เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งการ์เทอร์
อักษรย่อ	KG
ประเภท	Knight/Lady; Royal Knight/Lady; Stranger Knight/Lady
วันสถาปนา	ค.ศ. 1348
ประเทศ	สหราชอาณาจักร
จำนวนสำรับ	24 สำรับ
ผู้สมควรได้รับ	ตามพระราชอัธยาศัย
สถานะ	อยู่ในสมัยพระราชทาน
ผู้สถาปนา	สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษ
ประธาน	พระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักร
สถิติการมอบ
ทั้งหมด	1,031 ราย
ลำดับเกียรติ
สูงกว่า	กางเขนราชอิสริยาภรณ์จอร์จ
รองมา	เครื่องราชอิสริยาภรณ์ทริสเติล
	; แพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งการ์เทอร์ (อังกฤษ: The Most Noble Order of the Garter) เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของสหราชอาณาจักร ซึ่งพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษสร้างขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1348 และถือว่าเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอัศวินที่มีศักดิ์สูงสุดในประเทศอังกฤษและสหราชอาณาจักร โดยใช้ตราสัญลักษณ์ และตราอาร์มของนักบุญจอร์จ นักบุญองค์อุปถัมภ์ประเทศอังกฤษ ได้ชื่อว่าเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก^{[ต้องการอ้างอิง]}

การพระราชทานนั้นจะขึ้นอยู่พระบรมราชวินิจฉัย สมาชิกของเครื่องราชอิสริยาภรณ์นั้นจะถูกจำกัดอยู่เพียงพระมหากษัตริย์ เจ้าชายแห่งเวลส์ และสมาชิกประเภท (Companion Orders) อีกไม่เกิน 24 สำรับ ซึ่งยังไม่รวมถึงสมาชิกพิเศษ (Supernumerary members) ซึ่งไม่รวมใน 24 สำรับดังกล่าว โดยพระราชทานให้แก่พระบรมวงศานุวงศ์ พระราชวงศ์ต่างประเทศ และข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่มีความดีความชอบ

พิธีพระราชทานนั้นจะกำหนดขึ้นในวันนักบุญจอร์จ (St. George's Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 23 เมษายน เนื่องจากองค์อุปถัมป์ของเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้คือนักบุญจอร์จ^[1] โดยมีเกณฑ์พระราชทานให้เฉพาะคริสต์ศาสนิกชนเท่านั้น^{[ต้องการอ้างอิง]}

ประวัติ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์ สถาปนาขึ้นใน พ.ศ. 1891 โดยสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษ คำว่า "Garter" แปลว่า "สายรัดถุงเท้าของสตรี" โดยในสมัยนั้น ยังอยู่ในยุคอัศวินยุคกลางที่ยังยกย่องสตรีอยู่ ซึ่งสูงศักดิ์พอที่จะใช้เป็นชื่อเครื่องราชอิสริยาภรณ์ได้ โดยมีภาษิตที่ว่า "คนที่คิดร้ายจะต้องได้บาป" (Honi soit qui mal y pense)^{[ต้องการอ้างอิง]}

การพระราชทาน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์ สามารถพระราชทานได้ ตามพระราชอัธยาศัย^{[ต้องการอ้างอิง]} โดยมี 24 สำรับด้วยกัน และไม่มีการจัดสร้างเพิ่ม^{[ต้องการอ้างอิง]}

องค์ประกอบ

สมาชิกสามัญ

จำนวนผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์นั้นจำกัดเพียงแค่พระมหากษัตริย์ เจ้าชายแห่งเวลส์ และสำหรับผู้ได้รับพระราชทานอื่นๆ อีกไม่เกิน 24 สำรับ ซึ่งไม่รวมถึงสมาชิกประเภทพิเศษอีกจำนวนมาก โดยการพระราชทานนั้นขึ้นอยู่กับพระราชอัธยาศัย^[2] โดยการออกพระนามสำหรับพระมหากษัตริย์นั้นจะเรียกว่า "Sovereign of the Garter" และเจ้าชายแห่งเวลส์เป็น "Royal Knight Companion of the Garter"^[3]

ผู้ได้รับพระราชทานที่เป็นบุรุษจะเรียกว่า "Knights Companion" และสตรี "Ladies Companion" ในอดีต ธรรมเนียมการคัดเลือกผู้ได้รับพระราชทานนั้นจะมาจากการคัดเลือกตัวแทนจากสมาชิก โดยแต่ละสมาชิกจะเสนอชื่อจำนวนเก้าชื่อ โดยจะต้องมีผู้ที่ถือบรรดาศักดิ์เอิร์ลหรือสูงกว่าจำนวน 3 คน ผู้ที่มีบรรดาศักดิ์เป็นบารอนหรือสูงกว่าจำนวน 3 คน และผู้ที่มีบรรดาศักดิ์เป็นอัศวินหรือสูงกว่าจำนวน 3 คน โดยพระมหากษัตริย์จะทรงเลือกเสนอชื่อจำนวนเท่าใดก็ได้เพื่อที่จะแทนตำแหน่งที่ว่างลง โดยพระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งสิทธิ์ขาดในการเลือกผู้ที่จะพระราชทานให้ โดยมิจำเป็นจะต้องเลือกผู้ที่ได้รับเสียงมากที่สุดจากการเสนอชื่อ โดยการเสนอชื่อโดยสมาชิกนั้นกระทำครั้งสุดท้ายในปีค.ศ. 1860 และจากนั้นมาพระมหากษัตริย์ทรงเป็นผู้แต่งตั้งโดยมิต้องมีการเสนอชื่อใดๆ โดยสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ โดยเกณฑ์การพระราชทานนั้นได้ถูกเปลี่ยนแปลงเป็นลายลักษณ์อักษรในปีค.ศ. 1953^[4]^: 198

ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นต้นมา พระมหากษัตริย์จะทรงเลือกผู้ได้รับพระราชทานโดยมีพระบรมราชวินิจฉัยจากคำเสนอแนะของคณะรัฐบาล ในปีค.ศ. 1946 โดยการตกลงระหว่างคลีเมนต์ แอตลี นายกรัฐมนตรี และวินสตัน เชอร์ชิล ผู้นำฝ่ายค้าน ได้เสนอให้พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งสิทธิ์ขาดแต่เพียงพระองค์เดียวในการเลือกผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอัศวินที่มีลำดับเกียรติสูงสุดอีกคราหนึ่ง^[5] ซึ่งรวมถึงเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ทริสเติล และ เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญแพทริก (พ้นสมัยพระราชทาน) ดังนั้นพระมหากษัตริย์จะทรงเลือก Knights Companion และ Ladies Companion โดยพระบรมราชวินิจฉัยของพระองค์เอง^[6]

สมาชิกพิเศษ

สมาชิกพิเศษแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์เทอร์ ซึ่งไม่ได้ถูกนับรวมใน 24 สำรับของสมาชิกสามัญ โดยผู้ที่ได้รับพระราชทานสมาชิกพิเศษนั้นหากเป็นสมาชิกในพระราชวงศ์ จะเรียกว่า "Royal Knights and Ladies of Garter" ซึ่งถูกสร้างขึ้นในปีค.ศ. 1786 ในรัชสมัยของพระเจ้าจอร์จที่ 3 เพื่อที่จะได้มีปริมาณเพียงพอสำหรับพระราชทานแก่พระราชโอรสของพระองค์ ต่อมาในปีค.ศ. 1805 ได้ทรงให้สร้างเพิ่มสำหรับพระราชทานให้แก่พระบรมวงศานุวงศ์สายพระเจ้าจอร์จที่ 2 และต่อมาในปีค.ศ. 1831 ได้ทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้สร้างเพิ่มสำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์สายพระเจ้าจอร์จที่ 1^[7]

ภายหลังจากการเสด็จขึ้นครองราชย์ของจักพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 1 แห่งรัสเซียในปีค.ศ. 1813 สมาชิกพิเศษได้ถูกสร้างขึ้นเพิ่มเติมเพื่อพระราชทานให้แก่พระราชวงศ์ต่างประเทศ โดยออกพระนามผู้ที่ได้รับพระราชทานว่า "Stranger Knights and Ladies of the Garter"^[8] โดยปกติแล้วการแต่งตั้งสมาชิกต่างประเทศนั้น หากเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอัศวินตระกูลที่มีศักดิ์ต่ำกว่าจะถือว่าได้รับบรรดาศักดิ์เป็นอัศวินกิตติมศักดิ์

ตามธรรมเนียมปฏิบัติแล้ว พระมหากษัตริย์แห่งยุโรปทุกพระองค์จะได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็น "Stranger Knights and Ladies of the Garter" แต่อย่างไรก็ตามสมเด็จพระราชาธิบดีคอนสแตนตินที่ 2 แห่งกรีซ ก็ไม่ได้รับพระราชทานต่อจากพระราชบิดา เช่นกันกับสมเด็จพระราชาธิบดีอัลแบร์ที่ 2 แห่งเบลเยียม และสมเด็จพระราชาธิบดีฟีลิปแห่งเบลเยียม เป็นพระมหากษัตริย์แห่งเบลเยี่ยมเพียงสองพระองค์ที่มิได้เป็นสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ อนึ่ง ในเวลาเดียวกัน สมเด็จพระราชินีนาถยูเลียนาแห่งเนเธอร์แลนด์ และพระราชธิดา สมเด็จพระราชินีนาถเบียทริกซ์แห่งเนเธอร์แลนด์ซึ่งรับราชสมบัติต่อ โดยทั้งสองพระองค์ได้เป็นสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ในขณะที่พระราชมารดายังทรงพระชนม์ เช่นเดียวกับกรณีของสมเด็จพระราชาธิบดีควน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน และสมเด็จพระราชาธิบดีเฟลีเปที่ 6 แห่งสเปน

สมเด็จพระจักรพรรดิอะกิฮิโตะ ทรงเป็นประมุขแห่งพระราชวงศ์ต่างประเทศพระองค์เดียวที่มิใช่พระราชวงศ์แห่งยุโรป และยังทรงเป็นสมาชิกพระองค์เดียวที่ไม่ได้นับถือศาสนาคริสต์ที่ยังทรงพระชนม์ โดยทรงเป็นสมาชิกแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ พระองค์ทรงเป็นจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่นพระองค์ที่ 4 ที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้
พระมหากษัตริย์พระองค์แรกที่ไม่ได้นับถือศาสนาคริสต์ได้แก่ สุลต่านอับดุล เมจิดที่ 1 แห่งจักรวรรดิออตโตมัน ในปีค.ศ. 1856
พระมหากษัตริย์พระองค์แรก และพระองค์เดียวที่มาจากทวีปอเมริกาใต้ ได้แก่ จักรพรรดิเปดรูที่ 2 แห่งบราซิล ในปีค.ศ. 1871 โดยทรงเป็นสมาชิกของพระราชวงศ์บราแกนซา ซึ่งเป็นพระราชวงศ์หลักที่ปกครองโปรตุเกส และบราซิล
สมาชิกที่มาจากทวีปเอเชียพระองค์แรกที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ ได้แก่ นาเซอร์ อัล ดิน ชาห์ กาจาร์ พระมหากษัตริย์แห่งเปอร์เชีย ในปีค.ศ. 1873 และตามมาด้วยจักรพรรดิเมจิเป็นลำดับถัดไปในปีค.ศ. 1906
สมาชิกที่มาจากทวีปแอฟริกาพระองค์แรกและพระองค์เดียว ได้แก่ สมเด็จพระจักรพรรดิเฮลี เซลาสซีที่ 1 แห่งเอธิโอเปียในปีค.ศ. 1954
สมาชิกที่มาจากทวีปออสตราเลเชีย หรือโอเชียเนียคนแรก ได้แก่ ริชาร์ด เคซีย์ บารอนเคซีย์ นักการเมือง นักการทูต และผู้สำเร็จราชการเครือรัฐออสเตรเลียคนที่ 16 ในปีค.ศ. 1969
ยังไม่มีการพระราชทานให้แก่บุคคลใดจากทวีปอเมริกาเหนือ

สมาชิกในปัจจุบัน

สมาชิกพระราชวงศ์

สมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 – 26 กรกฎาคม 1958
เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด ดยุกแห่งเคนต์ – 9 ตุลาคม 1985
เจ้าหญิงแอนน์ พระราชกุมารี – 23 เมษายน 1994
เจ้าชายริชาร์ด ดยุกแห่งกลอสเตอร์ – 23 เมษายน 1997
เจ้าหญิงอเล็กซานดรา เลดีโอกิลวี – 23 เมษายน 2003
เจ้าชายแอนดรูว์ ดยุกแห่งยอร์ก – 23 เมษายน 2006
เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด ดยุกแห่งเอดินบะระ – 23 เมษายน 2006
เจ้าชายวิลเลียม เจ้าชายแห่งเวลส์ – 23 เมษายน 2008
สมเด็จพระราชินีคามิลลา – 1 มกราคม 2022
บริจิตต์ ดัชเชสแห่งกลอสเตอร์ – 23 เมษายน 2024

สมาชิกพิเศษ

สมเด็จพระราชินีนาถมาร์เกรเธอที่ 2 แห่งเดนมาร์ก – 16 พฤษภาคม 1979
สมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ลที่ 16 กุสตาฟแห่งสวีเดน – 25 พฤษภาคม 1983
สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน – 17 ตุลาคม 1988
เจ้าหญิงเบียทริกซ์เเห่งเนเธอร์แลนด์ – 28 มิถุนายน 1989
สมเด็จพระจักรพรรดิอากิฮิโตะเเห่งญี่ปุ่น – 26 พฤษภาคม 1998
สมเด็จพระราชาธิบดีฮารัลด์ที่ 5 แห่งนอร์เวย์ – 31 พฤษภาคม 2001
สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6 แห่งสเปน – 12 กรกฎาคม 2017
สมเด็จพระราชาธิบดีวิลเลิม-อเล็กซานเดอร์แห่งเนเธอร์แลนด์ – 23 ตุลาคม 2018
สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะแห่งญี่ปุ่น – 25 มิถุนายน 2024

อ้างอิง

↑ "Prince William to join Britain's most exclusive club as Knight of the Garter". Daily Mail. UK. 11 June 2008. สืบค้นเมื่อ 31 December 2009.
↑ Gay, Oonagh (20 March 2006). "Honours Standard Note: SN/PC/2832" (PDF). United Kingdom Parliament. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 16 October 2006. สืบค้นเมื่อ 7 November 2006.
↑ "College of St George – Windsor Castle – Orders of Chivalry". College of St George – Windsor Castle. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 19 กุมภาพันธ์ 2010. สืบค้นเมื่อ 4 มิถุนายน 2010.
↑ Begent, P.J.; Chesshyre, H. (1999). The Most Noble Order of the Garter: 650 Years. London: Spink and Son. ISBN 1-902040-20-1.
↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ RH2
↑ "Select Committee on Public Administration Fifth Report". UK Parliament. 13 July 2004. สืบค้นเมื่อ 8 November 2006.
↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ ne
↑ "Royal Insight: June 2004: Focus: The Order of the Garter". The Royal Household. June 2004. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 September 2007.