส้นทางล้ำหน้าโลก ณ ตำแหน่ง[[จุดลากร็องจ์|จุดสามเหลี่ยมลากร็องจ์]] (Lagrange triangular point) หรือแอล4 ในวงโคจรของโลกรอบ[[ดวงอาทิตย์]]<ref name=Connors/><ref name=Choi/>

ดาวเคราะห์น้อยใกล้โลกขนาดเล็ก {{mpl|2006 RH|120}} เข้าเฉียดระบบโลก–ดวงจันทร์ประมาณทุก 20 ปี ระหว่างการเฉียดแต่ละครั้ง สามารถโคจรรอบโลกได้ช่วงสั้น ๆ<ref>{{cite web |title=2006 RH120 ( = 6R10DB9) (A second moon for the Earth?) |url=http://www.birtwhistle.org/Gallery6R10DB9.htm |website=Great Shefford Observatory|access-date=17 July 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150206154817/http://www.birtwhistle.org/Gallery6R10DB9.htm |archive-date=6 February 2015}}</ref>
จนถึงเดือนมิถุนายน 2016 มี[[ดาวเทียม]]ในระหว่างปฏิบัติการ 1,419 ดวงโคจรรอบโลก<ref name=ucs/> ยังมีดาวเทียมที่ยุติการใช้งานแล้วและ[[ขยะอวกาศ]]ที่มีการติดตามอีก 17,729 ชิ้น<ref name="space_debris">As of 4 January 2018, the United States Strategic Command tracked a total of 18,835 artificial objects, mostly debris. See: {{cite journal |url=https://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/quarterly-news/pdfs/odqnv22i1.pdf |title=Satellite Box Score |journal=Orbital Debris Quarterly News |editor1-first=Phillip |editor1-last=Anz-Meador |editor2-first=Debi |editor2-last=Shoots |volume=22 |issue=1 |page=12 |date=February 2018 |access-date=18 April 2018}}</ref> ดาวเทียมใหญ่สุดของโลกคือ[[สถานีอวกาศนานาชาติ]]

==มุมมองด้านประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม==
{{Main|โลกในวัฒนธรรม}}
[[ไฟล์:AS8-13-2329.jpg|thumb|right|"[[เอิร์ธไรซ์]]" ถ่ายโดยนักบินอวกาศบนยาน [[อะพอลโล 8]]]]
[[File:Earth symbol (planetary color).svg|frameless|upright=0.35|left|🜨]]
สัญลักษณ์ทางดาราศาสตร์มาตรฐานของโลกประกอบด้วยกากบาทที่มีวงกลมล้อมรอบอยู่ [[ไฟล์:Earth symbol.svg|16px|🜨]]<ref name=liungman2004/> เป็นตัวแทนของสี่มุมโลก

วัฒนธรรมมนุษย์พัฒนามุมมองต่าง ๆ ของโลก บางทีโลกก็มี[[มานุษยรูปนิยม|บุคลาธิษฐาน]]เป็น[[เทวดา|เทพเจ้า]] ในหลายวัฒนธรรม เทพมารดา (mother goddess) เป็นเทพเจ้าความอุดมสมบูรณ์หลักด้วย<ref name=":0">{{Cite book |title=Thematic Guide to World Mythology |last=Stookey |first=Lorena Laura |publisher=Greenwood Press |year=2004 |isbn=978-0-313-31505-3 |location=Westport, Conn. |pages=114–15}}</ref> และเมื่อกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20 หลักไกอาเปรียบเทียบสิ่งแวดล้อมของโลกกับสิ่งมีชีวิตเป็นสิ่งมีชีวิตกำกับตัวเองเดี่ยว ๆ ที่นำไปสู่การสร้างเสถียรภาพอย่างกว้างขวางซึ่งภาวะการอยู่อาศัยได้<ref>{{cite book|last1=Lovelock|first1=James E.|author-link=James Lovelock|title=The Vanishing Face of Gaia |publisher=Basic Books|year=2009|page=255|isbn=978-0-465-01549-8}}</ref><ref>{{cite journal|last=Lovelock|first=James E.|author-link=James Lovelock |year=1972 |title=Gaia as seen through the atmosphere|journal=Atmospheric Environment |volume=6|issue=8 |pages=579–80|bibcode=1972AtmEn...6..579L |doi=10.1016/0004-6981(72)90076-5 |issn=1352-2310}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Lovelock|first1=James E.|author-link1=James Lovelock|last2=Margulis|first2=Lynn|author-link2=Lynn Margulis |year=1974 |title=Atmospheric homeostasis by and for the biosphere: the Gaia hypothesis|journal=Tellus|series=Series A |volume=26 |issue=1–2 |pages=2–10 |bibcode=1974Tell...26....2L |doi=10.1111/j.2153-3490.1974.tb01946.x |s2cid=129803613 |issn=1600-0870}}</ref> ปรัมปราการสรรค์สร้างในหลายศาสนามีว่า เทพเจ้าเหนือธรรมชาติพระองค์เดียวหรือหลายพระองค์ทรงสร้างโลก<ref name=":0" />

การสอบสวนทางวิทยาศาสตร์ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมในมุมมองของมนุษย์ต่อโลก ในโลกตะวันตก ความเชื่อเรื่องโลกแบน<ref name=russell1997/> ถูกแทนด้วยโลกทรงกลมอันเนื่องจากพีทาโกรัสในศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล<ref>{{cite web |url=https://archive.org/details/livesnecromance04godwgoog |title=Lives of the Necromancers |first1=William |last1=Godwin |year=1876 |page=49}}</ref> ต่อมาเชื่อว่าโลกเป็นศูนย์กลางของเอกภพจนคริสต์ศตวรรษที่ 16 เมื่อนักวิทยาศาสตร์ตั้งทฤษฎีว่าโลกเป็นวัตถุเคลื่อที่โดยเทียบกับดาวเคราะห์อื่นใน[[ระบบสุริยะ]]ครั้งแรก เนื่องจากความพยายามของนักวิชาการคริสต์ศาสนิกชนผู้ทรงอิทธิพลและนักบวชอย่างเจมส์ อัชเชอร์ ผู้มุ่งหาอายุของโลกผ่านการวิเคราะห์พงศาวลีวิทยาในคัมภีร์ไบเบิล ชาวตะวันตกก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยทั่วไปจึงเชื่อว่าโลกมีอายุเก่าสุดไม่กี่พันปี<ref name=arnett20060716/> จนระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 19 ที่นักธรณีวิทยาทราบว่าโลกมีอายุหลายล้านปีแล้ว<ref>{{Cite book |title=Physical Geology: Exploring the Earth |last=Monroe |first=James |publisher=Thomson Brooks/Cole |year=2007 |isbn=978-0-495-01148-4 |location= |pages=263–65 |last2=Wicander |first2=Reed |last3=Hazlett |first3=Richard}}</ref>

ลอร์ดเคลวินใช้[[อุณหพลศาสตร์]]คาดคะเนอายุของโลกไว้ระหว่าง 20 ถึง 400 ล้านปีในปี 1864 ทำให้เกิดการอภิปรายอย่างเข้มข้นในเรื่องนี้ จนเมื่อมีการค้นพบกัมมันตภาพรังสีและการวัดอายุจากกัมมันตรังสีในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ที่มีกลไกน่าเชื่อถือสำหรับการหาอายุของโลก พิสูจน์ว่าโลกมีอายุในหลักพันล้านปี<ref>{{Cite book |title=An Equation for Every Occasion: Fifty-Two Formulas and Why They Matter |last=Henshaw |first=John M. |publisher=Johns Hopkins University Press |year=2014 |isbn=978-1-421-41491-1 |location= |pages=117–18}}</ref><ref>{{Cite book |title=Lord Kelvin and the Age of the Earth |last=Burchfield |first=Joe D. |publisher=University of Chicago Press |year=1990 |isbn=978-0-226-08043-7 |location= |pages=13–18}}</ref> มโนทัศน์ของโลกเปลี่ยนอีกครั้งในคริสต์ศตวรรษที่ 20 เมื่อมนุษย์มองโลกครั้งแรกจากวงโคจร และโดยเฉพาะอย่างยิ่งโดยภาพถ่ายของโลกที่โครงการอะพอลโลส่งกลับมา<ref>{{cite news |url=http://alcalde.texasexes.org/2012/06/neil-degrasse-tyson-on-why-space-matters-watch/ |title=Neil deGrasse Tyson: Why Space Matters |work=[[The Alcalde]] |first=Rose |last=Cahalan |date=5 June 2012 |accessdate=21 January 2016}}</ref>

== เชิงอรรถ ==
{{reflist|30em
 | group = n
 | refs =
<ref name=apsis>จุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุด = ''a'' × (1 + ''e''); จุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุด = ''a'' × (1&nbsp;– ''e''), โดย ''a'' คือค่ากึ่งแกนเอก และ ''e'' คือค่าความเยื้องศูนย์กลาง ความแตกต่างระหว่างจุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุดและจุดใกล้ดวงอาทิตย์ที่สุดของโลกอยู่ที่ 5 ล้านกิโลเมตร</ref>

<ref name=epoch>ปริมาณทางดาราศาสตร์ทุกค่าผันแปรไปได้ทั้งแบบสืบเนื่องและแบบ[[ความถี่|รายคาบ]] ปริมาณที่ระบุเป็นค่า ณ จุด[[ยุค (ดาราศาสตร์)|เจ2000.0]] ของการผันแปรสืบเนื่องโดยตัดความผันแปรรายคาบออก</ref>

<ref name=sidereal_solar>จำนวนวันสุริยะในหนึ่งปีน้อยกว่าจำนวนวันของ[[วัน|วันดาวฤกษ์]]ไปหนึ่งวันเพราะการเคลื่อนที่ในวงโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์จึงเกิดส่วนเพิ่มล้ำหน้าตามแกนการหมุนของดาวเคราะห์</ref>

<ref name=surfacecover>เนื่องจากความผันผวนตามธรรมชาติ ความไม่แน่ชัดบริเวณรอบ[[หิ้งน้ำแข็ง]] และตัวแบบแผนที่จาก[[ระบบพิกัดธรณี|ข้อมูลการสำรวจแนวดิ่ง]] ค่าที่แท้จริงของพื้นดินและพื้นที่มหาสมุทรปกคลุมถือว่าไม่มีนัยสำคัญ อาศัยข้อมูลจาก[[เว็คเตอร์แม็ป]] (VMAP) และชุดข้อมูลของ [http://www.landcover.org โกลบอลแลนด์โคเวอร์ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150326085837/http://www.landcover.org/ |date=2015-03-26 }} ค่าสูงสุดของพื้นที่ที่ถูกปกคลุมด้วยทะเลสาบและทางน้ำอยู่ที่ร้อยละ 0.6 และ 1.0 ของพื้นผิวโลก โล่น้ำแข็ง[[แอนตาร์กติกา]]และ[[กรีนแลนด์]]ถูกนับเป็นพื้นดินด้วยแม้ว่าส่วนใหญ่ของหินที่รองรับนั้นจะวางตัวอยู่ใต้ระดับน้ำทะเลก็ตาม</ref>

<ref name=jaes41_3_379>ประกอบด้วย[[แผ่นโซมาลี]]ซึ่งเกิดแยกตัวออกจากแผ่นแอฟริกา ดู: {{cite journal|first=Jean|last=Chorowicz|date=October 2005|title=The East African rift system|journal=Journal of African Earth Sciences|volume=43|issue=1–3|pages=379–410|doi=10.1016/j.jafrearsci.2005.07.019|bibcode = 2005JAfES..43..379C }}</ref>

<ref name=trench_depth>เป็นผลการตรวจวัดจากยานอาร์โอวี ''[[ยานไคโคว|Kaikō]]'' เมื่อมีนาคม 1995 (๒๕๓๘) และเชื่อว่าเป็นการตรวจวัดที่แม่นยำที่สุดจวบจนบัดนี้ ดูหัวข้อ[[แชลเลนเจอร์ดีป]]สำหรับรายละเอียดที่มากขึ้น</ref>

<ref name=Aoki>Aoki, แหล่งข้อมูลทางการของตัวเลขนี้ ใช้ศัพท์ "วินาทีของยูที1" แทนที่ "วินาทีของเวลาสุริยคติกลาง".—{{cite journal|last=Seidelmann|first=S.|title=The new definition of universal time|journal=Astronomy and Astrophysics|date=1982|volume=105|issue=2|pages=359–61|bibcode=1982A&A...105..359A|last2=Kinoshita|first2=H.|last3=Guinot|first3=B.|last4=Kaplan|first4=G. H.|last5=McCarthy|first5=D. D.|last6=Seidelmann|first6=P. K.}}</ref>

<ref name=hill_radius>สำหรับโลก [[ทรงกลมฮิลล์|รัศมีฮิลล์]]เท่ากับ <math>R_H = a\left ( \frac{m}{3M} \right )^{\frac{1}{3}}</math>, โดย ''m'' คือมวลของโลก ''a'' คือหน่วยดาราศาสตร์ และ ''M'' คือมวลดวงอาทิตย์ ดังนั้นรัศมีในหน่วยดาราศาสตร์จะประมาณ <math>\left ( \frac{1}{3 \cdot 332,946} \right )^{\frac{1}{3}} = 0.01</math></ref>

<ref name=solar_energy>จุดไกลดวงอาทิตย์ที่สุดคิดเป็นระยะทางเทียบกับจุดใกล้ที่สุดคือร้อยละ 103.4 หากคำนวณตามกฎการผกผันกำลังสอง ปริมาณรังสีที่ได้รับ ณ จุดใกล้ที่สุดจะประมาณร้อยละ 106.9 ของพลังงาน ณ จุดไกลที่สุด</ref>

}}

==ดูเพิ่ม==
*[[ทรงกลมท้องฟ้า]]
*[[วิทยาศาสตร์โลก]]
*[[ปรากฏการณ์โลกร้อน]]

==อ้างอิง==
{{Reflist|30em|refs=

<ref name=cazenave_ahrens1995>{{cite book|first1=Anny|last1=Cazenave|authorlink=Anny Cazenave|editor=Ahrens, Thomas J|date=1995|title=Global earth physics a handbook of physical constants|publisher=American Geophysical Union|location=Washington, DC|isbn=0-87590-851-9|url=http://www.agu.org/reference/gephys/5_cazenave.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061016024803/http://www.agu.org/reference/gephys/5_cazenave.pdf|archivedate=2006-10-16|accessdate=2008-08-03|format=PDF|chapter=Geoid, Topography and Distribution of Landforms}}</ref>

<ref name=hbcp2000>{{cite book|author=Various|editor=David R. Lide|date=2000|title=Handbook of Chemistry and Physics|edition=81st|publisher=CRC|isbn=0-8493-0481-4}}</ref>

<ref name="Cox2000">{{cite book|editor=Arthur N. Cox|title=Allen's Astrophysical Quantities|url=http://books.google.com/?id=w8PK2XFLLH8C&pg=PA244|edition=4th|date=2000|publisher=AIP Press|location=New York|isbn=0-387-98746-0|page=244|accessdate=2010-08-17}}</ref>

<ref name="WGS-84-2">{{cite web | first1=Sigurd | last1=Humerfelt | date=October 26, 2010 | title=How WGS 84 defines Earth | url=http://home.online.no/~sigurdhu/WGS84_Eng.html | accessdate=2011-04-29 }}</ref>

<ref name=kinver20091210>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8406839.stm|title=Global average temperature may hit record level in 2010|last1=Kinver|first1=Mark|date=December 10, 2009|work=[[BBC Online]]|accessdate=2010-04-22}}</ref>

<ref name="Pidwirny 2006_8">{{cite journal|last1=Pidwirny|first1=Michael|date=2006-02-02|title=Surface area of our planet covered by oceans and continents.(Table 8o-1)|publisher=University of British Columbia, Okanagan|url=http://www.physicalgeography.net/fundamentals/8o.html|accessdate=2007-11-26}}</ref>

<ref name="IERS2004">{{cite book |access-date=29 April 2016 |author=International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS) Working Group |chapter=General Definitions and Numerical Standards |chapter-url=http://www.iers.org/SharedDocs/Publikationen/EN/IERS/Publications/tn/TechnNote32/tn32_009.pdf?__blob=publicationFile&v=1 |editor-first=Dennis D. |editor-last=McCarthy |editor-link=Dennis McCarthy (scientist)|editor2-first=Gérard |editor2-last=Petit |url=http://www.iers.org/SharedDocs/Publikationen/EN/IERS/Publications/tn/TechnNote32/tn32.pdf?__blob=publicationFile&v=1 |title=IERS Conventions (2003) |publisher=Verlag des Bundesamts für Kartographie und Geodäsie |work=IERS Technical Note No. 32 |year=2004 |format=PDF |location=Frankfurt am Main |page=12 |isbn=978-3-89888-884-4}}</ref>

<ref name="IERS">{{cite web |author=Staff |date=13 March 2021 |url=http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/models/constants.html |title=Useful Constants |publisher=[[International Earth Rotation and Reference Systems Service]] |access-date=8 June 2022}}</ref>

<ref name=Allen294>{{cite book|title=Allen's Astrophysical Quantities|last1=Allen|first1=Clabon Walter|last2=Cox|first2=Arthur N.|publisher=Springer|date=2000|isbn=0-387-98746-0|url=http://books.google.com/?id=w8PK2XFLLH8C&pg=PA294|page=294|accessdate=2011-03-13}}</ref>

<ref name=Allen296>{{cite book|title=Allen's Astrophysical Quantities|last1=Allen|first1=Clabon Walter|last2=Cox|first2=Arthur N.|publisher=Springer|date=2000|isbn=0-387-98746-0|url=http://books.google.com/?id=w8PK2XFLLH8C&pg=PA296|page=296|accessdate=2010-08-17}}</ref>

<ref name=science_241_4872_1441>{{cite journal|last1=May|first1=Robert M.|title=How many species are there on earth?|journal=Science|date=1988|volume=241|issue=4872|pages=1441–1449|bibcode=1988Sci...241.1441M|doi=10.1126/science.241.4872.1441|pmid=17790039}}</ref>

<ref name="age_earth1">See:
* {{cite book|first1=G.B.|last1=Dalrymple|date=1991|title=The Age of the Earth|publisher=Stanford University Press|location=California|isbn=0-8047-1569-6}}
* {{cite web|last=Newman|first=William L.|date=2007-07-09|url=http://pubs.usgs.gov/gip/geotime/age.html|title=Age of the Earth|publisher=Publications Services, USGS|accessdate=2007-09-20}}
* {{cite journal|last1=Dalrymple|first1=G. Brent|title=The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved|journal=Geological Society, London, Special Publications|date=2001|volume=190|issue=1|pages=205–21|url=http://sp.lyellcollection.org/cgi/content/abstract/190/1/205|accessdate=2007-09-20|doi = 10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14|bibcode = 2001GSLSP.190..205D }}
* {{cite web|last1=Stassen|first1=Chris|date=2005-09-10|url=http://www.talkorigins.org/faqs/faq-age-of-earth.html|title=The Age of the Earth|publisher=[[TalkOrigins Archive]]|accessdate=2008-12-30}}
</ref>

<ref name=standish_williams_iau>{{cite web|last1=Standish|first1=E. Myles|last2=Williams|first2=James C.|title=Orbital Ephemerides of the Sun, Moon, and Planets|publisher=International Astronomical Union Commission 4: (Ephemerides)|url=http://iau-comm4.jpl.nasa.gov/XSChap8.pdf|format=PDF|accessdate=2010-04-03|archive-date=2012-10-14|archive-url=https://www.webcitation.org/6BOqmsTQG?url=http://iau-comm4.jpl.nasa.gov/XSChap8.pdf|url-status=dead}} See table 8.10.2. Calculation based upon 1 AU = 149,597,870,700(3) m.</ref>

<ref name=carrington>{{cite news|first1=Damian|last1=Carrington|title=Date set for desert Earth|publisher=BBC News|date=2000-02-21|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/specials/washington_2000/649913.stm|accessdate=2007-03-31}}</ref>

<ref name=yoder1995>{{cite book|last1=Yoder|first1=Charles F.|editor=T. J. Ahrens|date=1995|title=Global Earth Physics: A Handbook of Physical Constants|publisher=American Geophysical Union|location=Washington|url=http://www.agu.org/reference/gephys.html|accessdate=2007-03-17|isbn=0-87590-851-9|page=8|archive-date=2009-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20090421092502/http://www.agu.org/reference/gephys.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=bowring_housch1995>{{cite journal|last1=Bowring|first1=S.|last2=Housh|first2=T.|title=The Earth's early evolution|date=1995|doi=10.1126/science.7667634|journal=Science|volume=269|pmid=7667634|issue=5230|bibcode = 1995Sci...269.1535B|pages=1535–40 }}</ref>

<ref name=nature418_6901_949>{{cite journal|last1=Yin|first1=Qingzhu|title=A short timescale for terrestrial planet formation from Hf-W chronometry of meteorites|journal=Nature|date=2002|volume=418|issue=6901|pages=949–52|doi=10.1038/nature00995|pmid=12198540|last2=Jacobsen|first2=S. B.|last3=Yamashita|first3=K.|last4=Blichert-Toft|first4=J.|last5=Télouk|first5=P.|last6=Albarède|first6=F.|bibcode = 2002Natur.418..949Y }}</ref>

<ref name=science310_5754_1671>{{cite journal|last1=Kleine|first1=Thorsten|last2=Palme|first2=Herbert|last3=Mezger|first3=Klaus|last4=Halliday|first4=Alex N.|title=Hf-W Chronometry of Lunar Metals and the Age and Early Differentiation of the Moon|journal=Science|volume=310|issue=5754|date=2005-11-24|pages=1671–74|doi=10.1126/science.1118842|pmid=16308422|bibcode = 2005Sci...310.1671K }}</ref>

<ref name=reilly20091022>{{cite news|first1=Michael|last1=Reilly|date=October 22, 2009|title=Controversial Moon Origin Theory Rewrites History|url=http://news.discovery.com/space/moon-earth-formation.html|accessdate=2010-01-30|archive-date=2010-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20100109042800/http://news.discovery.com/space/moon-earth-formation.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=canup_asphaug2001a>{{cite conference|last1=Canup|first1=R. M.|last2=Asphaug|first2=E.|title=An impact origin of the Earth-Moon system|conference=American Geophysical Union, Fall Meeting 2001|work=Abstract #U51A-02|date=2001|bibcode=2001AGUFM.U51A..02C}}</ref>

<ref name=canup_asphaug2001b>{{cite journal|last1=Canup|first1=R.|last2=Asphaug|first2=E.|title=Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation|journal=Nature|volume=412|pages=708–12|date=2001|url=http://www.nature.com/nature/journal/v412/n6848/abs/412708a0.html|doi = 10.1038/35089010|pmid = 11507633|issue=6848|bibcode=2001Natur.412..708C}}</ref>

<ref name="watersource">{{cite journal|display-authors=1|last1=Morbidelli|first1=A.|last2=Chambers|first2=J.|last3=Lunine|first3=J. I.|last4=Petit|first4=J. M.|last5=Robert|first5=F.|last6=Valsecchi|first6=G. B.|last7=Cyr|first7=K. E.|title=Source regions and time scales for the delivery of water to Earth|journal=Meteoritics & Planetary Science|date=2000|volume=35|issue=6|pages=1309–20|bibcode=2000M&PS...35.1309M|doi=10.1111/j.1945-5100.2000.tb01518.x}}</ref>

<ref name=asp2002>{{cite conference|last1=Guinan|first1=E. F.|last2=Ribas|first2=I.|editor=Benjamin Montesinos, Alvaro Gimenez and Edward F. Guinan|title=Our Changing Sun: The Role of Solar Nuclear Evolution and Magnetic Activity on Earth's Atmosphere and Climate|work=ASP Conference Proceedings: The Evolving Sun and its Influence on Planetary Environments|location=San Francisco|isbn=1-58381-109-5|publisher=Astronomical Society of the Pacific|bibcode=2002ASPC..269...85G}}</ref>

<ref name=physorg20100304>{{cite news|author=Staff|title=Oldest measurement of Earth's magnetic field reveals battle between Sun and Earth for our atmosphere|date=March 4, 2010|work=Physorg.news|url=http://www.physorg.com/news186922627.html|accessdate=2010-03-27}}</ref>

<ref name=williams_santosh2004>{{cite book|first1=John James William|last1=Rogers|last2=Santosh|first2=M.|date=2004|title=Continents and Supercontinents|page=48|publisher=Oxford University Press US|isbn=0-19-516589-6}}</ref>

<ref name=science164_1229>{{cite journal|last1=Hurley|first1=P. M.|last2=Rand|first2=J. R.|date=Jun 1969|title=Pre-drift continental nuclei|journal=Science|volume=164 |pages=1229–42|doi=10.1126/science.164.3885.1229|pmid=17772560|issue=3885 |bibcode = 1969Sci...164.1229H }}</ref>

<ref name=rg6_175>{{cite journal|last1=Armstrong|first1=R. L.|date=1968|title=A model for the evolution of strontium and lead isotopes in a dynamic earth| journal=Reviews of Geophysics|volume=6|issue=2|pages=175–99|doi=10.1029/RG006i002p00175|bibcode=1968RvGSP...6..175A}}</ref>

<ref name=tp322_19>{{cite journal|doi=10.1016/S0040-1951(00)00055-X|title=Early formation and long-term stability of continents resulting from decompression melting in a convecting mantle|date=2000|last1=De Smet|first1=J.|journal=Tectonophysics|volume=322|issue=1–2|page=19|bibcode=2000Tectp.322...19D|last2=Van Den Berg|first2=A.P.|last3=Vlaar|first3=N.J.}}</ref>

<ref name=science310_5756_1947>{{cite journal|doi=10.1126/science.1117926|date=December 2005|display-authors=1|last1=Harrison|first1=T.|last2=Blichert-Toft|first2=J.|last3=Müller|first3=W.|last4=Albarede|first4=F.|last5=Holden|first5=P.|last6=Mojzsis|first6=S.|title=Heterogeneous Hadean hafnium: evidence of continental crust at 4.4 to 4.5 ga|volume=310|issue=5756|pages=1947–50|pmid=16293721|journal=Science|bibcode = 2005Sci...310.1947H }}</ref>

<ref name=jaes23_799>{{cite journal|doi=10.1016/S1367-9120(03)00134-2|title=Continental crustal growth and the supercontinental cycle: evidence from the Central Asian Orogenic Belt|date=2004|last1=Hong|first1=D.|journal=Journal of Asian Earth Sciences|volume=23|issue=5|page=799|bibcode = 2004JAESc..23..799H|last2=Zhang|first2=Jisheng|last3=Wang|first3=Tao|last4=Wang|first4=Shiguang|last5=Xie|first5=Xilin }}</ref>

<ref name=ajes38_613>{{cite journal|last1=Armstrong|first1=R. L.|date=1991|title=The persistent myth of crustal growth|journal=Australian Journal of Earth Sciences|volume=38|issue=5|pages=613–30|doi=10.1080/08120099108727995|bibcode = 1991AuJES..38..613A }}</ref>

<ref name=as92_324>{{cite journal|last1=Murphy|first1=J. B.|last2=Nance|first2=R. D.|title=How do supercontinents assemble?|journal=American Scientist|date=1965|volume=92|issue=4|pages=324–33|url=http://scienceweek.com/2004/sa040730-5.htm|accessdate=2007-03-05|doi=10.1511/2004.4.324}}</ref>

<ref name=sa282_6_90>{{cite journal|last1=Doolittle|first1=W. Ford|last2=Worm|first2=Boris|url=http://shiva.msu.montana.edu/courses/mb437_537_2005_fall/docs/uprooting.pdf|title=Uprooting the tree of life|journal=Scientific American|date=February 2000|volume=282|issue=6|pages=90–95|doi=10.1038/scientificamerican0200-90|pmid=10710791|access-date=2015-01-31|archive-date=2011-07-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20110715111244/http://shiva.msu.montana.edu/courses/mb437_537_2005_fall/docs/uprooting.pdf|url-status=dead}}</ref>

<ref name=jas22_3_225>{{cite journal|last1=Berkner|first1=L. V.|last2=Marshall|first2=L. C.|title=On the Origin and Rise of Oxygen Concentration in the Earth's Atmosphere|journal=Journal of Atmospheric Sciences|date=1965|volume=22|issue=3|pages=225–61|bibcode=1965JAtS...22..225B|doi=10.1175/1520-0469(1965)022<0225:OTOARO>2.0.CO;2}}</ref>

<ref name=burton20021129>{{cite web|last1=Burton|first1=Kathleen|date=2002-11-29|url=http://www.nasa.gov/centers/ames/news/releases/2000/00_79AR.html|title=Astrobiologists Find Evidence of Early Life on Land|publisher=NASA|accessdate=2007-03-05|archive-date=2011-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20111011032824/http://www.nasa.gov/centers/ames/news/releases/2000/00_79AR.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=kirschvink1992>{{cite book|last1=Kirschvink|first1=J. L.|editor=Schopf, J.W.|editor2=Klein, C.|editor3=Des Maris, D|date=1992|title=Late Proterozoic low-latitude global glaciation: the Snowball Earth|series=The Proterozoic Biosphere: A Multidisciplinary Study|pages=51–52|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-36615-1}}</ref>

<ref name=sci215_4539_1501>{{cite journal|last1=Raup|first1=D. M.|last2=Sepkoski Jr|first2=J. J.|title=Mass Extinctions in the Marine Fossil Record|journal=Science|date=1982|volume=215|issue=4539|pages=1501–03|bibcode=1982Sci...215.1501R|doi =10.1126/science.215.4539.1501|pmid=17788674}}</ref>

<ref name=gould1994>{{cite journal|last1=Gould|first1=Stephan J.|title=The Evolution of Life on Earth|journal=Scientific American|date=October 1994|url=http://brembs.net/gould.html|accessdate=2007-03-05|doi=10.1038/scientificamerican1094-84|volume=271|issue=4|pages=84–91|pmid=7939569}}</ref>

<ref name=bgsa119_1_140>{{cite journal|last1=Wilkinson|first1=B. H.|last2=McElroy|first2=B. J.|title=The impact of humans on continental erosion and sedimentation|journal=Bulletin of the Geological Society of America|date=2007|volume=119|issue=1–2|pages=140–56|url=http://bulletin.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/119/1-2/140|accessdate=2007-04-22|doi = 10.1130/B25899.1|bibcode = 2007GSAB..119..140W }}</ref>

<ref name=psc>{{cite web|author=Staff|url=http://www.lakepowell.net/sciencecenter/paleoclimate.htm|title=Paleoclimatology&nbsp;– The Study of Ancient Climates|publisher=Page Paleontology Science Center|accessdate = 2007-03-02}}</ref>

<ref name=asu_lowest_temp>{{cite web|url=http://wmo.asu.edu/world-lowest-temperature|title=World: Lowest Temperature|work=[[WMO]] Weather and Climate Extremes Archive|publisher=[[Arizona State University]]|accessdate=2010-08-07|archive-date=2010-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616025722/http://wmo.asu.edu/world-lowest-temperature|url-status=dead}}</ref>

<ref name=asu_highest_temp>{{cite web|url=http://wmo.asu.edu/world-highest-temperature|title=World: Highest Temperature|work=[[WMO]] Weather and Climate Extremes Archive|publisher=[[Arizona State University]]|accessdate=2010-08-07|archive-date=2013-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20130104143844/http://wmo.asu.edu/world-highest-temperature|url-status=dead}}</ref>

<ref name="sun_future">{{cite journal|last1=Sackmann|first1=I.-J.|last2=Boothroyd|first2=A. I.|last3=Kraemer|first3=K. E.|title=Our Sun. III. Present and Future|journal=Astrophysical Journal|date=1993|volume=418|pages=457–68|doi=10.1086/173407|bibcode=1993ApJ...418..457S}}</ref>

<ref name=ward_brownlee2002>{{cite book|last1=Ward|first1=Peter D.|last2=Brownlee|first2=Donald|date=2002|title=The Life and Death of Planet Earth: How the New Science of Astrobiology Charts the Ultimate Fate of Our World|publisher=Times Books, Henry Holt and Company|location=New York|isbn=0-8050-6781-7}}</ref>

<ref name="britt2000">{{cite web |first1=Robert |last1=Britt |website=Space.com|url=http://www.space.com/scienceastronomy/solarsystem/death_of_earth_000224.html |title=Freeze, Fry or Dry: How Long Has the Earth Got? |date=25 February 2000 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090605231345/http://www.space.com/scienceastronomy/solarsystem/death_of_earth_000224.html |archive-date=5 June 2009}}</ref>

<ref name=pnas1_24_9576>{{cite journal|last1=Li|first1=King-Fai|last2=Pahlevan|first2=Kaveh|last3=Kirschvink|first3=Joseph L.|last4=Yung|first4=Yuk L.|date=2009|title=Atmospheric pressure as a natural climate regulator for a terrestrial planet with a biosphere|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|volume=106|issue=24|pages=9576–79|url=http://www.gps.caltech.edu/~kfl/paper/Li_PNAS2009.pdf|accessdate=2009-07-19|doi=10.1073/pnas.0809436106|pmid=19487662|pmc=2701016|bibcode = 2009PNAS..106.9576L }}</ref>

<ref name=hess5_4_569>{{cite journal|last1=Bounama|first1=Christine|date=2001|last2=Franck|first2=S.|last3=Von Bloh|first3=W.|title=The fate of Earth's ocean|journal=Hydrology and Earth System Sciences|volume=5|issue=4|pages=569–75|publisher=Potsdam Institute for Climate Impact Research|location=Germany|url=http://www.hydrol-earth-syst-sci.net/5/569/2001/hess-5-569-2001.pdf|accessdate=2009-07-03|doi=10.5194/hess-5-569-2001|bibcode=2001HESS....5..569B}}</ref>

<ref name="sun_future_schroder">{{cite journal|first1=K.-P.|last1=Schröder|last2=Connon Smith|first2=Robert|date=2008|title=Distant future of the Sun and Earth revisited|doi=10.1111/j.1365-2966.2008.13022.x|journal=[[Monthly Notices of the Royal Astronomical Society]]|arxiv=0801.4031|volume=386|issue=1|page=155|bibcode=2008MNRAS.386..155S}}<br>See also {{cite news|first=Jason|last=Palmer|url=http://space.newscientist.com/article/dn13369-hope-dims-that-earth-will-survive-suns-death.html?feedId=online-news_rss20|title=Hope dims that Earth will survive Sun's death|date=2008-02-22|work=NewScientist.com news service|accessdate=2008-03-24|archive-date=2008-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20080317001540/http://space.newscientist.com/article/dn13369-hope-dims-that-earth-will-survive-suns-death.html?feedId=online-news_rss20|url-status=dead}}</ref>

<ref name=milbert_smith96>{{cite web|last1=Milbert|first1=D. G.|last2=Smith|first2=D. A|url=http://www.ngs.noaa.gov/PUBS_LIB/gislis96.html|title=Converting GPS Height into NAVD88 Elevation with the GEOID96 Geoid Height Model|publisher=National Geodetic Survey, NOAA|accessdate=2007-03-07}}</ref>

<ref name="ngdc2006">{{cite web|last1=Sandwell|first1=D. T.|last2=Smith|first2=W. H. F.|date=2006-07-07|url=http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/bathymetry/predicted/explore.HTML|title=Exploring the Ocean Basins with Satellite Altimeter Data|publisher=NOAA/NGDC|accessdate=2007-04-21}}</ref>

<ref name=brown_mussett1981>{{cite book|last1=Brown|first1=Geoff C.|last2=Mussett|first2=Alan E.|title=The Inaccessible Earth|edition=2nd|date=1981|page=166|publisher=Taylor & Francis|isbn=0-04-550028-2}} Note: After Ronov and Yaroshevsky (1969).</ref>

<ref name=pnas71_12_6973>{{cite journal|last1=Morgan|first1=J. W.|last2=Anders|first2=E.|title=Chemical composition of Earth, Venus, and Mercury|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|date=1980|volume=77|issue=12|pages=6973–77|doi=10.1073/pnas.77.12.6973|pmid=16592930|pmc=350422|bibcode = 1980PNAS...77.6973M }}</ref>

<ref name=tanimoto_ahrens1995>{{cite book |last1=Tanimoto |first1=Toshiro |editor=Thomas J. Ahrens |date=1995 |chapter=Crustal Structure of the Earth |title=Global Earth Physics: A Handbook of Physical Constants |journal=Global Earth Physics: A Handbook of Physical Constants |series=AGU Reference Shelf |volume=1 |issue=1 |publisher=American Geophysical Union |location=Washington, DC |doi=10.1029/RF001 |isbn=978-0-87590-851-9 |chapter-url=http://www.agu.org/reference/gephys/15_tanimoto.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20061016194153/http://www.agu.org/reference/gephys/15_tanimoto.pdf |archive-date=16 October 2006 |access-date=3 February 2007 |bibcode=1995geph.conf.....A}}</ref>

<ref name=science309_5739_1313>{{cite journal|last1=Kerr|first1=Richard A.|title=Earth's Inner Core Is Running a Tad Faster Than the Rest of the Planet|journal=Science|date=2005-09-26|volume=309|issue=5739|page=1313|doi=10.1126/science.309.5739.1313a|pmid=16123276}}</ref>

<ref name=pnas76_9_4192>{{cite journal|last1=Jordan|first1=T. H.|title=Structural geology of the Earth's interior|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|date=1979|volume=76|issue=9|pages=4192–4200|doi=10.1073/pnas.76.9.4192|pmid=16592703|pmc=411539|bibcode = 1979PNAS...76.4192J }}</ref>

<ref name=robertson2001>{{cite web|last1=Robertson|first1=Eugene C.|date=2001-07-26|url=http://pubs.usgs.gov/gip/interior/|title=The Interior of the Earth|publisher=USGS|accessdate=2007-03-24}}</ref>

<ref name="turcotte">{{cite book|last1=Turcotte|first1=D. L.|last2=Schubert|first2=G.|title=Geodynamics|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England, UK| date=2002|edition=2|pages=136–37|chapter=4|isbn=978-0-521-66624-4}}</ref>

<ref name=sanders20031210>{{cite news|first1=Robert|last1=Sanders|title=Radioactive potassium may be major heat source in Earth's core|publisher=UC Berkeley News|date=2003-12-10|url=http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2003/12/10_heat.shtml|accessdate=2007-02-28}}</ref>

<ref name=ptrsl360_1795_1227>{{cite journal|last1=Alfè|first1=D.|last2=Gillan|first2=M. J.|last3=Vocadlo|first3=L.|last4=Brodholt|first4=J.|last5=Price|first5=G. D.|title=The ''ab initio'' simulation of the Earth's core|journal= Philosophical Transactions of the Royal Society|date=2002|volume=360|issue=1795|pages=1227–44|url=http://chianti.geol.ucl.ac.uk/~dario/pubblicazioni/PTRSA2002.pdf|format=PDF|accessdate=2007-02-28|doi=10.1098/rsta.2002.0992|bibcode = 2002RSPTA.360.1227A }}</ref>

<ref name=epsl121_1>{{cite journal|last1=Vlaar|first1=N|last2=Vankeken|first2=P.|last3=Vandenberg|first3=A.|title=Cooling of the Earth in the Archaean: Consequences of pressure-release melting in a hotter mantle|date=1994|journal=Earth and Planetary Science Letters|volume=121|issue=1–2|page=1|doi=10.1016/0012-821X(94)90028-0|url=http://www.geo.lsa.umich.edu/~keken/papers/Vlaar_EPSL94.pdf|format=PDF|bibcode=1994E&PSL.121....1V|access-date=2015-01-31|archive-date=2012-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20120319181621/http://www.geo.lsa.umich.edu/~keken/papers/Vlaar_EPSL94.pdf|url-status=dead}}</ref>

<ref name="T&S 137">{{cite book|last1=Turcotte|first1=D. L.|last2=Schubert|first2=G.|title=Geodynamics|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England, UK|date=2002|edition=2|page=137|chapter=4|isbn=978-0-521-66624-4}}</ref>

<ref name="heat loss">{{cite journal|doi=10.1029/JB086iB12p11535|title=Oceans and Continents: Similarities and Differences in the Mechanisms of Heat Loss|date=1981|last1=Sclater|first1=John G|last2=Parsons |first2=Barry |last3=Jaupart |first3=Claude|journal=Journal of Geophysical Research|volume=86|issue=B12 |page=11535|bibcode=1981JGR....8611535S}}</ref>

<ref name=science246_4926_103>{{cite journal|last1=Richards|first1=M. A.|last2=Duncan|first2=R. A.|last3=Courtillot|first3=V. E.|title=Flood Basalts and Hot-Spot Tracks: Plume Heads and Tails|journal=Science|date=1989|volume=246|issue=4926|pages=103–07|bibcode=1989Sci...246..103R|doi=10.1126/science.246.4926.103|pmid=17837768}}</ref>

<ref name=brown_wohletz2005>{{cite web|last1=Brown|first1=W. K.|last2=Wohletz|first2=K. H.|date=2005|url=http://www.ees1.lanl.gov/Wohletz/SFT-Tectonics.htm|title=SFT and the Earth's Tectonic Plates|publisher=Los Alamos National Laboratory|accessdate=2007-03-02|archive-date=2013-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20130217002443/http://www.ees1.lanl.gov/Wohletz/SFT-Tectonics.htm|url-status=dead}}</ref>

<ref name=kious_tilling1999>{{cite web|last1=Kious|first1=W. J.|last2=Tilling|first2=R. I.|date=1999-05-05|url=http://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/understanding.html|title=Understanding plate motions|publisher=USGS|accessdate=2007-03-02}}</ref>

<ref name=seligman2008>{{cite web|first1=Courtney|last1=Seligman|date=2008|url=http://cseligman.com/text/planets/innerstructure.htm|title=The Structure of the Terrestrial Planets|work=Online Astronomy eText Table of Contents|publisher=cseligman.com|accessdate=2008-02-28}}</ref>

<ref name=duennebier1999>{{cite web|last1=Duennebier|first1=Fred|date=1999-08-12|url=http://www.soest.hawaii.edu/GG/ASK/plate-tectonics2.html|title=Pacific Plate Motion|publisher=University of Hawaii|accessdate=2007-03-14|archive-date=2011-08-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20110831195803/http://www.soest.hawaii.edu/GG/ASK/plate-tectonics2.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=noaa20070307>{{cite web|display-authors=1|last1=Mueller|first1=R. D.|last2=Roest|first2=W. R.|last3=Royer|first3=J.-Y.|last4=Gahagan|first4=L. M.|last5=Sclater|first5=J. G.|date=2007-03-07|url=http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/fliers/96mgg04.html|title=Age of the Ocean Floor Poster|publisher=NOAA|accessdate=2007-03-14}}</ref>

<ref name=cmp134_3>{{cite journal|doi=10.1007/s004100050465|title=Priscoan (4.00–4.03 Ga) orthogneisses from northwestern Canada|date=1999|last1=Bowring|first1=Samuel A.|journal=Contributions to Mineralogy and Petrology|volume=134|issue=1|page=3|last2=Williams|first2=Ian S.|bibcode = 1999CoMP..134....3B }}</ref>

<ref name=podp2000>{{cite web|last1=Meschede|first1=Martin|last2=Barckhausen|first2=Udo |date=2000-11-20|url=http://www-odp.tamu.edu/publications/170_SR/chap_07/chap_07.htm|title=Plate Tectonic Evolution of the Cocos-Nazca Spreading Center|work=Proceedings of the Ocean Drilling Program|publisher=Texas A&M University|accessdate=2007-04-02}}</ref>

<ref name=gps_time_series>{{cite web|author=Staff|url=http://sideshow.jpl.nasa.gov/mbh/series.html|title=GPS Time Series|publisher=NASA JPL|accessdate=2007-04-02|archive-date=2011-08-22|archive-url=https://www.webcitation.org/617Egjmvj?url=http://sideshow.jpl.nasa.gov/mbh/series.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name="Pidwirny2006_7">{{cite web|last1=Pidwirny|first1=Michael|date=2006|url=http://www.physicalgeography.net/fundamentals/7h.html|title=Fundamentals of Physical Geography (2nd Edition)|publisher=PhysicalGeography.net|accessdate=2007-03-19}}</ref>

<ref name=kring>{{cite web|last1=Kring|first1=David A|url=http://www.lpi.usra.edu/science/kring/epo_web/impact_cratering/intro/|title=Terrestrial Impact Cratering and Its Environmental Effects|publisher=Lunar and Planetary Laboratory|accessdate=2007-03-22}}</ref>

<ref name=layers_earth>{{cite web|author=Staff|url=http://volcano.oregonstate.edu/vwdocs/vwlessons/plate_tectonics/part1.html|title=Layers of the Earth|publisher=Volcano World|accessdate=2007-03-11|archive-date=2013-01-19|archive-url=https://www.webcitation.org/6DnLWg22n?url=http://volcano.oregonstate.edu/vwdocs/vwlessons/plate_tectonics/part1.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=jessey>{{cite web|last1=Jessey|first1=David|url=http://geology.csupomona.edu/drjessey/class/Gsc101/Weathering.html|title=Weathering and Sedimentary Rocks|publisher=Cal Poly Pomona|accessdate=2007-03-20|archive-date=2007-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20070703170212/http://geology.csupomona.edu/drjessey/class/Gsc101/Weathering.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=de_pater_lissauer2010>{{cite book|last1=de Pater|first1=Imke|last2=Lissauer|first2=Jack J.|title=Planetary Sciences|page=154|edition=2nd|publisher=Cambridge University Press|date=2010|isbn=0-521-85371-0}}</ref>

<ref name=wekn_bulakh2004>{{cite book|last1=Wenk|first1=Hans-Rudolf|last2=Bulakh|first2=Andreĭ Glebovich|title=Minerals: their constitution and origin|page=359|publisher=Cambridge University Press|date=2004|isbn=0-521-52958-1}}</ref>

<ref name=cia>{{cite web|author=Staff|date=2008-07-24|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html|title=World|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=2008-08-05|archive-date=2010-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20100105171656/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=kaiko7000>{{cite web|title=7,000&nbsp;m Class Remotely Operated Vehicle ''KAIKO 7000''|url=http://www.jamstec.go.jp/e/about/equipment/ships/kaiko7000.html|publisher=Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology (JAMSTEC)|accessdate=2008-06-07|archive-date=2020-04-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200410211118/http://www.jamstec.go.jp/e/about/equipment/ships/kaiko7000.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=ocean23_2_112>{{Cite journal|last1=Charette|first1=Matthew A.|last2=Smith|first2=Walter H. F.|title=The Volume of Earth's Ocean|journal=Oceanography|volume=23|issue=2|pages=112–14|date=June 2010|url=http://www.tos.org/oceanography/archive/23-2_charette.pdf|accessdate=2013-06-06|doi=10.5670/oceanog.2010.51|archive-date=2013-11-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20131102230333/http://www.tos.org/oceanography/archive/23-2_charette.pdf|url-status=dead}}</ref>

<ref name=kennish2001>{{cite book|first1=Michael J.|last1=Kennish|date=2001|title=Practical handbook of marine science|page=35|edition=3rd|publisher=CRC Press|series=Marine science series|isbn=0-8493-2391-6}}</ref>

<ref name=mullen2002>{{cite web|last1=Mullen|first1=Leslie|date=2002-06-11|url=http://www.astrobio.net/news/article223.html|title=Salt of the Early Earth|publisher=NASA Astrobiology Magazine|accessdate=2007-03-14}}</ref>

<ref name=natsci_oxy4>{{cite web|last1=Morris|first1=Ron M|url=http://seis.natsci.csulb.edu/rmorris/oxy/oxy4.html|title=Oceanic Processes|publisher=NASA Astrobiology Magazine|accessdate=2007-03-14|archive-date=2009-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20090415082741/http://seis.natsci.csulb.edu/rmorris/oxy/oxy4.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=michon2006>{{cite web|last1=Scott|first1=Michon|date=2006-04-24|url=http://earthobservatory.nasa.gov/Study/HeatBucket/|title=Earth's Big heat Bucket|publisher=NASA Earth Observatory|accessdate=2007-03-14}}</ref>

<ref name=sample2005>{{cite web|first1=Sharron|last1=Sample|date=2005-06-21|url=http://science.hq.nasa.gov/oceans/physical/SST.html|title=Sea Surface Temperature|publisher=NASA|accessdate=2007-04-21|archive-date=2008-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20080408000148/http://science.hq.nasa.gov/oceans/physical/SST.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=geerts_linacre97>{{cite web|last1=Geerts|first1=B.|last2=Linacre|first2=E.|url=http://www-das.uwyo.edu/~geerts/cwx/notes/chap01/tropo.html|title=The height of the tropopause|date=November 1997|work=Resources in Atmospheric Sciences|publisher=University of Wyoming|accessdate=2006-08-10|archive-date=2020-04-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20200427090700/http://www-das.uwyo.edu/~geerts/cwx/notes/chap01/tropo.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name="atmosphere">{{cite web|author=Staff|date=2003-10-08|url=http://www.nasa.gov/audience/forstudents/9-12/features/912_liftoff_atm.html|title=Earth's Atmosphere|publisher=NASA|accessdate=2007-03-21|archive-date=2020-04-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20200427090422/https://www.nasa.gov/audience/forstudents/9-12/features/912_liftoff_atm.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name="moran2005">{{cite web|last1=Moran|first1=Joseph M.|date=2005|url=http://www.nasa.gov/worldbook/weather_worldbook.html|title=Weather|work=World Book Online Reference Center|publisher=NASA/World Book, Inc|accessdate=2007-03-17|archive-date=2013-03-10|archive-url=https://www.webcitation.org/6F17zYBBn?url=http://www.nasa.gov/topics/nasalife/features/worldbook.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name="berger2002">{{cite web|last1=Berger|first1=Wolfgang H.|date=2002|url=http://earthguide.ucsd.edu/virtualmuseum/climatechange1/cc1syllabus.shtml|title=The Earth's Climate System|publisher=University of California, San Diego|accessdate=2007-03-24}}</ref>

<ref name=rahmstorf2003>{{cite web|first1=Stefan|last1=Rahmstorf|date=2003|url =http://www.pik-potsdam.de/~stefan/thc_fact_sheet.html|title =The Thermohaline Ocean Circulation|publisher=Potsdam Institute for Climate Impact Research|accessdate=2007-04-21}}</ref>

<ref name=hydrologic_cycle>{{cite web|author=Various|date=1997-07-21|url=http://ww2010.atmos.uiuc.edu/(Gh)/guides/mtr/hyd/home.rxml|title=The Hydrologic Cycle|publisher=University of Illinois|accessdate=2007-03-24}}</ref>

<ref name=sadava_heller2006>{{cite book|last1=Sadava|first1=David E.|last2=Heller|first2=H. Craig|last3=Orians|first3=Gordon H.|title=Life, the Science of Biology|publisher=MacMillan|date=2006|edition=8th|page=1114|isbn=0-7167-7671-5}}</ref>

<ref name=climate_zones>{{cite web|author=Staff|url=http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/Climate/Older/Climate_Zones.html|title=Climate Zones|publisher=UK Department for Environment, Food and Rural Affairs|accessdate=2007-03-24|archive-date=2010-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20100808131632/http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/climate/older/Climate_Zones.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=sciweek2004>{{cite web|author=Staff|date=2004|url=http://scienceweek.com/2004/rmps-23.htm|title=Stratosphere and Weather; Discovery of the Stratosphere|publisher=Science Week|accessdate=2007-03-14}}</ref>

<ref name=cordoba2004>{{cite web|first1=S. Sanz Fernández|last1=de Córdoba|date=2004-06-21|url=http://www.fai.org/astronautics/100km.asp|title=Presentation of the Karman separation line, used as the boundary separating Aeronautics and Astronautics|publisher=Fédération Aéronautique Internationale|accessdate=2007-04-21|archive-date=2011-07-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20110709114431/http://www.fai.org/astronautics/100km.asp|url-status=dead}}</ref>

<ref name=jas31_4_1118>{{cite journal|last1=Liu|first1=S. C.|last2=Donahue|first2=T. M.|title=The Aeronomy of Hydrogen in the Atmosphere of the Earth|journal=Journal of Atmospheric Sciences|date=1974|volume=31|issue=4|pages=1118–36|bibcode=1974JAtS...31.1118L|doi=10.1175/1520-0469(1974)031<1118:TAOHIT>2.0.CO;2}}</ref>

<ref name=sci293_5531_839>{{cite journal|title=Biogenic Methane, Hydrogen Escape, and the Irreversible Oxidation of Early Earth|last1=Catling|first1=David C.|last2=Zahnle|first2=Kevin J.|last3=McKay|first3=Christopher P.|journal=Science|volume=293|issue=5531|pages=839–43|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/293/5531/839|doi=10.1126/science.1061976|date=2001|pmid=11486082|bibcode = 2001Sci...293..839C }}</ref>

<ref name=abedon1997>{{cite web|last1=Abedon|first1=Stephen T.|date=1997-03-31|url=http://www.mansfield.ohio-state.edu/~sabedon/biol1010.htm|title=History of Earth|publisher=Ohio State University|accessdate=2007-03-19|archive-date=2013-03-10|archive-url=https://www.webcitation.org/6F17z629O?url=http://www.mansfield.ohio-state.edu/~sabedon/biol1010.htm|url-status=dead}}</ref>

<ref name=arwps4_265>{{cite journal|last1=Hunten|first1=D. M.|title=Hydrogen loss from the terrestrial planets|journal=Annual review of earth and planetary sciences|date=1976|volume=4|issue=1|pages=265–92|bibcode=1976AREPS...4..265H|doi=10.1146/annurev.ea.04.050176.001405|last2=Donahue|first2=T. M}}</ref>

<ref name=fitzpatrick2006>{{cite web|last1=Fitzpatrick|first1=Richard|date = 2006-02-16|url=http://farside.ph.utexas.edu/teaching/plasma/lectures/node69.html|title=MHD dynamo theory|publisher=NASA WMAP|accessdate=2007-02-27}}</ref>

<ref name=campbelwh>{{cite book|last1=Campbell|first1=Wallace Hall|title=Introduction to Geomagnetic Fields|publisher=Cambridge University Press|date=2003|location=New York|page=57|isbn=0-521-82206-8}}</ref>

<ref name=stern2005>{{cite web|last1=Stern|first1=David P.|date=2005-07-08|url=http://www-spof.gsfc.nasa.gov/Education/wmap.html|title=Exploration of the Earth's Magnetosphere|publisher=NASA|accessdate=2007-03-21|archive-date=2013-04-28|archive-url=https://www.webcitation.org/6GCk917YE?url=http://www-spof.gsfc.nasa.gov/Education/wmap.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=USNO_TSD>{{cite web|title=Leap seconds|publisher=Time Service Department, USNO|url=http://tycho.usno.navy.mil/leapsec.html|accessdate=2008-09-23|archive-date=2012-05-27|archive-url=https://www.webcitation.org/67yIZgtef?url=http://tycho.usno.navy.mil/leapsec.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=seidelmann1992>{{cite book|last1=Seidelmann|first1=P. Kenneth|date=1992|title=Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac|page=48|publisher=University Science Books|location=Mill Valley, CA|isbn=0-935702-68-7}}</ref>

<ref name=iers1623>{{cite web|author=Staff|url=http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/earthor/ut1lod/lod-1623.html|title=IERS Excess of the duration of the day to 86400s&nbsp;... since 1623|publisher=International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS)|accessdate=2008-09-23|archive-date=2008-10-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20081003083543/http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/earthor/ut1lod/lod-1623.html|url-status=dead}}—Graph at end.</ref>

<ref name=iers1962>{{cite web|author=Staff|url=http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/earthor/ut1lod/figure3.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070813203913/http://hpiers.obspm.fr/eop-pc/earthor/ut1lod/figure3.html|archivedate=2007-08-13|title=IERS Variations in the duration of the day 1962–2005|publisher=International Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS)|accessdate=2008-09-23}}</ref>

<ref name=zeilik1998>{{cite book|last1=Zeilik|first1=M.|last2=Gregory|first2=S. A.|title=Introductory Astronomy & Astrophysics|edition=4th|page=56|publisher=Saunders College Publishing|isbn=0-03-006228-4|date=1998}}</ref>

<ref name=angular>{{cite web|last1=Williams|first1=David R.|date=2006-02-10|url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/planetfact.html|title=Planetary Fact Sheets|publisher=NASA|accessdate=2008-09-28}}—See the apparent diameters on the Sun and Moon pages.</ref>

<ref name="earth_fact_sheet">{{cite web|last1=Williams|first1=David R.|date=2004-09-01|url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/earthfact.html|title=Earth Fact Sheet|publisher=NASA|accessdate=2010-08-09}}</ref>

<ref name="moon_fact_sheet">{{cite web|last1=Williams|first1=David R.|date=2004-09-01|url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/moonfact.html|title=Moon Fact Sheet|publisher=NASA|accessdate=2007-03-21}}</ref>

<ref name="Williams1994">{{cite journal|last1=Williams|first1=James G.|title=Contributions to the Earth's obliquity rate, precession, and nutation|journal=The Astronomical Journal|volume=108|date=1994|page=711|issn=00046256|doi=10.1086/117108|bibcode=1994AJ....108..711W}}</ref>

<ref name=vazquez_etal2006>{{cite web|last1=Vázquez|first1=M.|first2=P. Montañés|last2=Rodríguez|last3=Palle|first3=E.|date=2006|url =http://www.iac.es/folleto/research/preprints/files/PP06024.pdf|title=The Earth as an Object of Astrophysical Interest in the Search for Extrasolar Planets|publisher=Instituto de Astrofísica de Canarias|accessdate=2007-03-21 |format=PDF}}</ref>

<ref name=nasa20051201>{{cite web|author=Astrophysicist team|date=2005-12-01|url=http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/ask_astro/answers/030827a.html|title=Earth's location in the Milky Way|publisher=NASA|accessdate=2008-06-11}}</ref>

<ref name=bromberg2008>{{cite web|last1=Bromberg|first1=Irv|date=2008-05-01|url=http://www.sym454.org/seasons/|title=The Lengths of the Seasons (on Earth)|publisher=University of Toronto|accessdate=2008-11-08}}</ref>

<ref name=lin2006>{{cite web|first1=Haosheng|last1=Lin|title=Animation of precession of moon orbit|work=Survey of Astronomy AST110-6|date=2006|publisher=University of Hawaii at Manoa|url=http://www.ifa.hawaii.edu/users/lin/ast110-6/applets/precession_of_moon_orbit.htm |accessdate=2010-09-10}}</ref>

<ref name=williams20051230>{{cite web|last1=Williams|first1=Jack|date=2005-12-20|url=http://www.usatoday.com/weather/tg/wseason/wseason.htm|title=Earth's tilt creates seasons|publisher=USAToday|accessdate=2007-03-17}}</ref>

<ref name=fisher19960205>{{cite web|last1=Fisher|first1=Rick|date=1996-02-05|url=http://www.cv.nrao.edu/~rfisher/Ephemerides/earth_rot.html|title=Earth Rotation and Equatorial Coordinates|publisher=National Radio Astronomy Observatory|accessdate=2007-03-21|archive-date=2011-08-22|archive-url=https://www.webcitation.org/617EkMYXJ?url=http://www.cv.nrao.edu/~rfisher/Ephemerides/earth_rot.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=espenak_meeus20070207>{{cite web|last1=Espenak|first1=F.|last2=Meeus|first2=J.|date=2007-02-07|url=http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/SEcat5/secular.html|title=Secular acceleration of the Moon|publisher=NASA|accessdate=2007-04-20|archive-date=2008-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302112957/http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/SEcat5/secular.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=hannu_poropudas19911216>{{cite web|first1=Hannu K. J.|last1=Poropudas|date=1991-12-16|url=http://www.skepticfiles.org/origins/coralclo.htm|title=Using Coral as a Clock|publisher=Skeptic Tank|accessdate = 2007-04-20}}</ref>

<ref name=aaa428_261>{{cite journal|display-authors=1|last1=Laskar|first1=J.|last2=Robutel|first2=P.|last3=Joutel|first3=F.|last4=Gastineau|first4=M.|last5=Correia|first5=A.C.M.|last6=Levrard|first6=B.|title=A long-term numerical solution for the insolation quantities of the Earth|journal=Astronomy and Astrophysics|date=2004|volume=428|issue=1|pages=261–85|bibcode=2004A&A...428..261L|doi = 10.1051/0004-6361:20041335}}</ref>

<ref name=nature410_6830_773>{{cite journal|last1=Murray|first1=N.|last2=Holman|first2=M.|title=The role of chaotic resonances in the solar system|journal=Nature|date=2001|volume=410|issue=6830|pages=773–79|arxiv=astro-ph/0111602|doi=10.1038/35071000|pmid=11298438}}</ref>

<ref name=nature412_708>{{cite journal|last1=Canup|first1=R.|last2=Asphaug|first2=E.|title=Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation|journal=Nature|volume=412|pages=708–12|date=2001|doi=10.1038/35089010|pmid=11507633|issue=6848|bibcode=2001Natur.412..708C}}</ref>

<ref name=whitehouse20021021>{{cite news|first1=David|last1=Whitehouse|title=Earth's little brother found|publisher=BBC News|date=2002-10-21|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/2347663.stm|accessdate=2007-03-31}}</ref>

<ref name=ab2003>{{cite web|author=Staff|date=September 2003|url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g1.html|title=Astrobiology Roadmap|publisher=NASA, Lockheed Martin|accessdate=2007-03-10|archive-date=2012-03-11|archive-url=https://www.webcitation.org/664nPTN2N?url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/roadmap/g1.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=dole1970>{{cite book|first1=Stephen H.|last1=Dole|date=1970|title=Habitable Planets for Man|edition=2nd|publisher=American Elsevier Publishing Co|url=https://www.rand.org/pubs/reports/R414/|accessdate=2007-03-11|isbn=0-444-00092-5}}</ref>

<ref name=amnat163_2_192>{{cite journal|last1=Hillebrand|first1=Helmut|title=On the Generality of the Latitudinal Gradient|journal=American Naturalist|date=2004|volume=163|issue=2|pages=192–211|doi=10.1086/381004|pmid=14970922}}</ref>

<ref name=mnpl_utx2006>{{cite web|author=Staff|date=2006-11-24|url=http://www.utexas.edu/tmm/npl/mineralogy/mineral_genesis/|title=Mineral Genesis: How do minerals form?|publisher=Non-vertebrate Paleontology Laboratory, Texas Memorial Museum|accessdate=2007-04-01}}</ref>

<ref name=science299_5607_673>{{cite journal|last1=Rona|first1=Peter A.|title=Resources of the Sea Floor|journal=Science|date=2003|volume=299|issue=5607|pages=673–74|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/299/5607/673?ijkey=AHVbRrqUsmdHY&keytype=ref&siteid=sci|accessdate=2007-02-04|doi = 10.1126/science.1080679|pmid = 12560541}}</ref>

<ref name=un20070202>{{cite web|author=Staff|date=2007-02-02|url=http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=21429&Cr=climate&Cr1=change|title=Evidence is now 'unequivocal' that humans are causing global warming&nbsp;– UN report|publisher=United Nations|accessdate=2007-03-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081221031717/http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=21429&Cr=climate&Cr1=change|archivedate=2008-12-21|url-status=live}}</ref>

<ref name=un2006>{{cite web|author=Staff|url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2006/wpp2006.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090905200753/http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2006/wpp2006.htm|archivedate=2009-09-05|title=World Population Prospects: The 2006 Revision|publisher=United Nations|accessdate=2007-03-07|url-status=live}}</ref>

<ref name=prb2007>{{cite web|author=Staff|date=2007|url=http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/PopulationGrowth/QuestionAnswer.aspx|title=Human Population: Fundamentals of Growth: Growth|publisher=Population Reference Bureau|accessdate=2007-03-31|archive-date=2013-02-10|archive-url=https://www.webcitation.org/6EKxj3SWs?url=http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/PopulationGrowth/QuestionAnswer.aspx|url-status=dead}}</ref>

<ref name=hessd4_439>{{cite journal|last1=Peel|first1=M. C.|last2=Finlayson|first2=B. L.|last3=McMahon|first3=T. A.|title=Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification|journal=Hydrology and Earth System Sciences Discussions|date=2007|volume=4|issue=2|pages=439–73|url=http://www.hydrol-earth-syst-sci-discuss.net/4/439/2007/hessd-4-439-2007.html|accessdate=2007-03-31|doi=10.5194/hessd-4-439-2007}}</ref>

<ref name=biodiv>{{cite web|author=Staff|url=http://www.biodiv.org/programmes/default.shtml|title=Themes & Issues|publisher=Secretariat of the Convention on Biological Diversity|accessdate=2007-03-29|archive-date=2007-04-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20070407011249/http://www.biodiv.org/programmes/default.shtml|url-status=dead}}</ref>

<ref name=cfsa2006>{{cite web|author=Staff|date=2006-08-15|url=http://www.tscm.com/alert.html|title=Canadian Forces Station (CFS) Alert|publisher=Information Management Group|accessdate=2007-03-31}}</ref>

<ref name=kennedy1989>{{cite book|first1=Paul|last1=Kennedy|authorlink1=Paul Kennedy|date=1989|title=[[The Rise and Fall of the Great Powers]]|edition=1st|publisher=Vintage|isbn=0-679-72019-7}}</ref>

<ref name=uncharter>{{cite web|url=http://www.un.org/aboutun/charter/|title=U.N. Charter Index|publisher=United Nations|accessdate=2008-12-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090220011242/http://www.un.org/aboutun/charter/|archivedate=2009-02-20|url-status=live}}</ref>

<ref name=un_int_law>{{cite web|author=Staff|url=http://www.un.org/law/|title=International Law|publisher=United Nations|accessdate=2007-03-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081231055149/http://www.un.org/law/|archivedate=2008-12-31|url-status=live}}</ref>

<ref name=ellis2004>{{cite book|first1=Lee|last1=Ellis|date=2004|title=Who's who of NASA Astronauts|publisher=Americana Group Publishing|isbn=0-9667961-4-4}}</ref>

<ref name=shayler_vis2005>{{cite book|first1=David|last1=Shayler|first2=Bert|last2=Vis|date=2005|title=Russia's Cosmonauts: Inside the Yuri Gagarin Training Center|publisher=Birkhäuser|isbn=0-387-21894-7}}</ref>

<ref name=wade2008>{{cite web|last1=Wade|first1=Mark|date=2008-06-30|url=http://www.astronautix.com/articles/aststics.htm|accessdate=2008-12-23|title=Astronaut Statistics|publisher=Encyclopedia Astronautica}}</ref>

<ref name=nasa_rg_iss2007>{{cite web|date=2007-01-16|url=http://www.nasa.gov/mission_pages/station/news/ISS_Reference_Guide.html|title=Reference Guide to the International Space Station|publisher=NASA|accessdate=2008-12-23|archive-date=2009-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20090119175052/http://www.nasa.gov/mission_pages/station/news/ISS_Reference_Guide.html|url-status=dead}}</ref>

<ref name=cramb2007>{{cite news|first1=Auslan|last1=Cramb|publisher=Telegraph|title=Nasa's Discovery extends space station|date=2007-10-28|url=http://www.telegraph.co.uk/earth/earthnews/3311903/Nasas-Discovery-extends-space-station.html|accessdate=2009-03-23}}</ref>

<ref name=liungman2004>{{cite book|first1=Carl G.|last1=Liungman|date=2004|chapter=Group 29: Multi-axes symmetric, both soft and straight-lined, closed signs with crossing lines|title=Symbols&nbsp;– Encyclopedia of Western Signs and Ideograms|pages=281–82|publisher=Ionfox AB|location=New York|isbn=91-972705-0-4}}</ref>

<ref name=arnett20060716>{{cite web|first1=Bill|last1=Arnett|date=July 16, 2006|title=Earth|work=The Nine Planets, A Multimedia Tour of the Solar System: one star, eight planets, and more|url=http://nineplanets.org/earth.html|accessdate=2010-03-09}}</ref>

<ref name=russell1997>{{cite web|last1=Russell|first1=Jeffrey B|url=http://www.asa3.org/ASA/topics/history/1997Russell.html|title=The Myth of the Flat Earth|publisher=American Scientific Affiliation|accessdate=2007-03-14}}; but see also [[Cosmas Indicopleustes]].</ref>

<ref name=aj136_5_1906>{{cite journal|last1=McCarthy|first1=Dennis D.|last2=Hackman|first2=Christine|last3=Nelson|first3=Robert A.|title=The Physical Basis of the Leap Second|journal=The Astronomical Journal|volume=136|issue=5|pages=1906–08|date=November 2008|doi=10.1088/0004-6256/136/5/1906|bibcode=2008AJ....136.1906M}}</ref>

<ref name=jg31_3_267>{{cite journal|last1=Pollack|first1=Henry N.|last2=Hurter|first2=Suzanne J.|last3=Johnson|first3=Jeffrey R.|title=Heat flow from the Earth's interior: Analysis of the global data set|journal=Reviews of Geophysics|volume=31|issue=3|pages=267–80|date=August 1993|doi=10.1029/93RG01249|bibcode=1993RvGeo..31..267P |url=http://www.agu.org/journals/ABS/1993/93RG01249.shtml}}</ref>

<ref name=lang2003>{{cite book|first1=Kenneth R.|last1=Lang|date=2003|title=The Cambridge guide to the solar system|page=92|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-81306-9}}</ref>

<ref name=usno>{{cite web|title=Selected Astronomical Constants, 2011|work=The Astronomical Almanac|url=http://asa.usno.navy.mil/SecK/2011/Astronomical_Constants_2011.txt|accessdate=2011-02-25|archive-date=2013-08-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130826043456/http://asa.usno.navy.mil/SecK/2011/Astronomical_Constants_2011.txt|url-status=dead}}</ref>

<ref name=christou_asher2011>{{cite arXiv | last1=Christou|first1=Apostolos A.|last2=Asher|first2=David J. | date=March 31, 2011 | title=A long-lived horseshoe companion to the Earth | eprint=1104.0036 | class=astro-ph.EP}} See table 2, p. 5.</ref>

<ref name=ucs>{{cite web | title=UCS Satellite Database | date=January 31, 2011 | work=Nuclear Weapons & Global Security | publisher=Union of Concerned Scientists | url=http://www.ucsusa.org/nuclear_weapons_and_global_security/space_weapons/technical_issues/ucs-satellite-database.html | accessdate=2011-05-12 }}</ref>

<ref name=Connors>{{cite journal |last1=Connors |first1=Martin |last2=Wiegert |first2=Paul |last3=Veillet |first3=Christian |title=Earth's Trojan asteroid |date=July 27, 2011 |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=475 |pages=481–83 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v475/n7357/full/nature10233.html |doi=10.1038/nature10233 |accessdate=2011-07-27 |issue=7357|bibcode = 2011Natur.475..481C |pmid=21796207}}</ref>

<ref name=Choi>{{cite web |last1=Choi |first1=Charles Q. |title=First Asteroid Companion of Earth Discovered at Last |url=http://www.space.com/12443-earth-asteroid-companion-discovered-2010-tk7.html |date=July 27, 2011 |publisher=[[Space.com]] |accessdate=2011-07-27 }}</ref>

<ref name=walsh2008>{{cite book | first1=Patrick J. | last=Walsh | title=Oceans and human health: risks and remedies from the seas | page=212 |editor=Sharon L. Smith|editor2=Lora E. Fleming | publisher=Academic Press, 2008 | isbn=0-12-372584-4 | url=http://books.google.com/books?id=c6J5hlcjFaAC&pg=PA212 | date=1997-05-16 }}</ref>

<ref name="Turner1990">{{cite book
 | first1    = B. L., II
 | last1     = Turner
 | title     = The Earth As Transformed by Human Action: Global And Regional Changes in the Biosphere Over the Past 300 Years
 | publisher = CUP Archive
 | page      = 164
 | date      = 1990
 | isbn      = 0521363578
 | url       = http://books.google.com/books?id=7GI0AAAAIAAJ&pg=PA164
}}</ref>

<ref name="Lambin2011">{{Cite journal
 |first1       = Eric F.
 |last1        = Lambin
 |first2       = Patrick
 |last2        = Meyfroidt
 |title        = Global land use change, economic globalization, and the looming land scarcity
 |work         = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America
 |publisher    = National Academy of Sciences
 |pages        = 3465–72
 |volume       = 108
 |issue        = 9
 |date         = 1 March 2011
 |url          = http://www.pnas.org/content/108/9/3465.full.pdf
 |accessdate   = 30 August 2014
 |bibcode      = 2011PNAS..108.3465L
 |doi          = 10.1073/pnas.1100480108
 |journal      = 
 |archive-date = 2013-09-03
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20130903005101/http://www.pnas.org/content/108/9/3465.full.pdf
 |url-status   = dead
}} See Table 1.</ref>

<ref name="NIST2008">{{Cite book |url=http://physics.nist.gov/Pubs/SP330/sp330.pdf |title=The international system of units (SI) |publisher=[[United States Department of Commerce]], [[National Institute of Standards and Technology|NIST]] Special Publication 330 |edition=2008 |page=52 |access-date=2015-01-31 |archive-date=2016-06-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160603215953/http://physics.nist.gov/Pubs/SP330/sp330.pdf |url-status=dead }}</ref>

<ref name=Narottam2008>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=i4kASIoKym8C&pg=PA40 |title=Climate Change and International Politics |publisher=Kalpaz Publications |first=Narottam |last=Gaan |page=40 |year=2008 |isbn=81-7835-641-4}}</ref>

<ref name=kuhn2006>{{cite book |first1=Betsy |last1=Kuhn |date=2006 |title=The race for space: the United States and the Soviet Union compete for the new frontier |page=34 |publisher=Twenty-First Century Books |isbn=978-0-8225-5984-9}}</ref>
}}

== แหล่งข้อมูลอื่น ==
{{sisterlinks|Earth|display=โลก}}
* [https://solarsystem.nasa.gov/planets/earth/overview/ Earth&nbsp;– Profile] – Solar System Exploration – [[NASA]]
* [http://earthobservatory.nasa.gov/ Earth Observatory] – NASA
* Earth – Videos – International Space Station:
** [https://www.youtube.com/watch?v=74mhQyuyELQ Video (01:02)] – Earth (time-lapse)
** [https://www.youtube.com/watch?v=l6ahFFFQBZY Video (00:27)] – Earth and [[aurora]]s (time-lapse)
* [https://www.google.com/maps/@36.6233227,-44.9959756,5662076m/data=!3m1!1e3 Google Earth 3D], interactive map
* [https://thehappykoala.github.io/Harmony-of-the-Spheres/#/category/Solar%20System/scenario/The%20Earth%20and%20Moon%20System Interactive 3D visualization of the Sun, Earth and Moon system]
* [http://portal.gplates.org/ GPlates Portal] (University of Sydney)

{{ระบบสุริยะ}}
{{Navboxes
|title = หัวข้อที่สัมพันธ์กับโลก
|list  =
{{Earth's location}}
{{ธรรมชาติ}}
}}
{{Authority control}}

[[หมวดหมู่:ดาวเคราะห์เขตอาศัยได้]]
[[หมวดหมู่:โลก (ดาวเคราะห์)| ]]
[[หมวดหมู่:ดาวเคราะห์คล้ายโลก]]